ULTRAFIOLET

Czym jest ultrafiolet? Ultrafiolet (UV, promieniowanie ultrafioletowe) to promieniowanie elektromagnetyczne o długości fali krótszej niż światło widzialne i dłuższej niż promieniowanie rentgenowskie (ang. X-rays). Oznacza to zakres długości od 100 nm do 380 nm. Słowo "ultrafiolet" oznacza "powyżej fioletu" i utworzone jest z łacińskiego słowa "ultra" (ponad) i słowa "fiolet" oznaczającego barwę o najmniejszej długości fali w świetle widzialnym. Dawniej było nazywane promieniowaniem "pozafiołkowym".

Zakres promieniowania ultrafioletowego Wyróżnia się dwa schematy podziału promieniowania ultrafioletowego na zakresy: techniczny 1. daleki ultrafiolet - długość fali 100-200 nm 2. bliski ultrafiolet - długość fali 200-380 nm ze względu na działanie na człowieka 1. UV-C - długość fali 200-280 nm 2. UV-B - długość fali 280-320 nm 3. UV-A - długość fali 320-380 nm

Słońce i atmosfera Ziemi Słońce emituje ultrafiolet w zakresie UV-A, UV-B i UV-C, ale ziemska atmosfera pochłania część tego promieniowania w warstwie ozonowej. W efekcie 99% ultrafioletu, który dociera do powierzchni, to UV-A. UV-C jest pochłaniane całkowicie przez atmosferę, z wyjątkiem obszarów wysokogórskich.

Wpływ promieniowania na zdrowie Promieniowanie UV-A uszkadza włókna kolagenowe w skórze, co przyspiesza procesy starzenia. Ale długoletnia ekspozycja na duże dawki promieniowania UV-A może powodować zaćmę. UV-B, którego jest najwięcej, gdy słońce jest w zenicie, powoduje wytwarzanie witaminy D w skórze. Najbardziej energetyczne UV-C jest najbardziej niebezpieczne dla ludzkiego organizmu. Może powodować zapalenie rogówki oka. Długa ekspozycja na działanie UV-C ma związek ze zwiększoną częstością występowania nowotworu złośliwego skóry - czerniaka, a także częstszych, choć mniej agresywnych guzów. Promieniowanie prowadzi do uszkodzenia łańcuchów DNA. W komórkach dochodzi do szeregu mutacji. W warunkach prawidłowych większość uszkodzeń DNA jest usuwana przez systemy naprawcze. Osoby obarczone wadami tych systemów naprawy bardzo często chorują na nowotwory skóry.

Zastosowania W lampie jarzeniowej - wytwarzany ultrafiolet z użyciem rozprężonych par rtęci, przez które płynie prąd elektryczny. Lampa kwarcowa - emituje promieniowanie ultrafioletowe, które wykorzystuje się w solarium do sztucznego opalania. Powoduje świecenie - fluorescencję wielu substancji chemicznych. Można go wykorzystać do analizy zabezpieczonych przed podrobieniem banknotów albo w oględzinach miejsca zbrodni. Fluorescencyjne znaczniki mogą służyć do oznaczania badanych substancji organicznych, dzięki czemu można łatwo obserwować ich przemiany w organizmach żywych. Ma własności bakteriobójcze. Promieniowanie ultrafioletowe pozwala na wykonanie w technice fotolitografii elementów półprzewodnikowych. Astronomii - obserwację ciał niebieskich wysyłających ultrafiolet.

Lampa w solarium

Fluorescencja

Natalia Mackiewicz Klasa III gimnazjum Listopad 2008 Autor Natalia Mackiewicz Klasa III gimnazjum Listopad 2008