Tajemnica Gwiazdy Betlejemskiej Opracowała: Elżbieta Gawron

Tajemnica Gwiazdy Betlejemskiej

* Polską tradycją jest rozpoczynanie wieczerzy wigilijnej w momencie, gdy na niebie pojawia się pierwsza gwiazdka. Symbolizuje ona „ Gwiazdę Betlejemską” – jasny obiekt, który pojawił się na niebie około 2000 lat temu w czasie narodzin Chrystusa.

W Ewangelii wg Świętego Mateusza jest mowa o „gwieździe”, która Mędrcom ze Wschodu wskazywała drogę do Betlejem.

Długo pozostawało zagadką to, czym naprawdę była owa „Gwiazda Betlejemska”.

Gwiazdy dla astronomów są oczywiście obiektami nie tylko romantycznymi, ale przede wszystkim stanowią przedmiot ich badań. Z pewnością zrozumiałym i uzasadnionym będzie, że zadali sobie pytanie, czy wobec „Gwiazdy Betlejemskiej”- poza jej znaczeniem religijnym - istnieje również i naturalne wyjaśnienie tego zjawiska.

Astronomowie postanowili wyjaśnić tajemnicę „Gwiazdy Betlejemskiej”, jak również określić dokładnie datę narodzenia Chrystusa.

Oczywiście określenie tej daty, jak i rozpoznanie niezwykłego zjawiska w kosmosie, możliwe stało się dzięki supernowoczesnym technikom komputerowym.

Ustalono, że ową słynną „gwiazdą” były najprawdopodobniej położone bardzo blisko siebie na nieboskłonie planety Jowisz i Saturn. Koniunkcja tych dwóch planet jest niezwykle efektownym zjawiskiem. Szkoda tylko, że zdarza się raz na 800 lat.

Ustawienie planet przy obserwacji zjawiska koniunkcji Jowisza i Saturna . Planety położone są przez pewien czas prawie na jednej linii ze Słońcem i Ziemią w niewielkiej odległości. Sprawiają wrażenie jakby tańczyły wokół siebie.

Schematyczne przedstawienie wielkiej koniunkcji między Jowiszem a Saturnem. Szybsza w obiegu wokół Słońca Ziemia (1 rok) wyprzedza Jowisza (12 lat), powodując obserwowany efekt pętli opozycyjnej.

Dochodzi tutaj jeszcze pewien specyficzny dla południowej szerokości geograficznej efekt, który przypuszczalnie owo wrażenie „gwiazdy wskazującej drogę” znacznie wzmocnił. Jest to rodzaj poświaty w kształcie stożka, znany w astronomii jako światło zodiakalne - fenomen będący skutkiem oddziaływania zewnętrznej korony Słońca z materią międzyplanetarną w obrębie ekliptyki (odkryty w latach 1683-86 przez J.D. Cassiniego i N.Fatio). Kiedy owego wieczoru magowie ciągnęli w kierunku Betlejem, podwójna gwiazda Jowisz i Saturn ukazała się właśnie na szczycie tegoż stożka światła, które w ten sposób rozlało się dokładnie nad celem ich podróży...

Po lewej: wielka koniunkcja Jowisza z Saturnem w stożku światła zodiakalnego nad Betlejem: 12 listopada, 7 r.pne. (symulacja). Po prawej: wędrówka światła zodiakalnego nad Betlejem po zachodzie Słońca: 12 listopada, 7 r.pne.

Przykład światła zodiakalnego - światła słonecznego rozproszonego na cząstkach pyłu zgromadzonego w płaszczyźnie Układu Słonecznego.

Kierunek w górę stożka wyznacza płaszczyznę ekliptyki Kierunek w górę stożka wyznacza płaszczyznę ekliptyki. Z reguły światło zodiakalne ma jasność podobną do Drogi Mlecznej, tutaj zostało nieco wzmocnione przez aktywny wtedy rój meteorów - Leonidów. Fotografia wykonana przez Chris L. Petersona, 18.11.2001 w Górach Skalistych 100 km od Denver.

Prezentację przygotowano w oparciu o: W. Teper, A Prezentację przygotowano w oparciu o: W. Teper, A. Ceglarz, Fizyka w Szkole : „Tajemnica Gwiazy Betlejemskiej” http://orion.pta.edu.pl, J. Donatowicz „Gwiazda Betlejemska „