rachunkowość Środki trwałe - amortyzacja, przeszacowanie wartości, likwidacja, sprzedaż Robert Dyczkowski

Środki trwałe Rzeczowe składniki majątku trwałego o znacznej wartości Wykorzystywane w wielu kolejnych procesach – ich zużycie nastepuje stopniowo Okres ekonomicznej użyteczności dłuższy niż rok Wykorzystywane na własne potrzeby jednostki bądź do użytkowania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze Przepisy podatkowe – można nie zaliczać do środków trwałych składników majątku, których wartość nie przekracza 3500 PLN

Klasyfikacja środków trwałych Nieruchomości Grunty Budowle i budynki Lokale spółdzielcze będące odrębną własnością Spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego Prawo wieczystego użytkowania gruntu Maszyny i urządzenia techniczne Ulepszenia w obcych środkach trwałych Środki transportu Inwentarz żywy

Wartość początkowa W przypadku kupna – cena nabycia W przypadku wytworzenia we własnym zakresie – koszt wytworzenia W przypadku niedpłatnego otrzymania – wartość rynkowa z dnia nabycia, przy czym może ona być powiększona o wydatki poniesione na montaż, o ile jest on konieczny W przypadku aportu – cena ustalona w umowie, nie wyższa jednak od wartości rynkowej; może ona być powiększona o wydatki poniesione na montaż, o ile jest on konieczny

Cena nabycia Jest to cena zakupu składnika aktywów, obejmująca kwotę należną sprzedającemu, bez podlegających odliczeniu: podatku od towarów i usług VAT, podatku akcyzowego, a w przypadku importu powiększona o obciążenia o charakterze publicznoprawnym oraz powiększona o koszty bezpośrednio związane z zakupem i przystosowaniem składnika aktywów do stanu zdatnego do używania lub wprowadzenia do obrotu, łącznie z kosztami transportu, załadunku, wyładunku, składowania lub wprowadzenia do obrotu, a obniżona o rabaty, opusty i inne podobne zmniejszenia i odzyski. Czy cena nabycia może nie móc zostać określona?? [Art. 28. ust. 2 UoR]

Koszt wytworzenia Koszt wytworzenia środków trwałych w budowie i środków trwałych obejmuje ogół ich kosztów poniesionych przez jednostkę za okres budowy, montażu, przystosowania i ulepszenia, do dnia bilansowego lub przyjęcia do używania, w tym również: 1) niepodlegający odliczeniu podatek od towarów i usług oraz podatek akcyzowy, 2) koszt obsługi zobowiązań zaciągniętych w celu ich finansowania i związane z nimi różnice kursowe, pomniejszony o przychody z tego tytułu.

Ewidencja – wartość początkowa Oddzielne konta analityczne dla każdego ŚT – również umorzeniowe Wartość początkowa – wartość brutto Wartość początkowa może zmienić się w przypadku: Aktualizacji wartości (odniesienie na kapitał z aktualizacji wyceny; po likwidacji lub sprzedaży ŚT kwota ta zostaje przeniesiona na kapitał zapasowy) - przykład Ulepszenia środka trwałego Wydłużenie okresu użytkowania Zwiększenie zdolności wytwórczej Lepsza jakość wytwarzanych wyrobów Niższe koszty eksploatacji Remonty i konserwacje o charakterze odtworzeniowym są zaliczane w ciężar kosztów w momencie ich poniesienia

Ewidencja zmiany stanu ŚT Konto 010 – Środki trwałe: WN: Aktualizacja wartości in plus Ulepszenie środka trwałego Zakup środków trwałych Przyjęcie z inwestycji Przyjęcie z własnej produkcji Nieodpłatne otrzymanie Wniesione aporty Leasing (przyjęcie) Ujawnienie w toku inwentaryzacji MA: Aktualizacja wartości in minus Sprzedaż Likwidacja Nieodpłatne przekazanie Wniesienie w formie aportu do innych spółek Leasing (przekazanie) Niedobór (inwentaryzacja)

Ewidencja – rozchód środków trwałych Operacja dwuczłonowa: Wyksięgowanie dotychczasowego umorzenia na konto środków trwałych Dopiero różnicę na koncie 010 odnosimy na odpowiednie konto w zależności od sytuacji Przykład

Dokumenty księgowe i ewidencja pozabilansowa OT – przyjęcie środka trwałego LT – likwidacja środka trwałego PT – przekazanie środka trwałego 091 „Środki trwałe w likwidacji” 092 „Środki trwałe dzierżawione” 093 „Środki trwałe obce” 094 „Grunty otrzymane w wieczyste użytkowanie” 095 „Środki trwałe oddane w leasing”

Amortyzacja środków trwałych Odpisy umorzeniowe w identycznej wartości co odpisy amortyzacyjne Powinny odzwierciedlać ekonomiczne zużycie środka trwałego Określenie okresu ekonomicznej użyteczności środka trwałego (liczba zmian, tempo postępu technicznego, wydajność (np. liczba godzin pracy / produktów), ograniczenia czasu użytkowania, wartość rezydualna) Metody amortyzacji: Czasowa Równomierna Nierównomierna (progresywna, degresywna, SOYD – możliwość zwiększenia stawek amortyzacyjnych) Naturalna – odpisy umorzeniowe są uzależnione od wielkości produkcji w danym okresie Plan amortyzacji – opracowywany wprzód w przypadku metod czasowych

Amortyzacja środków trwałych W przypadku używanych sezonowo ŚT odpisów amortyzacyjnych dokonuje się w okresie ich wykorzystywania Różnice pomiędzy amortyzacją podatkową i bilansową Rozpoczęcie amortyzacji Zakończenie amortyzacji: Zrównanie sumy odpisów z wartością początkową Postawienie w stan likwidacji Sprzedaż Ujawnienie niedoboru Nieplanowane odpisy amortyzacyjne – likwidacja, wycofanie z użytkowania, sprzedaż, darowizna – odniesienie niezamortyzowanej części wartości brutto na pozostałe koszty operacyjne lub straty nadzwyczajne Jednorazowe odpisy amortyzacyjne

Co nie podlega amortyzacji? Grunty i prawa wieczystego użytkowania gruntu Dzieła sztuki, eksponaty muzealne Budynki, budowle i lokale zaliczane do spółdzielczych zasobów mieszkaniowych Środki trwałe postawione w stan likwidacji Sprzedane środki trwałe Środki trwałe, których niedobór został stwierdzony Środki trwałe które nie są używane z uwagi na zaprzestanie działalności