rachunkowość Środki pieniężne, czeki, weksle, akredytywy - ewidencja, wycena operacji gospodarczych w walucie obcej Robert Dyczkowski
Aktywa pieniężne – Art. 3 pkt. 25 UoR 25) aktywach pieniężnych – rozumie się przez to aktywa w formie krajowych środków płatniczych, walut obcych i dewiz. Do aktywów pieniężnych zalicza się również inne aktywa finansowe, w tym w szczególności naliczone odsetki od aktywów finansowych. Jeżeli aktywa te są płatne lub wymagalne w ciągu 3 miesięcy od dnia ich otrzymania, wystawienia, nabycia lub założenia (lokaty), to na potrzeby rachunku przepływów pieniężnych zalicza się je do środków pieniężnych, chyba że ujmuje się je w przepływach z działalności inwestycyjnej (lokacyjnej);
Klasyfikacja środków pieniężnych Banknoty i monety przechowywane w kasie, na rachunkach bankowych czy w formie lokat pieniężnych Czeki i weksle obce płatne w ciągu trzech miesięcy od daty ich wystawienia Bony: handlowe, komercyjne, oszczędnościowe, skarbowe, pieniężne NBP, certyfikaty depozytowe Metale szlachetne, jeżeli nie są zaliczane do rzeczowych składników majątku obrotowego Krajowe / zagraniczne środki pieniężne (waluty obce / dewizy) Środki pieniężne w drodze (kwestia techniczna)
UoR – załącznik nr 1 Bilans: Aktywa B. Aktywa obrotowe III. Inwestycje krótkoterminowe 1. Krótkoterminowe aktywa finansowe c) środki pieniężne i inne aktywa pieniężne środki pieniężne w kasie i na rachunkach inne środki pienieżne inne aktywa pieniężne
Środki pieniężne i inne aktywa pieniężne Środki pieniężne w kasie i na rachunkach: Banknoty i monety oraz bony pieniężne przechowywane w kasie, Środki pieniężne na rachunkach bieżącym i pomocniczych Chodzi o środki zarówno w walucie krajowej, jak i obcej Inne środki pieniężne: Inne środki pieniężne obejmują czeki obce i weksle obce wymagalne w ciągu 3 miesięcy od dnia ich wystawienia, a także środki pieniężne w drodze. Inne aktywa pieniężne: Inne aktywa pieniężne obejmują czeki obce i weksle obce o terminie płatności powyżej 3 miesięcy od dnia ich wystawienia, ale poniżej 12 miesięcy, a także należne dywidendy wynikające z uchwał organów spółek, w których jednostka posiada udziały lub akcje oraz naliczone memoriałowo odsetki od innych aktywów finansowych.
Waluty obce - Art. 30 UoR Nie rzadziej niż na dzień bilansowy wycenia się wyrażone w walutach obcych: 1) składniki aktywów (z wyłączeniem udziałów w jednostkach podporządkowanych wycenianych metodą praw własności) i pasywów – po obowiązującym na ten dzień średnim kursie ogłoszonym dla danej waluty przez Narodowy Bank Polski, z zastrzeżeniem pkt 2; 2) gotówkę znajdującą się w jednostkach prowadzących kupno i sprzedaż walut obcych – po kursie, po którym nastąpił jej zakup, jednak w wysokości nie wyższej od średniego kursu ogłoszonego na dzień wyceny dla danej waluty przez Narodowy Bank Polski.
Waluty obce - Art. 30 UoR 2. Wyrażone w walutach obcych operacje gospodarcze ujmuje się w księgach rachunkowych na dzień ich przeprowadzenia – o ile odrębne przepisy dotyczące środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej i innych krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz środków niepodlegających zwrotowi, pochodzących ze źródeł zagranicznych nie stanowią inaczej – odpowiednio po kursie: 1) faktycznie zastosowanym w tym dniu, wynikającym z charakteru operacji – w przypadku sprzedaży lub kupna walut oraz zapłaty należności lub zobowiązań; 2) średnim ogłoszonym dla danej waluty przez Narodowy Bank Polski z dnia poprzedzającego ten dzień – w przypadku zapłaty należności lub zobowiązań, jeżeli nie jest zasadne zastosowanie kursu, o którym mowa w pkt 1, a także w przypadku pozostałych operacji.
Kurs faktycznie zastosowany - przykład Wpływ na rachunek bankowy w złotych Sprzedaż walut bankowi – kurs kupna Opłacenie należności – kurs kupna Wypływ środków z rachunku bankowego w złotych Kupno walut w banku – kurs sprzedaży Opłacenie zobowiązań – kurs sprzedaży
Waluty obce - Art. 30 UoR 4. Różnice kursowe dotyczące inwestycji długoterminowych wyrażonych w walutach obcych, powstałe na dzień ich wyceny, rozlicza się w sposób określony w art. 35 ust. 2 i 4. Różnice kursowe, z zastrzeżeniem ust. 5–7, dotyczące pozostałych aktywów i pasywów wyrażonych w walutach obcych, powstałe na dzień ich wyceny oraz przy zapłacie należności i zobowiązań w walutach obcych, jak również sprzedaży walut, zalicza się odpowiednio do przychodów lub kosztów finansowych, a w uzasadnionych przypadkach – do kosztu wytworzenia produktów lub ceny nabycia towarów, a także ceny nabycia lub kosztu wytworzenia środków trwałych, środków trwałych w budowie lub wartości niematerialnych i prawnych.
Ewidencja rozchodu walut obcych Ceny nabycia walut obcych w różnych dniach zazwyczaj się różnią. Przy ewidencji rozchodu powstaje więc analogiczny problem jak w przypadku zapasów FIFO LIFO AVCO W zależności od zastosowanej metody będziemy mieli do czynienia z różną wartością różnic kursowych … przykład
Rozliczenia gotówkowe / bezgotówkowe Czeki gotówkowe Wpłaty gotówkowe do kasy, na rachunek bankowy Nie można dokonywać rozliczeń gotówkowych jeżeli kwota transkacji przekracza 15 tys euro (takie rozliczenia mogą być dokonywane jedynie za pośrednictwem rachunku bankowego) Bezgotówkowe: Polecenie przelewu Czek rozrachunkowy Inkaso (zapłata w zamian za wydanie pewnych dokumentów) Akredytywa (najczęściej importer – eksporter; za uregulowanie płatności odpowiada bank) Okresowe rozliczenie saldami Rozliczenia planowe (a potem tylko korekty różnic) Weksle Karty płatnicze (debetowe kredytowe, …) Zobowiązania podatkowe zawsze bezgotówkowo
Ewidencja – rodzaje dokumentów i konta Kasa – KP, KW, raporty kasowe (w dacie faktycznej wpłaty / wypłaty) Konta bankowe – podstawą są dokumenty bankowe – wyciągi + potwierdzenia sald Inne środki pieniężne (weksle, czeki) – zazwyczaj specjalne dedykowane konta + odpowiednia analityka Środki pieniężne w drodze – kwestia techniczna
Weksle Weksel to dokument kredytu krótkoterminowego wystawiony na specjalnym blankiecie, w formie ściśle określonej przez prawo, lub zawierający wszystkie elementy wymagane przez kodeks cywilny, zawierający jednostronne i bezwarunkowe zobowiązanie zapłaty kwoty, na którą weksel został wystawiony, określonej osobie w ściśle określonym terminie i miejscu Funkcja kredytowa, obiegowa (w szczególności można zdyskontować go w banku), płatnicza, gwarancyjna (może służyć jako zabezpieczenie kredytu) Indos (żyro) Suma wekslowa Dyskonto K – suma wekslowa; F – kwota udzielonego kredytu wekslowego; d – roczna stopa procentowa; t – liczba dni upływająca do terminu płatności