POTOP SZWEDZKI Kuba Wójcicki IIId

Spis treści Czym był Potop Przyczyny wybuchu Bitwy Postacie historyczne tego okresu Przebieg „potopu” Pokój w Oliwie Adaptacja filmowa

Ważne postacie Jan II Kazimierz Karol X Gustaw Stefan Czarniecki Janusz Radziwił oj. Augustyn Kordecki Hieronim Radziejowski

Jan II Kazimierz Król Polski w latach 1648-1668, tytularny król Szwecji do 1660 z dynastii Wazów. Syn króla Polski i Szwecji Zygmunta III Wazy i Konstancji Habsburżanki, arcyksiężniczki austriackiej. Przyrodni brat Władysława IV Wazy.

Karol X Gustaw Naczelny wódz armii szwedzkiej w końcowej fazie wojny trzydziestoletniej. Objął rządy po abdykacji swej kuzynki, królowej Krystyny. Wybitny wódz, nigdy nie przegrał bitwy w polu. Był zwolennikiem silnej władzy królewskiej. Kontynuował politykę Gustawa II Adolfa i dążył do zwiększenia kontroli Szwecji nad Morzem Bałtyckim.

Stefan Czarniecki Wybitny polski dowódca wojskowy, hetman polny koronny w 1665, wojewoda kijowski od 1664, wojewoda ruski od 1657, regimentarz od 1656, kasztelan kijowski od 1652. W czasie potopu szwedzkiego pozostał wierny królowi i w znacznym stopniu to dzięki niemu Jan Kazimierz mógł powrócić do Polski na tron. W roku 1655 bronił przez 3 tygodnie Krakowa, jednak pozbawiony posiłków musiał skapitulować. Rozważał przejście na stronę Karola Gustawa, ale za namową królowej Ludwiki Marii Gonzagi, pozostał wierny Janowi Kazimierzowi. Po powrocie króla ze Śląska objął dowództwo niezależnej dywizji. Jego największymi osiągnięciami było zdobycie szturmem twierdzy Koldyngii i przeprawa jazdy wpław na wyspę Als.

Hieronim Radziejowski Starosta sochaczewski 1634, starosta łomżyński 1637, podkanclerzy koronny 1651, wojewoda inflancki 1667. Syn Stanisława Radziejowskiego i Katarzyny Sobieskiej. Zdradził króla Jana Kazimierza. W 1652 postawiony przed sąd marszałkowski został skazany na śmierć za zbrodnię obrazy majestatu. Po ucieczce z Polski udał się do Wiednia, później do Szwecji, gdzie znalazł posłuch w Sztokholmie. Był współautorem planów potopu szwedzkiego. W czasie najazdu szwedzkiego był doradcą Karola Gustawa i jego dowódców. Współautor wymierzonego przeciw Polsce sojuszu pomiędzy Szwecją, Kozaczyzną i Siedmiogrodem

Augustyn Kordecki Przeor klasztoru paulinów i legendarny obrońca twierdzy na Jasnej Górze. Podczas potopu szwedzkiego za cel postawił sobie uchronienie Jasnej Góry przed rabunkami i dewastacją ze strony wojsk szwedzkich. W tym celu ukrył Cudowny Obraz, a w kaplicy umieścił jego kopię. Wysłał do króla Karola X Gustawa list, w którym zgadzał się poddać twierdzę w zamian za gwarancję nienaruszalności sanktuarium. Kiedy jej nie otrzymał, zdecydował się zbrojnie bronić Jasnej Góry. Dowodził obroną twierdzy jasnogórskiej przez cały okres oblężenia: od 18 listopada do 26 grudnia 1655 roku.

Janusz Radziwił Syn Krzysztofa Radziwiłła, wojewoda wileński, od 1646 r. hetman polny litewski, a od 1654 r. hetman wielki litewski. Najpotężniejszy magnat swojej epoki. Był niemal władcą Litwy, prowadził samodzielną politykę zagraniczną, oddając się podczas potopu szwedzkiego pod protektorat króla Szwecji, wiążąc z Hohenzollernami, spiskując z Wołoszczyzną i Siedmiogrodem. Słynął z niesłychanego przepychu, hojności i buty.

BITWY Kampania 1655 Bitwa pod Ujściem 24.07.1655 Bitwy pod Sobotą i Piątkiem 02.09.1655 Bitwa pod Żarnowem 16.09.1655 Bitwa pod Nowym Dworem 21.09.1655 Bitwa pod Gródkiem Jagiellońskim 29.09.1655 Bitwa pod Wojniczem 03.10.1655 Oblężenie Jasnej Góry grudzień 1655 Kampania 1656 Bitwa pod Gołębiem 19.02.1656 Bitwa pod Jarosławiem marzec 1656 Bitwa pod Niskiem 28.03.1656 Bitwa pod Kozienicami 06.04.1656 Bitwa pod Warką 07.04.1656 Bitwa pod Kłeckiem (Gniezno) 07.05.1656 Bitwa pod Warszawą 28-30.07.1656 Bitwa pod Łowiczem 25.08.1656 Bitwa pod Lubrzem 28.08.1656 Bitwa pod Prostkami 08.10.1656 Bitwa pod Filipowem 22.10.1656 Kampania 1657 Bitwa pod Chojnicami 02.01.1657 Starcie pod Toruniem 20.03.1657 Bitwa pod Skałatem 23.07.1657 Kampania 1658 Szturm na Toruń 16-17.11.1658 Kampania 1659 Bitwa pod Szkudami 18.05.1659 Szturm na Grudziądz 29-30.08.1659 Starcie pod Głową 26.10.1659 Bitwa pod Nyborgiem 24.11.1659

Pokój w Oliwie Okupacja Szwecji zakończyła się podpisaniem pokoju 3maja 1660r. w Oliwie. Straty Polski: ogromne zniszczenia materialne wielkie straty dóbr kulturalnych liczne straty w ludności utrata Inflantów utrata zwierzchnictwa nad Prusami Książęcymi

Przyczyny wybuchu Po europejskiej wojnie trzydziestoletniej Szwecja znalazła się na południowych wybrzeżach Bałtyku Polska po wojnach z Kozakami i Rosją stała się łatwym łupem dla Szwedów by uzupełnić skarbiec królewski oraz by zdobyć pieniądze na żołd dla licznej armii Szwedzi kontrolowali handel na prawie całych wybrzeżach Bałtyku z wyjątkiem terenów Polski Konflikt Jana Kazimierza z magnatem Hieronimem Radziejowskim, który w odwecie dopuścił się zdrady namawiając króla Szwecji do inwazji Używanie tytułu króla szwedzkiego przez Jana Kazimierza

Przebieg „Potopu” W 1655r. kapitulacja Pospolitego Ruszenia pod Ujściem i zajęcie przez Szwedów Pomorza Szczecińskiego i Inflant Zwarcie w Kiejdanach unii przez Janusza Radziwiła uznającej za nieważną unię lubelską z 1569r Opanowanie przez Szwedów całej Korony z Warszawą i Krakowem (pozostało jedynie parę twierdz: Gdańsk, Zamość klasztor na Jasnej Górze Heroiczna obrona klasztoru jasnogórskiego motywująca Polaków do działania Rozpoczęcie wojny „szarpanej” (podjazdowej) Powrót króla do kraju Śluby Lwowskie w 1656r. Podpisanie przez Karola Gustawa, Fryderyka Wilhelma Hohenzollera, Bogusława Radziwiła i Bohdana Chmielnickiego układu rozbiorowego Polski w 1656r. w Radnocie Sojusz Polski z Rzeszą i Danią i walka z sojusznikami Szwecji Traktaty w Welawie i Bydgoszczy w 1657r. (przyznanie suwerenności Prusom w zamian za pomoc w walkach) Gdy Szwedzi przenosili działania wojenne do Danii wojska polsko-litewskie pod dowództwem Stefana Czarnieckiego stoczyły dwie wygrane wojny pod Nyborgiem oraz upamiętniony w naszym hymnie szturm na wyspę Als Podpisanie rozejmu w Oliwie 3maja 16660

Śluby Lwowskie Śluby Lwowskie, śluby, które złożył 1 kwietnia 1656, król polski Jan II Kazimierz w katedrze lwowskiej. Kraj był prawie w całości opanowany przez Szwedów i Rosjan. Śluby królewskie miały poderwać do walki z najeźdźcami nie tylko szlachtę, ale i cały lud. Król oddał Rzeczpospolitą pod opiekę Matki Boskiej i obiecał, że poprawi sytuację chłopów i mieszczan, kiedy tylko kraj zostanie uwolniony spod okupacji. Obietnice wobec niższych stanów nie zostały zrealizowane z powodu stanowczego sprzeciwu szlachty.

Potop adaptacja filmowa Potop - druga z powieści tworzących Trylogię Henryka Sienkiewicza opowiadająca o potopie szwedzkim z lat 1655-1660. Głównym bohaterem powieści jest młody chorąży orszański Andrzej Kmicic, który przybywa na Laudę, aby zgodnie z wolą ojca poślubić przyjaciółkę z dzieciństwa Aleksandrę Billewiczównę. W tym też momencie rozpoczyna się powieść. Akcja przedstawia okres z lat 1655-1658.

Czym był Potop Mianem potopu szwedzkiego określa się szwedzki najazd na Polskę w 1655 roku w czasie II Wojny Północnej (1655-1660).