„ Z Bogiem w sercu, z bronią w ręku, wobec wroga Ojczyzny bez lęku.”

POLACY – PO RAZ KOLEJNY – PODJĘLI WALKĘ LAT TEMU, PO WIELU LATACH ZABORCZEJ NIEWOLI, POLACY – PO RAZ KOLEJNY – PODJĘLI WALKĘ O ODZYSKANIE UTRACONEJ NIEPODLEGŁOŚCI

Są w dziejach chwile o przełomowym znaczeniu, które ważą o losach narodów, państw, a nawet świata. Taki czas przeżywali także Polacy, kiedy po blisko półtorawiekowej niewoli zajaśniała im upragniona jutrzenka wolności.

27 grudnia 1918 roku w Poznaniu wybuchło powstanie, którego celem było usunięcie niemieckiego panowania nad Wielkopolską. W ciągu kilku tygodni udało się Polakom zająć Poznań i znaczną część Wielkopolski, co przyczyniło się do przejęcia tych ziem przez niepodległą Rzeczpospolitą.

Wielkopolska od 1815r. znajdowała się pod zaborem pruskim Wielkopolska od 1815r. znajdowała się pod zaborem pruskim. Nosiła nazwę Prowincja Poznańska - Provinz Posen.

Prusacy chcieli wyrzucić Polaków z ich ziemi Prusacy chcieli wyrzucić Polaków z ich ziemi. Władze nie dawały zgody na budowę domów. W proteście przeciw tym zarządzeniom rolnik Michał Drzymała zamieszkał w wozie cyrkowym.

W 1901 roku władze zaborcze zakazały nauki w języku polskim W 1901 roku władze zaborcze zakazały nauki w języku polskim. Polskie dzieci we Wrześni rozpoczęły strajk w obronie prawa do nauki w języku polskim

Rekonstrukcja klasy, w której rozpoczął się strajk

W 1914 r. wybuchła I wojna światowa.

Po zakończeniu wojny – 11 listopada 1918 roku Józef Piłsudski przejął władzę w odrodzonym Państwie Polskim.

Wielkopolska była nadal jednak pod pruskim zaborem Wielkopolska była nadal jednak pod pruskim zaborem. Poznań ciągle nosił nazwę Posen. Niebawem jednakże nadszedł czas wyzwolenia ...

26 grudnia wieczorem przyjechał do Poznania Ignacy Jan Paderewski. Światowej sławy pianista był także wielkim orędownikiem sprawy polskiej na arenie międzynarodowej. Do Poznania postanowił przyjechać po drodze do Warszawy, gdzie miał objąć ważne stanowisko państwowe. Niemcy robili wszystko, by nie dopuścić do przyjazdu Paderewskiego do stolicy Wielkopolski. Usiłowali go cofnąć najpierw jeszcze w pociągu, później na dworcu. Determinacja Paderewskiego oraz tysiące Polaków na poznańskim dworcu pozwoliły jednak zatrzymać się słynnemu pianiście w mieście. Niemcy wyłączyli światła, by utrudnić huczne powitanie. W efekcie w Poznaniu zapłonęły tysiące pochodni, a tryumfalny przejazd Paderewskiego z dworca do hotelu Bazar zyskał wymiar wręcz magiczny.

Kiedy Paderewski zawitał do Poznania, mieszkańcy miasta zgotowali wielkiemu Polakowi serdeczne przyjęcie – domy były przyozdobione emblematami i sztandarami narodowymi. Mimo mroku na ulice wyległy tysiące poznaniaków z pochodniami. Od dworca kolejowego wzdłuż całej trasy aż do hotelu Bazar pozdrawiały go wiwatujące tłumy. Paderewski z balkonu hotelu wygłosił do zebranych płomienne przemówienie. W drugim dniu pobytu Paderewskiego w Poznaniu wybuchło powstanie wielkopolskie. Tłumione uczucia patriotyczne Wielkopolan znalazły ujście w czynie zbrojnym.

27 grudnia 1918 - manifestacja ludności polskiej przed hotelem Bazar w Poznaniu, w którym zatrzymał się Ignacy J. Paderewski

Paderewski witany na dworcu w Poznaniu Ignacy Jan Paderewski przed hotelem Bazar

        Podczas kolejnych, wielotysięcznych, patriotycznych manifestacji doszło do pierwszych starć z grupami Niemców prowokująco znieważających biało-czerwone flagi oraz demolujących polskie lokale. Oddziały Polskiej Organizacji Wojskowej rozpoczęły przejmowanie głównych budynków w mieście. Wieczorem 27 grudnia 1918 r. znaczna część Poznania była w polskich rękach. Tak rozpoczęło się powstanie wielkopolskie…

Niemcy zrywają polskie i alianckie flagi 

Pierwszym poległym w walce był Franciszek Ratajczak

Dostarczanie amunicji powstańcom

Walki ogarniają całe miasto

Wkroczenie polskiej warty na Główny Odwach

Rozbrajanie armii niemieckiej w fortach poznańskich

Triumf wojsk powstańczych na Placu Wolności, który wówczas nosił nazwę Wilhelmplatz

Po dziewięciu dniach walk - 6 stycznia - Poznań był już wolny. Za patriotycznym przykładem poszły także inne miasta Wielkopolski, gdzie również wybuchły niepodległościowe zamieszki. Zakończenie walk uwieńczone zostało sukcesem 16 lutego 1919 roku, kiedy przedłużono rozejm w Trewirze, natomiast cel powstania został osiągnięty 28 czerwca, kiedy Wielkopolska została formalnie włączona w granice Polski.

Żołnierz polski z czasów Powstania Wielkopolskiego

gen.Józef Dowbor- Muśnicki Pierwszym głównym dowódcą wojsk powstańczych od 28 grudnia do 17 stycznia był major Stanisław Taczak. Następnie obowiązki głównodowodzącego przejął generał Józef Dowbór –Muśnicki . mjr Stanisław Taczak gen.Józef Dowbor- Muśnicki

Marsz, marsz Dowborze! Oto Polska zmartwychwstała, Wolni żyć będziemy, Co nam wrogów moc zabrała, My dziś odbierzemy. Marsz, marsz Dowborze, Prowadź nas nad morze. Przysięglim na Boga, Że wypędzim wroga. Jak Kościuszko i Dąbrowski, Ty, nasz Generale, Daj nam wsławić imię Polski I służyć jej chwale. autor anonimowy listopad 1919 roku

Powstanie Wielkopolskie w obiektywie…

Powstanie Wielkopolskie to szczególne wydarzenie zapisujące się na kartach historii Polski, ponieważ stanowiło jedyny udany zryw niepodległościowy Polaków.

Wielkopolski Krzyż Powstańczy Odznaczenie to otrzymywali wszyscy uczestnicy Powstania Wielkopolskiego

APEL PRZYGOTOWAŁA KLASA IV B i VA oprac. Marzena Duda - Hyżorek