Wypalenie zawodowe jako problem społeczny Aleksandra Kozak Małgorzata Lasak Natalia Marcisz Ilona Ślusarczyk

Czym jest? „Wycofanie się” z działalności zawodowej w odpowiedzi na zbyt duży stres lub niezadowolenie z wykonywanej pracy. Połączony z utratą entuzjazmu, zaangażowania oraz poczucia „misji”. Jest to proces rozpoczynający się nadmiernym i długotrwałym działaniem stresu, który wywołuje uczucie napięcia, drażliwość i zmęczenie wśród pracowników. Jego kontynuacją jest izolowanie się, dystansowanie od innych, czemu towarzyszą zachowania apatyczne, cyniczne lub szorstkie i grubiańskie. – Cary Cherniss

Kogo dotyczy? Wypalenie zawodowe jest domeną zawodów „w służbie” innemu człowiekowi. Nauczyciele, personel medyczny, duchowni, pracownicy socjalni, terapeuci są w grupie osób najbardziej narażonych. Często i szybko „wypalają się” również pracownicy korporacyjni.

Główne przyczyny Zamartwianie się Pracownicy, którzy mają poczucie, że mogą cały czas zrobić więcej. Lub osoby, które tak naprawdę nie zrobiły wiele, a są wyczerpane fizycznie przez wykonywane czynności, co prowadzi do niezadowolenia z siebie Kompulsywne dążenie do osiągnięć Cechuje osoby, których osiągnięcie szczęścia jest możliwe tylko poprzez sukcesy zawodowe. Są one często postrzegane jako uczestnicy tzw. „wyściugu szczurów”

Główne przyczyny Nadmierny samokrytycyzm Takie osoby są dla siebie bezlitosne w samoocenie, starają się udowodnić, że mogą więcej przy tym nie potrafią się zatrzymać w swoich działaniach.   Postawa „Zosi- Samosi” Charakterystyczne jest dla niej przekonanie, że tylko ona może zrobić to dobrze. Nie może na nikogo liczyć ani na nikim  polegać.   Naprawiacz Świata „Naprawiacze świata” nie mierzą sił na zamiary. Chcą zrobić więcej dla innych niż mogą, co prowadzi to ich wyczerpania i niezadowlenia, ponieważ naprawić świata w 100% się nie da.

Inne możliwe przyczyny - Uwarunkowania środowiska - Zachwiane poczucie własnej wartości - Trudności w kontrolowaniu i opanowywaniu własnych emocji - Tendencje do nadmiernej rywalizacji - Przedmiotowe traktowanie innych - Przepracowanie - Brak sukcesów, utrata nadziei - Wyczerpanie, niechęć do ludzi, apatia, złość - Bezradność - Niepewność w kontaktach z innymi - Niska samoocena - Brak satysfakcji z pracy - Zbyt wiele obowiązków - Niskie wynagrodzenie

Objawy Depersonalizacja Ujawnia się w postaci przedmiotowego reagowania na innych ludzi, którzy są odbiorcami usług danej osoby np. z klientami czy podopiecznymi -> obojętność, bezduszność, niechęć, nacechowana drażliwość, słabe zainteresowanie odbiorcom.

Objawy Obniżone poczucie dokonań osobistych Oznacza spadek poczucia własnych kompetencji oraz sukcesów w życiu zawodowym -> wiąże się z przekonaniem o własnej nieproduktywności, obniżonych możliwościach realizacji zadań oraz niezdolności do radzenia sobie w trudnych sytuacjach zawodowych

Wyczerpanie emocjonalne Objawy Wyczerpanie emocjonalne Osoba nadmiernie obciążona emocjonalnie -> stres, zmęczenie, utrata energii, osłabienie czy znużenie

Sygnały ostrzegawcze subiektywne poczucie przepracowania, brak chęci do pracy, niechęć wychodzenia do pracy, poczucie izolacji, osamotnienia,  postrzeganie życia jako ponurego i ciężkiego, negatywne postawy wobec klientów, brak cierpliwości, drażliwość, poirytowanie na gruncie rodzinnym, częste choroby, negatywne, ucieczkowe, a nawet samobójcze myśli.

Skutki Niekorzystny wpływ na stan zdrowia fizycznego reakcja organizmu na przewlekły stres towarzyszący wypaleniu zawodowym Niekorzystny wpływ na stan zdrowia psychicznego Wypalenie zawodowe nie jest traktowane jako forma psychopatologii, jednak prowadzi do zaburzeń psychicznych: uzależnienia, zaburzenia lękowe, depresyjne.

Wpływ na pracę: Mniejsze zaangażowanie w pracę Obniżona skuteczność Skłonność do konfliktów Absencja Automatyzm bezrefleksyjność Niedbałość Wręcz unikanie pracy za wszelką cenę

Wpływ na życie osobiste: Obniżona samoocena Przenoszenie stresu z pracy do domu Wyładowywanie negatywnych emocji Niechęć do życia Brak widoków na przyszłość Zaburzenie relacji w życiu prywatnym Nakładające się zmęczenie, kłopoty ze snem

Leczenie Solidny odpoczynek- jeden z podstawowych sposób na leczenia wypalenia zawodowego „Remanent życia”- polega na podsumowaniu dotychczasowego życia, dogłębnej analizie sytuacji w jakiej się dana osoba znalazła oraz na wytyczeniu i określeniu celów na przyszłość

Leczenie Zdrowy dystans- zwolnienie tempa, odnalezienie wewnętrznej harmonii (m.in. dzięki ćwiczeniom oddechowym, jodze). Zaleca się również dłuższy sen, a co za tym idzie zmianę dotychczasowych przyzwyczajeń. Ograniczenie stresu- nauka odpowiednich technik radzenia sobie ze stresem

Leczenie Rozgraniczenie życia osobistego i zawodowego- reorganizacja pracy, skoncentrowanie się na danej pracy poprzez ograniczenie dostępu do rzeczy powodujących roztargnienie. Słuchać opinii najbliższych- osoby postronne są w stanie przyuważyć złe oznaki zarówno fizyczne i psychiczne. Warto ich zdanie mieć na uwadze , a nawet wziąć sobie je do serca.

Leczenie Wizyta u specjalisty- szczególnie u psychologa jeżeli powyższe rady nie dały pozytywnych skutków bądź w przypadku poczucia trwałego wypalenia. Taka wizyta pozwoli na wyrzucenie z siebie negatywnych emocji (w tym eliminację ciągłego poczucia winy) jak również na zdobycie ciekawych rozwiązań nieustających problemów.

Dziękujemy za uwagę. Dziękujemy za uwagę.