Jakie kluczowe założenia teoretyczne i polityczne leżą u podstaw przyjmowanych rozwiązań praktycznych?
Lektury: Klus-Stańska D. Dydaktyka wobec chosu pojęć i zdarzeń. Warszawa:Wyd. Ak. Żak, 2010 Klus-Stańska D. Konsturowanie wiedzy w szkole. Olsztyn. Wyd. UWM, 2000 Sławińska M. Konstruowanie wiedzy na zajęciach w przedszkolu. Kraków: Impuls, 2010.
Podejście tradycyjne w nauczaniu kluczowe są: Przedmiotem namysłu i projektowania są akty nauczania, mające wywołać określone reakcje (precyzyjnie określone przewidywane rezultaty) Rola nauczyciela (funkcja koncepcyjna, organizacyjna, źródło wzorców wiedzy) Określone, obserwowalne czynności =poziom wiedzy Materiał do uczenia się – elementarne części, kolejno po sobie następujące Kontrola i wzmocnienie Poprawność (natychmiastowa korekta błędów)
Podejście konstruktywistyczne w nauczaniu kluczowe są: Aktywność ucznia (czas na samodzielne poradzenie sobie z sytuacją poznawczą) Stawianie ucznia w sytuacjach problemowych (konfliktu poznawczego, samodzielność koncepcyjna) Rozpoznawanie przez nauczyciela, co ma na myśli uczeń (nie odwrotnie) Społeczne negocjowanie znaczeń, a nie przyswajanie cudzych pojęć Akcent na procedury poznawczych, nie –wyniki Przed-wiedza ucznia, wiedza osobista Błędy uczniowskie pożądane
Znaczna część uczenia zachodzi na poziomie nieświadomym Poza celowymi zabiegami nauczyciela i samokontrolą ucznia Konieczne jest wyjście poza ścisłą kontrolę, sterowanie (nakierowywanie) i dokumentowanie. To co obserwowalne, udokumentowane - obejmuje tylko niewielką część zachodzących w umyśle ucznia procesów.
„Nauka nie jest wyspecjalizowaną domeną wyrafinowanych elit; wprost przeciwnie, jest kontynuacją tego rodzaju uczenia się, które jest udziałem każdego z nas, gdy jesteśmy jeszcze bardzo mali” (Gopnik, Meltzoff, Kuhl)
Nauczanie-uczenie się Model tradycyjny Model konstruktywistyczny Sytuacja problemowa (konflikt poznawczy) Eksploracja i osobiste procedury rozumienia Negocjacje społeczne Zmiana funkcjonowania znaczeń w umyśle Wyjaśnienie osoby kompetentnej Zrozumienie Utrwalenie Posiadanie wiedzy
Język: Podejście konstruktywistyczne Podejście tradycyjne Język wykorzystywany tylko jako narzędzie komunikacji, poprawny, literacki, sformalizowany Język jako narzędzie myślenia i komunikowania, potoczny, narracyjny, osobisty dyskutowanie Interpretowanie, Negocjowanie Argumentowanie Porównania, metafory
Sposób pracy Szkoła po śladzie Szkoła w poszukiwaniu śladu poprawne odpowiedzi, zachowania, właściwe źródła wiedzy, ustalone, kolejne kroki, Słuchaj – patrz- ćwicz- zapamiętaj! Wyniki (!) Czego się nauczyłem? Co umiem? Wiem, że… Pytania (nauczyciela i uczniów), stawianie hipotez, dociekanie, kontestowanie, badanie, eksperymentowania Pomyśl – próbuj! Proces: Jak pracowałem? Wiem, jak…
Nauczyciel Podejście tradycyjne Podejście konstruktywistyczne Instruuje, dopilnowuje ucznia, prowadzi, kieruje aktywnością ucznia, dostarcza wzorów działania, naprowadza, podpowiada, sprawdza, kontroluje, wdraża, ocenia,… prowokuje, pyta, negocjuje, dyskutuje, kontestuje, współpracuje, ujawnia odmienne konteksty, opcje i różne racje, obserwuje, wspiera, ...
Wiedza Podejście tradycyjne Podejście konstruktywistyczne Niekwestionowana wiedza publiczna, akademicka, zawarta w podręcznikach, encyklopediach, jednoznaczna, linearna Prezentacja i przekaz wiedzy Wiedza osobista anegdotyczna, marginalizowana, zakłócająca Problematyczna, kwestionowana, złożona, wielowarstwowa, zmienna, kontekstowa Wiedza jest obszarem osobistych dociekań Wiedza osobista prawomocna
TYPY WIEDZY: nazewnicza // reprodukcja//pamięć// Nazwij- typologie, kategorie, nazwy własne// z przekazu społecznego Wyjaśniająca//myślenie przyczynowo-skutkowe// logiczne wnioskowanie//zależności, związki Interpretacyjna// myślenie krytyczne, ocenianie, refleksja// problematyzowanie przekonań// sprzeczność interesów//antycypowanie konsekwencji decyzji// rozbieżność intencji i skutków działań//
Te same materiały, ale inna praca: 1. A/Jak to się stało, że Kopciuszek została żoną królewicza? B/ Czy Kopciuszek była kobietą sukcesu? 2. A/Jaki był przebieg bitwy pod Gruwaldem? B/Zbyszko (rycerz polski) i Brat Albert (rycerz krzyżacki) piszą listy do swoich przyjaciół, w których zdają relacje i dzielą się swoimi przeżyciami zawiązanymi z bitwą pod Grunwaldem. Napisz listy w ich imieniu.