Lokalne partnerstwa na rzecz realizacji projektów w ramach Lokalnej Grupy Działania. Fundusze dla organizacji pozarządowych w ramach LGD Lider Zielonej Wielkopolski. Andrzej Socha Mosina, 16.06.2011 r.

O czym będziemy mówić… Część I Część II Część III Co to jest Lokalna Grupa Działania Lider Zielonej Wielkopolski? Część II Co udało się osiągnąć? Część III Co dalej, czyli jak aplikować o środki finansowe?

Co to jest Lokalna Grupa Działania Lider Zielonej Wielkopolski? Część I Co to jest Lokalna Grupa Działania Lider Zielonej Wielkopolski?

Podejście LEADER 338 LGD w całej Polsce 7 CECH PODEJŚCIA LEADER 93,22 % obszaru Polski objętego LSR 338 LGD w całej Polsce Podejście terytorialne (dla danego obszaru) Podejście oddolne Podejście partnerskie- trójsektorowe Podejście innowacyjne Podejście nastawione na współpracę Tworzenie powiązań- sieciowanie Zintegrowane i wielosektorowe działania 7 CECH PODEJŚCIA LEADER 91,29 % mieszkańców Polski objętych LSR 31 LGD w Wielkopolsce

LGD Lider Zielonej Wielkopolski Rok powstania: 2007 rok, z inicjatywy Burmistrza Jarocina Liczba gmin członkowskich: 11 Gmin (Brodnica, Dominowo, Krzykosy, Kórnik, Książ Wlkp., Jarocin, Jaraczewo, Mosina, Środa Wlkp., Śrem, Zaniemyśl) Powierzchnia obszaru: 1598,76 km² Liczba ludności: 116 998 osób Liczba członków: 150 osób Organizacja: Walne Zebranie, Zarząd, Rada, Komisja Rewizyjna, Biuro

Najważniejszy dokument LGD LOKALNA STRATEGIA ROZWOJU Główne cele działania określone w LSR: II. Zrównoważony rozwój społeczny Jak to osiągniemy? Dzięki celom szczegółowym! Poprawa i rozwój infrastruktury społecznej Wspomaganie integracji, inicjatyw lokalnych i rozwoju przedsiębiorczości Rozwój Turystyki i rekreacji Jak to osiągniemy? Dzięki celom szczegółowym! Poprawa infrastruktury Promocja

Budżet Lokalnej Grupy Działania Jak skonstruowano budżet LGD? -Wdrażanie LSR (czyli 4 działania): Liczba mieszkańców gmin wg stanu GUS na 31.12.2006 r. x 116 zł -Funkcjonowanie LGD, nabywanie umiejętności i aktywizacja: Liczba mieszkańców gmin wg stanu GUS na 31.12.2006 r. x 29 zł -Wdrażanie projektów współpracy: Liczba mieszkańców gmin wg stanu GUS na 31.12.2006 r. x 3 zł Jak oszacowano kwoty na działania? -60 % Odnowa i rozwój wsi -20 % Małe projekty -po 10 % Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej, Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw

Kierunki działania programu Leader 1. Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej 2. Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw 3. Małe projekty 4. Odnowa i rozwój wsi

Różnice między działaniami Odnowa i rozwój wsi -maksymalna kwota do odzyskania 80 % kosztów kwalifikowanych projektu, ale nie więcej niż 500 000 zł., -wartość pomocy nie może być niższa niż 25 000 zł. -limit- do 500 000 na jedną miejscowość, -beneficjent: gmina, instytucja kultury, parafia, organizacja o statusie OPP. -w miejscowościach do 5 tys. mieszkańców Małe projekty -maksymalna kwota do odzyskania 70 % kosztów kwalifikowanych projektu, ale nie więcej niż 25 000 zł., -limit- do 100 000 na jednego Beneficjenta, -beneficjent: gmina, instytucja kultury, parafia, fundacja/ stowarzyszenie (KRS! Wyjątek- LKS, UKS), osoba fizyczna, osoba prawna. -na całym obszarze objętym LSR (również miasta do 20 tys. mieszkańców)

Różnice między działaniami Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw - maksymalna kwota do odzyskania 50 % kosztów kwalifikowanych projektu, ale nie więcej niż 300 000 zł., - wartość projektu nie może być niższa niż 20 000 zł. - beneficjent: osoba fizyczna, prawna - w miejscowościach do 5 tys. mieszkańców - realizacja do 2 lat od podpisania Umowy-przy jednym etapie (ale nie później niż do 30 czerwca 2015 r.) Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej ale nie więcej niż 100 000 zł., - beneficjent: osoba fizyczna- rolnik, domownik lub małżonek rolnika (warunki: pełen KRUS co najmniej 12 m-cy przed złożeniem wniosku, dopłaty bezpośrednie na rok wcześniej).

Część II Co udało się osiągnąć?

Nabór I 30.12.2009- 28.01.2010 Wnioski złożone przez wnioskodawców Małe Projekty 21 wniosków Odnowa i rozwój wsi 11 wniosków Wnioski pozytywnie ocenione przez Radę Stowarzyszenia pod kątem spełnienia lokalnych kryteriów i zgodności z założeniami Lokalnej Strategii Rozwoju Małe Projekty 20 wniosków Wnioski przekazane do Departamentu PROW Urzędu Marszałkowskiego w Poznaniu. Ocena formalna i merytoryczna

Małe Projekty i (tabela 1/3) Lp Wnioskodawca Nazwa operacji Wnioskowana kwota (w zł.) 1 Gmina Książ Wielkopolski 600 lat Książa Wlkp., czyli o tym, jak przeszłość prowadzi do przyszłości 25 000,00 2 Stowarzyszenia na Rzecz Poprawy Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego „Droga i Bezpieczeństwo” „Zdrowie i życie mieszkańców gminy Dominowo.”Cykl szkoleń dla mieszkańców gminy Dominowo podnoszących umiejętności niesienia pierwszej pomocy. 13 723,00 3 Stowarzyszenie Nasza Wieś Założenie centralnego ogrzewania i zakup niezbędnego wyposażenia świetlicy wiejskiej w Starkówcu Piątkowskim połączone z organizacją szkolenia z racjonalnego żywienia rodziny z uwzględnieniem dziedzictwa kulinarnego 17 627,40 4 Przedsiębiorstwo Wojan Andrzej Wojciechowski Końskie świętowanie. Impreza integracyjna w Młodzikowie popularyzująca jazdę konną jako formę rekreacji 5 Stowarzyszenie na rzecz szkoły w Chrząstowie oraz dóbr wsi Chrząstowo, Łężek i okolic Utworzenie małej infrastruktury turystycznej-plac zabaw dla dzieci 12 327,00 6 Prywatny Ośrodek Doradztwa Rolniczego sp. z o.o. Organizacja szkolenia sportowego dla dzieci w Błażejewku 24 910,90

Małe Projekty i (tabela 2/3) Lp Wnioskodawca Nazwa operacji Wnioskowana kwota (w zł.) 7 Gmina Jarocin Zorganizowanie dożynek gminnych w Siedleminie 16 114,92 8 Parafia Rzymsko-Katolicka p.w. Wniebowzięcia N.M.P. w Witaszycach Zorganizowanie wydarzeń sportowych w miejscowości Witaszyce 24 994,20 9 Fundacja na Rzecz Rewaloryzacji Miasta Śrem „Zaplanuj swoją przyszłość”. Warsztaty edukacji finansowej dla mieszkańców LGD „Lider Zielonej Wielkopolski 21 329,20 10 Stowarzyszenie Złote Piaski Festyn Integracyjny dla mieszkańców sołectwa. „Bo coraz mniej nas dzieli, łączy coraz więcej” 6 552,00 11 Dożynki i biesiadowanie po wielkopolsku w Słupi Wielkiej 19 451,00 12 Gmina Kórnik Wyposażenie świetlic wiejskich w Runowie i Borówcu w niezbędny sprzęt potrzebny do ich prawidłowego funkcjonowania 22 173,72 13 Ochotnicza Straż Pożarna w Kamionkach Remont świetlicy wiejskiej znajdującej się w budynku OSP w Kamionkach 25 000,00 14 Wiejskie Towarzystwo Tenisowe Zagospodarowanie placu w pobliżu kortów tenisowych na miejsce integracyjno-rekreacyjne połączone z placem zabaw 23 614,00

Małe Projekty i (tabela 3/3) Lp. Wnioskodawca Nazwa operacji Wnioskowana kwota (w zł.) 15 Gmina Dominowo „Święto Plonów- etniczne święto Słowian” 10 979,00 16 Gminny Ośrodek Kultury w Dominowie „Tradycje wielkopolskiego ziemniaka-regionalne święto pyry w Dominowie” 6100,00 17 Nowak Michał Z pyrką do Europy. Impreza integracyjna w Henrykowie 25 000,00 18 Stowarzyszenie na Rzecz Dzieci i Młodzieży „TĘCZA” im. Macieja Kostki w Radlinie Wykonanie tarasu widokowego przy ośrodku rekreacyjnym Stowarzyszenia „TĘCZA” w Radlinie 19 Stowarzyszenie „Nasza Wspólnota” im. Księdza Szczepana Toboły w Golinie Rewitalizacja dachu na budynku obecnego Domu Katolickiego pełniącego funkcję świetlicy wiejskiej w Golinie 20 Gmina Jaraczewo Oznakowanie szlaku rowerowego dookoła Jaraczewa 21 Gminny Ośrodek Kultury w Jaraczewie Dwadzieścia lat minęło 15 360,00

Wnioskodawcy małych projektów (w przekroju 2 naborów)

Nabór II 10.05.2010- 9.06.2010 Wnioski złożone przez wnioskodawców Małe Projekty 21 wniosków Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw 3 wnioski Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej 3 wnioski Wnioski pozytywnie ocenione przez Radę Stowarzyszenia pod kątem spełnienia lokalnych kryteriów i zgodności z założeniami Lokalnej Strategii Rozwoju Małe Projekty 21 wniosków Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw 3 wnioski Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej 3 wnioski Wnioski przekazane do dalszej oceny formalnej i merytorycznej do: Departamentu PROW Urzędu Marszałkowskiego w Poznaniu Oddziału Regionalnego ARiMR w Poznaniu

Małe Projekty ii (tabela 1/3) Lp. Wnioskodawca Nazwa operacji Wnioskowana kwota (w zł.) 1 Gminny Ośrodek Kultury i Rekreacji w Zaniemyślu Dożynki Gminno-Parafialne i Święto Chleba 10 020,00 2 Czesława Marianna Zięta Organizacja imprezy rekreacyjno-integracyjnej w Pięczkowie „Wieś się bawi”. 3 599,00 3 Gmina Zaniemyśl Utworzenie małej infrastruktury rekreacyjno-wypoczynkowej dla mieszkańców wsi Śnieciska - plac zabaw dla dzieci. 15 477,00 4 Dariusz Andrzej Tomaszewski Rozwijanie aktywności społeczności lokalnej, mieszkańców Gminy Zaniemyśl poprzez organizację spotkań informacyjno szkoleniowych promujących kultywację miejscowych tradycji związanych z ideą Ochotniczych Straży Pożarnych 21 000,00 5 Gmina Jaraczewo Budowa systemu informacji przestrzennej i wizualizacja gminy Jaraczewo 25 000,00 6 Stowarzyszenie Złote Piaski Promocja lokalnych tradycji w północnej Wielkopolsce 14 114,87 7 Irena Gorzelańczyk Emeryci się bawią – impreza integracyjna środowiska seniorów 12 600,00

Małe Projekty ii (tabela 2/3) Lp. Wnioskodawca Nazwa operacji Wnioskowana kwota (w zł.) 8 Prywatny Ośrodek Doradztwa Rolniczego Sp. z o.o. Kadra wzywa 24 910,90 9 Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Oświaty i kultury na Wsi Głos przyrody w obiektywie – założenie kółka fotograficznego 23 441,00 10 Gmina Środa Wielkopolska Organizacja dożynek gminnych dla Gminy Środa Wielkopolska w roku 2010 w Słupi Wielkiej 25 000,00 11 Parafia Rzymsko – Katolicka pw. św. Andrzeja AP w Golinie Rekonstrukcja historycznej drogi krzyżowej wokół placu na terenie przykościelnym Parafii św. Andrzeja Apostoła w Golinie 12 Stowarzyszenie Miłośników Kultury Ludowej Zakup strojów szlacheckich dla Zespołu Folklorystycznego „Snutki” 14 000,00 13 Stowarzyszenie Edukacyjne w Łuszczanowie Święto Chleba w Łuszczanowie wraz z wyposażeniem Centrum Kulturalnego 24 989,30 14 Ochotnicza Straż Pożarna w Tarcach Wymiana stolarki okiennej i drzwiowej w Domu strażaka – świetlicy wiejskiej 22 005,75

Małe Projekty ii (tabela 3/3) Lp. Wnioskodawca Nazwa operacji Wnioskowana kwota (w zł.) 15 Gmina Śrem Wyposażenie świetlicy wiejskiej w Orkowie 14 840,00 16 Bliżej tradycji – Organizacja dorocznych Dożynek Sołeckich w miejscowości Dalewo 15 379,00 17 Gmina Kórnik Wykorzystanie walorów przyrodniczych wsi Mościenica poprzez budowę małej infrastruktury rekreacyjno-turystycznej – pomostu na Jeziorze Skrzynki Duże 25 000,00 18 Kółko Rolnicze w Konarskim Organizacja memoriału Jana Wójkiewicza połączonego z festynem integracyjnym „Pożegnanie lata” 12 767,66 19 Ochotnicza Straż Pożarna w Kamionkach Modernizacja i wyposażenie świetlicy wiejskiej w Kamionkach w sprzęt niezbędny do jej prawidłowego funkcjonowania 19 530,00 20 Wnioskodawca: Stowarzyszenie Na Rzecz Rozwoju Gminy Zaniemyśl- Wuchta Wiary Kulinarne wojaże po Zielonej Krainie pielęgnacją staropolskich tradycji 5 000,80 21 Lucyna Roszczka Integracja społeczności lokalnej oraz promocja produktu lokalnego 19 068,00

Podsumowanie naborów na Małe Projekty 2009/2010 Gmina 2009 2010 Razem Liczba wniosków Wnioskowana kwota Dominowo 3 30 802,00 0,00 Jaraczewo 2 40 360,00 1 25 000,00 65 360,00 Jarocin 4 91 109,12 85 995,05 177104,17 Kórnik 72 103,72 82 208,56 154312,28 Krzykosy 48 614,00 16 199,00 64,813,00 Książ Wlkp. 37 327,00 Śrem 21 329,20 30 219,00 51548,20 Środa Wlkp. 68 630,40 39 114,87 107745,27 Zaniemyśl 6 94 006,80 21 410 275,44 372 743,28 783018,72

Jak aplikować o środki finansowe? Część III Jak aplikować o środki finansowe?

Ile zostało środków finansowych- Małe projekty Gmina Kwota do wykorzystania razem (zł.) Wnioskowana kwota w I naborze wniosków (zł.) Wnioskowana kwota w II naborze wniosków (zł.) Wnioskowana kwota razem w dwóch naborach (zł.) Przewidywana kwota wykorzystania razem (zł.) % wykorzystania puli Brodnica - 108 924,00 Dominowo 17 079,00 0,00 49 505,00 25,65 Jaraczewo 40 360,00 25 000,00 65 360,00 126 898,40 34,00 Jarocin 91 109,12 85 995,05 177 104,17 258 336,63 40,67 Kórnik 72 103,72 82 208,56 154 312,28 261 246,12 37,13 Krzykosy 48 614,00 16 199,00 64 813,00 86 311,8 42,89 Książ Wlkp. 37 327,00 159 757,00 18,94 Mosina 583 364,00 Śrem 21 329,20 30 219,00 51 548,20 17 3491,80 22,91 Środa Wlkp. 68 630,40 391 14,87 107 745,27 87 993,13 55,05 Zaniemyśl 94 006,80 49 230,00 65,63 Razem 2 714 353,60 410 275,44 372 743,28 783 018,72 1 931 334,88 28,85

Małe projekty- prognoza wykorzystania środków Gmina Kwota do wykorzystania razem (zł.) Nabór 2011 Nabór 2012 Nabór 2013 Brodnica 108 924,00 36 957,91 37 426,29 34 528,91 Dominowo 49 505,00 16 797,05 17 009,92 15 693,09 Jaraczewo 126 898,40 43 056,63 43 602,29 40 226,79 Jarocin 258 336,63 87 653,62 88 764,47 81 892,71 Kórnik 261 246,12 88 640,81 89 764,17 82 815,02 Krzykosy 86 311,80 29 285,59 29 656,73 27 360,84 Książ Wlkp. 159 757,00 54 205,55 54 892,51 50 642,97 Mosina 583 364,00 197 935,41 200 443,87 184 926,39 Śrem 173 491,8 58 865,77 59 611,78 54 996,90 Środa Wlkp. 87 993,13 29 856,07 30 234,44 27 893,82 Zaniemyśl 49 230,00 16 703,74 16 915,43 15 605,91 Razem 1 931 334,88 66 0054,00 668 389,00 616 653,00

Planowany harmonogram ogłaszania kolejnych naborów Nazwa działania Rok 2011 Rok 2012 Rok 2013 Odnowa i rozwój wsi IV kwartał I półrocze - Małe projekty III kwartał Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej Tworzenie i rozwój mikroprzedsię-biorstw

Małe projekty Dla kogo? Osoby fizyczne, które są: obywatelami państwa członkowskiego UE, pełnoletnie, zameldowane na pobyt stały na obszarze objętym LSR, lub prowadzące działalność gospodarczą na tym obszarze. Osoby prawne albo jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, którym ustawy przyznają zdolność prawną Czyli: Gminy, Ośrodki Kultury, UKS, LZS (rejestrowane u Starosty), Fundacje, Stowarzyszenia (KRS), OSP, Kółka Rolnicze (KRS!), Parafie, inne osoby prawne..

Zakres realizacji Małych projektów Podnoszenie świadomości społeczności lokalnej, poprzez organizację szkoleń i innych przedsięwzięć o charakterze edukacyjnym i warsztatowym Podnoszenie jakości życia ludności na obszarze działania LSR, m.in. poprzez: udostępnianie urządzeń i sprzętu komputerowego, w tym urządzeń i sprzętu umożliwiającego dostęp do Internetu; organizację imprez kulturalnych, rekreacyjnych, sportowych; Rozwój lokalnej aktywności, poprzez: promocję lokalnej twórczości ludowej, kulturalnej oraz artystycznej z wykorzystaniem lokalnego historycznego dziedzictwa kulturowego oraz przyrodniczego; kultywowanie miejscowych tradycji, języka oraz gwary; kultywowanie tradycyjnych zawodów i rzemiosła;

Zakres realizacji Małych projektów cd. Zachowanie lub odtworzenie, zabezpieczenie i oznakowanie cennego dziedzictwa przyrodniczego i krajobrazowego poprzez: zakup i nasadzenie tradycyjnej roślinności oraz starych odmian roślin; Rozwój agroturystyki i turystyki na obszarze objętym LSR wiejskich Zachowanie lokalnego dziedzictwa kulturowego i historycznego: odbudowa lub renowacja, zabezpieczanie, uporządkowanie i oznakowanie niewielkich obiektów (tzw. małej architektury) wpisanych do rejestru zabytków lub objętych wojewódzka ewidencją zabytków kulturowych, historycznie ważnych lub charakterystycznych dla danej miejscowości takich jak np. pomniki, przydrożne kapliczki; odnawianie ogrodzeń, elewacji i dachów prywatnych budynków i obiektów charakterystycznych dla krajobrazu danego regionu; wpisanych do rejestru zabytków lub objętych wojewódzka ewidencją zabytków, remont lub wyposażenie świetlic wiejskich oraz muzeów.

Małe projekty. Trzy ważne wartości 70 % Pomoc finansowa ma formę refundacji części kosztów kwalifikowalnych projektu i wynosi 70% kosztów kwalifikowanych. 25 000 zł. Wielkość pomocy przyznanej na realizację jednego projektu nie może być wyższa niż 25 000 zł. 100 000 zł. Maksymalna wysokość pomocy na realizację projektów dla jednego Beneficjenta wynosi 100 000 zł w okresie realizacji Programu.

Małe projekty. Od ogłoszenia naboru do podpisania umowy... Ogłoszenie naboru wniosków 2 tyg. Przed rozpoczęciem przyjmowania wniosków Nabór wniosków o przyznanie pomocy trwający 14-30 dni Ocena wniosków przez Członków Rady, tworzenie list rankingowych, rozpatrywanie odwołań (maks. 45 dni) Przekazanie wniosków, list rankingowych do instytucji wdrażającej (UMWW, ARiMR) Ocena merytoryczna wniosków, wezwania do poprawek (2 razy po 14 dni), maksymalnie do 3 miesięcy PODPISANIE UMOWY POMIĘDZY BENEFICJENTEM A SAMORZĄDEM WOJEWÓDZTWA

Lokalne kryteria oceny projektu Co jest oceniane przez Radę LGD.. czyli ocena zgodności operacji z lokalnymi kryteriami oceny Działanie PROW Lokalne kryteria oceny projektu Przyznana ocena Małe projekty 1. Wnioskodawca ma doświadczenie w pozyskiwaniu bezzwrotnych środków zewnętrznych w ostatnich 5 latach (weryfikowanie na podstawie oświadczenia): Nie pozyskał środków - 0 punktów, Pozyskał 1 dotację - 1 punkt, Pozyskał 2 dotacje – 2 punkty, Pozyskał 3 i więcej dotacji - 3 punkty 2. Wnioskodawca: Nie jest członkiem organizacji pozarządowej – 0 punktów, Jest członkiem organizacji pozarządowej – 3 punkty 3. Operacja nawiązuje do tradycyjnych zawodów, obrzędów, tradycji lokalnych w sposób: Mało znaczący – 0-1 punktów, Średnio znaczący – 2-3 punktów, Bardzo znaczący – 4-5 punktów 4. Operacja jest realizowana w miejscowości: Od 3 do 5 tys. mieszkańców – 2 punkty, Do 3 tys. mieszkańców (włącznie) – 5 punktów 5. Operacja integruje różne środowiska lokalne na obszarze LGD w sposób: Mało znaczący – 0-2 punktów, Średnio znaczący – 3-4 punktów, Bardzo znaczący – 5-8 punktów 6. Operacja jest skierowana do: Dzieci i młodzieży – 2 punkty, Osób niepełnosprawnych – 2 punkty, Osób zagrożonych wykluczeniem – 2 punkty. RAZEM Imię i nazwisko oceniającego: Data i podpis:

Małe projekty u celu… czyli od umowy do zwrotu pieniędzy Podpisanie umowy pomiędzy Samorządem województwa a Beneficjentem Realizacja operacji według opisu wniosku. Czas realizacji operacji maksymalnie 24 miesiące (przy 1 etapie) jednak nie później niż do 30 czerwca2015 roku. Złożenie wniosku o płatność w instytucji wdrażającej (UMWW lub ARiMR). Maksymalny czas rozpatrywania 2 miesiące. Uzupełnienia wniosku, ostateczny czas na zapłaty za faktury, usługi i rachunki Przekazanie zlecenia płatności do instytucji płatniczej- ARiMR Warszawa Zwrot kosztów kwalifikowanych (maksymalnie 70 %) na konto Beneficjenta w terminie 1 miesiąca

Dobre praktyki.. Małe projekty (oś 4 leader PROW 2007-2013) Trasa turystyczno- historyczna „Stara Góra” (Fundacja TERRA Teraz Radzimowice). Utworzenie muzeum przyrodniczo-etnograficznego Gór i Pogórza Kaczawskiego połączony z warsztatem szkoleniowym obróbki kamieni w Sokołowcu (Stowarzyszenie SONOVE). Promocja aktywności i twórczości mieszkańców na szlaku Wygasłych Wulkanów (Parafia rzymsko-katolicka). Remont elewacji wieży kościoła filialnego p.w. św. Jadwigi w Targoszynie (Parafia rzymsko-katolicka w Rogoźnicy). Wyposażenie świetlicy wiejskiej w Nowej Wsi Złotoryjskiej (Biblioteka Publiczna Gminy Złotoryja). Poprawa atrakcyjności turystycznej basenu i pola kempingowego, zakup wyposażenia na basen kąpielowy i pole namiotowe (Gmina Wojcieszów). Interaktywna prezentacja Ekomuzeum Ziemi izerskiej – nietypowa impreza warsztatowa dla aktywnych mieszkańców i gości Gór i Pogórza Izerskiego (Stowarzyszenie Unia Izerska). Komputeryzacja księgozbioru Miejskiej Biblioteki Publicznej w Zawidowie (Ośrodek Kultury). Rozwój OSP poprzez stworzenie Izerskiej ścieżki sprawnościowej (OSP w Proszówce). Boiska wiejskie w sołectwach miejscem rekreacji i integracji pokoleń (Gmina Olszyna). Wdrożenie mobilnego systemu informacyjno-promocyjnego w Gminie (Gmina Leśna). Cykl zajęć ogólnorozwojowych dla dzieci i młodzieży (UKS Karkonosze).

Dobre praktyki.. Małe projekty (oś 4 leader PROW 2007-2013) Organizacja warsztatów rzemieślniczych (garncarstwo, witrażownictwo) (Fundacja Optimo Modo). Restauracja kaplicy św. Leopolda na Górze św. Anny w Proszówce (Parafia rzymsko-katolicka). Konserwacja ołtarza bocznego w kościele parafialnym pw. Imienia NMP w Grudzy (Parafia rzymsko-katolicka). Budowa Stanicy konnej we wsi Kocień Wielki (Gmina Wieleń). Mała architektura na obszarach wiejskich- budowa ogrodu zimowego. Czynna ochrona ptaków w mieście- warsztaty przyrodnicze dla młodzieży. Budowa przystani wodnej pomostów pływających na jeziorze bielskim. Budowa obiektu małej architektury wraz z zagospodarowaniem terenu w centrum wsi Kuźnica Czarnkowska. Montaż urządzeń nawadniających na boisku wiejskim w Miałach . Warsztaty Nauka i promocja tradycji pisania ikon i malowania obrazów (Parafia grecko-katolicka). Informator turystyczny promujący walory naturalne- jeziora i rzeki (Stowarzyszenie Lokalna Grupa Rybacka). Informator turystyczny promujący Gminę Lipka (Gmina Lipka). Oznakowanie obszaru NATURA 2000 Jezioro Dymno i turystyczne zagospodarowanie dzikiej plaży nad Jeziorem Dymno (Gmina Koczała). Multimedialne Centrum Informacji w miejsko-gminnej bibliotece w Kamieniu Krajeńskim (Miejsko-gminna biblioteka publiczna).

Dobre praktyki.. Małe projekty (oś 4 leader PROW 2007-2013) Budowa wiaty rekreacyjnej w Starej Wiśniewce (Stowarzyszenie). Zakup strojów ludowych dla Zespołu Pieśni i Tańca Rodlanie (Zakrzewski Dom Kultury). Wieloletnie imprezy wodniackie organizowane przy przystani w Pyzdrach (Towarzystwo Turystyki Wodnej „Perkoz”). Zakup zestawów biesiadnych dla miejscowości Orzechowo, Gorzyce, Kębłowo, Nowa Wieś Podgórna. (Gmina Miłosław). Oznakowanie tras do uprawiania narciarstwa biegowego wraz z wypożyczalnią sprzętu do narciarstwa biegowego (osoba fizyczna). Warsztaty taneczne w Gminie Miłosław (Miłosławskie Centrum Kultury). Wyposażenie muzeum ziemi kępińskiej (Muzeum Ziemi Kępińskiej). Organizacja i przeprowadzenie kursu samoobrony oraz otwartego turnieju sportowego w ramach funkcjonowania nowej sekcji sportowej przy OSP w Baranowie (OSP w Baranowie). Odnowa otoczenia wokół zabytkowego kościoła w Rychtalu (Parafia rzymsko- katolicka w Rychtalu). Rozbudowa instrumentarium i poprawa wizerunku Orkiestry Dętej Ochotniczej Straży Pożarnej w Tykadłowie (OSP). Odbudowa gazonów kwiatowych na ul. Kościelnej w Opatówku (Gmina). Budowa małej infrastruktury turystyczno-rekreacyjnej- wypożyczalnia sprzętu wodnego (Gmina Margonin). Rajd konny z Chodzieży na Grunwald w 600 lecie bitwy.

Dobre praktyki.. Małe projekty (oś 4 leader PROW 2007-2013) Chopin przyjechał do Szamocina- plenerowy koncert muzyki fortepianowej (Gmina Szamocin). Spotkanie motocyklowe –śladami jazdy testowej pierwszego polskiego motocykla LECH (Stowarzyszenie Lech Opalenica plus klub motocyklowy). Przygotowanie i wydanie publikacji „Przewodnik po Gminie Kuślin” (Gminna Biblioteka Publiczna Kuślin). Aktywizacja środowiska lokalnego poprzez udział w rozgrywkach halowej piłki nożnej (Ośrodek Sportu i Rekreacji w Pniewach). Przygotowanie autoprzewodnika turystycznego na telefon komórkowy. Remont i modernizacja Izby Pamięci przy Zespole Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w Siedlcu. Zakup sprzętu sportowego zachętą do aktywnego spędzania czasu wolnego dla dzieci i młodzieży z terenu Gminy Golina (Ludowy Zespół Sportowy „Polonia Golina”). Internetowy wizerunek Pobiedzisk (Gmina Pobiedziska). Zaprośmy Motyle do naszych ogrodów. Budowa motyl arni w OB. Oraz w 3 ogrodach przyszkolnych Gmina Kostrzyn i Gmina Nekla (Fundacja „Rosa Mundi”). Zielona Szkoła w Grabach (Gmina Czerniejewo). Doposażenie Sali w Miejsko-Gminnym Ośrodku Kultury i Biblioteki Publicznej w Dąbiu w sprzęt komputerowy (miejsko-gminny Ośrodek Kultury w Dąbiu).

Małe projekty.. Najpopularniejsze projekty Jarmarki wielkanocne, Święto chleba i kłosa (dożynki), Wyposażenie świetlicy wiejskiej, remont świetlicy wiejskiej, utwardzenie placu przed świetlicą wiejską, Budowa placu zabaw, Rocznice uroczystości historycznych, Żywe lekcje historii, Cross rowerowy, Zawody sportowo-pożarnicze, remont remizy OSP pełniącej funkcję sali wiejskiej, Zakup strojów ludowych, Zakup instrumentów muzycznych,

Pierwszy krok … Wniosek o wpis do ewidencji producentów Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa oddział w Poznaniu, ul. Strzeszyńska 36, 60-479 Poznań

Dziękuję Państwu za uwagę! Andrzej Socha Członek Zarządu Lider Zielonej Wielkopolski socha@liderzielonejwielkopolski.pl Urząd Miejski w Mosinie