Auschwitz - Birkenau
Obóz koncentracyjny Auschwitz-Birkenau (Oświęcim-Brzezinka) jest położony nad Wisłą pomiędzy Katowicami i Krakowem. Obóz powstał w maju 1940 roku w byłych barakach wojskowych i był największym niemieckim obozem zagłady w czasach narodowego socjalizmu. Kompleks miał powierzchnię ok. 5 km2 i był podzielony na wiele sekcji, składających się z poszczególnych pól. Pola, jak też cały obóz, były ogrodzone drutem kolczastym pod wysokim napięciem.
Na bramie obozu do dziś widnieje napis „Arbeit macht frei" („Praca czyni wolnym”)
UNESCO Tereny byłych obozów zagłady Auschwitz-Birkenau zostały wpisane w 1979 r. na podstawie kryterium VI. Na Liście Światowego Dziedzictwa obozy Auschwitz-Birkenau reprezentują wszystkie obozy koncentracyjne i obozy zagłady na świecie. „Ogrodzenia, druty kolczaste, wieże strażnicze, baraki, szubienice, komory gazowe oraz krematoria świadczą o warunkach w jakich odbywało się hitlerowskie ludobójstwo na terenie dawnego obozu koncentracyjnego i obozu zagłady Auschwitz-Birkenau, największego w III Rzeszy. Badania historyczne wykazały, że w obozie tym, stanowiącym symbol okrucieństwa ludzi wobec ludzi w XX wieku, systematycznie głodzono, torturowano i wymordowano 1, 5 miliona ludzi, w przeważającej części Żydów.”
Kalwaria Zebrzydowska
UNESCO data wpisu - 1999 rok Zespół architektoniczno-parkowy i park krajobrazowo-pielgrzymkowy w Kalwarii Zebrzydowskiej, zwany potocznie krajobrazem Jeruzalem, jest wiernym odbiciem XVI-wiecznego układu przestrzennego Jerozolimy i poświadcza jego udane zaszczepienie w polskim krajobrazie. Tym samym, reprezentuje wyjątkowe wartości uniwersalne, przedstawiając z założenia Życie i Mękę Pańską, zilustrowane na łonie natury, gdzie Góra Lanckorońska jest Górą Oliwną, Góra Żar - Golgotą, a Góra Syjon i Maria zostały zaadaptowane w krajobrazie jako dwa niewielkie wzniesienia znajdujące się we wnętrzu układu dróg kalwaryjskich. Jego szczególne znaczenie podkreśla dodatkowo fakt, iż jako pierwszy został zakwalifikowany przez UNESCO do kategorii "Krajobrazów Kulturowych" (tzn. mówiących o geniuszu ludzkim).
Dlaczego Kalwaria? Zespół architektoniczno-parkowy i park krajobrazowo-pielgrzymkowy w Kalwarii Zebrzydowskiej jest wyjątkowym zabytkiem kulturowym, w którym naturalne uwarunkowania terenu stały się podstawą do stworzenia genialnej i doskonale przemyślanej kompozycji estetyczno-architektonicznej symbolizującej Drogę Krzyżową Jezusa Chrystusa. W rezultacie, budowle parkowe wraz z umiejętnie rozplanowaną siecią ścieżek harmonijnie stapiają się z krajobrazem, tworząc naturalne scenerie o sakralnym charakterze.
Doba Reformacji końca XVI wieku przyczyniła się do rozkwitu w wielu krajach europejskich idei kształtowania krajobrazu, wg koncepcji Drogi Krzyżowej Jezusa. Krajobraz Kalwarii Zebrzydowskiej jest jednym z najwybitniejszych przykładów tego wielkoskalowego przedsięwzięcia, będącego wyrazem idealnej symbiozy naturalnego piękna z duchowymi przesłankami, i wykreowanego zgodnie z barokowymi założeniami projektowania przestrzeni parkowych.