Białystok „MOJE MIASTO” Jagiellonia Jak powstał Białystok ? Pałac Branickich CIEKAWE MIEJSCA: „PLANTY” KOŚCIOŁY CERKWIE Wykonał: Karol Dzieszko

Jak powstał Białystok ? „Pewnego dnia książę litewski Gedymin polując w Puszczy Bielskiej zapędził się za turem czy też jeleniem na jej pólnocno-zachodni skraj, aż hen w pobliże granicy z Mazowszem. Wieczór już zapadł, gdy wreszcie dopadł zwierza nad bezimiennym strumieniem. Do najbliższego zamku w Surażu był spory szmat drogi, a w tej bezludnej okolicy nie było nawet dworzyszcza łowieckiego, jakie książęta zwykli zakładać ku swej wygodzie. Nic dziwnego zresztą, ziemie te od niedawna należały do Litwy, a choć możnowładcy domagali się, by je na zawsze zatrzymać, książę nie był pewien, czy za parę lat znów nie wrócą pod władanie Mazowsza. Co prawda w pobliżu znaleziono kilka bud mieniących się szumnie domami i nazywanych przez mieszkańców Starą Wsią, ale książę wolał spędzić noc w naprędce skleconym szałasie, niż w pełnych zaduchu domostwach. Kopnęli się żwawo ościeżnicy i rychło na jednym z piaszczystych pagórków stanął książęcy namiot. Podczas gdy strzelcy zajęci byli ćwiartowaniem ubitej zwierzyny, książę odpoczywał nad strumieniem. Był dosyć wartki i w przeciwieństwie do innych rzek i strumieni w tej części puszczy - czysty. Pewnie dlatego, że dno miał piaszczyste i nie płynął jak inne rzeki wśród torfów. - Czysty, biały stok - powiedział książę. - Można by nad nim zbudować dwór myśliwski albo i wieś założyć. Woli książęcej stało się zadość. Wkrótce nad strumieniem wybudowano dwór, potem i wieś o nazwie Biały Stok.”

Pałac Branickich jako wizytówka BIAŁEGOSTOKU Córka Stefana Czarnieckiego -Aleksandra Katarzyna wniosła starostwo tykocińskie oraz Białystok w wianie Janowi Klemensowi Branickiemu. Ich syn Mikołaj jako pierwszy z rodu osiadł na stałe w Białymstoku. Na podwalinach zamku obronnego, zbudowanego jeszcze za czasów Piotra Wiesiołowskiego młodszego, zaczął rozbudowywać swoją nową rezydencję.Największy rozkwit miasta przypada na czasy panowania Jana Klemensa Branickiego, właściciela Białegostoku od początku XVIII wieku do 1771 roku. Jan Klemens Branicki, uznawany za patrona miasta, nadał ostateczny kształt pałacowi i zespołowi parkowo-ogrodowemu, zwanemu już od wieku XVIII "Wersalem Polskim". Nazwę tę nadał miastu saski geograf Büsching. Stefan Mikołaj Branicki uzyskał prawa miejskie dla swojej rezydencji od Króla Jana III Sobieskiego w 1691 r. Dzieki staraniom Jana Klemensa Branickiego Białystok w 1749 r. otrzymał przywilej miejski na prawie magdeburskim nadany przez króla Augusta III Sasa. Było to tylko formalne potwierdzenie stanu faktycznego, bowiem Białystok od co najmniej półwiecza pełnił rolę ośrodka miejskiego.

CIEKAWE MIEJSCA „PLANTY” „KOŚCIOŁY” „CERKWIE”

CERKWIE Cerkiew Świętego Ducha wybudowana w latach 1982-1992 Cerkiew katedralna św. Mikołaja wybudowana w latach 1843-1846 Cerkiew pw. Podwyższenia św. Krzyża wybudowana w latach 1874-1875

KOŚCIOŁY Kościół Św. Rocha Bazylika Mniejsza pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświetszej Marii Panny.

„PLANTY” Fontanna na plantach

Aż do 1970 r. futboliści Jagi nie odnosili sukcesów Aż do 1970 r. futboliści Jagi nie odnosili sukcesów. Grali w lidze okręgowej i w "A" klasie. Dopiero objęcie zespołu przez Michała Urbana i wprowadzenie przez niego młodzieży ożywiło poczynania sekcji. 15 grudnia 1971 r. trenerem został Grzegorz Bielatowicz, który sprowadził do drużyny Jerzego Zawiślana. Jagiellonia zyskała w tym piłkarzu wyborowego strzelca. Zespół wzmocnił się i zaczął odgrywać czołową rolę na Białostocczyźnie. Jednak w sezonie 1973/74 białostocki futbol poniósł porażkę. Jagiellonia nie awansowała do drugiej ligi, a Włókniarz spadł z niej. Władze polityczne i administracyjne miasta podjęły wówczas decyzję o stworzeniu z zawodników tych dwóch klubów jednej silnej drużyny. Powstała ona w Jagiellonii, którą zasiliło 13 piłkarzy Włókniarza. Od tego momentu można rzec zaczeły się złote lata Jagiellonii. W 1975 r. piłkarze Jagiellonii pod wodzą Zbigniewa Bani po raz pierwszy awansowali do drugiej ligi, wystepując w niej nieprzerwanie do 1978 r. Trzon ówczesnego zespołu stanowili: Sławomir Tołkacz, Andzej Pietrzyk, Ryszard Karalus, Mirosław Mojsiuszko, Mirosław Sowinski, Piotr Jerzy Łapicz, Stanisław Szwejkowski, Wojciech Konf, Walenty Omeljaniuk, Jerzy Stankiewicz oraz król strzelców drugiej ligi w sezonie 1975/76 Jerzy Zawiślan. Po dwóch latach gry w trzeciej lidze w roku 1980 Jagiellonia ponownie zawitała w szeregi drugoligowców. Niestety, po roku je opuściła, zajmując ostatnie miejsce w tabeli. W końcu lat siedemdziesiątych byli piłkarze Jagiellonii: Jerzy Bołtuć, Leszek Frelek, Ryszard Karalus, Zbigniew Skoczylas rozpoczęli szeroką pracę z młodzieżą. W kilku grupach pojawiło się wówczas wielu utalentowanych zawodników. Stworzony z nich zespół trenowany przez Ryszarda Karalusa zdobył medale ósmej ogólnopolskiej spartakiady młodzieży i mistrzostw Polski juniorów. Występowali w nim między innymi: Mariusz Lisowski, Dariusz i Jacek Bayerowie, Jarosław Bartnowski, Dariusz Czykier, Andrzej Ambrożej, Jarosław Gierejkiewicz. W 1983 r. pod wodzą trenerów Grzegorza Bielatowicza i Ryszarda Karalusa Jagiellonia znów awansowała do drugiej ligi. Po pierwszych niepowodzeniach trener Bielatowicz opuścił zespół i pierwszym szkoleniowcem został Karalus, który wraz z trenerem Leonardem Aleksandrowem mimo wielu przeciwności losu i sędziów utrzymał zespół w lidze. W styczniu 1986 r. trenerem Jagiellonii został Janusz Wójcik, a jego asystentem Mirosław Mojsiuszko. Nadeszły wówczas najpiękniejsze dla klubu chwile. Rozpoczął sie wspaniały marsz naszych piłkarzy do ekstraklasy i huczny oddźwięk tego wydarzenia w mieście, regionie i kraju. Pierwszy mecz Jagiellonii w ekstraklasie (z Widzewem Łódź, 8 sierpnia 1987 roku) obejrzało na wypożyczonym stadionie przy ulicy Kawaleryjskiej około 40 tysięcy widzów!                              

W 1988 r. drużyna trenowana przez Stefana Brewczyka sięgnęła po pierwszy w historii klubu tytuł mistrza Polski juniorów. W zespole tym występowali: Mirosław Dymek (obecny bramkarz Jagiellonii), Dariusz Ostaszewski, Dariusz Drągowski, Marek Witkowski, Zbigniew Szugzda i Sławomir Głębocki.   Sukces juniorów zapowiadał dalsze sukcesy Jagiellonii. Niestety, w 1989 r. po sławetnym finałowym meczu o Puchar Polski z Legią Warszawa ówczesne władze klubu pozbyły sie ponad połowy podstawowych graczy. Efektem tego posunięcia był spadek do drugiej ligi. Już rok później nasi piłkarze pod wodzą trenerów Mirosława Mojsiuszki i Tadeusza Gaszyńskiego ponownie stanęli przed olbrzymią szansą awansu, niestety Zagłębie Sosnowiec okazało się lepsze. Ponownie piłkarzom Jagiellonii udało się powrócić do ekstraklasy po rundzie wiosennej w roku 1992, kiedy to zajeli oni drugie miejsce tuż za Siarką Tarnobrzeg. Jednak nie był to okres chwały. Po obu rundach Jagiellonia zajmowała ostatnie miejsce i ponownie powróciła do drugiej ligi. Od tamtej pory już nigdy nie zawitała w szeregach pierwszoligowców. Wtedy rozpoczął się niewątpliwie okres, o którym kibice chcieliby jak najszybciej zapomnieć. To była katastrofa. Po kiku sezonach gry w drugiej lidze nastąpił spadek do ligi trzeciej, a nastepnie do czwartej, co było strasznym ciosem dla białostockiego futbolu. W IV lidze Jagiellonia grała dwa sezony, aby po wygranym barażu ze Spartą Szepietowo (3:1 i 2:0) ponownie wstąpić w szeregi III-ligowców. Wydawało się, że beniaminek, który potrzebował barażu, aby wydostać się z IV ligi za główny cel postawi sobie utrzymanie się w szeregach trzecioligowców. Tymczasem Jagiellonii prowadzonej przez Tadeusza Gaszyńskiego udało się z miejsca awansować do II ligi. Po tym awansie sprowadzono do Białegostoku trenera Wojciecha Łazarka, który zarabiał kosmiczne jak na nasz region pieniądze, w dodatku wymienił prawie cały skład. Niestety nie przełożyło się to nijak na dobre wyniki sportowe, Jaga spadła z II ligi, a koszty poniesione podczas pobytu białostoczan na zapleczu ekstraklasy w tamtym sezonie odbijają się czkawką do dziś. Po spadku do niższej klasy rozgrywkowej na stanowisku trenera zatrudniono Witolda Mroziewskiego. Udało mu się zbudować i skonsolidować ciekawą drużynę, która ponownie awansowała do II ligi, w której to pod jego wodzą gramy obecnie.

Informacje Prezentacja została stworzona przez ucznia Publicznego Gimnazjum nr 8 w Białymstoku Informacje wraz z fotografiami w prezentacji zostały zaczerpnięte ze stron o tematyce białostockiej: www.bialystokonline.pl www.city.bialystok.pl