STYMULACJA AUDIO – PSYCHO - LINGWISTYCZNA METODA TOMATISA STYMULACJA AUDIO – PSYCHO - LINGWISTYCZNA (SAPL) Prezentację opracowała i przygotowała: mgr Bartkowiak Agnieszka

SPIS SLAJDÓW: Historia Metody Tomatisa Trzy prawa Tomatisa Słyszenie a słuchanie Lateralizacja słuchowa Funkcja dźwięku Przyczyny powstawania zaburzeń uwagi słuchowej Objawy zaburzeń uwagi słuchowej Diagnostyka Stymulacja audio-psycho-lingwistyczna

HISTORIA METODY TOMATISA Alfred Tomatis (1920-2001) był francuskim otolaryngologiem. Prowadził badania nad związkiem pomiędzy słuchem, głosem, mową i językiem m.in. u śpiewaków. Stwierdził, że bezpośrednią przyczyną zaburzeń głosu jest niedosłuch. Osoby z uszkodzonym słuchem nie są w stanie dobrze kontrolować swój głos. Wykonując badanie akustyczne pacjentom, zauważył, że ich głos był ubogi w częstotliwości wyższe niż 2000 Hz. Skonstruował więc urządzenie, które pozwalało na wybiórcze zwiększenie natężenia „brakujących częstotliwości”, tak, aby można je usłyszeć. Zaobserwował, że powodowało to natychmiastową poprawę jakości głosu i równoczesne pojawienie się brakujących częstotliwości w głosie śpiewaka. Dr Alfred Tomatis (1920 - 2001)

TRZY PRAWA TOMATISA Głos zawiera jedynie te częstotliwości, które słyszy ucho. Modyfikacja sposobu słyszenia prowadzi do natychmiastowych zmian w głosie. Zastosowanie treningu słuchowego pozwalającego słyszeć brakujące częstotliwości prowadzi do trwałej modyfikacji głosu. Efekt zmiany jakości głosu pod wpływem zmiany sposobu słyszenia został nazwany efektem Tomatisa.

Słyszenie a słuchanie Słyszenie jest procesem biernym i zależy od stanu obwodowej części narządu słuchu, tzn. komórek słuchowych w uchu wewnętrznym i nerwu słuchowego. Słuchanie – uwaga słuchowa- jest procesem aktywnym, umiejętnością świadomego odbierania bodźców dźwiękowych. Słuchanie jest umiejętnością, która kształtuje się przez całe życie człowieka i może podlegać treningowi. Uwaga słuchowa jest wyrazem chęci komunikowania się z otoczeniem, otwarciem się na świat zewnętrzny.

Lateralizacja słuchowa Ważna rolę w procesie słuchania odgrywa lateralizacja słuchowa. Prawe ucho słucha w nieco inny sposób niż ucho lewe. Prawa półkula jest emocjonalna i niewerbalna. Odpowiada za całościowe ujmowanie pojęć, wyobraźnię przestrzenną, percepcję muzyki oraz procesy emocjonalne. Lewa półkula zaś nazywana jest racjonalną i odpowiedzialna jest za literalne rozumienie wypowiedzi. Osoba lewouszna zwraca więc uwagę na zabarwienie emocjonalne wypowiedzi, natomiast osoba prawouszna odbiera przede wszystkim treść wypowiedzi. LEWE UCHO KONSTYTUCJONALNOŚĆ przeszłość PRAWE UCHO CZAS TERAŹNIEJSZY Radzenie sobie z nowymi informacjami

Funkcja dźwięku Dźwięk oprócz funkcji informacyjnej stanowi również funkcję energetyzującą. Może docierać do komórek słuchowych drogą powietrzną (poprzez ucho zewnętrzne i środkowe) oraz drogą kostną (poprzez przyłożenie do kości czaszki drgającego obiektu). Tomatis zauważył, że najkorzystniejszy wpływ na układ słuchowy mają muzyka Mozarta i chorały gregoriańskie.

Przyczyny powstawania zaburzeń uwagi słuchowej: powikłania w okresie ciąży i okołoporodowym, adopcja lub wczesne oddzielenie od matki, opóźnienie rozwoju psychoruchowego, opóźnienie rozwoju mowy, nawracające zapalenia uszu, uraz emocjonalny na każdym etapie rozwoju.

Objawy zaburzeń uwagi słuchowej: zaburzenia koncentracji, błędna interpretacja pytań i poleceń, mylenie podobnie brzmiących słów, nieumiejętność spełnienia wieloczłonowych poleceń, monotonne wypowiedzi, problemy z płynnością wypowiedzi, ubogie słownictwo, mylenie liter lub odwracanie ich kolejności, słabe rozumienie tekstu czytanego, problemy z głosowaniem i czytaniem na głos, niewyraźne pismo,

męczliwość, nadaktywność, skłonność do ulegania przygnębieniu, brak wiary w siebie, nieśmiałość, tendencja do wycofywania się, drażliwość, niedojrzałość, negatywne nastawienie do nauki, pracy., mylenie strony prawej i lewej, mieszana dominacja, trudności z porannym wstawaniem,

Metoda Tomatisa ma zastosowanie u dzieci z problemami szkolnymi, dysleksją ADHD, autyzmem, zaburzeniami mowy lub głosu oraz u osób dorosłych. Pomaga także przy nauce języków obcych.

Diagnostyka Obejmuje ona wywiad, test uwagi słuchowej i lateralizacji słuchowej oraz testy dodatkowe. Test uwagi słuchowej i lateralizacji słuchowej wykonuje się za pomocą urządzenia testującego, które przypomina audiometr, a składa się z następujących elementów: badanie uwagi słuchowej zewnętrznej (drogą powietrzną), badanie uwagi słuchowej wewnętrznej (drogą kostną), badanie umiejętności lokalizacji źródła dźwięku (drogą kostną), badanie umiejętności dyskryminacji wysokości dźwięku, badanie lateralizacji słuchowej.

audio-psycho-lingwistyczna Stymulacja audio-psycho-lingwistyczna W przypadku zaburzeń słuchania stosuje się trening słuchowy przeprowadzony za pomocą urządzenia zwanego „uchem elektronicznym”. Na metodę składają się sesje słuchania materiału dźwiękowego przewodzonego drogą kostną poprzez kości czaszki i drogą powietrzną. Za pomocą elektronicznego ucha Tomatis chciał przeprowadzić warunkowanie audio-wokalne, które narzucałoby uchu pewien sposób słuchania. „Elektroniczne ucho” ćwiczy mechanizmy akomodacyjne ucha środkowego.

NASZE NARZĘDZIA NOŚNIKI DŹWIĘKU MUZYKA O ZRÓŻNICOWANEJ CHARAKTERYSTYCE Opóźnienia Wzrost natężenia muzyki powoduje większą aktywację kory słuchowej-1. zmiana kanałów prowokuje postawę oczekiwania- 2. zmiana kanałów powoduje napięcie związane z oczekiwaniem Filtrowanie Wzmacnia lub wyłącza pewne pasma częstotliwości >1KHz wrażliwość wewnętrzna >3KHz postrzeganie ciała >6KHz integracja emocjonalna i otwarcie świadomości: określenie granic Kanały Koncentracja na poszczególnych pasmach częstotliwości Lateralizacja Przyjęcie postawy gotowości do działania

ekspresja emocjonalna Strefa 1 < 1kHz przedsionek regulacja ciała regulacja równowagi, koordynacja, rytm, ruchy, muzyka, lateralizacja, aspekty czasowo-przestrzenne: geografia, geometria, historia Strefa 2 >1 kHz – 3 kHz „ślimak różnicowanie mowy artykulacja, płynność mowy, słownictwo, rozumienie kontekstu, zasady, aspekty racjonalne: matematyka, gramatyka, myślenie analityczne, precyzja myślenia, koncentracja ukierunkowana Strefa 3 >3 kHz ekspresja emocjonalna motywacja, wizerunek samego siebie, koncentracja jakościowa, intuicja, kreatywność, asocjacja

Metoda wdrażana przez Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu w Warszawie.