Maria Skłodowska Curie

Życiorys Maria Skłodowska-Curie - fizyczka i chemiczka, narodowości polskiej. Obywatelka polska i francuska, większość życia spędziła we Francji, tam też rozwinęła swoją karierę naukową. Maria Curie-Skłodowska przyszła na świat 7 listopada 1867 roku, jako piąte i ostatnie dziecko w znanej i cenionej rodzinie nauczycielskiej wywodzącej się z drobnej szlachty. Jej rodzina miała prawo do posługiwania się herbem Dołęga. Jej ojciec, Władysław, był nauczycielem matematyki i fizyki, zaś matka, Salomea, była dyrektorką prestiżowej stancji dla dziewcząt z dobrych domów.

Studia na Sorbonie W Paryżu, w 1891 Maria zdała jako pierwsza kobieta w historii egzaminy wstępne na wydział fizyki i chemii Sorbony. W dzień studiowała a wieczorami pracowała jako korepetytorka z trudem zarabiając na utrzymanie. W 1893 roku uzyskała licencjat z fizyki i zaczęła pracować jako laborantka w przemysłowym laboratorium zakładów Lipmana. W tym czasie dalej studiowała na Sorbonie uzyskując drugi licencjat z matematyki w 1894. Nauka zresztą nigdy nie przysparzała Marii problemów. Mówiono, że była nieprzeciętnie zdolnym dzieckiem, obdarzonym niezwykłą pamięcią. Już w wieku czterech lat nauczyła się czytać. Wśród książek, które czytała z ogromnym zainteresowaniem, znalazły się podręczniki i dzieła techniczne z biblioteki ojca. Uczyły ją domowe nauczycielki. Później chodziła do szkoły dla dziewcząt, w której jak w każdej w tamtych czasach, kładziono nacisk na naukę czytania, pisania, liczenia i rozwój talentów potrzebnych pannom do wyjścia za mąż np. gra na fortepianie, malowanie pastelami, haftowanie, robótki na drutach.

Rad i Polon Również w 1894 roku poznała swojego męża Pierre Curie, który był w tym czasie doktorantem w laboratorium Becquerela. Po zrobieniu doktoratu przez Pierre, Maria poślubiła go w 1895. W związku z bezwyznaniowością Pierre i obojętnością religijną Marii był to ślub cywilny, za który Marię "wyklęła" na jakiś czas jej polska rodzina. Pierre zarekomendował Marię Becquerelowi, który zaproponował jej podjęcie studiów doktoranckich pod jego opieką. Becquerel zaproponował jej pozornie mało atrakcyjny i pracochłonny temat zbadania dlaczego radioaktywność niektórych rodzajów rudy uranowej jest znacznie wyższa niż wynika to z udziału w niej czystego uranu. Maria, początkowo z pomocą młodego chemika robiącego licencjat - A.Debierne rozpoczęła pracochłonną pracę rozdzielania rudy uranowej na pojedyncze związki chemiczne i poszukiwanie związku powodującego jej wysoką radioaktywność. A.Debierne szybko się zniechęcił do tej pracy i zastąpił go w tym sam Pierre Curie. Badania te, po czterech latach żmudnej pracy doprowadziły do odkrycia najpierw polonu a następnie dużo bardziej radioaktywnego radu a także do wyjaśnienia prawdopodobnych przyczyn zjawiska radioaktywności jako efektu rozpadu jąder atomów.

Rad „Rad wykryłam, ale nie stworzyłam, więc nie należy do mnie, a jest własnością całej ludzkości." Rad został odkryty w 1898 roku. Promieniotwórczy pierwiastek chemiczny z II grupy głównej układu okresowego ( metali ziem alkalicznych). Nazwa pochodzi od łacińskiego słowa radius oznaczającego promień. Liczba atomowa 88, masa atomowa 226,03. Rad posiada 25 izotopów , najtrwalszy z nich jest izotop 226, który ma czas połowicznego rozpadu 1600 lat. Jest to ciało stałe o srebrno-szarym kolorze.

Polon „Przypuszczamy, że ciało które wyodrębniliśmy ze smółki uranowej zawiera nieznany jeszcze metal, zbliżony do bizmutu ze swoich właściwości chemicznych. Jeśli istnienie tego metalu się potwierdzi, proponujemy dla niego nazwę polon - od imienia ojczyzny jednego z nas." Polon został odkryty w 1898 roku. Jest to promieniotwórczy pierwiastek chemiczny 16 grupy głównej układu okresowego. Liczba atomowa 84, masa atomowa 208,98. Znanych jest 28 izotopów polonu, z których najtrwalszy ma czas połowicznego rozpadu 102 lata. Nazwa pochodzi od łacińskiej nazwy Polski. Polon jest srebrzystoszarym metalem o żółtym odcieniu i metalicznym połysku. Dobrze przewodzi prąd elektryczny. Tworzy dwie odmiany alotropowe.

I Nagroda Nobla W 1903 roku Uniwersytet Paryski nadał Marii Skłodowskiej-Curie tytuł doktora nauk fizycznych. W grudniu tegoż roku otrzymuje wraz z mężem Piotrem Nagrodę Nobla, którą dzielili z H. Becqurelem. Była to jedna z pierwszych Nagród Nobla w dziedzinie fizyki, a zarazem pierwsza, w której wyróżniono przedstawiciela narodowości polskiej. Badania nad promieniotwórczością przyniosły Marii i Piotrowi zaszczyty i sławę. Paradoksalnie wydaje się, że Uniwersytet Jagielloński w osobie prof. A. Witkowskiego miał w tym swój skromny, lecz ważny udział. Gdyby w 1894 r. znalazło się dla niej miejsce w laboratorium w Krakowie, kto wie... może Maria rozwinęłaby swoje badania nad magnetyzmem, ale wówczas... ktoś inny odkryłby polon i rad, które też zapewne inaczej by się nazywały i nie byłyby kojarzone z postacią wielkiej polskiej uczonej, a zatem i z naszą Ojczyzną.

II Nagroda Nobla W 1911 r. Maria Skłodowska-Curie otrzymała po raz drugi Nagrodę Nobla. W swoim uzasadnieniu Komitet Naukowy Chemii Fundacji Nobla przyznał jej nagrodę indywidualną za rozwój chemii dzięki odkryciu polonu i radu oraz za zbadanie metalicznego radu i jego związków chemicznych.

Założenie Instytutu Radowego Trzy lata później, czyli w 1914r. założono w Paryżu Instytut Radowy, gdzie Maria została kierownikiem laboratorium promieniotwórczości. W Instytucie prowadzono liczne badania z zakresu chemii, fizyki i medycyny. Podobny Instytut Radowy utworzono również w Warszawie. Wcześniej gorąco namawiano Marie do powrotu do ojczyzny. Ona jednak nie zdecydowała się na taki krok, jako powód podając zły stan zdrowia.

I Wojna Światowa W czasie I wojny światowej Maria została szefem wojskowej komórki medycznej, która zajmowała się organizowaniem polowych stacji rentgenograficznych - które w sumie obsłużyły ponad 3 miliony przypadków urazów wśród francuskich żołnierzy. Gdy doszło do wybuchu wojny przedmiotem zainteresowań Marii stało się wojskowe lecznictwo radiologiczne. I tak dzięki jej inicjatywie oraz pomocy prywatnych ludzi udało się zaopatrzyć karetki pogotowia w przenośne aparaty rentgenowskie. Maria została mianowana kierownikiem służb radiologicznych Czerwonego Krzyża.

Maria Skłodowska Curie z mężem Piotrem Curie

„Ludzkość potrzebuje zapewne ludzi praktycznych, którzy pracują przeważnie dla własnych celów, chociaż pamiętają też o potrzebach ogółu. Lecz potrzebuje  również marzycieli, których bezinteresowne dążenie do celu jest tak potężne, że nie potrafią oni zwracać uwagi na własną korzyść materialną." Maria Skłodowska Curie

Dziękuje za uwagę! Prezentacje wykonała: Patrycja Kornecka kl. II „d”