Jacek Wallusch _________________________________ Współczesne Teorie Ekonomiczne Wprowadzenie
Kontakt ____________________________________________________________________________________________ Katedra WTE Poznań: Collegium Altum, gabinet 1025 Telefon Katedry – (61) 8 543 024 E-mail: wallusch_clio@yahoo.de Materiały i wyniki examinów: www.wallusch-datenbank.de Wallusch, WTE Sekretariat Katedry WTE – gabinet 1027 Collegium Altum, telefon (61) 8 543 027
Warunki zaliczenia ____________________________________________________________________________________________ Examin Opcja 1. – examin pisemny: część testowa (5 pytań, 25 minut) 60 pytań testowych pytania podane część opisowa (2 pytania, 2 godziny) Opcja 2. – examin ustny: dyskusja Wallusch, WTE Pytania do części testowej + pytania z lat poprzednich: www.wallusch-datenbank.de
Podstawowa literatura ____________________________________________________________________________________________ Zaliczenie Marek Ratajczak (red.), Współczesne teorie ekonomiczne Izabela Bludnik, Ryszard Szulc, Jacek Wallusch, Materiały pomocnicze do ćwiczeń z historii myśli ekonomicznej; Wallusch, WTE Zamówienia na obie pozycje proszę składać na wykładzie lub przez e-mail: wallusch_clio@yahoo.de
nie zaś jako wiedzę objawioną Zadania teorii ekonomii ____________________________________________________________________________________________ Zadania WTE Praktyczne pytanie: Po co studentom WTE?? 1. Przegląd teorii (w większości już poznanej) 2. WTE pozwala traktować ekonomię jako proces tworzenia, nie zaś jako wiedzę objawioną 3. Pozwala się lepiej bawić analizując obietnice wyborcze Wallusch, WTE www.wallusch-datenbank.de
Tematyka zajęć ____________________________________________________________________________________________ Zaliczenie Wykład 1. Podstawy metodologii nauk społecznych; Rozwój ekonomii do roku 1936; Wykład 2. System makroekonomiczny Johna M. Keynesa; Przełom metodologiczny; Wallusch, WTE www.wallusch-datenbank.de
Tematyka zajęć ____________________________________________________________________________________________ Zaliczenie Wykład 3. Popyt na pieniądz: teoria ilościowa – Irving Fisher; mikroekonomia Ogólnej teorii – motywy płynności; i rola stopy procentowej; James Tobin, William Baumol; Milton Friedman; Wallusch, WTE www.wallusch-datenbank.de
Tematyka zajęć ____________________________________________________________________________________________ Zaliczenie Wykład 4. Postkeynesizm: model IS-LM i krzywa Phillipsa Hipoteza stopy naturalnej – część pierwsza: oczekiwania adaptacyjne; dochód permanentny; Wykład 5. – 7. długookresowa krzywa Phillipsa; Wallusch, WTE www.wallusch-datenbank.de
Tematyka zajęć ____________________________________________________________________________________________ Zaliczenie Wykład 5. – 7. (c.d.) Hipoteza stopy naturalnej – część druga: nowa ekonomia klasyczna; oczekiwania racjonalne; stopa naturalna a racjonalność oczekiwań – Robert E. Lucas; nieefektywność polityki gospodarczej – Thomas J. Sargent&Neill Wallace Wallusch, WTE www.wallusch-datenbank.de
Tematyka zajęć ____________________________________________________________________________________________ Zaliczenie Wykład 8. Hipoteza stopy naturalnej – część trzecia: nowa ekonomia keynesowska – sztywności nominalne; długookresowe kontrakty płacowe – Stanley Fischer małe koszty menu – N. Gregory Mankiw; near rationality – George Akerlof&Jannet Yellen Wallusch, WTE www.wallusch-datenbank.de
Tematyka zajęć ____________________________________________________________________________________________ Zaliczenie Wykład 8. (c.d.) Hipoteza stopy naturalnej – część czwarta: realny cykl koniunkturalny; stacjonarność procesu stochastycznego; rola innowacji technologicznych; Wallusch, WTE Literatura uzupełniająca: Wojciech Charemza, Derrek Deadman (1997), Nowa ekonometria, PWE:Warszawa.
Definicja ____________________________________________________________________________________________ Metodologia Co to jest metodologia i dlaczego o niej mówić? nauka o metodzie różnice między szkołami łatwiejsze do analizowania Wallusch, WTE www.wallusch-datenbank.de
wzorzec tworzenia, uprawiania nauki Paradygmat ____________________________________________________________________________________________ Metodologia Paradygmat wzorzec tworzenia, uprawiania nauki Rewolucja paradygmatyczna zmiana sposobu uprawiania nauki, niekoniecznie oznaczająca dochodzenie do nowych wniosków Wallusch, WTE www.wallusch-datenbank.de
klasyczny keynesistowski Paradygmat ____________________________________________________________________________________________ Metodologia Paradygmaty głównego nurtu ekonomii klasyczny keynesistowski analiza długookresowa vs. krótkookresowa redukcjonizm vs. holizm analiza dynamiczna vs. statyczna zachowania optymalne vs. suboptymalne strona podażowa vs. popytowa Wallusch, WTE www.wallusch-datenbank.de
Redukcjonizm – definicja Metodologia Redukcjonizm – definicja doktryna zgodnie z którą zjawiska złożone należy wyjaśniać, odwołując się do prostszych. Redukcjonizm atomowy twierdzi, że wszystkie własności ciał makroskopowych można wyjaśni jako konsekwencje własności atomów i cząsteczek Wallusch, WTE www.wallusch-datenbank.de
model neoklasyczny i keynesowski: Redukcjonizm ____________________________________________________________________________________________ Metodologia Redukcjonizm – problem dla ekonomisty Społeczeństwo jako zbiór identycznych jednostek, czy może różne zachowania przed i po agregacji? psychologia tłumu: jak zachowa się jeden dwunastolatek a jak dwunastu dwunastolatków? model neoklasyczny i keynesowski: paradox oszczędzania Wallusch, WTE www.wallusch-datenbank.de
Statyka a dynamika ____________________________________________________________________________________________ Metodologia Statyka vs. Dynamika Czas w analizie ekonomicznej. Postęp technologiczny jako wyznacznik zmiany okresu. Zmiana czynników exogenicznych i endogenicznych. Wallusch, WTE www.wallusch-datenbank.de
klasyczny keynesistowski Paradygmat ____________________________________________________________________________________________ Metodologia Jeszcze o różnicach między paradygmatami głównego nurtu ekonomii klasyczny keynesistowski zachowania optymalne vs. suboptymalne jedyny wyróżnik (niestety również wątpliwy) Wallusch, WTE www.wallusch-datenbank.de
Prawda w klasycznym rozumieniu Metodologia Prawda w klasycznym rozumieniu Obserwowana rzeczywistość, różne sposoby interpretacji Matematyka i ekonometria – ostoja klasycznej prawdy czy dowolność interpretacji? Modele wyprowadzane bez błędów prezentujące inne konkluzje Wallusch, WTE www.wallusch-datenbank.de
jakie pytania zadawać (i dlaczego)? Pytania badawcze ____________________________________________________________________________________________ Metodologia Podstawowe pytania badawcze Co? Gdzie? Kiedy? Jak? Dlaczego? Moc explanacyjna pytań: jakie pytania zadawać (i dlaczego)? Wallusch, WTE www.wallusch-datenbank.de
dlaczego podmiot X podjął Wyjaśnianie ____________________________________________________________________________________________ Metodologia Wyjaśnianie – definicja czynność formułowania na gruncie wiedzy empirycznej odpowiedzi na pytanie dlaczego? Interpretacja humanistyczna czynność formułowania odpowiedzi na pytanie typu: dlaczego podmiot X podjął taką a taką czynność? Wallusch, WTE Literatura uzupełniająca: Jerzy Kmita (1977), Wykłady z logiki i metodologii nauk, PWN:Warszawa
Wyjaśnianie ____________________________________________________________________________________________ Metodologia Składniki odpowiedzi 1. założenie o racjonalności 2. opis wiedzy podmiotu X wyodrębniającej możliwe do podjęcia czynności oraz określającej możliwe do osiągnięcia rezultaty 3. opis porządku wartości podmiotu X Wallusch, WTE Literatura uzupełniająca: Jerzy Kmita (1977), Wykłady z logiki i metodologii nauk, PWN:Warszawa
Najbardziej rozpowszechniony sposób ujmowania zadań ekonomii Pozytywizm ____________________________________________________________________________________________ Metodologia Najbardziej rozpowszechniony sposób ujmowania zadań ekonomii Utylitaryzm nauki przejawiający się w formułowaniu praw pomagających prowadzić skuteczną politykę gospodarczą, przedsiębiorstwo, czy gospodarstwo domowe Wallusch, WTE www.wallusch-datenbank.de
Pozytywizm pewna niepewna wiedza „pozytywna” 1. naukowa 2. dotycząca problemów rozstrzygalnych 3. ujmująca zjawiska i ich regularności 4. względna 5. ujmująca warunki badanych zjawisk 6. oparta na doświadczeniu 7. intersubiektywnie sprawdzalna wiedza „niepozytywna” 1. nienaukowa 2. dotycząca problemów nierozstrzygalnych 3. ujmująca „istot rzeczy” 4. bezwzględna, dotycząca absolutu lub dążąca do jego ujęcia 5. ujmująca przyczyny 6. spekulacyjna 7. intersubiektywnie niesprawdzalna
Pozytywizm i ekonomiści Metodologia Pozytywizm i ekonomiści Czy zawsze należy pytać dlaczego? Czy zawsze należy wyjaśniać przyczyny? Zadaniem ekonomistów jest stworzenie teorii, na której podstawie można najtrafniej prognozować Milton Friedman Wallusch, WTE www.wallusch-datenbank.de