Metody zapobiegania alkoholizmowi i wydatkowania środków z funduszu korkowego Profilaktyka i rozwiązywanie problemów alkoholowych w społeczności lokalnej

Podstawy prawne polskiego systemu rozwiązywania problemów alkoholowych określa Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi

Inne dokumenty Narodowy Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych 2011-2015 Wojewódzki Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Strategia rozwiązywania problemów społecznych Uchwała rady gminy w sprawie gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych

Uchwała rady gminy w sprawie liczby punktów sprzedaży napojów alkoholowych zawierających powyżej 4,5% alkoholu (z wyjątkiem piwa), przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży jak i w miejscu sprzedaży Uchwała rady gminy w sprawie zasad usytuowania na terenie gminy miejsc sprzedaży i podawania napojów alkoholowych

Polski system rozwiązywania problemów alkoholowych

Na poziomie Państwa Dokument Realizator Narodowy Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Realizator Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych

Na poziomie województwa Dokument Wojewódzki Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Realizator Regionalny ośrodek polityki społecznej lub inna jednostka wskazana w programie W celu realizacji programu zarząd województwa może powołać pełnomocnika Źródło finansowania z zezwoleń na obrót hurtowy napojami alkoholowymi

Na poziomie gminy Dokument Realizator Źródło finansowania Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Realizator ośrodek pomocy społecznej lub inna jednostka wskazana w programie W celu realizacji programu wójt (burmistrz, prezydent) może powołać pełnomocnika Źródło finansowania z zezwoleń na sprzedaż detaliczną napojów alkoholowych

Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi Art. 41 Prowadzenie działań związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych oraz integracji społecznej osób uzależnionych od alkoholu należy do zadań własnych gmin. W szczególności zadania te obejmują:

Zwiększanie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych od alkoholu, Udzielanie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe, pomocy psychospołecznej i prawnej, a w szczególności ochrony przed przemocą w rodzinie, Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej, w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych i przeciwdziałania narkomanii, w szczególności dla dzieci i młodzieży, w tym prowadzenie pozalekcyjnych zajęć sportowych, a także działań na rzecz dożywiania dzieci uczestniczących w pozalekcyjnych programach opiekuńczo-wychowawczych i socjoterapeutycznych,

Wspomaganie działalności instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych, służącej rozwiązywaniu problemów alkoholowych, Podejmowanie interwencji w związku z naruszeniem przepisów określonych w art. 13 i 15 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz występowanie przed Sądem w charakterze oskarżyciela publicznego, Wspieranie zatrudnienia socjalnego poprzez organizowanie i finansowanie centrów integracji społecznej.

Realizacja zadań, o których mowa w ust Realizacja zadań, o których mowa w ust. 1, jest prowadzona w postaci gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych, stanowiącego część strategii rozwiązywania problemów społecznych, uchwalanego corocznie przez radę gminy. Program jest realizowany przez ośrodek pomocy społecznej, o którym mowa w przepisach o pomocy społecznej, lub inną jednostkę wskazaną w programie. W celu realizacji programu wójt (burmistrz, prezydent miasta) może powołać pełnomocnika.

Zgodnie z art. 41 ust. 3 wójtowie (burmistrzowie, prezydenci miast) powołują gminne komisje rozwiązywania problemów alkoholowych (…) W skład gminnych komisji rozwiązywania problemów alkoholowych wchodzą osoby przeszkolone w zakresie profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych.

Zadania komisji: inicjowanie działań w zakresie określonym w art. 41 ust. 3 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi podejmowanie czynności zmierzających do orzeczenia o zastosowaniu wobec osoby uzależnionej od alkoholu obowiązku poddania się leczeniu w zakładzie lecznictwa odwykowego

wydawanie opinii dotyczących wydania zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych dokonywanie kontroli punktów sprzedaży napojów alkoholowych w zakresie przestrzegania zasad i warunków korzystania z zezwolenia

i nie mogą być przeznaczane na inne cele. Art. 182 Dochody z opłat za zezwolenia wydane na podstawie art. 18 lub art. 181 oraz dochody z opłat określonych w art. 111 wykorzystywane będą na realizację gminnych programów profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych oraz Gminnych Programów, o których mowa w art. 10 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii, i nie mogą być przeznaczane na inne cele.

Konstruowanie gminnego programu: w oparciu o przeprowadzoną diagnozę w oparciu o wiedzę w oparciu o rzeczywiste cele i wynikające z nich rezultaty program nastawiony na sukces, którym nie będzie SAMA REALIZACJA

Diagnozy problemów, zasobów Inicjowanie zadań, wynikających z ustawy, tworzenie gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych powinno odbywać się po przeprowadzeniu lokalnej diagnozy problemowej Diagnozy problemów, zasobów i potrzeb

FORMY FINANSOWANIA I DOFINANSOWANIA REALIZACJI ZADAŃ GMINY Wybór zależy od: zadań zapisanych w programie realizatorów

Wydatkowanie środków finansowych: w myśl przepisów ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, w myśl ustawy Prawo zamówień publicznych, poprzez dokonywanie zmian w układzie wykonawczym budżetu gminy, w myśl przepisów o zakładach opieki zdrowotnej, poprzez zabezpieczenie środków finansowych na realizację zadań przez dysponenta środków budżetowych

Najczęstsze problemy związane z realizacją gminnych programów: Brak diagnozy problemów, zasobów i potrzeb Niespójność, brak celów, brak rezultatów Brak wiedzy merytorycznej Brak myślenia systemowego i strategicznego Wydawanie środków finansowych na zadanie niezwiązane z problemami alkoholowymi

Problemy związane z używaniem alkoholu

Problemy związane z używaniem alkoholu możemy podzielić na Picie ryzykowne Picie szkodliwe Zespół uzależnienie od alkoholu

Picie ryzykowne ma miejsce, gdy dana osoba zaczyna pić: Zbyt wiele Coraz częściej W nieodpowiednich sytuacjach.

Picie szkodliwe Picie zbyt dużych ilości alkoholu Występowanie problemów zdrowotnych Zaniedbywanie obowiązków Problemy w funkcjonowaniu społecznym Problemy w rodzinie Łamanie prawa

Działania profilaktyczne

DLACZEGO LUDZIE PIJĄ ALKOHOL ?

POZYTYWNE NEGATYWY Piliśmy dla szczęścia Piliśmy, aby się bawić Piliśmy, aby było milo z innymi Piliśmy dla wyrafinowania Piliśmy dla przyjaźni Piliśmy, aby zyskać siłę Piliśmy aby zasnąć Piliśmy „leczniczo” Piliśmy dla kurażu Piliśmy aby zyskać pewność siebie Piliśmy aby prowadzić rozmowy Piliśmy aby zapomnieć Piliśmy aby zyskać wolność Piliśmy aby pozbyć się problemów Piliśmy aby wzbogacić życie A staliśmy się nieszczęśliwi A wpadliśmy w przygnębienie A staliśmy się kłótliwi A staliśmy się prostaccy A zyskaliśmy wrogów A czujemy się słabi A czuwamy bez odpoczynku A wpadliśmy w kłopoty zdrowotne A przyszedł do nas lęk A ogarnęły nas wątpliwości A upośledziliśmy naszą mowę A to niechciane ciągle do nas powraca A staliśmy się uzależnieni A pomnożyliśmy je A kierujemy się ku śmierci

HIERARCHIA POTRZEB CZŁOWIEKA POTRZEBY SAMOREALIZACJI POSIADANIA CELÓW…POZNAWCZE…ESTETYCZNE POTRZEBY SZACUNKU I UZNANIA ZAUFANIE DO SIEBIE…POCZUCIE WŁASNEJ WARTOŚCI…POWAŻANIE POTRZEBY MIŁOŚCI I PRZYNALEŻNOŚCI WIĘZI…AFILIACJA…BYCIE KOCHANYM POTRZEBY BEZPIECZEŃSTWA OPIEKA I OPARCIE…SPOKÓJ…WOLNOŚĆ OD STRACHU I LĘKU POTRZEBY FIZJOLOGICZNE JEDZENIE, PICIE,SEN, SEKS, BRAK NAPIĘCIA

Wybrane czynniki ryzyka alkoholowego Dostępność alkoholu Proalkoholowe normy kulturowe Proalkoholowe zachowania rodziny Problemy w życiu osobistym Problemy szkolne Niska więź z rodziną Przynależność do grupy osób pijących Pozytywne nastawienia i oczekiwania, co do picia alkoholu Wczesna inicjacja alkoholowa Problemy osobowościowe

Wybrane czynniki chroniące Miłość, wsparcie i dobra komunikacja w rodzinie Dobry klimat szkoły Poczucie bezpieczeństwa Dorośli jako wzorzec zachowań Pozytywne wpływy rówieśnicze Stawianie jasnych, określonych granic Konstruktywne wykorzystanie czasu (twórcze działanie) Zaangażowanie w naukę Umiejętności społeczne Wewnętrzna siła, wysoka samoocena

Profilaktyka ….. ... to działanie rozwijające i wspierające zdolności do wszechstronnego, konstruktywnego rozwoju we wszystkich sferach życia, zapobiegające niepożądanym zjawiskom w rozwoju i zachowaniu się ludzi

Profilaktyka to również Wspomaganie człowieka w różnym wieku w radzeniu sobie z trudnościami zagrażającymi prawidłowemu rozwojowi i zdrowemu życiu, To ograniczanie i likwidowanie czynników ryzyka, które zaburzają prawidłowy rozwój i dezorganizują zdrowy styl życia, To inicjowanie i wzmacnianie czynników chroniących, które sprzyjają prawidłowemu rozwojowi i zdrowemu życiu.

Profilaktyka Podział tradycyjny Nowy podział Profilaktyka I stopnia Promocja zdrowia psychicznego Profilaktyka uniwersalna Profilaktyka II stopnia Profilaktyka ukierunkowana na jednostki lub grupy wysokiego ryzyka (selektywna) Profilaktyki ukierunkowana na jednostki szczególnie zagrożone lub prezentujące pierwsze symptomy zaburzeń (wskazująca) Profilaktyka III stopnia Leczenie i resocjalizacja Postępowanie po leczeniu: rehabilitacja, zapobieganie nawrotom

Profilaktyka uniwersalna Trzy poziomy profilaktyki (Mrazek i Haggerty (red.) 1994) Profilaktyka uniwersalna dotyczy zapobiegania zagrożeniom o znacznym stopniu rozpowszechnienia Adresowana do wszystkich bez względu na stopień ryzyka i występowania zachowań problemowych oraz zaburzeń psychicznych

Profilaktyka selektywna Działania adresowane do jednostek lub grup osób, które są w wyższym niż przeciętnym stopniu narażone (ze względu na swoją sytuację społeczną, rodzinną czy deficyty funkcji poznawczych) na zwiększone ryzyko niż przeciętne wystąpienia problemów psychicznych i/lub zachowań problemowych Młodzież z obszarów o wysokim wskaźniku bezrobocia Uczniowie szkół o złej renomie Uczniowie mający niskie osiągnięcia szkolne Dzieci i młodzież z rodzin w złej sytuacji materialnej

Profilaktyka wskazująca Działania ukierunkowane na jednostki szczególnie zagrożone rozwojem problemów związanych z używaniem substancji psychoaktywnych z powodu uwarunkowań biologicznych, psychologicznych czy społecznych lub u których rozpoznano już pierwsze symptomy zaburzeń Młodzież sięgająca po narkotyki Dzieci z rodzin z problemem alkoholowym Dzieci rodziców z zaburzeniami zdrowia psychicznego Młodociani przestępcy Z rozpoznaniem ADHD, zespołu Aspergera, itp. Doświadczająca przemocy, wykorzystywana seksualnie

Profilaktyka nie jest Straszeniem Doraźnymi akcjami Tylko przekazem informacji Straszeniem Doraźnymi akcjami Zajęciami pozalekcyjnymi

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ AGNIESZKA CZERKAWSKA