Przystosowania zwierząt do pobierania różnych pokarmów

Aby żyć trzeba jeść. Pod tym prostym stwierdzeniem kryje się potężny mechanizm związany ze zdobywaniem i trawieniem pokarmu. Trawienie jest złożonym biochemicznie procesem rozkładu związków chemicznych dostarczanych z pokarmem do organizmu na proste związki: aminokwasy, cukry proste i kwasy tłuszczowe. Rozkład związków chemicznych katalizowany jest przez reakcje enzymatyczne. Otrzymane substancje są wchłaniane do krwi w jelicie cienkim i rozprowadzane po całym organizmie. Docierają do każdej komórki żywej. Zwierzęta żyją w różnych środowiskach. Wiele z nich, aby przeżyć, musiało dostosować techniki zdobywania pokarmu i jego trawienia do warunków stworzonych przez środowisko. Pierwszą omawianą grupą będą bezkręgowce, zwierzęta, które nie posiadają struny grzbietowej, niejednokrotnie są organizmami jednokomórkowymi. Drugą z kolei będą kręgowce. *Aminokwasy-sole wewnętrzne *Enzymy – wielkocząsteczkowe, w większości białkowe, katalizory przyspieszające specyficzne reakcje chemiczne poprzez obniżenie ich energii aktywacji.

BEZKRĘGOWCE Pierwotniaki są organizmami jednokomórkowymi. Przedstawicielem tej grupy organizmów jest pantofelek. Zwierzęta te przyjmują pokarm na drodze fagocytozy, pinocytozy lub wchłaniania. U orzęsków występuje specjalne miejsce, w którym cząsteczki pokarmowe wnikają do wnętrza komórki. Jest to tzw. gęba komórkowa inaczej, cytostom . Usuwanie zbędnych produktów usuwane jest, u orzęsków przez cytopyge. Trawienie zachodzi w wodniczkach trawiennych, które łącza się z lizosomem. Pierwotniaki mogą żywic się bakteriami, orzęskami, innymi pierwotniakami. Pobierają również z środowiska zewnętrznego drobiny tłuszczu i białka. Niestrawione resztki wydalane są tylko wtedy, gdy pierwotniak pobiera pokarm na drodze fagocytozy. Jamochłony są pierwszymi dwuwarstwowcami. Żyją w wodzie. Morskimi przedstawicielami są koralowce, słodkowodnymi stułbie. Pokarm zdobywają przy pomocy czułek( polip) lub płatów gębowych(meduza) otaczających otwór gastralny. Zaopatrzone są w komórki parzydełkowe, w których znajdują się substancje paraliżujące. Ofiara wciągana jest do jamy chłonąco- trawiącej. Trawienie odbywa się w dwóch etapach. Pierwszym etapem jest trawienie pozakomórkowe, drugim trawienie wewnątrzkomórkowe. Jamochłony nie posiadają otworu odbytowego. Niestrawione resztki wyrzucane są z jamy chłonąco- trawiącej przez otwór gastralny dzięki skurczom całego ciała. *Fagocytoza-rodzaj endocytozy spotykany u komórek i organizmów jednokomórkowych. *Pinocytoza- jest sposobem odżywiania się organizmów jednokomórkowych lub wielokomórkowych. *Orzęsek- typ organizmów z królestwa Protista, tradycyjnie zaliczany do protistów zwierzęcych. * Lizosomy - Są to niewielkie pęcherzyki o średnicy ok 0,5 ,um (rzadko 0,1-1 um), otoczone pojedynczą błoną lipidowo-białkową o grubości ok. 7 nm. *Pierwotniaki- drobne (według tradycyjnych definicji – jednokomórkowe) organizmy eukariotyczne ( organizmy zbudowane z komórek posiadających jądro ).

-PŁAZIŃCE Płazińce są pierwszymi trójwarstwowcami. Wolnożyjące płazińce posiadają niedrożny układ pokarmowy zbudowany z jelita przedniego i środkowego. Niestrawione resztki usuwane są przez otwór gębowy. U większości pasożytów układ pokarmowy uległ redukcji. Zwierzęta te substancje odżywcze czerpią całą powierzchnią ciała z jelita żywiciela.

-OBLEŃCE Obleńce posiadają układ pokarmowy drożny, zbudowany z jelita przedniego, środkowego i tylnego. Jelito tylne zakończone jest otworem odbytowym. Umożliwia to równoczesne pobieranie wchłanianie i wydalanie niestrawionych resztek. Do obleńców należy włosień krety i glista ludzka.

-PIERŚCIENICE Pierścienice mają układ pokarmowy zaczynający się otworem gębowym, za którym położona jest umięśniona gardziel. Czasami występują w niej kutikularne ząbki.. Składa się z jelita cienkiego, środkowego i tylnego. Biegnie przez całe segmentowane ciało pierścienic. Może u nich występować żołądek. Przedstawicielem pierścienic jest dżdżownica i nereida.

-STAWONOGI: ->SKORUPIAKI Skorupiaki żywią się padliną, mogą być drapieżnikami, pasożytami albo, filtratorami. Posiadają układ pokarmowy zbudowany z trzech odcinków. Odcinek przedni i tylny są schitynizowane. Żołądek składa się z części pylorycznej i żującej. Występują u nich wyrostki wątrobowe, których funkcja jest podobna jak wątroby u kręgowców. Ich ujście znajduje się w jelicie środkowym. Skorupiaki posiadają 6 par odnóży gębowych: żuwaczki, szczęki (I i II pary), szczękonóża (I, II i III pary). Układ wydalniczy, który usuwa zbędne produkty przemiany materii zbudowany jest z przekształconych, dwóch par nefrydii. W zależności o położenia nazywany jest gruczołami szczękowymi lub gruczołami czułkowymi. Produktem przemiany materii jest amoniak. Przedstawicielem tej grupy jest rak.

->OWADY: ->>GRYZĄCE Owady przystosowały się do pobierania różnego rodzaju pokarmów. Mogą być drapieżnikami, roślinożercami, pasożytami albo saprofitami. Taką różnorodność zapewniają różnie zmodyfikowane aparaty gębowe: Gryzące- (szarańczaki, modliszki, chrząszcze) pobieranie pokarmu twardego, np. odpadków organicznych, fragmentów roślin lub pokarmu zwierzęcego.

->>GRYZĄCO-SSĄCE Gryząco-ssące(trzmiele, pszczoły)jest to aparat przystosowany do rozgryzania części kwiatowych i wysysania nektar.

->>KŁUJĄCO-SSĄCE Kłująco-ssące (komary) służy do nakłucia tkanki i pobierania z niej soku komórkowego u roślin, krwi u zwierząt.

->>SSĄCE Ssące- (motyle) przystosowany jest do wysysania pokarmu płynnego.

->>LIŻĄCO-SSĄCE Liżąco-ssące-(muchy), służy do zlizywania pokarmu płynnego lub stałego. Następnie pokarm ten rozpuszczany jest przez enzymy znajdujące się w ślinie.

->PAJĘCZAKI Pajęczaki pobierają tylko i wyłącznie pokarm półpłynny. Jest on zasysany dzięki umięśnionej gardzieli. Pająki budują sieci, aby złapać swoje ofiary. Następnie w ciało ofiary wstrzykują substancję wyprodukowaną w gruczole wątrobowym, która rozpuszcza tkanki wewnątrz ciała ofiary. Zachodzi tam wstępne trawienie.

-MIĘCZAKI ->ŚLIMAKI Ślimaki należą do najliczniejszej grupy mięczaków. Układ pokarmowy zbudowany jest z trzech odcinków. W gardzili występuje tarka, radula, której zadaniem jest rozcieranie pokarmu. Jest to rogowa tarczka. Przedstawicielem ślimaków jest winniczek.

->MAŁŻE Małże nie posiadają głowy. Układ pokarmowy zbudowany jest z otworu gębowego, wokół którego znajdują się listkowate płaty, przełyku (krótkiego), żołądka, jelita zakończonego odbytem. Jelito przechodzi przez serce. Układ wydalniczy zbudowany jest z 2 nerek i narządów Kebera.

->GŁOWONOGI Głowonogi są drapieżnikami. Ich dietę stanowią ryby, mięczaki, skorupiaki. Narządem ułatwiającym polowanie są ramiona. Przedstawicielem tej grupy jest kałamarnica.

KRĘGOWCE -RYBY Ryby są zwierzętami wodnymi. Odżywiają się planktonem, roślinami lub zwierzętami( rybami i ssakami morskimi). Wiele z nich przystosowało się do zdobywania w różnych środowiskach. Planktonożercy są filtratorami, ryby głębinowe posiadają narząd świetlny, którym zwabiają ofiary. Rekiny mają silne szczęki i kilka generacji zębów. Ryby roślinożerne mają bardzo długie jelito, ryby drapieżne krótkie.

-PŁAZY Płazy są zwierzętami lądowymi. Ich dietę stanowią bezkręgowce i drobne kręgowce. Większość płazów bezogonowych na dnie jamy gębowej posiada język, który wyrzuca w kierunku ofiary. Język na końcu jest rozdwojony. Przewód pokarmowy uchodzi do kloaki, gdzie uchodzą również przewody układu wydalniczego i rozrodczego.

-GADY Gady są w większości drapieżnikami. Z wyjątkiem żółwi posiadają w szczęce homodontyczne zęby. Węże posiadają zęby jadowe. W jamie gębowej swoje ujście mają gruczoły ślinowe. Ślina rozmiękcza pokarm. Jaszczurki mają długi, rozwidlony na końcu język. Jest to narząd dotyku. Węże potrafią dzięki specjalnej budowie szczęk połykać ofiary o wiele większe od siebie. Zdarzają się przypadki, że ich ofiarą padają nawet świnie połknięte w całości

-PTAKI Ptaki posiadają wiele modyfikacji w przewodzie pokarmowym. Pierwszą jest rogowy dziób pokrywający bezzębne szczęki. Dzięki różnorodności w jego budowie, ptaki odżywiają się urozmaiconym pokarmem. Ziarnojady mają krótki twardy dziób, nektarniki długi i cienki, drapieżniki hakowato zakończony o ostrych krawędziach. Ptaki odżywiają się również owocami, owadami, rybami, padliną, drobnymi zwierzętami. Pokarm połykany jest w całości. Przełyk rozszerza się w wole, które jest magazynem pożywienia. Żołądek jest zbudowany z dwóch części: żołądka mięśniowego i gruczołowego. Ptaki zjadają drobne kamyki, które w żołądku działają jak żarna. Za żołądkiem położone jest jelito cienkie i jelito grube. Przewód pokarmowy uchodzi do kloaki, gdzie swoje ujście mają również układ rozrodczy i wydalniczy.

-SSAKI ->MIĘSOŻERCY Mięsożercy-przystosowaniem do tego rodzaju pożywienia są silnie rozwinięte kły służące do rozdrabniania pokarmu. Ssaki te posiadają również łamacze do zgniatania kości. Łamacze składają się z ostatniego przedtrzonowca górnego i pierwszego trzonowca dolnego. Jelito jest krótkie. Są to zwierzęta szybkie o dużym refleksie.

->ROŚLINOŻERCY Roślinożercy- mają czterojamowy żołądek zbudowany ze żwacza, czepca, ksiąg i trawieńca. Roślinożercy nie potrafią strawić celulozy. W żwaczu żyją bakterie symbiotyczne, które rozkładają celulozę. Zęby mają wysokie korony, gdyż szybko się ścierają. Najlepiej rozwinięte są przedtrzonowce i trzonowce. Kły są zazwyczaj zredukowane. Jelito ssaków roślinożernych jest bardzo długie.

->WSZYSTKOŻERCY Wszystkożercy- to zwierzęta żywiące się zarówno pokarmem zwierzęcym jak i roślinnym. Posiadają wszystkie rodzaje zębów, czyli: kły, siekacze, przedtrzonowce i trzonowce.

KONIEC!!!