FINANSOWANIE PRZEDSIĘWZIĘĆ INWESTYCYJNYCH W SEKTORZE ENERGETYCZNYM W FORMULE „PROJECT FINANCE” W POLSCE Prezentacja na seminarium „Energy Finance 2007 – Inwestycje w Sektorze Energetycznym” Warszawa, Hotel Holiday Inn, 14 maja 2007

PKO BANKI POLSKI SA LIDER NA RYNKU BANKOWYM W POLSCE Podstawowe dane skonsolidowane na dzień 31 grudnia 2006 Aktywa – 101.261.000.000 PLN Depozyty – 85.676.000.000 PLN Kredyty – 59.518.000.000 PLN Zysk netto – 2.149.000.000 PLN Liczba oddziałów – 1.239, łącznie z agencjami - 3.516 Liczba bankomatów – 2.024 sztuk Liczba wydanych kart – 6.960.000 sztuk

WSPÓŁPRACA PKO BANK POLSKI SA Z SEKTOREM ENERGETYCZNYM Aktywna współpraca ze wszystkimi obszarami sektora energetycznego (produkcja, dystrybucja, przesył) Jeden z głównych banków obsługujących grupę kapitałową Polskie Sieci Elektroenergetyczne SA Współpraca z 22 producentami energii elektrycznej i 6 dystrybutorami energii elektrycznej w Polsce Jeden z największych kredytodawców dla branży produkcji energii elektrycznej – całkowite zaangażowanie kredytowe w wysokości 2.700.000.000 PLN Specjalistyczna wiedza i doświadczenie dotyczące obsługi operacyjnej i finansowania sektora energetycznego Łatwy dostęp do usług bankowych poprzez sieć oddziałów i bankowość elektroniczną

FINANSOWANIE INWESTYCJI W FORMULE „PROJECT FINANCE” „Project finance” to formuła finansowania inwestycji (projekty infrastrukturalne, projekty przemysłowe, projekty komercyjne, projekty sektora usług publicznych) w której źródłem spłaty zadłużenia odsetkowego i zwrotu z kapitału wykorzystanych do finansowania inwestycji są środki pieniężne generowane przez projekt Inwestycje realizowane są przez spółki specjalnego przeznaczenia (SPV) wyodrębnione ze struktur inicjatora inwestycji (sponsora) Źródła i struktura finansowania inwestycji - kapitał własny, pożyczki od sponsora, kredyt bankowy, emisja obligacji, kredyty preferencyjne i fundusze mezzanine Prawne zabezpieczenie spłaty wierzytelności z tytułu kredytów bankowych ograniczone jest do aktywów związanych z projektem (bez regresu do sponsora) Dostosowanie źródeł finansowania i struktury prawnego zabezpieczenia wierzytelności do poszczególnych etapów realizacji projektu Okres i harmonogram obsługi finansowania dopasowany do wielkości środków pieniężnych generowanych przez projekt

FINANSOWANIE INWESTYCJI W FORMULE „PROJECT FINANCE” GŁÓWNE DOKUMENTY studium wykonalności inwestycji (biznesplan), w tym model finansowy umowa spółki, umowa z Generalnym Wykonawcą, umowa sprzedaży z odbiorcą produktu, umowa zakupu z dostawcą surowca, umowa o zarządzanie, umowa dzierżawy, umowa przesyłu, koncesja raport doradcy bankowego dotyczący m.in. założeń ekonomiczno-technicznych, budżetu i harmonogramu realizacji oraz zakresu ubezpieczenia projektu GŁÓWNE OBSZARY RYZYKA ryzyko techniczne, technologiczne i operacyjne ryzyko związane z ochroną środowiska naturalnego ryzyko dostępności surowca/paliwa ryzyko eksploatacyjne (ceny, popyt) ryzyko wzrostu kosztów inwestycyjnych i produkcji ryzyko instytucjonalno-regulacyjne ryzyko prawne ryzyko stopy procentowej i kursu walutowego

FINANSOWANIE INWESTYCJI W FORMULE „PROJECT FINANCE” Finansowanie w ramach „project finance” najczęściej wykorzystuje się w procesie finansowania dużych, złożonych i kapitałochłonnych projektów głównie w następujących sektorach: energetyka wydobycie ropy naftowej i gazu budowy autostrad i dróg telekomunikacja wodociągi i kanalizacja usługi publiczne (m.in. szkoły, szpitale, mieszkania komunalne) komunikacja (trasy komunikacyjne szynowe i drogowe, porty lotnicze) nieruchomości budynkowe (budynki biurowe, centra handlowo-rozrywkowe, hotele). „Project finance” jest wykorzystywaną w Polsce metodą finansowania projektów inwestycyjnych. Można przypuszczać, że skala jej stosowania będzie ulegać dalszemu wzrostowi, z uwagi na rozwój gospodarki oraz istnienie ogromnych potrzeb w zakresie infrastruktury, w tym również sektora energetycznego. Z uwagi na skalę i wartość inwestycji większość transakcji jest i będzie finansowana wspólnie przez banki w ramach konsorcjum bankowego.

Źródło: Rzeczpospolita, zaangażowanie polskich banków w kredyty konsorcjalne o wartości powżej 100 mln PLN

PODSTAWOWE WARUNKI FINANSOWANIA BANKOWEGO TRANSAKCJA – Finansowanie projektu inwestycyjnego realizowanego przez Elektrociepłownię Zieloną Górę S.A. o wartości 637.000.000 PLN, z wykorzystaniem kredytu konsorcjalnego PROJEKT – Budowa bloku gazowo-parowego o mocy elektrycznej 190 MW i mocy cieplnej 95 MWt wraz z układem wyprowadzenia mocy w celu pozyskania źródła produkcji energii elektrycznej i cieplnej w skojarzeniu Elektrociepłownia Zielona Góra PODSTAWOWE WARUNKI FINANSOWANIA BANKOWEGO kredyt inwestycyjny w wysokości 510.000.000 PLN, przeznaczony na finansowanie kosztów inwestycyjnych netto projektu, kredyt pomocniczy w wysokości 66.000.000 PLN, przeznaczony na finansowanie kosztu odsetek od kredytu inwestycyjnego, kredyt VAT w wysokości 23.000.000 PLN, przeznaczony na finansowanie podatku VAT płaconego w ramach realizacji projektu okres kredytowania – 15 lat KONSORCJUM BANKOWE Organizatorzy i Gwaranci – PKO Bank Polski SA i Bank Pekao SA FINANSOWANIE DODATKOWE Dotacja z EkoFunduszu w wysokości 40.000.000 PLN

STRUKTURA REALIZACJI I FINANSOWANIA TRANSAKCJI Sponsorzy URE Generalny Wykonawca realizacja bloku gazowo-parowego w systemie „pod klucz” koncesja wsparcie finansowe i know-how zabezpieczenie ryzyka kursowego INWESTOR/PROJEKT Konsorcjum Bankowe/EkoFundusz udostępnienie zewnętrznego finansowania odbiór energii elektrycznej i cieplnej Odbiorcy dostawa paliwa gazowego Dostawca paliwa

PRAWNE ZABEZPIECZENIA hipoteka na nieruchomości, zastaw rejestrowy na zbiorze rzeczy ruchomych i praw majątkowych (tzw. zastaw na przedsiębiorstwie), zastaw rejestrowy na akcjach EC Zielona Góra S.A. posiadanych przez Sponsorów, cesja wierzytelności z umów sprzedaży energii elektrycznej i cieplnej, cesja wierzytelności z kontraktu z Generalnym Wykonawcą, rezerwowy rachunek obsługi zadłużenia. ZABEZPIECZENIE RYZYKA KURSOWEGO – PKO Bank Polski S.A. i Bank Pekao SA DOKUMENTACJA umowa kredytowa, umowy zabezpieczeń, umowa w sprawie podporządkowania, umowa dotycząca rachunków bankowych, umowa wsparcia projektu, umowa w sprawie wynagrodzenia, umowy bezpośrednie z odbiorcami i dostawcą paliwa, umowa zabezpieczenie ryzyka kursowego.

TRANSAKCJA - Finansowanie projektu inwestycyjnego realizowanego przez prywatnego inwestora o wartości 55.000.000 PLN PROJEKT – Budowa farmy wiatrowej składającej się z 5 turbin wiatrowych o łącznej mocy zainstalowanej 10 MW PODSTAWOWE WARUNKI FINANSOWANIA kredyt inwestycyjny w wysokości 40.000.000 PLN, przeznaczony na finansowanie kosztów inwestycyjnych netto projektu, kredyt obrotowy odnawialny w wysokości 5.000.000 PLN, przeznaczony na finansowanie podatku VAT od nakładów inwestycyjnych w ramach projektu oraz kosztów bieżącej działalności, akredytywa dokumentowa wystawiona na zlecenie inwestora na rzecz dostawcy turbin wiatrowych, okres kredytowanie – 15 lat ORGANIZATOR FINANSOWANIA - PKO Bank Polski SA

STRUKTURA REALIZACJI I FINANSOWANIA TRANSAKCJI Inwestor URE Wykonawca Dostawca turbiny realizacja farmy wiatraków koncesja Akredytywa dokumentowa kapitał udostępnienie zewnętrznego finansowania i innych produktów PROJEKT Bank Odbiorca odbiór energii elektrycznej i kupno świadectw pochodzenia energii przyłączenie do sieci PSE Operator zarządzanie operacyjne farmą wiatrową Właściciel gruntu dzierżawa gruntu Operator

WYKORZYSTANE INNE PRODUKTY BANKOWE Akredytywa dokumentowa akredytywa wystawiona na zlecenie inwestora na rzecz dostawcy turbiny wiatrowej, zabezpieczenie – środki z kredytu inwestycyjnego, zablokowane na rachunku wypłat z akredytywy, środki z akredytywy uruchamiane na rzecz beneficjenta (dostawca turbiny), po przedstawieniu protokołu zdawczo-odbiorczego, Instrumenty zabezpieczające ryzyko stopy procentowej i ryzyko kursowe zabezpieczone środkami z kredytu inwestycyjnego i kredytu obrotowego odnawialnego.

PRAWNE ZABEZPIECZENIA hipoteka na dzierżawionej nieruchomości, zastaw rejestrowy na zbiorze rzeczy ruchomych, zastaw rejestrowy na udziałach w SPV posiadanych przez Inwestora, cesja wierzytelności z umowy sprzedaży energii elektrycznej i świadectw pochodzenie energii, cesja wierzytelności z kontraktu z Wykonawcą i Dostawcą turbiny, zastaw rejestrowy na rachunkach bankowych. DOKUMENTACJA umowa kredytowa, umowy zabezpieczeń, umowa dotycząca rachunków bankowych, umowa wsparcia projektu, umowa bezpośrednia z odbiorcą, umowy zabezpieczenia ryzyka stopy procentowej i ryzyka kursowego.

DANE KONTAKTOWE POWSZECHNA KASA OSZCZĘDNOŚCI BANK POLSKI SPÓŁKA AKCYJNA DEPARTAMENT FINANSOWANIA STRUKTURALNEGO I INSTYTUCJI FINANSOWYCH UL. PUŁAWSKA 15 00-975 WARSZAWA TELEFON: (0 22) 521 88 25 FAX: (0 22) 521 88 62 STRONA INTERNETOWA: WWW.PKOBP.PL