NACZELNA IZBA APTEKARSKA Pierwsza Konferencja Naukowo-Szkoleniowa dla Kierowników Hurtowni Farmaceutycznych NACZELNA IZBA APTEKARSKA Warszawa - 17.04.2005

OKRĘGOWE IZBY APTEKARSKIE Białostocka Beskidzka Pomorsko-Kujawska Częstochowska Gdańska Katowicka Kielecka Środkowopomorska Krakowska Lubelska Łódzka Olsztyńska Opolska Wielkopolska Podkarpacka Zachodniopomorska Warszawska Dolnośląska Lubuska Kaliska (od 1995 r.) Warszawa - 17.04.2005

Liczba członków OIA w Polsce (w dniu 31. 12 Liczba członków OIA w Polsce (w dniu 31.12.2003 roku wg danych z izb aptekarskich) Białystok 643 / 435 / 24 Łódź 2033 / 875 / 55 Bielsko-Biała 478 / 222 / 15 Olsztyn 438 / 256 / 37 Bydgoszcz 1021 / 532 / 42 Opole 426 / 241 / 26 Częstochowa 376 / 238 / 15 Poznań 1590 / 739 / 56 Gdańsk 1848 / 647 / 37 Rzeszów 980 / 505 / 32 Katowice 2104 / 898 / 79 Szczecin 487 / 271 / 29 Kielce 589 / 347 / 23 Wrocław 1924 / 831 / 68 Koszalin 397 / 195 / 14 Zielona Góra 441 / 272 / 25 Kraków 2198 / 864 / 49 Warszawa 3087 / 1230 /111 Lublin 1810 / 735 / 42 Kalisz 298 / 163 / 11 Warszawa - 17.04.2005

Liczba członków OIA w Polsce zmiany od I do XII 2004 roku (wg danych z izb aptekarskich) 2003 / 2004 2003 / 2004 Białystok 643 → 644 Łódź 2033 → 2144 Bielsko-Biała 478 → 488 Olsztyn 438 ← 434 Bydgoszcz 1021 = 1021 Opole 426 → 438 Częstochowa 376 → 386 Poznań 1590 → 1739 Gdańsk 1848 → 1870 Rzeszów 980 ← 977 Katowice 2104 ← 2096 Szczecin 487 ←- 486 Kielce 589 → 601 Wrocław 1924 ← 1923 Koszalin 397 = 397 Zielona Góra 441 → 455 Kraków 2198 ← 2194 Warszawa 3087 → 3183 Lublin 1810 ← 1790 Kalisz 298 ← 293 Warszawa - 17.04.2005

Według danych Naczelnej Rady Aptekarskiej w końcu 2003 roku liczba farmaceutów wykonujących swój zawód w Polsce wynosiła 23.168 osób 31.12.2004 roku było nas 23.549 Aptek ogólnodostępnych 31.12.2003 roku było 10.406 Rok później – ponad 10.700 zakładowych i szpitalnych ponad 600 Stały wzrost liczby aptek ogólnodostępnych oraz brak przepisów regulujących ich rozmieszczenie (geograficzne bądź demograficzne) wpływa negatywnie na kondycję ekonomiczną tych podmiotów gospodarczych. Coraz trudniej jest im wykonywać zadania ustawowe z zakresu np. doradztwa czy tzw. opieki farmaceutycznej. Warszawa - 17.04.2005

PODSTAWOWE DANE Z ZAKRESU OCHRONY ZDROWIA wg GŁÓWNEGO URZĘDU STATYSTYCZNEGO Liczba ludności przypadająca na jedną aptekę w Polsce w 2004 roku. Warszawa - 17.04.2005

SCHEMAT ORGANIZACYJNY NACZELNEJ IZBY APTEKARSKIEJ SEKRETARZ dr Jerzy Łazowski SKARBNIK mgr Marek Płuska KRAJOWY ZJAZD APTEKARZY BIURO PRAWNE mec.dr Edward Jędrzejewski mec.Elżbieta Waniewska mgr Krzysztof Baka NACZELNA RADA APTEKARSKA PREZES NRA mgr Andrzej Wróbel PREZYDIUM NRA NACZELNA KOMISJA REWIZYJNA mgr Ryszard Jasiński WICEPREZES NRA dr Danuta Ignyś KSIĘGOWOŚĆ Teresa Olborska Marzanna Stosio NACZELNY SĄD APTEKARSKI mgr Janina Przedpełska-Szerlowska WICEPREZES NRA dr Wojciech Giermaziak NACZELNY RZECZNIK OZ mgr Ewa Kokot DYREKTOR BIURA mgr Halina Roszkowska-Filip WICEPREZES NRA mgr Maria Głowniak SEKRETARIAT NROZ I NSA mgr Jadwiga Setlak GŁÓWNY KOORDYNATOR mgr Joanna Marczak MBA KOORDYNATORZY DEPARTAMENTÓW PIONU ORGANIZACYJNEGO (PO) KOORDYNATORZY DEPARTAMENTÓW PIONU GOSPODARCZEGO (PG) KOORDYNATORZY DEPARTAMENTÓW PIONU PRAWNEGO (PP) SEKRETARIAT NRA Monika Lipińska Warszawa - 17.04.2005

Pion Prawny (PP) DEPARTAMENT PRAWNY dr Wojciech Giermaziak (Łódź) DEPARTAMENT ETYKI I DEONTOLOGII ZAWODU mgr Marian Mikulski (Lublin) DEPARTAMENT INFORMACJI I REJESTRU FARMACEUTÓW mgr Michał Grzegorczyk (Lublin) DEPARTAMENT NAUKI I SZKOLENIA dr Elwira Telejko (Białystok) Warszawa - 17.04.2005

Pion Organizacyjny (PO) DEPARTAMENT SPRAW ZAGRANICZNYCH, PRAWA WYKONYWANIA ZAWODU I UZNAWANIA DYPLOMÓW dr Jerzy Łazowski (Warszawa) DEPARTAMENT ODWOŁAWCZY, SKARG I ZAŻALEŃ dr Stefan Kaliszuk (Lublin) FORUM MŁODYCH APTEKARZY dr Paweł Chrzan (Gdańsk) DEPARTAMENT KONSOLIDACJI, INTEGRACJI I STRATEGII PROGRAMOWEJ mgr Joanna Piątkowska (Wrocław) Warszawa - 17.04.2005

Pion Gospodarczy (PG) DEPARTAMENT SKARBU mgr Marek Płuska (Częstochowa) DEPARTAMENT EKONOMIKI, ZARZĄDZANIA I INICJATYW GOSPODARCZYCH dr Danuta Ignyś (Poznań) DEPARTAMENT APTEK SZPITALNYCH I ZAKŁADOWYCH mgr Janina Pawłowska (Kraków) DEPARTAMENT HURTOWNI FARMACEUTYCZNYCH mgr Henrietta Kania (Kielce) DEPARTAMENT OBRONY I KONSOLIDACJI APTEK dr Stanisław Piechula (Katowice) Warszawa - 17.04.2005

PODSTAWOWE DANE Z ZAKRESU OCHRONY ZDROWIA wg GŁÓWNEGO URZĘDU STATYSTYCZNEGO 2002 / 2003 Farmaceuci pracujący w aptekach i punktach aptecznych 20.767 21.739 w tym na wsi 4.405 2.398 !!! Punkty apteczne 272 553 !!! w tym na wsi 248 518 Apteki ogólnodostępne 9.332 9.585 w tym na wsi 1.659 1.711 Liczba ludności przypadająca 4.095 3.984 na jedną aptekę w tym na wsi 8.815 8.578 !!! Warszawa - 17.04.2005

Kierunki i cele działania NRA w latach 2004-2007 Uzyskanie społecznej i rządowej aprobaty do przeprowadzania zmian legislacyjnych służących poprawie warunków wykonywania zawodu aptekarza. Warszawa - 17.04.2005

Współpraca z organizacjami branżowymi (naukowymi i gospodarczymi) w celu realizacji ustawowych zadań postawionych przed izbą. Warszawa - 17.04.2005

Wypracowanie zasad współpracy z uczelniami wyższymi w celu stałego podnoszenia jakości świadczonej pracy przez farmaceutów. Warszawa - 17.04.2005

Podnoszenie i utrwalenie rangi farmaceuty w strukturach jednostek ochrony zdrowia (w tym w szpitalnictwie). Warszawa - 17.04.2005

Troska o zachowanie godności i niezależności zawodu, krzewienie zasad i deontologii zawodu. Warszawa - 17.04.2005

Zapewnienie najmłodszej i przyszłej kadrze fachowej farmaceutów pomocy i opieki w trakcie poznawania specyfiki pracy w zawodzie. Warszawa - 17.04.2005

Przeorganizowanie izb aptekarskich w taki sposób, aby działały one sprawnie, terminowo realizowały ustawowe zadania i były każdemu aptekarzowi (farmaceucie) wsparciem przy wykonywaniu zawodu. Warszawa - 17.04.2005

Przygotowanie naszego środowiska do funkcjonowania w nowych uwarunkowaniach zewnętrznych, po wejściu Polski w struktury Unii Europejskiej. Warszawa - 17.04.2005

Polityka Lekowa Państwa 2004-2008 Ministerstwo Zdrowia – Warszawa, 18 marca 2004 r. „4.2.Apteki. - W Polsce prawie 88% leków sprzedawanych przez hurtownie trafia do aptek ogólnodostępnych… - Obserwuje się znaczny rozwój sprzedaży pozaaptecznej, która powinna być należycie kontrolowana ze względu na bezpieczeństwo pacjenta. - W 2003 roku w Polsce na jedną aptekę przypadało 3700 osób i jest to wskaźnik lokujący nas w grupie krajów europejskich o największym zagęszczeniu aptek. - Apteki ogólnodostępne są niemal w całości w rękach prywatnych…” Warszawa - 17.04.2005

Polityka Lekowa Państwa 2004-2008 Ministerstwo Zdrowia – Warszawa, 18 marca 2004 r. Ciąg dalszy… „ Apteka jest nie tylko miejscem, w którym nabywa się produkty lecznicze lecz placówką ochrony zdrowia. Pracownicy apteki przejmują rolę doradców farmaceutycznych w ramach szeroko rozumianej opieki farmaceutycznej.” Warszawa - 17.04.2005

Rynek leków refundowanych. Kto zyskał, kto stracił Rynek leków refundowanych. Kto zyskał, kto stracił ? Zmiany na listach leków refundowanych dokonane w dniu 1.01.2005 roku (w mln PLN) wg Pharma Expert Warszawa - 17.04.2005

Struktura marż leków w krajach UE (uszeregowanie wg wysokości marży dla hurtowników) Producent Hurtownik Apteka Holandia 67,2 11,4 21,4 Portugalia 72,0 8,0 20,0 Austria 59,0 10,0 31,0 Włochy 66,9 7,6 25,5 Niemcy 62,3 9,9 27,8 Francja 67,8 6,3 25,9 Wielka Brytania 63,4 9,1 27,5 Grecja 68,7 25,0 Polska 77,1 8,91 (10,4) 14,0 (19,0) Dania 69,4 5,5 25,1 Szwajcaria 58,1 8,4 33,5 Szwecja 77,3 2,7 Hiszpania 61,7 22,9 Finlandia 68,5 2,5 29,0 Belgia 64,7 8,3 27,0 Opracowanie: OPTIMA FARMA S.A. Warszawa - 17.04.2005

Producenci i hurtownie. Na początku 2004 roku w Polsce działało: 328 producentów (w tym 15 posiadających ponad 1% udział w rynku). 543 hurtowni (w zdecydowanej większości lokalnych lub o regionalnym zasięgu. Od kilku lat postępuje w tym sektorze proces wzmożonej konsolidacji. Obecnie 5 największych hurtowni posiada ponad 60% rynku). Warszawa - 17.04.2005

Model polskiego rynku farmaceutycznego jest bardzo złożony Skład celny Producent Hurtownia producenta Przedhurt Szpital (1) Apteka (1) Apteka (n) Inny Warszawa - 17.04.2005

Narastająca koncentracja hurtu w Polsce Udział w rynku głównych hurtowni Warszawa - 17.04.2005

Rynek farmaceutyczny w Polsce Apteki ogólnodostępne Szpitale Warszawa - 17.04.2005

Rynek apteczny w Polsce Produkty Rx Produkty OTC Warszawa - 17.04.2005

Rynek apteczny w Polsce Produkty Rx REFUNDOWANE Produkty Rx NIEREFUNDOWANE Produkty OTC Warszawa - 17.04.2005

Programy handlowe wiążące apteki W ciągu ostatnich kilku lat nastąpił gwałtowny rozwój programów handlowych w branży farmaceutycznej Równolegle nastąpiła ewolucja celów realizowanych za pomocą tych programów Jeszcze kilka lat temu podstawowym celem programów było pozytywne wyróżnienie podmiotu gospodarczego na tle innych Obecnie programy powodują uzależnienie, głównie ekonomiczne, apteki od dostawcy Warszawa - 17.04.2005

Programy handlowe wiążące apteki Przykłady zobowiązań związanych z realizacją programów handlowych: Zobowiązania obrotowe. Apteka ma obowiązek utrzymywania wyznaczonego poziomu cen na określone produkty. Aby to osiągnąć często musi obniżać swoją marżę. Obce dla apteki podmioty zarządzają jej powierzchnią ekspozycyjną i reklamową. Apteka ma obowiązek dokonywać zakupu określonego asortymentu leków. Dodatkowo, dzięki programowi budowana jest np. baza danych o pacjentach na użytek firm zewnętrznych. Warszawa - 17.04.2005

Wzmożona konkurencja cenowa Negatywny wpływ na relacje pomiędzy aptekami : Apteki zmuszone są do konkurowania między sobą cenami wszystkich leków. Zawyżane są marże na innych produktach: - Podmioty gospodarcze uczestniczące w systemie dystrybucji leków muszą odzyskać marżę oddaną w promocji, podnoszą więc ceny innych produktów. - Aptekarz musi aktywnie śledzić ceny innych produktów, następuje nadmierna koncentracja nie na działalności merytorycznej – leczniczej w aptece lecz na działalności typowo handlowej. Warszawa - 17.04.2005

Podsumowanie Mając powyższe na uwadze, stoimy u progu bardzo poważnych zmian na rynku dystrybucji farmaceutyków już w 2005 roku. Liczba aptek ogólnodostępnych przypuszczalnie będzie utrzymywała się na podobnym poziomie. Jedne powstaną, inne będą likwidowane lub zostaną przejęte. Licznie będą zakładane punkty apteczne. Wystąpią silne tendencje do tworzenia sieci aptecznych. Potrzebna jest natychmiastowa nowelizacja polskiego prawa np. w celu ograniczenia rozwoju sieci aptecznych oraz wyniszczającej walki cenowej. Jedno i drugie zjawisko jest negatywne w skutkach perspektywicznych dla naszego społeczeństwa. Na polskim rynku farmaceutycznym, w bieżącym roku kalendarzowym, możemy być świadkami kilku spektakularnych transakcji kupna-sprzedaży dużych firm dystrybucyjnych. Najprawdopodobniej zaistnieje system bezpośredniej sprzedaży leków. Warszawa - 17.04.2005

Prezentację przygotowano na podstawie materiałów: Departamentu Polityki Lekowej Ministerstwa Zdrowia, firmy IMS Heathl Polska, Pracowni Badań Społecznych, Kamsoft sp.zoo, Pharma Expert sp.zoo, danych Głównego Urzędu Statystycznego i opracowań własnych. Dziękuję za uwagę … Andrzej Wróbel Warszawa - 17.04.2005