Współpraca nauczycieli z rodzicami -czyli o nauczycielskich obowiązkach i o tym jak rozmawiać, aby się porozumieć...

Współpraca nauczycieli z rodzicami dzieci/uczniów Korzyści: *Zintegrowanie oddziaływań dydaktycznych, wychowawczych, terapeutycznych *Podniesienie efektywności działań realizowanych w szkole *Lepsze poznanie/rozumienie ucznia zarówno przez nauczycieli jak i rodziców *Rola edukacyjna * Buduje poczucie ważności, podmiotowości i sprawstwa

Współczesny nauczyciel Nauczyciel /specjalista Nauczyciel /terapeuta Realizuje podstawę programową Diagnozuje/poznaje ucznia Opracowuje program – indywidualizuje nauczanie Realizuje i dokonuje ewaluacji programu Odpowiada za efekty działań edukacyjnych Nawiązuje kontakt współpracuje z uczniam i rodzicami Pełni rolę edukatora Rozumie motywy postępowania Pomaga rodzicom zrozumieć swoje dziecko i nawiązać dobre relacje Pomaga rozwiązać trudne problemy i konflikty Kształtuje u rodziców adekwatną ocenę swojej sytuacji Wskazuje, gdzie szukać pomocy

Kim są rodzice niepełnosprawnego dziecka? Stanowią przekrój społeczeństwa, a rodzicielstwa uczą się w ekstremalnie trudnych warunkach T. Gordon „Wychowanie bez porażek”: „rodziców się oskarża, ale się ich nie szkoli” „aby zostać nauczycielem należy skończyć studia, aby zostać inżynierem należy skończyć studia, aby być rodzicem nie trzeba nawet szkoły podstawowej” „nie można od rodziców wymagać idealnych z naszego punktu widzenia decyzji, zachowań, jeśli uprzednio nie powiemy im o wielu ważnych zagadnieniach pedagogiczno - psychologicznych, które dla nas pedagogów są oczywiste, a dla rodziców często nieznane i niezrozumiałe”

Jak być nauczycielem-terapeutą? Co robić Czego nie robić ZAWSZE: zachowaj spokój Buduj poczucie ważności i porozumienia (wspólny cel) Używaj przystępnego języka Mów na temat, rzeczowo i jasno Liczą się fakty Parafrazuj i odzwierciedlaj Okazuj empatyczne zrozumienie Pomagaj rozmówcom zrozumieć ich uczucia Zadawaj pytania otwarte Słuchaj, słuchaj, słuchaj... Nie składaj pochopnych obietnic Nie okazuj niedowierzania Nie pochlebiaj rozmówcy Nie minimalizuj i nie trywializuj problemów Nie przerywaj Nie dąż do szybkiego zakończenia Nie praw banałów Nie przerywaj krótkich przerw Nie zapominaj o spotkaniach

„Natura dała nam jeden język i dwoje uszu abyśmy dwa razy więcej słuchali niż mówili”

Jak słuchać drugiej osoby? Aktywnie i z zaangażowaniem Wyeliminować czynniki zakłócające np.. inne myśli, problemy osobiste Zapamiętywać/zapisywać przekazane informacje Odczytywać komunikaty niewerbalne (7%komunikatu przekazują słowa, 38% modulacja, 55%zachowanie): postawa ciała, gesty i wyraz twarzy; Halo effect ( inaczej: efekt Golemana, efekt aureoli) Słuchanie siebie czyli „trzecie ucho” Zaakceptować krótkie przerwy i chwile milczenia Zachować spokój

Konfrontacja-czyli jak? Wyraźnie określ cel spotkania: informacje, rozwiązanie problemu, wskazówki, edukacja... Zastanów się, co może być trudne dla ciebie, co dla rodzica Mów do rodzica tak, aby cię wysłuchał i zrozumiał Podkreślaj jego rolę w pracy z dzieckiem Podkreślaj mocne strony dziecka Trzymaj się tematu Unikaj oceniania, wartościowania oraz wyrażania frustracji oraz niezadowolenia Miej samoświadomość-świadomość własnego systemu wartości, przekonań i uprzedzeń Zachowywać się spokojnie i asertywnie

Jakie „trudności” mogą mieć nauczyciele w bezpośrednim kontakcie z rodzicem: Wrogość- może wynikać z braku wiary w uzyskanie pomocy; poczucia przymusu do rozmowy; Nadmierna uległość-boją się oceniania i krytyki, chcą być dobrze postrzegani; Nadmierna gadatliwość-starają się ukryć zdenerwowanie; Napady złego humoru-zaniepokojenie, unikanie bolesnych tematów; Dłuższe milczenie może wynikać z: obaw, trudności w mówieniu, braku zaufania...

Pamiętajmy o granicach Granice zawodowe dają poczucie bezpieczeństwa Nie wdawać się w rozmowy nie dotyczące bezpośrednio lub pośrednio tematu spotkania Nie mówić (lub jak najmniej) o sobie Forma zwracania się do siebie, jeżeli dotyk, to – tylko podanie ręki Świadomość, kiedy nie można zachować tajemnicy i powiadomić o tym rozmówcę Nie dawać pochopnych obietnic Bezwzględnie dotrzymywać wspólnych ustaleń

Rozwiązania praktyczne *Miejsce do rozmowy i długość spotkania (zwykle wystarcza 30-45 min; maks. 60 min) *Dostępność nauczyciele (rozwiązania przyjęte w szkole np.. dyżury w określone dni) *Notatki z rozmowy – np.. karta kontaktów: informacje o rozmowie, temacie, ustaleniach, termin kolejnego spotkania i in.

Literatura: Gail King: Umiejętności terapeutyczne nauczyciela C. J. Christopher: Nauczyciel-rodzic. Skuteczne porozumiewanie się Carl R. Rogers: Terapia nastawiona na klienta. Grupy spotkaniowe T. Gordon: Wychowanie bez porażek Heaton J. A.: Podstawy umiejętności terapeutycznych Poradnik dla rodziców „Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka” publikacja w ramach projektu: Nasza Poradnia

Małgorzata Błotnicka Doradca metodyczny ds. kształcenia dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w Gliwickim Ośrodku Metodycznym w Gliwicach, ul. Okrzei 20 Kontakt e-mail: blotnicka@gamil.com Dyżury metodyczne: Poniedziałki godz. 16-18 ZSZS w Gliwicach, ul. Dolnej Wsi74 Sala 13, parter