SKĄD SIĘ WZIĘŁY JEANSY? HISTORIA KULTOWYCH SPODNI ZAWSZE MODNE, PASUJĄCE DO WSZYSTKIEGO SPODNIE, KTÓRE ZREWOLUCJONIZOWAŁY ŚWIAT

WYNALAZEK KUPCA Historia spodni zaczęła się w I połowie XIX w. w Kalifornii. Wtedy żydowski emigrant z Bawarii, kupiec Levi Strauss przybył do Ameryki. Trwała tam właśnie gorączka złota, więc przedsiębiorczy emigrant wyruszył z Kalifornii z zapasem grubego płótna na namioty dla poszukiwaczy bezcennego kruszcu. Z jakiegoś powodu nie znalazł jednak na nie nabywców. Zorientował się natychmiast, że bardzo poszukiwanym towarem są ubrania. I dlatego powstały pierwsze dżinsy. W niewielkim stopniu przypominały te znane nam dziś. Prawdopodobnie uszyto je podwójnym ściegiem z brązowego brezentu. Miały prosty, luźny krój, szelki oraz obszerne kieszenie, a zapinały się na guziki. Były sztywne, grube i raczej mało wygodne. Za to niewiarygodnie wytrzymałe. Dość szybko to pozornie pospolite ubranie robocze stało się przebojem rynkowym, a ich skromny twórca zrealizował wielki amerykański sen o nędzarzu, który został milionerem.

Pierwsze levisy miały dość wysoki stan, sięgały ponad talię Pierwsze levisy miały dość wysoki stan, sięgały ponad talię. Szeroki pasek można było ściągnąć klamerką. I tak jak dzisiejsze spodnie miały pięć kieszeni: trzy z przodu i dwie z tyłu. Prawie 6 lat po sprzedaży pierwszej partii dżinsów Levi Strauss ( już jako właściciel firmy) zdecydował się wykorzystywać do ich produkcji bawełnę sprowadzaną aż z okolic francuskiego miasta Nimes, popularnie zwaną denim. Farbowano ją indyjskim niebieskim barwnikiem, wytwarzanym ze sfermentowanych liści indygowca. Kieszenie, by wytrzymały ciężar noszonych w nich narzędzi, próbek skał czy samorodków, troskliwie wzmacniano miedzianymi nitami według pomysłu Jacoba Davisa, który wszedł ze Straussem w spółkę.

Wreszcie w pasek wszyto skórzaną plakietkę z wizerunkiem 2 koni, bez skutku próbujących rozerwać parę spodni, charakterystyczny do dziś wykorzystywany motyw reklamowy. Podobno w 1942 r. pewien właściciel sklepu na hawajskiej wyspie Maui potraktował tę reklamę dosłownie. Spróbował rozerwać dżinsy za pomocą 2 mułów. Ponieważ udało mu się to, więc napisał do firmy i poprosił o zwrot kosztów. Wkrótce otrzymał czek na 4 i pół dolara, bo taka była wówczas cena tych spodni. Wtedy ruszyło go sumienie. Oddał czek, wyjaśniając dlaczego to robi. Poinformował też, że wkrótce po całym zdarzeniu jeden muł zdechł z wycieńczenia…

JEANSY I KOWBOJE Jeansy zdobyły również popularność wśród kowbojów, którym szczególnie odpowiadał ich niecodzienny krój – nogawki były spinane u dołu klamerką – tak, aby mieściły się w specyficznych kowbojskich butach. Nawet CHUCK NORRIS nosi jeans!

EMANCYPACJA KOBIET- TE SAME PRAWA I … SPODNIE Po pewnym czasie dołączyli do nich urzędnicy. Produkowało je coraz więcej firm. Tak tanie i wyjątkowo trwałe okazały się niezastąpione w czasach Wielkiego Kryzysu. Oficjalnie kobiety włożyły je w 1937. r., choć na półkach sklepów te o typowo damskim fasonie pojawiły się dopiero w 1981 r. Status spodni roboczych odebrały dżinsom studentki.

JAK POWSTAŁY PIERWSZE KOBIECE JEANSY?

MODA LAT 60 - TYCH Po drugiej wojnie światowej wraz z amerykańskimi żołnierzami obok gumy do żucia trafiły do Europy. Początkowo na Starym Kontynencie można było je kupić w sklepach, do których dostęp mieli jedynie wojskowi. Osiągały one zawrotne ceny na rynku. Pierwsze europejskie dżinsy wprowadził na rynek mały zakład krawiecki z Niemiec. Zostały uszyte na wzór amerykańskich spodni, kupionych od żołnierzy za kilka butelek wódki. Decydujące okazały się tak ważne w historii XX w. zjawiska jak film, muzyka i wielka rewolta młodych. Dżinsy to przecież strój Jamesa Deana, Jima Morrisona, Marlona Brando.

PEACE, LOVE AND… JEANS Ruch hippisowski lat 60-tych był rewolucją proklamująca bunt młodych przeciwko dorosłym. Kolorowe, kwieciste, luźne bluzki z szerokimi rękawami, indiańskie poncza oraz wytarte jeansy z szerokimi nogawkami (dzwony) – wszystko to było wyrazem sprzeciwu wobec norm społecznych opartych na konsumpcji, rywalizacji i materializmie. „W dżinsach rzeczywiście można było robić wszystko, siadać na ziemi, tarzać się w trawie, spać, leżeć pod samochodem. Niebieskie, a tym bardziej granatowe spodnie nie brudziły się. Raczej asymilowały brud. Stały się powszechnym strojem młodzieży, strojem luźnym, swobodnym, codziennym: blue spodnie, blue koszula, blue kurtka” - napisał K. Braun w książce „Nadmiar teatru”.

„DŻINSY” MADE IN POLAND W czasach PRL-u w Polsce zdobycie towarów z zachodu takich jak jeansy było bardzo trudne. Ludzie oblegali sklepy „PEWEX” i „BALTONA” aby dostać upragnione spodnie. Popularne były wtedy jeansy „ELPO” i „ODRA”. Alternatywą dla nich miał być materiał teksas, który imitował jeans. Prawdziwe markowe dżinsy przybywały do naszego kraju początkowo jedynie w bezcennych paczkach przysyłanych przez rodziny zza granicy. Później zaczęli przemycać je marynarze, uczestnicy słynnych handlowych wycieczek, podróżujący sportowcy. Dżinsy zajęły też ważne miejsce w prężnym handlu bazarowym oraz konspiracyjno-obnośnym. Po pewnym czasie pojawiły się w pewexach.

Marmurki – dzieło sztuki czy relikt lat 80-tych? Marmurki to wybielone i zdekatyzowane jeansy. Odniosły one największy sukces w latach 80-tych, po czym zostały na długo zapomniane. Obecnie wracają do łask i pojawiają się na światowych wybiegach .

– CZYLI CO NOSILI PRAWDZIWI METALOWCY LAT 80-TYCH „JEANS’EM ALL” – CZYLI CO NOSILI PRAWDZIWI METALOWCY LAT 80-TYCH Klasyczny styl metalowców spotykany powszechnie w latach 80. to długie włosy, wąskie dżinsy, białe adidasy, dżinsowe kamizelki – katany, często z naszywkami ulubionych zespołów, oraz skórzane kurtki – "ramoneski", na które często nakłada się dżinsowe kamizelki.

SŁYNNE MARKI JEANSÓW

LEVI’S AMERICA’S FINEST OVERALL… Chyba w latach 70. odkryto w Wyoming grób z 1871 roku, w którym znaleziono szkielet odziany w prawie nienaruszone zębem czasu dżinsy. Największym jednak skarbem firmy Levi Strauss są autentyczne dżinsy z 1880 r. Znaleziono je w stanie Nevada, w szybie kopalni pomiędzy skałami. Spłowiałe, pogniecione, dziurawe zainspirowały projektantów. Dały początek całemu trendowi w modzie, w którym spodnie wyglądają na stare i zniszczone. Za historyczne dżinsy zapłacono na aukcji w San Francisco prawie 50 tysięcy dolarów.

Levi Strauss & Co Wrangler Lee Big Star

RÓŻNE OBLICZA JEANSÓW Obecnie jeansy noszą wszyscy. Możemy przebierać w krojach i fasonach. Często na ulicy widzimy rurki, rybaczki, shorty, spodnie „krok w kolanach”, alladynki itd.

PROJEKT PRZYGOTOWAŁY Anna Stegienko Katarzyna Matuszak Magda Roykiewicz Paulina Szukalska Zuzanna Maj

DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ