i mechanizmy wsparcia zrównoważonego rozwoju Polityka regionalna i mechanizmy wsparcia zrównoważonego rozwoju URZĄD MARSZAŁKOWSKI WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO w Katowicach Częstochowa, 12 maja 2007 r.

POLITYKA ENERGETYCZNA POLSKI DO 2025 ROKU Cele strategiczne - zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego kraju, - wzrost konkurencyjności gospodarki i jej efektywności energetycznej, - ochrona środowiska.

Zrównoważony rozwój energetyczny……….. Bezpiecze-ństwo Energety- czne Konkure- ncyjność /koszty Ochrona Środowi- ska

Strategia Rozwoju Województwa Śląskiego na lata 2000-2020 Cel strategiczny II Rozbudowa oraz unowocześnienie infrastruktury technicznej Kierunek działań 2 Rozbudowa i unowocześnienie systemów energetycznych Cel strategiczny III Wzrost innowacyjności i konkurencyjności gospodarki Wspieranie sektora B+R i wdrożeń nowych technologii Cel strategiczny IV Poprawa jakości środowiska naturalnego i kulturowego oraz zwiększenie atrakcyjności przestrzeni Kierunek działań 7 Polepszenie jakości powietrza

Regionalny Program Operacyjny Województwa Śląskiego na lata 2007-2013 Priorytet I. Badania i rozwój technologiczny, innowacje i przedsiębiorczość PW: Działanie 1.1 Wzmocnienie atrakcyjności inwestycyjnej regionu Poddziałanie 1.1.1. Infrastruktura rozwoju gospodarczego Wspieranie aktywności w zakresie kompleksowego przygotowania parków przemysłowych i technologicznych……. Priorytet 5. Środowisko PW: Działanie 5.3 Czyste powietrze i odnawialne źródła energii Wsparcie inicjatyw eliminujących lub ograniczających ilość wprowadzanych do powietrza substancji zanieczyszczających a także projekty zwiększające udział alternatywnych źródeł energii, zapobiegające powstawaniu zanieczyszczeń powietrza Działanie 5.4 Zarządzanie środowiskiem Tworzenie i rozwój regionalnych systemów informacji i baz danych dotyczących stanu środowiska, pod warunkiem powszechnego do nich dostępu

Działanie 5.3 Czyste powietrze i odnawialne źródła energii Typy projektów Budowa (w tym rozbudowa, odbudowa), przebudowa i remont systemów ciepłowniczych ( z likwidacją systemów indywidualnych) a także wyposażenie systemów ciepłowniczych w instalacje ograniczające emisję zanieczyszczeń pyłowych i gazowych do powietrza, Przekształcanie istniejących systemów ogrzewania obiektów użyteczności publicznej w systemy bardziej przyjazne środowisku, w szczególności ograniczenie „niskiej emisji”, Budowa infrastruktury służącej do produkcji i przesyłu energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych - energia wiatrowa - energia słoneczna - energia z biomasy - pozostałe

C.D Typy beneficjentów JST, ich związki i stowarzyszenia, Podmioty w których większość udziałów lub akcji posiadają JST lu ich związki i stowarzyszenia, Podmioty działające na zlecenie JST, wybrane zgodnie z prawem zamówień publicznych, Jednostki zaliczane do sektora finansów publicznych, Porozumienia podmiotów wymienionych w pkt 1-4 reprezentowane przez lidera, Podmioty działające w oparciu o umowę/porozumienie zgodnie z zapisami Ustawy o partnerstwie publiczno-prywatnym

Program Ochrony Środowiska Województwa Śląskiego do 2004 roku oraz cele długoterminowe do roku 2015 Cel długoterminowy do 2015 roku Polepszenie jakości powietrza atmosferycznego

Chcąc dostosować się do wymagań w zakresie stężeń podstawowych zanieczyszczeń w powietrzu uznano, że największy efekt można uzyskać ukierunkowując działania na: - gospodarkę cieplną (optymalizację gospodarki cieplnej): modernizacja i rozbudowa miejskich systemów ciepłowniczych (źródeł, sieci) połączona z likwidacją niskiej emisji" (systemowa konwersja palenisk domowych na rozwiązania bardziej ekologiczne) i termorenowacją obiektów. - system transportowy (ograniczenie emisji ze źródeł komunikacyjnych): proekologiczne inwestycje - modernizacja taboru, budowa obwodnic drogowych miast, eliminacja benzyny zawierającej ołów, rygorystyczne przestrzeganie wymagań co do stanu technicznego pojazdów. - przemysł; redukcję wytwarzania zanieczyszczeń (czystsza produkcja w połączeniu z restrukturyzacją przemysłu), ograniczenie emisji przemysłowej ze źródeł technologicznych na drodze tzw. działań "na końcu rury", instalacje do redukcji zanieczyszczeń w zakładach energetycznego spalania paliw (odsiarczanie spalin odlotowych). - edukację ekologiczną poprzez promowanie właściwych zachowań społeczeństwa (oszczędność energii cieplnej i elektrycznej, używanie węgla dobrej jakości, wiedza nt. zanieczyszczeń powietrza substancjami powstającymi podczas spalania butelek plastikowych, opon, itp. w piecach domowych).

DZIOENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO Nr 23, 1 kwietnia 2004 r DZIOENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO Nr 23, 1 kwietnia 2004 r. — Rozporządzenie Nr 1 5/2004 Wojewody Śląskiego z dnia 24 marca 2004 r. w sprawie określenia programu ochrony powietrza dla strefy p/n Aglomeracja Częstochowska

§ 2 W strefie objętej Programem naruszone zostały następujące standardy jakości powietrza dla pyłu zawieszonego PM10: 1. Dopuszczalny poziom o okresie uśredniania wynikówpomiarów 24 godziny, wynoszący wraz z marginesemtolerancji 65 µg/m3, z dopuszczalną częstością przekraczania tej wartości 35 raz w ciągu roku: w punkcie pomiarowym na Placu Biegańskiegow Częstochowie poziom ten został przekroczony 89razy, czyli o 54 razy więcej niż dopuszcza norma; w punkcie pomiarowym przy ul. Baczyńskiegow Częstochowie poziom ten został przekroczony 45razy, czyli o 10 razy więcej niż dopuszcza norma; 2. Dopuszczalny poziom o okresie uśredniania wynikówpomiarów rok kalendarzowy, wynoszący wraz z marginesem tolerancji 44,8 µg/m3: w punkcie pomiarowym na Placu Biegańskiegow Częstochowie wartość średnia roczna wynosiła 53 µg/m3 i przekroczyła poziom dopuszczalny powiększony o margines tolerancji o 8,2 µg/m3. w punkcie pomiarowym przy ul. Baczyńskiegow Częstochowie wartość średnia roczna wyniosła 58 µg/m3 i przekroczyła poziom dopuszczalny powiększony o margines tolerancji o 13,2 µg/m3.

§ 3 Program określany jest ze względu na stwierdzone prze­ kroczenia poziomów dopuszczalnych pyłu zawieszonego PM10, powiększonych o margines tolerancji. Pył zawieszony PM10 pochodzi ze źródeł: powierzchniowych i linowych związanych z ruchem samochodowym (w tym wtórny unoś pyłu); związanych ze zużyciem paliw na cele grzewcze i bytowe; technologicznych; energetycznego spalania paliw w scentralizowanych systemach grzewczych.

Dokumentację realizacji Programu stanowią: 1 Dokumentację realizacji Programu stanowią: 1. Decyzje, których ustalenia zmierzają do osiągnięcia celów programu, w szczególności: decyzje dotyczące planowanych działań wynikają­cych z określonych w programie kierunków działań zmierzających do przywracania dopuszczalnych poziomów pyłu zawieszonego PM10 określonych w załączniku 1. pozwolenia na budowę lub rozbiórkę oraz zmianę sposo­bu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części, pozwolenia na użytkowanie obiektów, decyzje nakładające obowiązek rekultywacji, decyzje dla instalacji nie wymagających pozwolenia na wprowadzanie płyłów lub gazów do powietrza, decyzje dotyczące zobowiązania do pomiarów emisji, decyzje wydane w drodze postępowań kompensacyjnych w zakresie emisji pyłu PM10, dla inwestycji realizowanych na obszarze strefy. Zgłoszenia instalacji, z których emisja nie wymaga pozwolenia, lecz ich funkcjonowanie związane jest z emisją pyłu PM10. Programy związane z ograniczeniem emisji pyłu PM10 tworzone w gminie. Program przeciwdziałania wtórnej emisji z dróg (ulic). Protokoły z kontroli realizacji zadań ujętych w załączniku nr 2 i uzyskanego efektu ekologicznego.

Podstawowe kierunki działań zmierzających do przywracania poziomów dopuszczalnych pyłu zawieszonego PM10: P1. Ograniczenie emisji pyłu PM10 związanej z wytwarza­niem energii cieplnej dla celów bytowo gospodarczych: podłączenie do sieci ciepłowniczych, zwiększenie wykorzystania energii elektrycznej i gazu dla celów grzewczych oraz podgrzewania wody na cele bytowo gospodarcze. wprowadzanie do eksploatacji instalacji opartych o niskoemisyjne techniki spalania paliw, budowę lokalnych systemów pracujących w układach kogeneracji z wykorzystaniem energii odnawialnej, wprowadzenie mechanizmów stymulujących stosowanie niskopopiołowych i niskoemisyjnych paliw w gospodarstwach domowych, gospodarce komunalnej i w małych instalacjach spalania. termomodernizacja budynków użytkowanych przez spółdzielnie mieszkaniowe, wspólnoty mieszkanio­ we, w zasobach komunalnych i indywidualnych budynkach zlokalizowanych w strefie, w szczegól­ ności w obszarach o podwyższonym poziomie stężeń pyłu PM10, rozwój budownictwa komunalnego, spełniającego standardy energooszczędności, zapewniającego stopniową likwidację emisji niskiej oraz podniesienie standardów jakości życia mieszkańców aglomeracji

?

Wskaźniki emisji głównych składników zanieczyszczających atmosferę powstających wytwarzania energii cieplnej [kg/GJ] Polutant Słoma żółta* szara* Drewno* Węgiel kamienny[1] Olej opałowy lekki[2] Gaz ziemny sieciowy[3] Sieciowa energia elektr.[4] B(a)P b.d. 0,001 5,340·10-8 0,000 5,288·10-5 Sadza b.d 0,514 0,005 Pył 0,148 0,147 0,143 2,057 0,053 0,106 CO2[5] 128,079 119,816[6] 123,81 105,714 48,954 60,475 290,851 CO 2,463 0,249 0,295 5,714 0,018 0,011 0,661 NO2[7] 0,591 0,599 0,524 0,057 0,039 0,529 SO2 0,128 0,129 0,095 0,731 0,113 1,798 WWAlif 0,120 0,142 0,286 0,007 0,003 0,033 WWArom. 0.128 . .

Gminne programy ograniczenia niskiej emisji Preferencje: Węgiel Gaz Olej, energia elektryczna – sporadycznie Energia odnawialna (kolektory słoneczne) – wspomagająco Termomodernizacja – zmniejszenie zapotrzebowania – unikanie emisji ! Czy gminne programy ograniczenia niskiej emisji rozwiązują „całość zagadnienia”?

Co jeszcze spalamy? odpady komunalne odpady węglowe (muły, inne), odpady drzewne zanieczyszczone, ? Czy biomasa stała jest paliwem „ekologicznym”?

Jak ograniczyć/zlikwidować zjawisko spalania odpadów w piecach i kotłach domowych ? Edukować !!! Wprowadzić opłatę odpadową Wprowadzić technologie termicznego przekształcania odpadów – we współpracy z energetyką

Jak ograniczyć zjawisko spalania odpadów i mułów węglowych Jak ograniczyć zjawisko spalania odpadów i mułów węglowych ? „Zebrać i spalić” w specjalnie do tego celu przystosowanych instalacjach energetycznych

Jakie działania są konieczne dla osiągnięcia efektu w postaci czystego powietrza? . Oszczędzanie energii, . Wykorzystanie energii cieplnej odpadowej oraz energii wytwarzanej w skojarzeniu, . Pierwszeństwo sieciowego zaopatrzenia w energię cieplną – tam gdzie jest to możliwe oraz technicznie i ekonomicznie uzasadnione, . Zastępowanie spalania biomasy nowoczesnymi technologiami jej zgazowania i upłynniania, . Eliminowanie wszelkich patologii : spalania wszelkich odpadów, eksploatacji urządzeń o małej sprawności energetycznej i ekologicznej, . Właściwe wykorzystanie węgla w energetyce komunalnej, . Wykorzystanie lokalnego potencjału energii odnawialnej Edukacja !!! *

Kto powinien uczestniczyć w tych działaniach ? Samorządy gminne Samorząd województwa Energetyka komunalna Energetyka zawodowa Górnictwo

Czy wszystkie problemy można rozwiązać na poziomie gmin ? Czy powinien powstać wojewódzki program ograniczenia emisji/niskiej emisji ?

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ Jerzy Ziora Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego w Katowicach Wydział Polityki Gospodarczej