Maria Skommer Uniwersytet Medyczny Poznań Metody i formy przeciwdziałania niepożądanym zachowaniom uczniów oraz agresji w szkole. Maria Skommer Uniwersytet Medyczny Poznań

Emocjonalna natura człowieka

Każda emocja daje szczególną, inną od pozostałych gotowość do działania, szybki plan ratowania lub podtrzymywania życia. Kieruje człowiekiem kiedy należy stawić czoło zadaniom, wyzwaniom czy problemom. Emocje są wrodzone, wpisane w osobowość, spontanicznie można kontrolować ich oznaki i nad nimi panować. Ewolucja dała emocje ludziom po to, by zmotywować ich do dbania o siebie nawzajem. Paul Ekman wyodrębnił cztery emocje: strach, złość, smutek, zadowolenie, które zostały rozpoznane z wyrazu twarzy i tak samo określone przez przedstawicieli różnych ras i kultur na całym świecie

Złość „Nigdy nie złościmy się bez powodu, Ale rzadko jest to właściwy powód.” - Benjamin Franklin Złość jest często utożsamiana z agresją. Tymczasem nie jest tym samym odczuwanie złości a atakowanie kogoś w słowny bądź fizyczny sposób. Z odczuwaną złością możemy postąpić w różny sposób w zależności od tego, jak potrafimy i jak chcemy. Należy zatem odróżnić uczucie (złość) od działania (agresja).

„Dzieci nie są złośliwe, są złe.” - Zygmunt Freud

Znaczenie złości dla funkcjonowania człowieka Odreagowanie napięć wynikających z niezaspokojonych potrzeb Motywacyjna funkcja złości Złość jako emocja prowadząca do zmian w życiu Kreatywne znaczenie złości Zdrowotne aspekty złości Wyrażanie złości a relacje z innymi ludźmi

Złość jako reakcja fizyczna Układ współczulny i mięśniowy mobilizują się i przygotowują do ataku. Napinają się mięśnie, wzrasta ciśnienie krwi, przyśpiesza oddech i rytm serca, wydzielane są hormony, wzrasta ilość płytek krwi – krew się zagęszcza, przestaje pracować układ trawienny. Zostają pobudzone ośrodki mózgu, a procesy chemiczne przygotowują wszystkie układy ciała do ataku. Rozszerzają się źrenice. Pocą się wnętrza dłoni, zwiększając tym swoją przyczepność, co umożliwia pewniejszy chwyt w walce. Wydziela się m.in. fenyloetyloamina, adrenalina.

T E S T

Uczucie złości może być wyrażane w różny sposób: pasywny (zamykanie się w sobie, chęć izolacji, milczenie itp.) taki sposób może przynosić szkodę osobie która się złości (np. w postaci chorób psychosomatycznych), konstruktywny, czyli zmierzający do rozwiązania problemu (powiedzenie drugiej osobie o tym co czujemy, działania mające na celu pozbycie się złości – krzyk, tupanie, trzaskanie drzwiami, wysiłek fizyczny itp.) agresywny, czyli wyrządzający szkodę komuś, czemuś (obrażanie, bicie, niszczenie przedmiotów itp.)

Działanie i jego następstwa Metody kontroli złości prowadzenie dziennika złości Czas Przyczyna Intensywność (1-10) Okres trwania Działanie i jego następstwa

TRZY ZACHOWANIA i kluczowe słowa i zdania stosowane razem z zachowaniami niewerbalnymi AGRESYWNE BIERNE ASERTYWNE Krzyk Podniesiony głos Wskazanie palcem Założone ręce Postawa nieruchoma Głos proszący Zaciśnięte pięści Przesuwanie stóp Oczy zwrócone w dół Pochylenie Głos spokojny Opanowany Postawa odprężona Bezpośredni kontakt wzrokowy Wyprostowana postawa Lepiej żebyś Jeśli nie … Uważaj Powinieneś Ty… Może Myślę Zastanawiam się czy Czy zechciałbyś Tak mi przykro Przepraszam, czy Mam nadzieję, że nie przeszkodzi Ci Ja czuje, że Chcę Uważam, że Jak to możemy załatwić Co o tym myślisz Co ty na to

Mówienie o swojej złości (zasady): Staraj się unikać ocen, trzymaj się raczej faktów Powiedz o swoich emocjach, które przeżywasz w związku z tą sytuacją bez obrażania Wyraź swoje oczekiwania Stosuj konstruktywne sposoby wyrażania złości

Dziękuję za uwagę