1 WADY KALKULACJI DOLICZENIOWEJ Sztuczność związku przyczynowego i przypadkowość wyboru klucza podziałowego wpływają na wzrost skali błędu i stopień zdeformowania informacji o jednostkowym pełnym koszcie wytworzenia produktów. Proporcjonalizacja kosztów pośrednich (stałych) w tradycyjnych systemach rachunku kosztów (kalkulacji) jest uznawana za fundamentalny błąd tych rachunków.

2 WADY KALKULACJI DOLICZENIOWEJ Tak zdeformowane informacje o pełnym koszcie wytworzenia wpływa na zniekształcenie obrazu zysku jednostkowego i ceny sprzedaży oraz relacji ekonomicznej: koszty - produkcja - wyniki. Podejmowanie decyzji krótkookresowych przy zastosowaniu fikcyjnych informacji o kosztach jednostkowych i zysku musi prowadzić do błędnych decyzji.

3 PRZESŁANKI ODCHODZENIA OD TRADYCYJNYCH METOD KALKULACJI Obecnie udział kosztów pośrednich niepomiernie wzrósł na skutek wzrostu roli funkcji i procesów „przed i wokół produkcyjnych” jak: - badania i rozwój, - planowanie i kontrola, - zaopatrzenie, marketing, - obsługa sprzedaży, itp. Z faktu, iż współcześnie dzięki rozpowszechnieniu informatyki czas i koszty przygotowania dokładniejszych i bardziej prawidłowych danych o kosztach wytwarzanych produktów nie stanowią już bariery uniemożliwiającej wprowadzenie bardziej rozbudowanych systemów kalkulacji.

4 Rachunek kosztów działań (Activity Based Costing ) (Rachunek ABC) Poszukiwania zmierzały w kierunku takiego rachunku kosztów, który będzie przypisywał do produktów /klientów, kanałów dystrybucji, rynków zbytu/ te koszty, które są z nimi związane, a nie sztucznie wyliczone według narzutów. Koszty nie powstają znikąd, wiążą się bowiem z jakimś działaniem. Postanowiono więc przypisać koszty do poszczególnych działań zgodnie z rzeczywistym przebiegiem procesów w firmie. Następnie działania przypisano do produktów, których wytworzeniu one służą tak, że każde z tych działań stało się nośnikiem kosztów. W ten sposób po raz pierwszy udało się połączyć koszty pośrednie z rzeczywistymi przyczynami ich powstawania.

5 Hierarchia kosztów operacyjnych przedsiębiorstwa

6 Rachunek kosztów działań (Rachunek ABC)

Rachunek ABC Kalkulacja doliczeniowa Firma produkuje dwa produkty A i B na jednej maszynie. Produkt A jest produktem masowym, na który popyt jest stały. Produkt B jest wytwarzany w seriach tylko na zamówienie. Gdy firma otrzymuje zamówienie na B, zatrzymuje produkcję A i udostępnia maszynę do jego realizacji. 7

8

9 RACHUNEK ABC JAKO NARZĘDZIE ZARZĄDZANIA

10 Zadanie – rachunek ABC

11 Wariant I –kalkulacja doliczeniowa

12 Wariant II – rachunek ABC