Rola rodziny w zdrowieniu Bogdan de Barbaro Katedra Psychiatrii Collegium Medicum UJ

Kilka refleksji historycznych

I rozdział: rodzina na ławie oskarżonych „Pacjent ma rodzinę” ”jak pokonać schizofrenię? "schizofrenogenna" matka "podwójne wiązanie" "trójpokoleniowa koncepcja schizofrenii„ Antypsychiatria i kontrkultura Psychopatologia rodziny  pacjent

II rozdział: rodzina jako dźwigająca brzemię NAMI i edukacja Poprawność polityczna w podręcznikach psychiatrii Psychoedukacja Koncepcja brzemienia Psychopatologia pacjenta  rodzina

III rozdział: współpraca Pacjent  rodzina Możliwości Konsultacja, by wspólnie wybrać rodzaj pomocy Edukacja Psychoedukacja Terapia systemowa

Perspektywa rodziny

Co rodzina przeżywa lęk, poczucie winy, poczucie krzywdy, smutek, rozpacz, bezradność, obawa o przyszłość, agresja, autoagresja, bezsilność… … i wiele innych emocji nieznanych, bo tłumionych

Cztery perspektywy Perspektywa rodziców Perspektywa partnerów poczucie winy i bezradność Perspektywa partnerów obawa o los dzieci i fantazje o rozstaniu Perspektywa dzieci zagubienie i wypalenie Perspektywa dziadków i babć konflikt lojalności

Trzy obszary Obszar egzystencjalny: dramat drogi Obszar społeczny: wykluczenie społeczne Obszar terapii: ambiwalencja wobec terapeutów

Obszar egzystencjalny Troski ostateczne (Irvin D. Yalom) śmierć wolność i odpowiedzialność sens samotność i izolacja

Obszar społeczny Stygmatyzacja dotyczy także rodzin Uzależnienie od psychiatrii Wysiłek rodzin pacjentów ku przezwyciężeniu społecznego naznaczenia i wykluczenia

Obszar terapii Oskarżenie ze strony… Pomoc ze strony terapeutów … bezradnych psychiatrów … rewolucyjnych antypsychiatrów … ambitnych terapeutów rodzinnych Pomoc ze strony terapeutów … świadomych szansy płynącej ze współpracy … świadomych zagrożeń płynących z rywalizacji

Praktyka

Co działa (Schizophrenia Patient Outcome Research Team (PORT), 2004) Sześć psychospołecznych interwencji uznanych za evidence - based practices Interwencje rodzinne Pomoc w znalezieniu zatrudnienia Intensywna opieka środowiskowa Trening społecznych umiejętności Psychoterapia poznawczo – behawioralna Polityka żetonowa

Zasady współpracy O co trzeba zadbać Idea trójprzymierza Optymalna różnica Respekt do sytuacji życiowej rodziny Uważność i empatia wobec tego, co rodzina czuje Terapia przymusowa jest nieskuteczna Idea trójprzymierza

Dylematy Kiedy wolność oznacza zaniedbanie i opuszczenie? Kiedy miłość oznacza osaczenie i zablokowanie rozwoju? Dynamiczna równowaga między miłością a wolnością jako wyzwanie uniwersalne

Język (odzwierciedla? zastępuje? tworzy? organizuje?) Hoping - nadzieje Resilience - prężność Empowerment - uzuskanie mocy Personhood - perspektywa osobowa

resistance

resiliency

Podsumowanie Długa droga rodziny Idea „dobrej sprawczości” Winowajca – ofiara – partner Idea „dobrej sprawczości” przymierze - trójprzymierze