Zidentyfikowane zagrożenia w systemie zbiorowego zaopatrzenia w wodę (SZZW) w Słupsku oraz ocena ryzyka Piotr Czerwczak Mistrz produkcji wody Spółki „Wodociągi Słupsk” KONFERENCJA NAUKOWO-TECHNICZNA „Bezpieczeństwo i zagrożenia zbiorowego zaopatrzenia w wodę na terenie miasta Słupska i wybranych obszarów Powiatu Słupskiego”

„WODA NAJWAŻNIEJSZYM PRODUKTEM ŻYWNOŚCIOWYM” =

CEL PLANU BEZPIECZEŃSTWA WODY (PBW) Ciągłe zapewnienie bezpieczeństwa i akceptowalności dostaw wody do spożycia! cele zdrowotne (spełnienie wymagań stawianych wodzie przeznaczonej do spożycia) cele związane z dystrybucją wody (zapewnienie wody w odpowiedniej ilości i pod odpowiednim ciśnieniem) cele estetyczne (prowadzenie procesu w taki sposób aby wody była apetyczna, bezbarwna, czysta, chłodna, doskonała pod kątem zapachu i smaku)

JAK TO SIĘ ZACZĘŁO?

METODYKA OPRACOWANIA PBW OPIS SYSTEMU DOSTAW OCENA SYSTEMU ZAOPATRZENIA Analiza zagrożeń Szacowanie ryzyka MINIMALIZACJA RYZYKA WERYFIKACJA OKRESOWY PRZEGLĄD

METODYKA OPRACOWANIA PBW OPIS SYSTEMU DOSTAW OCENA SYSTEMU ZAOPATRZENIA Analiza zagrożeń Szacowanie ryzyka MINIMALIZACJA RYZYKA WERYFIKACJA OKRESOWY PRZEGLĄD

POJĘCIA ZWIĄZANE Z ANALIZĄ ZAGROŻEŃ ZAGROŻENIE – czynnik biologiczny, chemiczny lub fizyczny w wodzie bądź stan jakości wody mogący powodować negatywne skutki zdrowotne. ZDARZENIE NIEBEZPIECZNE – zdarzenia powodujące zagrożenia w systemie zaopatrzenia w wodę lub zapobiegające eliminacji takiego zagrożenia. RYZYKO – prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych skutków dla zdrowia oraz dotkliwość tych skutków w następstwie zagrożenia pochodzącego z wody wodociągowej. ANALIZA RYZYKA – proces, składający się z następujących elementów: identyfikacja zagrożenia, charakterystyka zagrożenia, określenie poziomów zagrożeń i prawdopodobieństwo wystąpienia.

SCHEMAT BLOKOWY SZZW Co w danym miejscu może pójść nie tak? Teren zlewni Ujęcia wody Rurociąg technologiczny Stacja uzdatniania Magazyn wody Pompownie II-go stopnia Sieć dystrybucyjna Instalacje wewnętrzne Co w danym miejscu może pójść nie tak?

IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ I ZDARZEŃ NIEBEZPIECZNYCH

KATEGORIA ZIDENTYFIKOWANYCH ZAGROŻEŃ mikrobiologiczne, fizykochemiczne, przerwa w dostawie wody,

PRZYKŁADOWE ZIDENTYFIKOWANE ZAGROŻENIA Zagrożenia związane z działalnością rolniczą, Dostęp osób niepowołanych do studni głębinowych, Brak kontroli nad procesem uzdatniania, Awaria urządzeń biorących udział w procesie technologicznym, Zagrożenia związane z awarią na sieci wodociągowej, Nieodpowiednie wykonanie przyłączy wodociągowych.

RODZAJE ZIDENTYFIKOWANYCH ZAGROŻEŃ ILOŚĆ ZIDENTYFIKOWANYCH ZAGROŻEŃ IZDARZEŃ POTENCJALNIE NIEBEZPIECZNYCH: 64 Teren zlewni Ujęcia wody Rurociąg technologiczny Stacja uzdatniania Magazyn wody Pompownie II-go stopnia Sieć dystrybucyjna Instalacje wewnętrzne ? 4 23 10 10 3 5 9

Poziom zagrożenia (R) = P x D x A x N OCENA RYZYKA Poziom zagrożenia (R) = P x D x A x N gdzie: P – prawdopodobieństwo wystąpienia P=1, Nigdy nie obserwowano niezgodności (zgodność parametru 100% czasu), P=2, Przypadkowe (zgodność parametru ok. 100% czasu) P=3, Regularne/Cykliczne (zgodność parametru 50-80% czasu) P=4, Stałe (zgodność parametru <50%) D – dotkliwość zdarzenia D=1, Zagrożenie powodujące niewielkie pogorszenie jakości wody bez zrodzenia niezgodności produktu, D=2, Zagrożenie wywołujące pogorszenie jakości wody bez przekraczania akceptowalnych poziomów, ale wymagające bezpośredniego działania, D=3, Zagrożenie wywołujące przekroczenie akceptowalnego poziomu wywołujące pośredni wpływ na zdrowie konsumentów, D=4, Zagrożenie wywołujące bezpośredni wpływ na zdrowie konsumentów, powodujące zakaz spożycia.

Poziom zagrożenia (R) = P x D x A x N OCENA RYZYKA Poziom zagrożenia (R) = P x D x A x N gdzie: A – Czy eliminacja lub redukcja zagrożenia do poziomu akceptowalnego jest niezbędna? A=1, Nie A=2, Tak N – Czy nadzorowanie zagrożenia jest konieczne do osiągnięcia akceptowalnego poziomu? N=1, Nie N=2, Tak

OCENA RYZYKA

INTERPRETACJA UZYSKANYCH WYNIKÓW R≥8 zagrożenia znaczące - wymagane jest określenie środków nadzoru R<8 zagrożenia nieznaczące - nie ma potrzeby stosowania środka nadzoru

INTERPRETACJA UZYSKANYCH WYNIKÓW Niektóre najwyższe poziom zagrożeń: skażenie wody w trakcie usuwania awarii (48), wykonanie przyłączy wodociągowych przez osoby niewykwalifikowane (36), skażenie wód głębinowych wskutek intensywnego nawożenia; stosowanie złej praktyki rolniczej (32), włamanie osób niepowołanych do studni bądź też do otworów piezometrycznych (32), przedostawanie się owadów, robactwa i gryzoni na obiekty technologiczne (32), dostęp osób nieupoważnionych do cystern z wodą przeznaczoną do spożycia będących na awarii (32).

SPRÓBUJMY RAZEM Konieczne jest podjęcie współpracy wszystkich zainteresowanych stron.

Dziękuję za uwagę