Formy organizacyjno-prawne działania przedsiębiorstw
1. Działalność gospodarcza Zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie zasobów naturalnych, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły, mająca charakter zarobkowy. Celem działalności gospodarczej jest zysk.
2. Przedsiębiorca – podmiot prowadzący działalność gospodarczą. Przedsiębiorca może być: osobą fizyczną – człowiek od chwili narodzin do śmierci osobą prawną - organizacje posiaddające zdolność prawną oraz zdolność do czynności prawnych (oraz odpowiednio zdolność sądową i procesową). np. Skarb Państwa, spółki z o.o., akcyjne, NBP, spółdzielnie fundacje itp. jednostka organizacyjna nie mająca osobowości prawnej – spółki cywilne, partnerskie
3. Indywidualna działalność gospodarcza Jedną z najprostszych i najtańszych form prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek, właściciel jest tzw. „sterem, żaglem i okrętem”. Wady – nie sprawdza się w przypadku większych przedsięwzięć, jej prostota hamuje rozwój.
4. Spółka cywilna Spółka cywilna jest najprostszą formą prowadzenia działalności gospodarczej przez dwóch lub więcej przedsiębiorców. Forma ta nie posiada osobowości prawnej. Sama spółka jest jedynie umową i nie stanowi samodzielnego podmiotu prawa, Nie ma własnego mienia. Wszelkie prawa i zobowiązania zaciągane są na rachunek wspólników. Wspólnicy dysponują majątkiem, który stanowi ich współwłasność.
5. Spółka jawna Spółka jawna to spółka osobowa, która prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firma, (oznaczenie przedsiębiorcy, nazwa). Nie posiada osobowości prawnej, a wszyscy wspólnicy solidarnie, całym majątkiem, odpowiadają za zobowiązania spółki. Odpowiedzialność wobec wierzycieli następuje w pierwszej kolejności z majątku spółki a następnie z całego majątku osobistego wszystkich wspólników.
6. Spółka partnerska utworzona przez wspólników w celu wykonywania wolnego zawodu. Partnerami spółki mogą być przedstawiciele następujących wolnych zawodów: adwokat, architekt, aptekarz, lekarz, lekarz, stomatolog, lekarz weterynarz, pielęgniarka, położna, inżynier budowlany, notariusz, radca prawny, księgowy, biegły rewident, doradca podatkowy, broker ubezpieczeniowy, rzeczoznawca majątkowy, rzecznik patentowy, tłumacz przysięgły.
7. Spółka komandytowa Charakterystyczną cechą spółki komandytowej są wspólnicy, którzy ją tworzą: Komplementariusz - odpowiada za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem (odpowiedzialność bez ograniczeń) i reprezentuje spółkę Komandytariusz - odpowiada za zobowiązania tylko do określonej w umowie kwoty tzw. sumy komandytowej. Może reprezentować spółkę, ale tylko jako pełnomocnik.
8. Spółka komandytowo – akcyjna (k.a.) Istota sp.k.a. polega na współpracy między wspólnikiem aktywnym - komplementariuszem oraz wspólnikiem pasywnym - akcjonariuszem. Minimalny kapitał potrzebny do zawiązania tej spółki. wynosi bowiem podobnie jak w przypadku sp.z o.o. 50 000 zł. Może być dobrym rozwiązaniem dla osób z pomysłem na biznes szukających kapitału dla swojego projektu.
9. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (Sp. z o.o.) Jest spółką kapitałową – istotne znaczenie ma wprowadzony kapitał, a nie osoby które go wniosły. Posiada ona osobowość prawną i może ją utworzyć jedna lub więcej osób. Wspólnicy muszą wnieść kapitał nie mniejszy niż 50.000 zł. Udziałowcy w przypadku bankructwa nie tracą całego swojego majątku, jedynie to co w spółkę zainwestował kupując udziały.
10. Spółka akcyjna (SA) Spółka akcyjna jest spółką kapitałową posiadającą osobowość prawną. Minimalny kapitał założycielski 500 000 zł. Akcjonariusze czerpią dochody z tytułu np. dywidendy, która przydzielana jest proporcjonalnie do posiadanych udziałów, akcje te są przedmiotem obrotu na GPW. Akcjonariusze nie odpowiadają własnym majątkiem za zobowiązania spółki. Ich odpowiedzialność ograniczona jest tylko do wysokości wniesionego do spółki kapitału.
11. Przedsiębiorstwo państwowe przedsiębiorstwo, którego wyłącznym właścicielem jest Skarb Państwa, często są to przedsiębiorstwa użyteczności publicznej, które mają na celu produkcje lub świadczenie usług w zakresie: a) inżynierii sanitarnej b) komunikacji miejskiej c) zaopatrzenia ludności w energie gazową, elektryczną i cieplną d) zarządu państwowymi zasobami lokalowymi e) zarządu państwowymi terenami zielonymi g) usług kulturalnych
12. Spółdzielnia Spółdzielnia jest dobrowolnym zrzeszeniem nieograniczonej liczby osób (min.5) które w interesie swoich członków prowadzi wspólną działalność gospodarczą. Spółdzielnia może prowadzić działalność społeczną i oświatowo kulturalną na rzecz swoich członków i ich środowiska. Majątek spółdzielni jest prywatną własnością jej członków. Rodzaje spółdzielni: spółdzielnie mleczarskie, spółdzielnie ogrodnicze, spółdzielnie oszczędnościowo- pożyczkowe (banki spółdzielcze),spółdzielnie budownictwa mieszkaniowego, turystyczno- wypoczynkowe, zdrowia, uczniowskie.