Unia Europejska i Grupa wyszehradzka Wyk. Alicja Juszczyszyn Ic
UNIA EUROPEJSKA Unia Europejska, European Union, jest wspólnotą państw europejskich. Została utworzona 1 XI 1993 na mocy traktatu z Maastricht przez 12 krajów: Belgię, Danię, Francję, Grecję, Hiszpanię, Holandię, Irlandię, Luksemburg, Niemcy, Portugalię, Włochy oraz W. Brytanię. 1 I 1995 została poszerzona o Austrię, Finlandię i Szwecję.
KRAJE UNI EUROPEJSKIEJ
Polska jest od 1994 członkiem stowarzyszonym UE Polska jest od 1994 członkiem stowarzyszonym UE. W grudniu 2001 szczyt 15 państw UE w Laeken przyjął deklarację określającą ramy planowanej na 2004 r. reformy Unii. Między innymi odrzucono propozycje przekształcenia Rady UE (forum przedstawicieli rządów narodowych) w drugą izbę Parlamentu Europejskiego, zrezygnowano z wprowadzenia głosowania "większościowego" na rzecz ograniczenia prawa weta, przyjęto też założenie, iż Komisja Europejska nie będzie rządem Europy. Powołano natomiast 100 osobowy Konwent, który przygotuje szczegółowy projekt reform (przew. V.Giscard d'Estaing) oraz ustalono listę 10 państw, które mają być przyjęte do Unii w 2004 roku.
Komisja europejska Co to jest? Komisja jest organem wykonawczym Unii Europejskiej. Proponuje wspólną politykę i zarządza działalnością Unii. (Decyzje podejmują państwa członkowskie na forum Rady; współdecyduje też Parlament Europejski). Kto wchodzi w jej skład? Składa się z 20 członków. Większość komisarzy to politycy z partii rządzących i opozycyjnych w 15 państwach członkowskich. (Jedynie w przypadku Niemiec komisarze wywodzą się tylko z koalicji rządzącej). W Komisji zasiadają byli deputowani Parlamentu Europejskiego, byli ministrowie.
Ile trwa jej kadencja? Kadencja Komisji trwa 5 lat (tak jak Parlamentu Europejskiego). Obecna Komisja Romano Prodiego, zatwierdzona 15 września 1999 roku, do końca roku 1999 funkcjonowała jako kontynuatorka poprzedniej, która podała się do dymisji. Właściwa kadencja Komisji rozpoczęła się w styczniu 2000 roku. Jakie ma zadania? proponuje akty ustawodawcze - propozycje przedstawia Radzie Ministrów i Parlamentowi Europejskiemu wydaje samodzielne akty prawne (po zasięgnięciu opinii przez komitety doradcze bądź zarządzające, kontrolowane przez państwa członkowskie) - mogą być anulowane przez Radę Ministrów czuwa nad przestrzeganiem prawa Unii (może wszcząć działania prawne przeciw państwom członkowskim lub firmom; nakłada grzywny na osoby prawne lub fizyczne) wciela w życie politykę Unii (realizuje postanowienia Rady Ministrów) zarządza budżetem Unii i funduszami strukturalnymi
Kiedy i jak podejmuje decyzje Kiedy i jak podejmuje decyzje? Komisja zbiera się na posiedzeniu raz w tygodniu, w środę rano. Zatwierdza wówczas swe propozycje i finalizuje opracowanie dokumentów politycznych. Decyzje zapadają większością głosów, każdy członek ma jeden głos. Rutynowe sprawy Komisja załatwia w uproszczonej procedurze, drogą pisemną. Przed kim jest odpowiedzialna? Odpowiada przed Parlamentem Europejskim. Ma on prawo wnioskowania o votum nieufności i może zmusić Komisję do zbiorowej rezygnacji, jeśli przegłosuje to większością 2/3 głosów. W praktyce jeszcze się to nie zdarzyło, choć w 1999 roku Parlament zdecydowaną krytką Komisji oskarżanej o korupcję, nepotyzm i marnotrawienie publicznych środków przyczynił się do podania się przez wszystkich Komisarzy do dymisji. Jaka jest jej realna władza? Mniejsza niż wynikałoby to z powszechnej opinii. Chociaż Komisja wysuwa propozycje ustawodawcze, nie podejmuje głównych decyzji o polityce i priorytetach Unii. To należy do Rady Ministrów i Parlamentu Europejskiego.
Inne instytucje Unii Europejskiej: Rada Europejska Są to spotkania szefów państw i rządów krajów członkowskich UE. Oprócz nich w dyskusjach uczestniczy przewodniczący Komisji Europejskiej. Rada Europejska wytycza kierunki polityki UE, ustala priorytety polityki i rozwiązuje problemy sporne. Rada Unii Europejskiej Są to spotkania ministrów poszczególnych resortów każdego z państw członkowskich UE. Rada pełni funkcję organu decyzyjnego i prawodawczego UE. Przewodniczą jej kolejno wszystkie państwa członkowskie, każde przez pół roku. Parlament Europejski Jest to największy wielonarodowy parlament na świecie. Składa się z 626 deputowanych, reprezentujących 370 mln obywateli Unii. Ma funkcję ustawodawczą i kontrolną wobec władzy wykonawczej. Jego uprawnienia są stopniowo powiększane. Kadencja Parlamentu trwa 5 lat. Comiesięczne sesje plenarne odbywają się w Strasburgu. Trybunał Sprawiedliwości Jest to organ orzekający UE. Dokonuje wykładni prawa europejskiego i interpretacji traktatów. Składa się z 15 sędziów, mianowanych przez państwa członkowskie na sześcioletnią kadencję. Siedziba Trybunału mieści się w Luksemburgu. Od 1954 roku Trybunał Sprawiedliwości rozpatrzył ponad 9 tys. spraw i wydał ok. 4 tys. orzeczeń.
KRÓTKA HISTORIA NEGOCJACJI POLSKI Z UE 09.1988 Polska nawiązała stosunki dyplomatyczne z Europejską Wspólnotą Gospodarczą (EWG). 18.12.1989 Powstał program PHARE (skrót od angielskiej nazwy Poland and Hungary Assistance for Restructuring their Economies). 25.05.1990 Polska złożyła oficjalny wniosek o rozpoczęcie negocjacji umowy o stowarzyszeniu ze Wspólnotami Europejskimi. 16.12.1991 Został podpisany Układ Europejski ustanawiający stowarzyszenie między Rzeczpospolitą Polską, a Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi. Układ stanowił podstawy udzielania przez Wspólnoty pomocy finansowej oraz ważny krok w procesie przyjmowania Polski do UE.
cd… 21 - 22.06.1993 Rada Europejska podjęła w Kopenhadze decyzję o możliwości przystąpienia do Unii Europejskiej państw z Europy Środkowej i Wschodniej po spełnieniu przez nie warunków politycznych i ekonomicznych wymaganych do uzyskania członkostwa, tzw. kryteria kopenhaskie: 1. państwo musi osiągnąć stabilności instytucji gwarantujących demokrację, praworządność, respektowanie praw człowieka oraz poszanowanie i ochronę praw mniejszości narodowych. 2. musi posiadać sprawną gospodarkę rynkową, jak również zdolność przeciwstawienia się presji konkurencji oraz siłom rynkowym działającym wewnątrz Unii. 3. musi być zdolne do wywiązywania się ze zobowiązań i ponoszenia kosztów wynikających z członkostwa, szczególnie z unii gospodarczo - walutowej. 08.08.1996 Polski Parlament powołał Komitet Integracji Europejskiej (KIE), odpowiedzialny za proces integracji europejskiej. Do jego zadań należeć miało: koordynowanie polityki integracji Polski z Unią Europejską oraz programowanie działań dostosowawczych Polski do standardów europejskich. Później został on przekształcony w Urząd Komitetu Integracji Europejskiej. 28.01.1997 Rząd polski zaakceptował Narodową Strategię Integracji (NSI), czyli dokument określający zadania dostosowujące Polskę do członkostwa.
… 13.12.1997 W Luksemburgu, Unia postanowiła o rozpoczęciu procesu akcesyjnego z jedenastoma państwami kandydującymi do członkostwa w Unii Europejskiej (Bułgaria, Cypr, Czechy, Estonia, Litwa, Łotwa, Polska, Rumunia, Słowenia, Słowacja, Węgry. 24.03.1998 Powołano Pełnomocnika Rządu do Spraw Negocjacji o Członkostwo Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej, został nim Jan Kułakowski. 09.1999 W Brukseli, stanowisko komisarza odpowiedzialnego za rozszerzenie Unii powierzono Günterowi Verheugenowi. 11.12.1999 W Helsinkach, Rada Europejska zadecydowała o rozpoczęciu negocjacji z pozostałymi sześcioma państwami kandydującymi do członkostwa w UE (Bułgarią, Litwą, Łotwą, Maltą, Rumunią i Słowacją) oraz o możliwości rozpoczęcia negocjacji z Turcją. 07 - 09.12.2000 W Nicei, państwa UE przyjęły tzw. traktat Nicejski, który przewiduje reformę UE, aby umożliwić jej rozszerzenie. Przewiduje on np. że po wstąpieniu do UE Polska będzie dysponowała 27 głosami w Komisji Europejskiej i 50 deputowanymi w Parlamencie Europejskim. 15 - 16.06.2001 W Göteborgu ustalono, że negocjacje z najlepiej przygotowanymi państwami zakończą się w roku 2002. Unia określiła, że jej celem jest przyjęcie pierwszych kandydatów w 2004 roku. 13.12.2002 Na szczycie w Kopenhadze zamknięto negocjacje przedakcesyjne z 10 kandydującymi krajami: Czechami, Słowacją, Węgrami, Polską, Słowenią, Cyprem, Maltą, Litwą, Łotwą, Estonią) oraz zaproszono je do wejścia do Wspólnoty z dniem 1 maja 2004 roku.
W dniu 1 stycznia 1999 r. na obszarze 11 spośród 15 krajów Unii Europejskiej zaczęła funkcjonować unia walutowa. Jest ona ostatnim etapem integracji gospodarczej w Europie, która została zapoczątkowana w 1950 r. przez byłego francuskiego premiera Roberta Schumana. Zaproponował on, połączenie europejskich zasobów węgla i stali. Doprowadziło do powstania Unii Europejskiej. W planach rozwoju Unii już od samego początku tkwił pomysł, aby w przyszłości zastąpić waluty krajów członkowskich wspólną walutą - EURO. W skład unii walutowej - oficjalna nazwa brzmi Unia Gospodarcza i Walutowa (ang. Economic and Monetary Union) - weszły kraje, które były zainteresowane przyjęciem wspólnej waluty i spełniły 5 tzw. kryteriów zbieżności:
1) inflacja nie wyższa niż o 1,5 pkt. proc 1) inflacja nie wyższa niż o 1,5 pkt. proc. średniej stopy inflacji w trzech krajach Unii Europejskiej, gdzie inflacja była najniższa, 2) długoterminowe stopy procentowe nie przekraczające więcej niż o 2 pkt. proc. średniej stóp procentowych w 3 krajach UE o najniższej inflacji, 3) deficyt budżetowy nie wyższy niż 3% PKB, 4) dług publiczny nie większy niż 60% PKB, 5) stabilny kurs wymiany waluty w ciągu ostatnich 2 lat. Z 15 krajów członkowskich, 11 spełniło te kryteria (Austria, Belgia, Finlandia, Francja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Luksemburg, Niemcy, Portugalia oraz Włochy). Do unii walutowej nie weszły 4 kraje członkowskie. Wielka Brytania i Dania, ponieważ zgody na to nie wyraziły społeczeństwa tych państw w referendum oraz Grecja i Szwecja, ponieważ nie spełniały one podanych wyżej kryteriów. Grecja została jednak dwunastym członkiem UGW w dniu 1 stycznia 2001 roku. W tym momencie nie było jednak jeszcze możliwości używania waluty Euro. To rozwiązanie dotyczyło jedynie rozliczeń międzybankowych. Wspólną walutę do powszechnego użytku wprowadzono 1 stycznia 2002 roku. Do 30 czerwca 2002 roku nastąpiło całkowite wycofanie walut krajów członkowskich z obiegu i Euro od tego momentu jest jedyną walutą powszechnie używaną w tych krajach.
Moneta Euro
Banknot Euro
KRAJE CZŁONKOWSKIE Austria Belgia Cypr Czechy Dania Estonia Finlandia Francja Grecja Hiszpania Holandia Irlandia Litwa Luksemburg Łotwa
Malta Niemcy Polska Portugalia Słowacja Słowenia Szwecja Węgry Wielka Brytania Włochy
KRAJE STOWARZYSZONE Bułgaria Rumunia Chorwacja Turcja
PROGRAMY UNII EUROPEJSKIEJ Przez najbliższe sześć lat Polska będzie nadal korzystać ze specjalnych programów Unii Europejskiej na edukację i naukę. Po podpisaniu 26 października 2003 r. przez polski rząd memorandum finansowego otrzymaliśmy ponad 30 mln EURO na kontynuację programów Sokrates i Leonardo da Vinci, w których uczestniczymy od blisko trzech lat, oraz na nowy program Młodzież 2000. Podpisanie memorandum umożliwiło także dalsze uczestnictwo Polski w 5. Programie Ramowym Badań, Rozwoju Technicznego i Prezencji UE. Programy edukacyjne Unii Europejskiej są przeznaczone nie tylko dla uczniów i studentów, ale także dla pracowników pragnących doskonalić swe kwalifikacje zawodowe. W 5. Programie Ramowym Badań, Rozwoju Technicznego i Prezentacji UE Polska uczestniczy od dwóch lat. Jednym z ważniejszych elementów tego programu jest pomoc małym i średnim przedsiębiorstwom, które stanowią podstawowe źródło nowych miejsc pracy w Europie. Program ułatwia im wdrażanie nowoczesnych rozwiązań i technologii. Stymuluje także międzynarodową współpracę przedsiębiorstw.
Grupa Wyszehradzka …
Grupa Wyszehracka- co to jest? Grupa Wyszehradzka (tzw. V4) inaczej Trójkąt Wyszehradzki (do 1993 roku) lub Czworokąt Wyszehradzki, państwa grupy wyszehradzkiej – nieformalne określenie stosowane od 1991 r. w stosunku do trzech państw środkowoeuropejskich Czechosłowacji, Polski i Węgier – Trójkąt Wyszehradzki. W późniejszym czasie, wskutek rozpadu Czechosłowacji (1 stycznia 1993 r.), członkami Trójkąta Wyszehradzkiego stały się Czechy i Słowacja, dlatego zmienił on nazwę na Grupa Wyszehradzka. Głównym celem Grupy była współpraca z Unią Europejską i NATO w kwestii przystąpienia ich do struktur tych organizacji. Jedyną instytucją Grupy jest Międzynarodowy Wyszehradzki.
Grupa Wyszehradzka
Członkowie grupy Czechy Słowacja Polska Węgry
Rotacyjna prezydencja POLSKA
Utworzenie grupy Grupę utworzono 15 lutego 1991roku.
Przewodnictwo w Grupie Wyszehradzkiej Dany kraj obejmuje rotacyjne przewodnictwo w Grupie Wyszehradzkiej od 1 lipca do 30 czerwca roku następnego. Kraje obejmujące rotacyjne przewodnictwo: 1991/1992 – Czechosłowacja 1992/1993 – Polska 1993/1994 – Węgry 1994/1995 – Słowacja 1995/1996 – Czechy 1996/1997 – Polska 1997/1998 – Węgry 1998/1999 – Słowacja 1999/2000 – Czechy 2000/2001 – Polska 2001/2002 – Węgry 2002/2003 – Słowacja 2003/2004 – Czechy 2004/2005 – Polska 2005/2006 – Węgry 2006/2007 – Słowacja 2007/2008 – Czechy 2008/2009 – Polska 2009/2010 – Węgry 2010/2011 – Słowacja 2011/2012 – Czechy 2012/2013 – Polska 2013/2014 – Węgry 2014/2015 – Słowacja
Grupa Wyszehradzka. Prezydent Czech Vaclav Klaus, Prezydent Słowacji Ivan Gasparovic, Prezydent RP Lech Kaczyński, Prezydent Węgier Laszlo Solyom.
Przywódcy V4 w Krakowie