Rozwój gospodarczy państw świata Opracowała: Anna Kodyniak

Rozwój gospodarczy państw świata Mierniki rozwoju gospodarczego państw Podział krajów ze względu na różny poziom rozwoju gospodarczego Cechy krajów wysoko rozwiniętych Cechy krajów słabo rozwiniętych Przyczyny i konsekwencje podziału świata na biedne Południe i bogatą Północ Bibliografia

Mierniki rozwoju gospodarczego Społeczne Ekonomiczne Gospodarcze Demograficzne Uwzględniające jakość życia

Mierniki ekonomiczne PKB na 1 mieszkańca Dynamika przyrostu PKB Udział poszczególnych działów w tworzeniu PKB Stopa bezrobocia

PKB na 1 mieszkańca Źródło: Mały Rocznik Statystyczny GUS 2006

Źródło: Kop J. , Kucharska M. , Szkurłat E Źródło: Kop J., Kucharska M., Szkurłat E.: Geografia społeczno-ekonomiczna Podręcznik Liceum ogólnokształcące zakres rozszerzony; Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2003

Dynamika PKB i stopa bezrobocia Źródło: Kop J., Kucharska M., Szkurłat E.: Geografia społeczno-ekonomiczna Podręcznik Liceum ogólnokształcące zakres rozszerzony; Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2003

Źródło: Mały Rocznik Statystyczny GUS 2006

Wskaźniki gospodarcze Struktura towarowa handlu zagranicznego Struktura zawodowa ludności Udział kraju w światowej produkcji energii elektrycznej Intensywność produkcji rolnej

Struktura zawodowa ludności Źródło: Kop J., Kucharska M., Szkurłat E.: Geografia społeczno-ekonomiczna Podręcznik Liceum ogólnokształcące zakres rozszerzony; Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2003

Źródło: Mały Rocznik Statystyczny GUS 2006

Udział wpływów z turystyki w wartości eksportu Źródło: Atlas Geograficzny. Świat. Polska, Wyd. Nowa Era Redakcja Kartograficzna, Wrocław 2005

Wskaźniki demograficzne Śmiertelność niemowląt Średnia długość życia Odsetek ludności nieumiejącej czytać Poziom skolaryzacji

Średnia długość trwania życia Źródło: Kop J., Kucharska M., Szkurłat E.: Geografia społeczno-ekonomiczna Podręcznik Liceum ogólnokształcące zakres rozszerzony; Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2003

Źródło: Mały Rocznik Statystyczny GUS 2006

Analfabetyzm Źródło: Atlas Geograficzny. Świat. Polska, Wyd. Nowa Era Redakcja Kartograficzna, Wrocław 2005

Źródło: Kądziołka J. , Kocimowski K. , Wołonciej E Źródło: Kądziołka J., Kocimowski K., Wołonciej E.: Świat w liczbach 2006/2007. Książka wraz z płytą CD. Wyd. WsiP.

Wskaźniki społeczne Spożycie kalorii i białka Udział wydatków na żywność w budżetach domowych Liczba ludności przypadająca na 1 lekarza Dostęp do wody pitnej

Dzienne spożycie kalorii i białka Źródło: Skrzypczak W.: Geografia społeczno-ekonomiczna świata i Polski, Wyd. EFEKT, Warszawa 2004

Liczba osób przypadająca na 1 lekarza Źródło: Atlas Geograficzny. Świat. Polska, Wyd. Nowa Era Redakcja Kartograficzna, Wrocław 2005

Ludność w przeliczeniu na 1 lekarza. Łóżka w szpitalach Źródło: Kądziołka J., Kocimowski K., Wołonciej E.: Świat w liczbach 2006/2007. Książka wraz z płytą CD. Wyd. WsiP.

Źródło: Atlas Geograficzny. Świat. Polska, Wyd Źródło: Atlas Geograficzny. Świat. Polska, Wyd. Nowa Era Redakcja Kartograficzna, Wrocław 2005

Dostęp ludności do wody pitnej Źródło: Skrzypczak W.: Geografia społeczno-ekonomiczna świata i Polski, Wyd. EFEKT, Warszawa 2004

HDI (Human Development Index) Jest to wskaźnik rozwoju ludzkości uwzględniający jakość życia. Obejmuje: Poziom PKB na 1 mieszkańca Średnią długość trwania życia Poziom higieny Poziom usług medycznych Odsetek osób nie umiejących czytać (KSR) Odsetek osób rozpoczynających szkołę średnią i studia wyższe (KWR)

HDI Źródło: Kop J., Kucharska M., Szkurłat E.: Geografia społeczno-ekonomiczna Podręcznik Liceum ogólnokształcące zakres rozszerzony; Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2003

Podział krajów ze względu na różny poziom rozwoju gospodarczego

Źródło: Kop J. , Kucharska M. , Szkurłat E Źródło: Kop J., Kucharska M., Szkurłat E.: Geografia społeczno-ekonomiczna Podręcznik Liceum ogólnokształcące zakres rozszerzony; Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2003

Kraje wysoko rozwinięte gospodarczo (KWR), wg PKB PKB na 1 mieszkańca powyżej 15 000 $ i wysoki udział usług w tworzeniu PKB Źródło: Kop J., Kucharska M., Szkurłat E.: Geografia społeczno-ekonomiczna Podręcznik Liceum ogólnokształcące zakres rozszerzony; Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2003

Kraje średnio rozwiniętego gospodarczo wg PKB PKB na 1 mieszkańca wynosi od 7000 do 15 000 $ Kraje: Meksyk, Brazylia, Wenezuela, Argentyna, Chile, RPA, Libia, Malezja, Polska, Czechy, Słowacja, Węgry, Białoruś, Rosja, Litwa, Łotwa, Estonia

Kraje słabo rozwinięte gospodarczo (KSR) PKB na 1 mieszkańca wynosi poniżej 7 000 $ Wysoki udział rolnictwa i leśnictwa w tworzeniu PKB Kraje: Chiny, Kazachstan, Iran, Turcja, Ukraina Najbiedniejsze: Etiopia, Sudan, Mali, Niger, Nigeria, Demokratyczna Republika Kongo

KWR wg HDI Wskaźnik w krajach wysoko rozwiniętych zawiera się w wartościach powyżej 1 Kraje: USA, Kanada, Japonia, Australia, Nowa Zelandia, Chile, Argentyna, kraje Europy Zachodniej, Polska, Czechy, Słowacja, Węgry, Izrael

Kraje średnio rozwinięte gospodarczo wg HDI Wskaźnik zawiera się w wartościach 0,5 do 0,8

KSR wg HDI Wskaźnik zawiera się w wartościach poniżej 0,5 Kraje: kraje Afryki Równikowej, Nepal, Afganistan, Bangladesz, Laos

HDI Źródło: Kop J., Kucharska M., Szkurłat E.: Geografia społeczno-ekonomiczna Podręcznik Liceum ogólnokształcące zakres rozszerzony; Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2003

Cechy KWR

Cechy demograficzne KWR Niski lub ujemny przyrost naturalny Starzejące się społeczeństwo Wysoka średnia długość życia Dominacja zatrudnienia w III i IV sektorze gospodarki Dostępność wody pitnej Niska śmiertelność niemowląt Niski poziom analfabetyzmu Wysoki stopień skolaryzacji

Cechy ekonomiczne KWR Duży popyt na usługi i dobra konsumpcyjne Wysoki udział usług w tworzeniu PKB Wysoki udział handlu zagranicznego w tworzeniu PKB Dobrze rozwinięty przemysł przetwórczy z działami high – tech Chłonny rynek zbytu Malejąca energochłonność produkcji Rosnąca wydajność pracy Tworzenie i eksport nadwyżek kapitałowych

Cechy ekologiczne KWR Inwestycje proekologiczne i zamykanie szkodliwych dla środowiska działów przemysłu powodujące poprawianie się stanu środowiska Wysoka świadomość ekologiczna społeczeństwa Malejąca emisja CO2 i SO2 w związku z coraz częstszym używaniem gazu ziemnego, energii jądrowej lub odnawialnych źródeł energii

Cechy rolnictwa KWR Wysoka kultura rolna Wysoka towarowość rolnictwa Wysoki udział roślin przemysłowych, warzyw i owoców w produkcji rolnej Wysoki udział hodowli w produkcji rolnej Niski odsetek osób czynnych zawodowo zatrudnionych w rolnictwie Duża powierzchnia gospodarstw rolnych Specjalizacja produkcji rolnej Wysoki stopień mechanizacji i chemizacji Dostosowywanie się rolnictwa do potrzeb rynkowych Dobrze rozwinięte zaplecze obsługi rolnictwa Duży dostęp do środków produkcji rolnej

Cechy KSR

Cechy demograficzne KSR Wysoki przyrost naturalny Urbanizacja w początkowym stadium lub nadurbanizacja (kraje Ameryki Łacińskiej) Niska średnia długość życia Dominacja zatrudnienia w I sektorze gospodarki Wysoka śmiertelność niemowląt Wysoki poziom analfabetyzmu Niski poziom skolaryzacji Niska dostępność do wody pitnej

Cechy ekonomiczne KSR Niski poziom PKB na 1 mieszkańca Niska kumulacja kapitału pozwalająca produkować artykuły typu: odzież i żywność Niska wydajność pracy Niski udział handlu zagranicznego w tworzeniu PNB Brak specjalizacji produkcji przemysłowej Brak nadwyżek eksportowych Rosnące bezrobocie Surowce i płody rolna są głównym produktem eksportowym Zadłużenie zagraniczne ze względu na niskie ceny towarów wymienionych powyżej Niedorozwój infrastruktury technicznej Nisko wykwalifikowana siła robocza

Cechy ekologiczne KSR Brak pieniędzy na inwestycje ekologiczne Rozwój tradycyjnych gałęzi przemysłu sprzyjających degradacji środowiska Udostępnianie swoich terytoriów za środki finansowe na składowanie szkodliwych odpadów i śmieci Degradacja środowiska np. wycinanie lasów pierwotnych, w związku z rozwojem cywilizacyjnym (na pola uprawne, drzewo na opał, drzewo na sprzedaż, rozwój miast, szlaki komunikacyjne)

Cechy rolnictwa KSR Niski poziom mechanizacji i chemizacji Monokulturowa uprawa roślin eksportowych prowadząca do degradacji najlepszych gleb Niski udział hodowli w produkcji rolnej Dominacja upraw roślin alimentacyjnych związana ze wzrostem zapotrzebowania na żywność Niedorozwój przetwórstwa rolno – spożywczego Brak płodozmianu prowadzący do wyjałowienia gleb Nieumiejętne nawodnianie prowadzące do zasolenia gleb Rozdrobnienie gospodarstw rolnych Wysokie zatrudnienie w rolnictwie Niska kultura rolna Stosowanie prymitywnych typów rolnictwa (żarowo – odłogowe, pasterstwo koczownicze) w najbiedniejszych krajach

Przyczyny i konsekwencje podziału świata na biedne Południe i bogatą Północ

Źródło: Kop J. , Kucharska M. , Szkurłat E Źródło: Kop J., Kucharska M., Szkurłat E.: Geografia społeczno-ekonomiczna Podręcznik Liceum ogólnokształcące zakres rozszerzony; Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2003

Przyczyny dysproporcji Dominacja I sektora w KSR Coraz niższe ceny surowców i płodów rolnych na rynkach światowych a tym samym coraz niższe wpływy z eksportu w krajach Południa Konieczność sprowadzania przez KSR żywności oraz produktów przemysłu przetwórczego szczególnie maszyn i urządzeń Powyższe punkty skutkują coraz wyższym zadłużeniem krajów Południa (ceny surowców i płodów rolnych są o wiele niższe niż ceny maszyn i urządzeń) Coraz niższy poziom życia krajów Południa związany z coraz gorszą sytuacja ekonomiczną przejawiający się większą śmiertelnością niemowląt, wysokim poziomem analfabetyzmu i niskim poziomem skolaryzacji

Źródło: Kop J. , Kucharska M. , Szkurłat E Źródło: Kop J., Kucharska M., Szkurłat E.: Geografia społeczno-ekonomiczna Podręcznik Liceum ogólnokształcące zakres rozszerzony; Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2003

Konsekwencje dysproporcji Pogłębianie się napięć w krajach biednego Południa Pojawianie się napięć pomiędzy Północą i Południem spowodowanych poczuciem niesprawiedliwości z jednej strony i nielegalną imigracją z drugiej Niebezpieczeństwo rozwoju terroryzmu przede wszystkim fundamentalistów islamskich Niebezpieczeństwo załamania się światowego systemu finansowego wskutek kryzysów gospodarczych w krajach biednego Południa

Źródło: Kop J. , Kucharska M. , Szkurłat E Źródło: Kop J., Kucharska M., Szkurłat E.: Geografia społeczno-ekonomiczna Podręcznik Liceum ogólnokształcące zakres rozszerzony; Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2003

Źródło: Kop J. , Kucharska M. , Szkurłat E Źródło: Kop J., Kucharska M., Szkurłat E.: Geografia społeczno-ekonomiczna Podręcznik Liceum ogólnokształcące zakres rozszerzony; Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2003

Źródło: Kop J. , Kucharska M. , Szkurłat E Źródło: Kop J., Kucharska M., Szkurłat E.: Geografia społeczno-ekonomiczna Podręcznik Liceum ogólnokształcące zakres rozszerzony; Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2003

Źródło: Kop J. , Kucharska M. , Szkurłat E Źródło: Kop J., Kucharska M., Szkurłat E.: Geografia społeczno-ekonomiczna Podręcznik Liceum ogólnokształcące zakres rozszerzony; Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2003

Bibliografia Skrzypczak W.: Geografia społeczno-ekonomiczna świata i Polski, Wyd. EFEKT, Warszawa 2004, s.320 Starzomski J.: Paszport Maturzysty. Geografia. Wydawnictwo eremis. Warszawa 2005. s.279 Kądziołka J., Kocimowski K., Wołonciej E.: Świat w liczbach 2006/2007. Książka wraz z płytą CD. Wyd. WsiP, s. 184 Mały Rocznik Statystyczny GUS 2006 Kop J., Kucharska M., Szkurłat E.: Geografia społeczno-ekonomiczna Podręcznik Liceum ogólnokształcące zakres rozszerzony; Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2003; s. 326 Atlas Geograficzny. Świat. Polska, Wyd. Nowa Era Redakcja Kartograficzna, Wrocław 2005