Rośliny przyprawowe w kuchni

Bazylia pospolita Bazylia jest to jednoroczna roślina o mocno aromatycznej woni, silnie rozgałęziona łodyga, wysokość do 50 cm, liście owalne, kruche, naprzeciwległe ,zielone . Największe zastosowanie ma bazylia jako aromatyczna przyprawa kuchenna ułatwiająca trawienie, poprawiająca smak wielu potraw zwłaszcza z pomidorów, ale także jest stosowana w potrawach mięsnych i rybnych, farszach, pasztetach, sosach, sałatkach i zupach.

Cząber ogrodowy Cząber to roślina jednoroczna , wyrastająca do wysokości 30-40 cm, pędy silnie rozgałęzione, drobne wąskie, ciemnozielone ,naprzeciwległe liście. Ziele o specyficznym korzennym, aromatycznym zapachu i gorzko korzennym smaku, podobnym do pieprzu. W kuchni jest składnikiem mieszanek ziołowych służących jako przyprawa do mięs, zapiekanek, potraw z ziemniaków, roślin strączkowych, sosów, gotowanej kapusty, potraw z grzybów, ogórków kiszonych i konserwowych. Cząber jest składnikiem pieprzu ziołowego.

Majeranek  Roślina o wysokości do 50 cm, w Polsce uprawiany jako roślina jednoroczna wys. 30 cm. Roślina pokryta włoskami nadającymi jej popielatego koloru. Przyprawa często stosowana w naszej kuchni do żurku, kołdunów, pasztetów, mielonego mięsa, grochówki i wielu innych potraw. Majeranek jest ważną rośliną dla przemysłu spożywczego i kosmetycznego.

Hyzop lekarski Jest to półkrzew wys. do 50-60cm, liście drobne, lancetowate, kwiaty zebrane są w pozorne okółki w pachwinach liści, mają pięciopłatkowy kielich, niebieskoliliową, różową lub białą koronę. W kuchni stosuje się go do peklowania mięsa, przyprawiania pieczeni przede wszystkim cielęcej, zup ziemniaczanej i fasolowej, marynat. Świeże liście nadają się do przyprawiania sałatek z ogórków i pomidorów oraz są doskonałym dodatkiem do twarogu.

Estragon (Bylica estragon) Bylina wytwarzająca liczne rozłogi. Wys. 120-150 cm, liście wąskie, zwisające, drobne, niepozorne kwiaty są skupione w kulistych koszyczkach kwiatowych w kolorze początkowo biało-żółtym, potem czerwonawym – kwitnie od lipca do września. W kuchni młode pędy używa się jako przyprawę do sałatek, sosów, ryb, potraw mięsnych. W bardzo prosty sposób można przyrządzić aromatyczną przyprawę do sałatek; wystarczy włożyć gałązkę świeżego estragonu do butelki octu i zamknąć szczelnie a po kilku dobach będzie gotowa do użytku.

Lebiodka pospolita (oregano) Bylina z silnie rozgałęzionym kłączem, wysokość do 60-80 cm. Liście okrągłe, naprzeciwległe, owłosione, od spodu lekko zabarwione na kolor czerwony; w lipcu i sierpniu ukazują się różowe baldachogrona. Kulinarnie główna przeprawa kuchni włoskiej, meksykańskiej i hiszpańskiej. Oregano jest niezbędną przyprawą do pizzy, służy też jako przyprawa do sałatek, sosu pomidorowego, zupy pomidorowej, warzyw, potraw z jaj i sera. Lebiodką przyprawia się mięso pieczone i z rusztu. Lebiodka harmonizuje z bazylią i pieprzem.

Lubczyk ogrodowy (maggi) Jest to bylina osiągająca 2m wys. część podziemna kłącze z wyrastającymi z niego korzeniami, owoce płaskie, eliptyczne rozłupnie, liście podwójnie pierzastodzielne. W kuchni przyprawę stosuje się do sosów, rosołu, pieczonego mięsa, zup, warzyw, potraw z ryżu, kasz, drobiu i ryb. W mieszankach przyprawowych harmonizuje z pietruszką, szczypiorkiem pieprzem i rozmarynem

Lawenda wąskolistna Jest to krzewinka wysokości do 60 cm, dolne partie roślin drewnieją, liście wąskie, lancetowate, roślina pokryta kutnerem, który nadaje jej niebieskawą barwę, kwitnie od przełomu czerwca i lipca do późnej jesieni na niebiesko. Anglicy cenią lawendę jako dodatek do duszonego mięsa zajęczego i króliczego. Z racji swojego odświeżającego zapachu, a także możliwości insektobójczych (mole) saszetki z lawendą wkładano od wieków między ubranie w szafie.

Melisa lekarska Opis: bylina, wysokość 80 cm, liście naprzeciwległe, ząbkowane, owłosione, na szczytach pędów i w kątach liści, drobne, białe kwiaty, chętnie odwiedzane przez pszczoły. Część podziemna – płytko umieszczone kłącze. Roślina wydziela przyjemny cytrynowy zapach. Melisa jest również przyprawą stosowaną na surowo (ziele i liście) do surówek warzywnych, ziołowych sosów, chłodników, a także różnych napojów owocowych.

Mięta pieprzowa Opis: bylina, wysokość w zależności od warunków uprawy 30-90 cm. Liście owalne ułożone naprzeciwlegle. Kwiatostany w kształcie kłosa, liliowe, chętnie odwiedzane przez pszczoły. Liście mają zastosowanie jako dodatek do farszów, marynat do mięs, zup jarzynowych, duszonej kapusty, marchwi, grochu i sosów. W starym zielniku taką znajdziemy o niej opinię: ,,Mięty ziele na wszystkie choroby żołądkowe pomocne jest.”

Szałwia lekarska Opis: Krzewinka, w warunkach naturalnych dorasta do wys. 2m, u nas do 60 om. W krajach, w których jest uprawiana istnieje wiele odmian o różnej sile wzrostu, pokroju i kolorze kwiatów. Liście lancetowate pokryte kutnerem. W kuchni jest używana do przyprawiania tłustych potraw mięsnych, farszów, pasztetów i ryb. We Francji produkuje się wino szałwiowe. Olejek stosowany jest w przemyśle perfumeryjnym i spożywczym.

Tymianek pospolity Opis:  krzewinka wysokości do 30 cm, liście lancetowate o  podwiniętych brzegach. Jako przyprawa jest niezastąpionym dodatkiem do potraw tłustych, poprawia smak zupy fasolowej, grochowej, sosów i sałatek ziemniaczanych.

Autorzy Dominika Świderska Magdalena Szcześniak Magda Tego nie robila