Małopolski Niepubliczny Ośrodek Doskonalenia nauczycieli „Dyscyplina w klasie jako efekt planowych i długofalowych działań.” Maria Issakiewicz, Bogdan Pikoń Kraków, ul. Dietla 97 www.kangur.edu.pl

Złe zachowanie jest związane z czterema cechami ludzkiej natury Opór przeciw robieniu czegoś, co inni nam każą robić. Podważanie autorytetów. Każdy człowiek ma inne zainteresowania, zdolności, style uczenia się, potrzeby. W dorastaniu potrzebujemy większej uwagi, motywacji, samodzielności.

Kluczowe idee modeli samodyscypliny „Kiedy korygujesz zachowanie jednego ucznia, zmieniasz zachowanie pozostałych.” „Dyscyplina jest powolnym procesem. Kluczem jest samodyscyplina nauczyciela.” „Dobre zachowanie wywodzi się z dobrych wyborów.” „Asertywne kierowanie.”

Pięć kroków w kierunku asertywnej dyscypliny Rozpoznać i usunąć przeszkody na drodze do dyscypliny. Ćwicz użycie asertywnego stylu reakcji. Ustanawianie zasad i reguł. Nauka stosowania się do zasad. Wprowadzenie systemu pozytywnych twierdzeń i pochwał.

Jak ustalać i konstruować normy i reguły? wypływające z wartości, sformułowane pozytywnie, dostosowane do możliwości dziecka, realistyczne, czytelne, stałe, obowiązujące wszystkich, spisane, dostępne.

Przykładowy kontrakt

Złe zachowanie świadczy o problemie dziecka. Co sygnalizuje dane zachowanie? Jaką trudność dziecko za jego pomocą wyraża? Co chce dziecko przez to osiągnąć?

Rodzaje wykroczeń: Drobne przewinienia: dogadywanie, huśtanie, rozmowy, 100 pytań do… paradźwięki, przeżuwanie. Średnie wykroczenia: ignorowanie poleceń, „tak, ale….” ściąganie, błaznowanie, wulgaryzmy, wykłócanie się, telefony. Poważne naruszenie dyscypliny: palenie, picie, groźby, agresja słowna, znęcanie się, niszczenie mienia, odmowa wykonania polecenia, kradzieże, plagiaty, fałszerstwa.

Przyczyny niewłaściwego zachowania uczniów w klasie. Charakterystyka zachowania Odczucia nauczyciela Zwrócenie uwagi Uczeń powtarza działania stawiające go w centrum uwagi. Gdy nauczyciel prosi o spokój, posłucha, ale później znowu zacznie zachowywać się nieodpowiednio. Rozdrażnienie, irytacja Władza Powtarza złe zachowania. Gdy nauczyciel prosi, aby przestał buntuje się, nasila negatywne zachowanie i stawia dorosłemu wyzwanie. Poczucie porażki Zemsta Krzywdzi innych bez wyraźnej przyczyny. Poczucie zranienia Bezradność Nie chce, żeby ktoś go zauważał, bierny, ospały, odrzuca kontakt społeczny. Frustracja, beznadziejność

Zachowanie pierwotne a wtórne. Komentarze, odciąganie od sedna sprawy, dyskusje. Ignorowanie Komentarz asertywny odroczenie Coś zrobił, zawinił, złamał regułę lub normę. konsekwencja

Przykłady złego zachowania i poprawnej reakcji nauczyciela. „znowu… nudzi mnie to już…” „to jest głupie, nie będę tego robił…” „znowu ja dostałem uwagę, a inni gadają, nie lubi mnie Pan/i…” „o Jezus… znów idzie…” „czy Pan/i jest głucha? To nie ja zrobiłem!!!”

Przykłady złego zachowania i poprawnej reakcji nauczyciela. „nie oddam komórki, bo nie!” „zrobiła Ci pałę..? Jakie masz (Kaziu) stosunki z Olą?” „a pani Kowalska to pozwala…” „i co, ulżyło Panu/i..?”

Zasady reagowania na przemoc: Na każda sytuacje związaną z przemocą reagujemy (brak reakcji oznacza przyzwolenie). Wyrażamy troskę w stosunku do agresora i ofiary. Współdziałamy z innymi nauczycielami.

Działania wobec agresorów: Rozmawiamy z każdym z osobna, zaczynając od lidera grupy. Bez udziału świadków. Musimy znać cel rozmowy. Opisać zachowanie ucznia. Zapewnić o chęci niesienia pomocy. Przekazać jasny komunikat. Rozmowa musi być dialogiem. Podać kolejne etapy rozmów w przypadku braku rozwiązania problemu. Podpisać kontrakt na zakończenie rozmowy, który powinien być przekazany innym nauczycielom, a w razie potrzeby uczniom.

Kara a konsekwencja różna dla różnych sytuacji, odroczona, odpowiedzialność spada na nauczyciela, daje poczucie ukojenia lub pokrzywdzenia. taka sama za łamanie pewnych reguł, odpowiedzialność spada na ucznia, natychmiastowa, uczeń ma wybór, uczy samodyscypliny, sprawiedliwość naprawcza, większy efekt daje skreślenie uwagi negatywnej, niż dopisanie pozytywnej.

Jak rozpoznać sprawcę przemocy: przewaga fizyczna, potrzeba dominacji i podporządkowania sobie innych, „gorący temperament”, niska empatia wobec innych („twardzi, ostrzy”), bunt, sprzeciw (agresja lub strach przed dorosłymi), popularność wśród niewielkiej grupy rówieśników, udział w działalności „aspołecznej”.

Rozmowa z rodzicami agresorów: Przekazujemy informacje. Pozyskujemy rodziców do współpracy. Opisujemy zachowanie (nie oskarżamy). Wysłuchujemy co mają do powiedzenia rodzice. Informujemy, że szkoła nie zgadza się na używanie przemocy wobec innych uczniów i oczekuje w tym zakresie współdziałania).

Działania wobec ofiar przemocy w przypadku: ofiar, które nie przyczyniają się swym zachowaniem do aktów przemocy, ofiar, które mają wpływ na sytuację przez prowokacyjne zachowanie.

Jak rozpoznać ofiarę przemocy: unikanie szkoły, przezywanie, wyśmiewanie, zmuszanie do posłuszeństwa, obniżona samoocena, brak przyjaciół, trudności w mówieniu na forum klasy, szukanie swoich rzeczy, które są chowane lub niszczone, podczas sytuacji konfliktowych reakcja płaczem lub ucieczką.

Rozmowy z rodzicami ofiar: zasada rozmowy identyczna jak w przypadku rodziców agresorów, propozycje rozwiązania problemu. wskazówki jak postępowa z dzieckiem.

Kontrakt kryzysowy: Kto z kim. Opis problemu- cel zmiany. Zobowiązania obu stron. Konsekwencje pozytywne i negatywne. Czas realizacji. Podpisy.

Wskazówki praktyczne. Pracuj nad własną samodyscypliną. Dużo udzielaj pochwał uczniom. Niech Twoje lekcje będą ciekawe. Nie bagatelizuj problemów ucznia. Nie reaguj przesadnie. Bez kompromisów, w imię popularności. Minimum słów, ale niech się liczą. Nie obawiaj się okazywać poczucia humoru. Miej odwagę przyznać się do błędu. Utrzymuj kontakty również poza lekcjami. Bądź cierpliwy. Rozmawiaj często indywidualnie z uczniami. Spróbuj zapytać przeszkadzającego ucznia, w czym możesz mu pomóc…

Wskazówki praktyczne. Zauważaj nawet najmniejsze oznaki dobrego zachowania i zachęcaj do dalszych starań. Nie używaj słowa „NIE”, raczej co ma uczeń zrobić, niż co ma NIE zrobić. Stosuj różne metody np. „nie chcesz robić notatek, przydadzą ci się jeszcze dziś…”, „podnieś papierek, dziękuję!” „ale nie jest mój!”, „Rozumiem.” Bądź po stronie ucznia mającego kłopoty. Wysyłaj do domu nie tylko złe nowiny, ale również pochwały. Zjednaj sobie rodziców, jako sprzymierzeńców. Mów do ucznia tak, jakbyś chciał by dyrektor mówił do Ciebie…

Cechy dobrego wychowawcy: przewidywalny, sprawiedliwy, konsekwentny.

Małopolski Niepubliczny Ośrodek Doskonalenia nauczycieli „Dyscyplina w klasie jako efekt planowych i długofalowych działań.” Samodyscyplina nauczyciela. Odważny w stawianiu wymagań i konsekwentny w ich realizacji. Prawo do pomocy ze strony dyrekcji, pedagoga, rodziców. Kraków, ul. Dietla 97 www.kangur.edu.pl

Nie dajmy się zwariować… Nauczycielka z liceum spotyka swego dawnego ucznia Jasia. - No co u ciebie słychać Janie, co porabiasz? - A wie Pani, chemię wykładam. - Naprawdę Jasiu? Brawo! A gdzie? - W "Biedronce". Na regały...

Nie dajmy się zwariować… Cytaty z ust nauczycieli : Szkoda, że niektóre z was są tylko ponętne, a nie pojętne…

Nie dajmy się zwariować… Cytaty z ust nauczycieli : Polubiłem waszą klasę od pierwszego wejrzenia, ale teraz widzę, że tylko dlatego, że mam słaby wzrok…

Nie dajmy się zwariować… Cytaty z ust nauczycieli : Nadajesz się do rozwiązywania sznurowadeł, a nie zadań z matematyki…

Nie dajmy się zwariować… Cytaty z ust nauczycieli : Jak jeszcze raz zrobisz z siebie taką seksbombę, to zadzwonię po saperów, niech cię wywiozą i rozbroją…

Nie dajmy się zwariować… Cytaty z ust nauczycieli : Wy jak psy Pawłowa, reagujecie tylko na dzwonki…

Nie dajmy się zwariować… Cytaty z ust nauczycieli : Wymieniłem z wami myśli i teraz mam pustkę w głowie…

Nie dajmy się zwariować… Cytaty z ust nauczycieli : Czasem myślę, że wasz ulubiony zespół, to zespół Downa…