Strategie aktywnego nauczania

Wstęp Na dzisiejszym warsztacie poznamy metody, które pozwolą ukierunkować uwagę ucznia na myślenie o tekście i pracę z tekstem Poznamy metody gwarantujące efektywność procesu czytania ze zrozumieniem, jednej z najważniejszych kompetencji XXI wieku. Czytanie to rozbudzenie w sobie aktywności poznawczej i intelektualnej, to stosowanie pytań i formułowanie hipotez, angażowanie się emocjonalne, sprawdzanie czy tekst odpowiada na nasze pytania.

Ramy tekstowe Rama tekstowa to zestaw pytań , na które spodziewamy się znaleźć odpowiedź w określonym materiale do czytania. Pokazuje znaczenie struktury, zarysowuje granice, nakreśla jej kształt. Rama tekstowa pomaga w selekcji i w porządkowaniu informacji.

6 typów ram tekstowych przyczyna- skutek pojęcie-termin nazywający problem- rozwiązanie porównanie- kontrast propozycja- wsparcie cel- działanie-skutek

Przykłady Rozdział charakteryzujący trójkąty i ich własności może być przykładem ramy „porównanie- kontrast” Tekst z elementami zagadki- rama „problem- rozwiązanie”( poszukujemy wskazówek) Kolumna sportowa gazety- rama „przyczyna- skutek”( zadajemy pytania o ostatnie wydarzenia sportowe)

Definiowanie pojęć Definiowanie pojęć jest strategią do nauczania podstawowego słownictwa i pojęć ze wszystkich dziedzin nauki. Korzyści ze stosowania tej strategii: Uczniowie pogłębiają rozumienie kluczowych dla danej dziedziny słów i pojęć, wykraczając ponad proste definicje. Uczniowie tworzą schemat graficzny przedstawiający definicję pojęcia, który pomaga im go zapamiętać. Uczniowie podczas formułowania definicji są motywowani do posłużenia się swoją wcześniejszą wiedzą. Stosowanie tej metody wymaga wykorzystania mapy – definiowanie pojęć.

Mapa – Definiowanie pojęć Co to jest? kategoria ilustracja Jakie to jest? słowo właściwości Jakie są tego przykłady?

Mapa – Definiowanie pojęć Co to jest? rejon geograficzny arktyczny rejon Kanady Jakie to jest? tundra brak drzew temperatura poniżej zera pokryta zmarzliną rosną tam porosty, trawy, mchy można tam znaleźć renifery Północna Syberia północna Alaska Jakie są tego przykłady?

Klucze do czytania Klucze do czytania to strategia, która pomaga uczniom docierać do specyficznych właściwości tekstów, przez co umożliwia im uczyć się skuteczniej już podczas samego czytania. Korzyści ze stosowania tej strategii: Uczniowie są zachęceni do przemyśleń nad tym, czy autor potrafi jasno przekazać informacje oraz czy rozwiązuje pojawiające się w tekście problemy. Uczniowie nabywają umiejętności tłumaczenia tekstu na język bardziej osobisty i zrozumiały oraz tworzenia związków ze swoją wcześniejszą wiedzą. Uczniowie przyswajają sobie strategię pomagającą im w zrozumieniu tekstów trudnych znaczeniowo.

Klucz do czytania ELEMENTY KLUCZA DO CZYTANIA Czytaj dokładnie, by upewnić się, że każde zdanie ma sens. Streszczaj to, co przeczytałeś swoimi własnymi słowami. Kiedy napotkasz trudne słowa, zastanów się chwilę i zastąp je łatwiejszymi wyrazami. Omów to co przeczytałeś, by upewnić się, że to rozumiesz, by wyjaśnić to, czego nie rozumiesz. Szukaj treści, które autor zakłada, że już znasz i których nauczyłeś się poprzednio. Czytaj z ołówkiem w ręku by odnaleźć podane przykłady, by powtórnie przeczytać każdy fragment po przeanalizowaniu przykładów. Napisz i zachowaj w zeszycie swoje własne definicje terminów kluczowych.

Tablica pytań Tablica pytań jest strategią wspomagającą uczniów w tworzeniu sensownych pytań, na których będą koncentrować się później, podczas pracy badawczej oraz planując pracę pisemną. Nadaję się ona do ćwiczeń z udziałem całej klasy, małych grup lub do pracy indywidualnej. Korzyści ze stosowania tej strategii: Uczniowie mogą opracować swoje Tablice pytań, które pozwolą im skoncentrować się na pytaniach i zaplanować notatki. Prace pisemne uczniów nie będą chaotycznym zbiorem informacji. Skupią się wokół istotnych pytań, kwestii, zagadnień. Uczniowie są w odpowiedni sposób instruowani podczas wykonywania ćwiczeń praktycznych w syntetyzowaniu i streszczaniu informacji. Uczniowie korzystają z różnych materiałów źródłowych, które są dla nich bogata bazą informacji do tworzenia pytań.

Tablica pytań Temat: jazz P1: Kto wynalazł jazz? P2: Do jakiego rodzaju muzyki jest podobny jazz? P3: Kto był (lub jest) sławnym muzykiem jazzowym? P4: W jaki sposób jazz wpłynął na inne rodzaje muzyki? Inne interesujące fakty Nowe pytania Co wiemy: Afroamerykanie Nowy Orlean Muzyka rockowa Duke Ellington, Kenny G. Rock – Bruce Springsteen wykorzystuje saksofon W Nowym Orleanie są kluby jazzowe Źródło: Książka – Historia Jazzu Źródło: Smithsonian Magazine – „Nasza Jazzowa Spuścizna” Źródło: Słownik Groves Music – „Jazz” Podsumowanie

Ćwiczenie W parach proszę stworzyć Tablicę pytań.

Labirynt słów Labirynty słów – to ćwiczenia, które mobilizują uczniów do brania na siebie odpowiedzialności za identyfikowanie wyodrębnionych z tekstu przydatnych słów i uczenie się ich. Uczniowie wyszukują słów – kluczy w tekście podczas jego czytania, a następnie uczą się ich, tak aby zatrzymać je na dłuższy czas w pamięci. Jeśli w tekście pojawią się nieznane pojęcia, uczniowie próbują odczytać poprawne znaczenie terminu z kontekstu. Mogą błędnie odczytać wskazówki, dlatego nauczyciel powinien w takiej sytuacji podać wiele różnych przykładów użycia tego słowa w zdaniu. Następnie uczniowie powinni spróbować zastąpić nieznane im słowo lub frazę takim zrozumiałym wyrazem, który będzie pasował do całego tekstu. Po wykonaniu ćwiczenia jeden z uczniów może odczytać definicję ze słownika lub encyklopedii.

Labirynt słów Kategorie Słowo - klucz Wygląd Ludzie Wytłumaczenie Abnegat Niedbały, niechlujny Zamyślony W historii ludzkości znani są ludzie, którzy nie dbają o własne wygody, dlatego też mogą innym wydawać się zaniedbani. (wskazówki) (stereotypowy naukowiec, Św Franciszek) (niezwracający uwagi na „maluczkich” tego świata; zaprzątnięty sprawami innych) ( Jego myśli pochłonięte są rzeczami ważniejszymi niż jego osobiste dobra doczesne, obiegowe plotki) Definicja ze słownika

Labirynt słów Korzyści ze stosowania tej strategii: Uczniowie przyswajają sobie nowe słowa, które pojawiły się w tekście Uczniowie otrzymują dobry schemat do wyszukiwania i uczenia się kluczowego słownictwa Uczniowie traktują naukę słownictwa szerzej a nie tylko jako zaznajomienie się z definicjami Uczniowie czują się bardziej zmotywowani do nauki słów, które samodzielnie wyszukali w tekście.

Mistrz notowania Mistrz notowania jest strategią, która ułatwia uczniom sporządzanie dobrych, pomocnych w uczeniu się notatek. Strategia ta posługuje się graficznymi schematami do organizowania notatek. Można ją zastosować we wszystkich rodzajach nauczania w klasie w trakcie korzystania z materiałów drukowanych, video, prezentacji prowadzonej przez nauczyciela lub klasowej dyskusji.

Mistrz notowania Zastosowanie strategii mistrz notowania wymaga podjęcia następujących kroków: Określenie struktury organizacyjnej po zapoznaniu się z zawartością materiału. Sprowadza się to do wyboru odpowiednich ram tekstowych. Wyróżniamy sześć ram tekstowych: przyczyna – skutek, pojęcie – termin nazywający, problem – rozwiązanie, porównanie – kontrast, propozycja – wsparcie, cel – działanie – skutek.

Mistrz notowania Stworzenie organizatora graficznego za pomocą prostokątów, kół, strzałek, które podkreślają konkretną ramę tekstową i nazwanie jej. Rozdanie uczniom przygotowanych modeli, które posłużą im do sporządzenia notatek. Zwrócenie uwagi uczniom na wybór ramy tekstowej, którą się posłużyliśmy. Z czasem uczniowie sami będą wybierali odpowiednie ramy tekstowe i tworzyli model graficzny. Prezentacja w parach – uczniowie uzasadniają na podstawie tekstu własne decyzje – dlaczego określone informacje zostały w ogóle wybrane i wpisane właśnie w tym miejscu schematu. Porównują własne notatki z notatkami kolegów.

Mistrz notowania Korzyści ze stosowania strategii Uczniowie są w stanie dostrzec związki pomiędzy zagadnieniami w trakcie sporządzania notatki Uczniowie potrafią opracowywać spoiste i łatwe do wykorzystania w przyszłości notatki Notatki strukturalne ułatwiają zapamiętanie wiadomości Tworzone przez uczniów notatki mobilizują uczniów do kreatywności i powodują, że sam proces notowania staje się przyjemniejszy.

Burza mózgów Jest strategią polegającą na pracy z uczniami przed przystąpieniem do czytania tekstu. Pozwala określić a następnie połączyć wcześniejszą wiedzę z materiałem przewidzianym do nauczenia. Wyróżniamy kilka odmian tej strategii m.in. alfabetyczne lotto

ALFABETYCZNE LOTTO Ułatwia zapamiętywanie terminów, faktów, zdarzeń Polega na wypełnianiu przez uczniów pól tabelki za pomocą skojarzeń i terminów odpowiadającym poszczególnym literom alfabetu Korzyści ze stosowania strategii: Uczniowie są bardziej zmotywowani, by czytać materiał który nawiązuje do czegoś co jest im znane, dzielą się swoją wiedzą, angażują w dyskusję Błędne przekonania uczniów są korygowane podczas zajęć. Uczniowie powtarzają materiał, informacje są uzupełniane lub korygowane.

Ćwiczenie W parach proszę stworzyć alfabetyczne lotto na temat funkcji.

Klucze do czytania matematyki Podręczniki do matematyki i zawarte w nich teksty stanowią duże wyzwanie dla czytających je uczniów. Precyzyjny i zwięzły język zmusza do zmiany podejścia. Nie można czytać matematyki jak tekstów dotyczących nauk społecznych, literatury czy fizyki.

Strategia klucze do czytania matematyki pomaga uczniom dotrzeć do specyficznych właściwości tekstów matematycznych, uczyć się skuteczniej. Uczniowie uczą się tłumaczyć tekst na język bardziej osobisty i zrozumiały, oraz tworzą związki ze swoją wcześniejszą wiedzą. Uczniowie przyswajają sobie strategię pomagającą im w zrozumieniu tekstów trudnych znaczeniowo.

Elementy klucza do czytania matematyki Czytaj dokładnie, by upewnić się, że każde zdanie ma sens. Streszczaj to, co przeczytałeś swoimi własnymi słowami. Trudne słowa zastąp łatwiejszymi wyrazami. Omów z partnerem to co przeczytałeś by upewnić się, że rozumiesz lub wyjaśnić to czego nie rozumiesz. Szukaj treści które autor zakłada, że już znasz, których nauczyłeś się poprzednio z matematyki. Czytaj z ołówkiem w ręku. Zanotuj własne definicje terminów kluczowych.

Koniec Dziękuję za uwagę