Biblioteka Uniwersytecka im Biblioteka Uniwersytecka im. Jerzego Giedroycia w Białymstoku Ogólnopolskie Seminarium Biblioteki drugiej generacji - teraźniejszość i przyszłość 28 października 2008 roku Cyfrowa rzeczywistość w codziennej pracy bibliotek. Od Internetu 2.0 do Biblioteki 2.0 Małgorzata Filipczak email: malgorzata.filipczak@bg.p.lodz.pl Politechnika Łódzka, Biblioteka Oddział Informacji Naukowej 90-924 Łódź, ul. Wólczańska 223, Tel. 042 631 20 62, fax. 042 636 31 65

Wzrost dostępności Internetu Dostępność Internetu, dane na koniec 2007 r., ze strony http://www.internetworldstats.com/ oraz GUS DOSTĘPNOŚĆ INTERNETU ŚWIAT USA (Polska jest podobno 2 lata opóźniona) EUROPA /UE POLSKA POLSKA (GUS) Regularnie korzystający użytkownicy 21,9% 71,9% 48,1% /300 000 osób 36,6% od 16 do 74 lat 46% Gospodarstwa domowe z dostępem do Internetu __ od 4,1% 1999 r. 2006 - 31% 2007 - 41% Przedsiębiorstwa powyżej 10 osób z dostępem do Internetu 2005, 2006, 2007 - 93% Strona WWW 49% Udział kobiet Przewaga (po raz pierwszy) PC w Polsce ma 26 lat (www.its.com.pl) Internet w Polsce ma 20 lat. Sieć WWW - strony WWW mają 17 lat. Internet w akademickich bibliotekach polskich liczy sobie około 14 lat Strony WWW większości bibliotek uczelnianych powstawały w latach 1995-97. [1], [2], [3], [4], [5], [6], [7], [8], [9]. Od Internetu 2.0 do Biblioteki 2.0

Wykorzystanie Internetu na przykładzie USA Amerykanin w Internecie [10] ze strony http://www.digitalcenter.org/pdf/2008-Digital-Future-Report-Final-Release.pdf Spędza średnio 15,3 godz. tygodniowo korzystając z Internetu Ceni wartości informacyjne, (2008 – 80%; 2006 – 66%), stawia pod tym względem Internet ponad TV – 68%; ponad radio – 63%; ponad gazety – 63% Uczestniczy w serwisach społecznościowych (udział podwoił się przez ostatnie 3 lata), z czynnych uczestników ponad połowa codziennie odwiedza strony społecznościowe, a 56% spotkało się w realu” ze znajomymi wirtualnymi. Jest członkiem społeczności online związanych z lokalnymi sprawami społecznymi (realnymi). Społeczności online są cenione i rozwijają się, wciągając uczestników w nowe pola działania (87% chętnie poszerza zakres działania i zawiera znajomości) Kto i za ile robi zakupy online: 60% użytkowników Internetu wydało po ponad 100 USD miesięcznie Co kupuje najczęściej: książki, odzież, bilety (podróże), upominki, CD, video, artykuły elektroniczne, oprogramowanie i gry, artykuły –hobby, komputery i urządzenia peryferyjne (skanery, drukarki etc.) Co robi najczęściej: korzysta z poczty elektronicznej 99%; surfuje bez specjalnego celu 71%; czyta nowości 60%; korzysta z usług banku lub innych finansowych 38%; używa komunikatorów GG, Skype 37%; gra online 35%; szuka stron z rozrywką i humorem 25%. Ile komputerów ma w domu: więcej niż jeden – 43% Amerykanin-korzystający-z-Internetu nie zuboża swoich realnych kontaktów rodzinnych i towarzyskich. W porównaniu z Amerykaninem-nie-używąjacym-Internetu, na kontaktach osobistych z przyjaciółmi spędza trochę więcej czasu, a kontaktom osobistym z rodziną poświęca tygodniowo 3 godziny więcej!!! Od Internetu 2.0 do Biblioteki 2.0

Wykorzystanie Internetu w Polsce Dane dotyczące Polski: Zakupy w sieci w roku 2008 – 42% użytkowników Internetu (2006 – 26%) Aukcje internetowe – 21% użytkowników Internetu Najczęściej kupowane: ubrania, książki, sprzęt elektroniczny [2], [6] Od Internetu 2.0 do Biblioteki 2.0

Jak rozwija się Internet – Ewolucja sieci WWW Rozwój Internetu Jak rozwija się Internet – Ewolucja sieci WWW [11] Od Internetu 2.0 do Biblioteki 2.0

Web 2.0 istnieje od 2001 r, nazwę zyskała w 2005 r. Cechy: Nazwa stosowana przez specjalistów z Silicon Valley brzmi jak nowa wersja istniejącego oprogramowania. Ale naprawdę to: Przekształcenie stron WWW z tradycyjnych, prezentujących treści statycznie w dynamiczne, zawierające treści i usługi, dwustronną komunikację, treści Użytkownika Nowa demokracja cyfrowa - fenomen społeczności (treść jest tworzona przez całą społeczność = UGC czyli User Generated Contents) oraz otwartość i dostępność dla użytkowników Web 2.0 = massive social experiment (Time/CNN, 2006) Ważna staje się „folksonomia” czyli kategoryzacja treści przez użytkowników Nacisk na łatwość użytkowania i pozytywne wrażenie użytkownika (w tym „chmury znaczników/ tagów”) Długie i praktyczne (znaczące) nazwy (URL) bez spacji, z wykorzystaniem dużych liter Nowe technologie i łączenie niezależnych usług, tworzące nową jakość Duża dostępność, wspomagana przez nowe technologie (szybkość działania, stosowanie dobrze zdefiniowanych, sprawdzonych standardów) Wykorzystanie otwartych licencji, jak Creative Commons czy GNU GFDL (Open Access) Programy stają się aplikacjami sieciowymi, podlegają stałej aktualizacji, zaś użytkownicy testują je w czasie realnym (Perpetual Beta). No versions, no installations, no upgrade needed.   [12], [13] Od Internetu 2.0 do Biblioteki 2.0

Web 2.0; 2 Od Internetu 2.0 do Biblioteki 2.0 [14]

Web 2.0; 3 UGC (User Generated Content) to przejaw ogólniejszego trendu – władza konsumenta, „user control - everything personalized, customized and on demand” http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,1569514,00.html (grudzień 2006) [16] http://www.slideshare.net/RenegadeSaw/leveraging-user-generated-content/ Od Internetu 2.0 do Biblioteki 2.0 [15]

Web 2.0; 4 Strony należące do Web 2.0; Niektórzy uważają, że są to wszystkie strony powstałe po 2001 r. Inni za główną cechę wyróżniającą uważają udział użytkowników w tworzeniu strony (istnienie „user generated /contributed content”); http://www.slideshare.net/RenegadeSaw/leveraging-user-generated-content/ Od Internetu 2.0 do Biblioteki 2.0 [15]

Przykłady stron i usług należących do Web 2.0 Wikipedia Komunikatory GG, Skype, Google Mail Blogi: np. Gazety; onet.pl; wp blog; ebibu Twitter (mikroblogi do 140 znaków) twitter.com Serwisy społecznościowe (sieć kontaktów z innymi): YouTube; grono.net; epuls.pl; MySpace; pytamy.pl; odpowiadam.pl; Flickr.com; fotka.pl; NaszaKlasa Zbiory linków (zakładki), rekomendacja informacji: np. Del.icio.us; Magnolia; polskie klony - wykop.pl; linkologia.pl Serwisy umożliwiające dziennikarstwo obywatelskie: gwar.pl; wiadomości24.pl; lokalny łódzki - lodzcity.pl Serwisy do przechowywania dużych plików: YouSendIt; OmniDrive, JungleDisc, darmowe serwery składujące fotografie użytkowników: fotosik.pl Mashups („składanki” z istniejących usług/ aplikacji tworzące nową jakość) np. Mozilla Labs Ubiquity Kanały RSS (powiadamianie o nowościach strony WWW, samodzielna subskrypcja) Zamienniki oprogramowania i inne aplikacje internetowe (cdn.) Systemy operacyjne online: eyeos.org/en; g.ho.st; desktoptwo.com „Social lending” od 2005, zopa.com UK, prosper.com USA, kokos.pl, finansowo.pl, monetto.pl Fora dyskusyjne i serwisy aukcyjne nie są w zasadzie serwisami społecznościowymi i nie zalicza się ich do Web 2.0 [17], [18], [19], [21], [22], [23] Od Internetu 2.0 do Biblioteki 2.0

Pakiet biurowy Zoho Office - www.zoho.com Web 2.0; 6 Praktyczne aplikacje Web 2.0 (zamienniki oprogramowania), bezpłatne, do wykorzystania Pakiet biurowy - Dokumenty i arkusze Google’a - docs.google.com (sprawdzone, warto) Edytor tekstów, umożliwia współpracę online, porównuje wersje, Writeboard Pakiet biurowy Zoho Office - www.zoho.com Pakiet biurowy (również offline, w tym prezentacje) - www.thinkfree.com Edytor formularzy internetowych - wufoo.com Organizer pracy zespołów Basecamp - www.basecamphq.com Osobisty kalendarz-organizer połączony z pocztą i SMS - www.30boxes.com Notatnik i organizer Backpack – www.backpackit.com Prosty edytor zdjęć Picnik Edytor wideo (obróbka filmów) JumpCut; Lista zakupów ze znacznikami priorytetów RememberTheMilk [18], [20] Od Internetu 2.0 do Biblioteki 2.0

O Web 2.0 w Polsce też już od dwóch, trzech lat jest głośno Użytkownicy Web 2.0 Aktywność wzrasta, obecnie aktywnie korzysta (zamieszczając artykuły np. w Wikipedii) do 5% użytkowników. W przewadze jednak są, i zapewne nadal będą, użytkownicy bierni.  Web 2.0 Podsumowanie O Web 2.0 w Polsce też już od dwóch, trzech lat jest głośno Są autorzy, którzy podważają w ogóle sens stosowania nazwy Web 2.0 negując „rewolucję internetową”. Nazwa ta bywa traktowana jak kolejna etykietka. Można przyjąć, że nie jest to rewolucja, lecz ciągły rozwój, na pewno Internet stale wzbogaca się o wiele autentycznych wartości. Występuje nowe podejście do technologii (łączenie rzeczy, których dotychczas nie łączono) i do funkcjonalności. Nawet gdy odrzucimy nazwę Web 2.0 jako pretensjonalną etykietę, warto pamiętać o zawartych pod nią trendach, przesłaniach i wartościach. Od Internetu 2.0 do Biblioteki 2.0

Web 2.0; 8 Web 2.0 Podsumowanie c.d. Sieć WWW stała się najważniejszą siłą napędową w wielu dziedzinach oraz wiodącym źródłem zarówno innowacyjności jak i nowych sposobów komunikowania się, współpracy i powiązań społecznych. [23] Od Internetu 2.0 do Biblioteki 2.0

Sieć niedalekiej przyszłości, istniejący Internet + sieć semantyczna. Web 3.0 Web 3.0 Sieć niedalekiej przyszłości, istniejący Internet + sieć semantyczna. Ta z kolei jest udoskonaleniem istniejącej „pajęczyny” o elementy sztucznej inteligencji i reprezentacji wiedzy. Ma być uporządkowana, z zastosowaniem ontologii informatycznej, co ułatwi komputerom błyskawiczne wyszukiwanie nawet niezbyt precyzyjnie określonych informacji. Jej wprowadzenie to kwestia roku lub dwóch (wg. Diona Hinchcliffe’a; blog Social Computing 24.08.2008) [11], [24] Od Internetu 2.0 do Biblioteki 2.0

Rola bibliotek w tworzeniu społeczeństwa przyszłości Istotny udział Bibliotek w tworzeniu społeczeństwa informacyjnego podkreśla: Alexandria Manifesto on Libraries, the Information Society in Action IFLA zachęca rządy i samorządy lokalne oraz organizacje międzynarodowe: do inwestowania w biblioteki i służby informacyjne jako istotne elementy strategii tworzenia Społeczeństw Informacyjnych; do aktualizowania i rozbudowy istniejących sieci bibliotecznych, aby działały jak najefektywniej dla własnych obywateli i społeczności; wspierania nieograniczonego dostępu do informacji oraz swobody wypowiedzi; propagowania otwartego dostępu do informacji i zajęcia się [usuwaniem] barier strukturalnych i innych [ograniczających ten dostęp]; do uznania wagi świadomości informacyjnej społeczeństwa oraz do wszechstronnnego wsparcia wszelkich strategii prowadzących do stworzenia wykształconego i świadomego społeczeństwa, które będzie umiało skorzystać i rozwijać się w oparciu o globalne Społeczeństwo Informacyjne. Adopted in Alexandria, Egypt, Bibliotheca Alexandrina, on 11 November 2005 [25], [27] Od Internetu 2.0 do Biblioteki 2.0

Manifest Internetowy IFLA, 1 W celu wypełnienia zadań bibliotek wobec społeczeństwa niezbędny jest dostęp do Internetu (niezależnie od numeru generacji). Waga tego medium jest potwierdzona i podkreślona już poprzez sam fakt istnienia „Manifestu Internetowego IFLA”, proklamowanego w maju 2002 r.  To ważny dokument, bo przecież od Internetu w bibliotekach zaczyna się sieciowa nowoczesność. Oparty na Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, utwierdza nas w poczuciu wagi naszej codziennej pracy, uświadamia naszą misję. [26], [27] Od Internetu 2.0 do Biblioteki 2.0

Manifest Internetowy IFLA, 2 „Zasady wolności dostępu do informacji poprzez Internet Dostęp do Internetu i wszystkich jego źródeł powinien odbywać się zgodnie z Powszechną Deklaracją Praw Człowieka Narodów Zjednoczonych, a w szczególności z Artykułem 19: Każdy człowiek ma prawo wolności opinii i wyrażania jej; prawo to obejmuje swobodę posiadania niezależnej opinii, poszukiwania, otrzymywania i rozpowszechniania informacji i poglądów wszelkimi środkami, bez względu na granice. Sieć globalna internetowa dostarcza medium, poprzez które wszyscy mogą skorzystać z tego prawa. A zatem dostęp nie może być cenzurowany pod względem ideologicznym, politycznym ani religijnym. Obowiązkiem bibliotek i służb informacyjnych jest również służenie wszystkim członkom swojej społeczności, niezależnie od wieku, rasy, narodowości, religii, kultury, powiązań politycznych, niesprawności fizycznej lub innej, płci lub orientacji seksualnej czy jakichkolwiek innych cech. Biblioteki i służby informacyjne powinny pomagać użytkownikom w realizacji prawa do poszukiwania określonych przez nich samych informacji.” Od Internetu 2.0 do Biblioteki 2.0

IFLA Oprócz poczucia misji powinno nam towarzyszyć poczucie wartości, i to realnie wymiernej. Na stronach IFLA – „Alexandria Manifesto on Libraries, the Information Society in Action” http://www.ifla.org/III/wsis/AlexandriaManifesto.html 11 November 2005 – można znaleźć krzepiącą (acz lakoniczną) informację, że wszelkie wydatki ponoszone na biblioteki zwracają się cztero- do sześciokrotnie. Od Internetu 2.0 do Biblioteki 2.0

Web 2.0, „Generacje” bibliotek, 1 Web 2.0, nowe technologie internetowe i trendy społeczne przygotowują bibliotekom pole do działania. Biblioteki wykorzystają w swojej pracy sprawdzone już technologie. Nowe sieci społecznościowe, wywołujące internetową aktywność, przygotowują świadomych użytkowników biblioteki – Patrons 2.0, aktywnych współuczestników w  działaniach bibliotek i bibliotekarzy. Web 2.0 + Library = Library 2.0 [28] Michael Casey, Librarians without borders, 2005, [blog] Library 2.0, czyli Biblioteka 2.0 czy drugiej generacji to taki model biblioteki, w którym realizacja tradycyjnych procesów bibliotecznych, projektowanie, udostępnianie nowych usług informacyjnych oraz kształtowanie zasobu biblioteki odbywa się w ścisłej współpracy bibliotekarzy i czytelników. [29] Za polską edycją Wikipedii Od Internetu 2.0 do Biblioteki 2.0

„Generacje” bibliotek, 2 KLASYFIKACJA ;-) Biblioteka 0.0 model tradycyjny, „odwieczny”, zbiory drukowane, katalogi kartkowe Biblioteka 1.0 model na koniec XX w. , zbiory drukowane + komputery, zasoby elektroniczne – komputerowe, dostęp dla zamkniętej grupy użytkowników, katalogi komputerowe. Niewielka część dostępów online. Usługa jednokierunkowa. Biblioteka 2.0 model obecnie wchodzący, przewaga zbiorów elektronicznych dostępnych online, dostęp otwarty, współpraca czytelników/ użytkowników. Komunikacja dwukierunkowa. RSS, blogi (?) Biblioteka 3.0 model przyszłościowy, Web 3.0 [sieć semantyczna] + Library = Library 3.0 Od Internetu 2.0 do Biblioteki 2.0

Library 2.0 Od Internetu 2.0 do Biblioteki 2.0 [30] Biancu, Bonaria. Meme Map. Wikipedia : The Free Encyclopedia [online].[dostęp: 24 sierpnia 2007]. Dostępny w Internecie http://en.wikipedia.org/wiki/Library_2.0 Tłumaczenie i opracowanie BPŁ OIN MF Od Internetu 2.0 do Biblioteki 2.0

Manifest bibliotekarza 2.0/ 1 MANIFEST BIBLIOTEKARZA DRUGIEJ GENERACJI:   1.     Będę dostrzegał, że świat kultury informacji ulega szybkim zmianom oraz, że biblioteki powinny na te zmiany szybko reagować, wprowadzając takie źródła i usługi, jakich potrzebują i domagają się użytkownicy. 2.      Będę samodzielnie zdobywał wiedzę o kulturze informacyjnej użytkowników mojej biblioteki i będę poszukiwał sposobów, aby tę wiedzę zastosować do usług bibliotecznych. 3.      Nie będę obstawał przy zachowaniu „status quo” odnośnie zasobów i usług w bibliotece, będę obiektywnie oceniał sytuację i dokonywał uczciwej oceny „co się da zrobić”. 4.      Będę aktywnie uczestniczył we wprowadzaniu postępu w mojej bibliotece (move my library forward). 5.      Będę zauważał, że biblioteki zmieniają się zbyt wolno, będę współpracował z moimi kolegami aby przyspieszyć reakcję biblioteki na pojawiające się zmiany. 6.      Wykażę się odwagą w proponowaniu nowych usług i nowych sposobów ich świadczenia, nawet jeśli moi koledzy będą im przeciwni. 7.      Będę odczuwał entuzjazm i radość z powodu wprowadzania pozytywnych zmian, będę się starał przekazać te uczucia kolegom i użytkownikom. 8.      Zmienię dotychczasowe sposoby pracy, jeżeli istnieją obecnie lepsze, nawet jeżeli te dotychczasowe początkowo wydawały się doskonałe. Od Internetu 2.0 do Biblioteki 2.0

Manifest bibliotekarza 2.0/ 2 Będę chętny do wszelkich eksperymentów z nowościami w pracy, a nawet będę chętny do popełniania przy tym błędów. Nie będę czekał z zastosowaniem rozwiązań aż będą doskonałe. Będę wprowadzał poprawki na bieżąco, w oparciu o potrzeby i opinie użytkowników. Nie będę się bał Googla ani innych wyszukiwarek, będę się starał przy ich użyciu zaspokoić potrzeby użytkowników, stosując również zasoby i serwisy posiadane przez bibliotekę. Nie będę wymagał od użytkownika stosowania słownictwa bibliotecznego. Wszelkie usługi i ich opisy dostosuję do oczekiwań i preferencji użytkownika. Będę chętny do podążania tam, gdzie są użytkownicy, zarówno online jak i w sensie fizycznym, aby doskonalić swój warsztat zawodowy. Będę tworzył otwarte strony WWW, pozwalające na dołączenie się użytkowników do bibliotekarzy i na taki udział, który usprawni i ulepszy proces uczenia się oraz wzajemne przekazywanie sobie doświadczeń przez użytkowników. Będę wywierał nacisk na powstanie otwartego katalogu, spersonalizowanego i interaktywnego, gdyż takiego domagają się użytkownicy informacji online w sieci Internet. Będę zachęcał dyrekcję i kierownictwo biblioteki do prowadzenia blogów bibliotecznych. Każdym swoim służbowym działaniem będę potwierdzał decydującą rolę bibliotekarza w dziedzinie pozyskiwania informacji. [„POCHWAŁA DOJRZAŁOŚCI” [31]Cohen, Laura. „A Librarian 2.0 Manifesto” [online]. Albany, NY, USA : Library 2.0 An academic perspective, November 2006 [dostęp 24 sierpnia 2007]. Dostępny w Internecie: http://liblogs.albany.edu/library20/2006/11/a_librarians_20_manifesto.html Tłumaczenie i opracowanie BPŁ OIN MF Od Internetu 2.0 do Biblioteki 2.0

Bibliotekarz 2.0, 1 Nazwa zawodu bibliotekarza stara się nadążyć za wymaganymi kwalifikacjami oraz zakresem obowiązków "The Librarian", a 1556 painting by Giuseppe Arcimboldo Od Internetu 2.0 do Biblioteki 2.0

Bibliotekarz 2.0, 2 W bibliotekach uczelnianych w USA występują opisowe nazwy stanowisk (przykłady ze stron WWW bibliotek - wybór przypadkowy) TRADYCYJNE Catalog Librarian Clerk Typist Curator (e.g. of the Transportation History) Assistant, e.g. Acquisitions Assistant Education Coordinator Grants & Contracting Manager Learning Advisor Librarian Library Assistant / Technician/ Clerk Library Supervisor Reference Librarian Science Librarian Teacher Librarian OPISUJĄCE NOWOPOWSTAŁE POTRZEBY Access Services Coordinator Access Services Supervisor Adaptive Technology Support Person Audio Visual Support AV Technician Data Services Librarian Digital Librarian E-Learning/Web Unit Manager & Director Lead Programmer / Information Retrieval Specialist Library Services Manager Library Systems Support Technician LSTA Administrator [LSTA = Library Services and Technology Act [ds. funduszy federalnych] Reader Services Librarian Senior Research Analyst Tutor/Learning Advisor User Testing & Interface Specialist Web & Reference Services Coordinator Od Internetu 2.0 do Biblioteki 2.0

Poszukiwanie cech Library 2.0/ 1 W poszukiwaniu cech Library 2.0 w bibliotekach polskich i światowych przejrzane zostały losowo wybrane witryny WWW: 11 bibliotek polskich 9 bibliotek zagranicznych w tym amerykańskich – 6, brytyjska – 1, chińska – 1, szwedzka – 1 Analiza była prowadzona od sierpnia do października 2007 r. Rzut oka (w dniu dzisiejszym) na wybrane strony bibliotek pokazuje, że rok to długi czas w Internecie, wiele stron zmieniło się, coraz więcej bibliotek ma już kolejne cechy drugiej generacji. Web 2.0 też ewoluuje. Niech to zatem będzie obraz trendów w pewnym momencie rozwoju - pod koniec pierwszej dekady XXI wieku. Od Internetu 2.0 do Biblioteki 2.0

Poszukiwanie cech Library 2.0/ 2 Katalog komp. - dostępność dla komp. spoza domeny uczelni Katalog komp. - samoobsługa - zamawianie (rezerwacja) Katalog komp. - samoobsługa - przedłużanie Katalog komp. - kustomizacja (format własny użytkownika), [DeLibra, dodawanie tagów] Katalog komp. - integracja (dost. do pełnych tekstów) Katalog komp. - pasek szybkie wyszukiw. na str. domowej System komp. - internetowa rejestr. czytelnika Organiz. - elektroniczna legit. stud. jako karta biblioteczna Witryna WWW - wyszukiwarka Witryna WWW - wersja obcojęzyczna (student cudzoziemiec) Witryna WWW - RSS Witryna WWW - podcasty, webcasty Witryna WWW - blogi biblioteczne Kontakt - email/ formularz Kontakt - lista dyskusyjna lub forum dykusyjne Kontakt - komunikatory (typu Skype, GG) Integracja z e-learning (zdalne naucz; uniw. wirt.; stud. prz. intern.) E-zasoby zakupione - dostęp z komp. spoza domeny E-zasoby własne - tworzenie uczelnianej biblioteki elektronicznej = Biblioteka Cyfrowa E-zasoby własne - BIBLIOgrafia dorob. pracown. Inne bazy własne (m. in. prace dypl., mgr) Szkolenia realne dla studentów I roku Szkolenia wirtualne dla studentów I roku - zaliczenie online Szkolenia realne indywidualne oraz zwiedzanie biblioteki Szkolenia wirtualne - instrukcje tekstowe (na stronie WWW) Szkolenia wirtualne - prezentacje ppt/ wideo (na stronie WWW) Budynek i usługi - godz. otwarcia (maksymalne, orientac.) Komputery udostępniane dla użytkowników + programy Internet bezprzewodowy (wi-fi, wireless) Kserografy dla użytkowników Usługi - digitalizacja na żądanie (odpłatna) Pokoje do głośnej pracy, przestrzenie dla grup Wypoczynek, bufet Udział we współpracy bibliotek w tworzeniu rekordów bibliograficznych (np. Nukat) i baz (Symponet, Synaba) Możliwość rozrywki dla użytkowników (dod. bonus zgodnie z hasłem blioteka pozwala) Organizowanie wystaw ogólnodostępnych Wynajem sal Od Internetu 2.0 do Biblioteki 2.0

Wnioski, 1 Czy nasze biblioteki zaliczają się do 2.0 generacji? Jakie cechy już występują: Ciągłe ułatwianie dostępu do bibliotek – studencka karta ID=karta biblioteczna, ew. rejestracja elektroniczna Unowocześnianie katalogów, zdalne zamawianie książek, rezerwacje, przedłużanie. Katalogi „zintegrowane, z dostępem do pełnych tekstów (coraz częściej), dostępne już na pierwszej stronie. Tworzenie coraz to nowych możliwości dwustronnej komunikacji na linii Biblioteka – Użytkownik (zastosowanie emaila, formularzy, list i forów dyskusyjnych, blogów, GG, Skype’a) oraz nowoczesne podawanie informacji: RSS i podcasty oraz webcasty. Oferowanie szkoleń i instruktaży według potrzeb użytkowników, we wszelkich dogodnych postaciach. Również z dojazdem do grup użytkowników, albo w postaci elektronicznych testów do elektronicznego zaliczania. Usługi reprograficzne włącznie z digitalizacją na żądanie. Opieka nad studentami niepełnosprawnymi (m.in. dyslektykami) Pokoje do pracy grupowej Powiększanie księgozbioru na wszelkie sposoby („Absolwent” UMK) Stałe poszerzanie spektrum działania bibliotek, wkraczanie w nowe sfery (nie tylko technologiczne i informacyjne, również gospodarcze, edukacyjne i kulturalne) Od Internetu 2.0 do Biblioteki 2.0

Wnioski, 2 Podmiotem wszystkich zabiegów bibliotekarzy jest Czytelnik = Użytkownik, czyli w bibliotece drugiej generacji Patron 2.0. To czytelnik aktywny, współtworzący Bibliotekę. O takim czytelniku marzą bibliotekarze. Nastawienie „na czytelnika” – powszechne, charakteryzuje każdą dobra bibliotekę niezależnie od numeru „generacji”. Obsługa użytkownika – dostosowanie się do jego potrzeb – jak wyżej. Podejście bibliotekarzy do pracy – entuzjazm, rzetelność, profesjonalizm Od Internetu 2.0 do Biblioteki 2.0

Podsumowanie Obecnie istniejące biblioteki można chyba zaliczyć do generacji 1.75  Cały czas rozwijamy się, by lepiej służyć użytkownikom, którzy doceniają rolę mechanizmów WWW w wyszukiwaniu informacji. Etykieta Library 2.0 – niesie pozytywne przesłanie. L2 zmienia sposób myślenia o przestrzeni bibliotecznej oraz o sposobach pracy w bibliotece. Prowadzi do zbudowania lepszej biblioteki dla użytkowników, zarówno realnych jak i wirtualnych. Implementacja cech związanych z drugą generacją bibliotek - Library 2.0 służy podniesieniu jakości naszych usług. Niezależnie od tego, czy pojęcie biblioteka 2.0 jest dla nas nazwą na wyrost, wymysłem entuzjastów czy też realnym celem - bądźmy za! Kończę z życzeniami aby nasze biblioteki stawały się coraz bliższe ideału, niezależnie od numeru ich generacji, i aby nie zabrakło nam w pracy szlachetnego zapału, właściwego bibliotekarzom na całym świecie. Dziękuję. Od Internetu 2.0 do Biblioteki 2.0

Bibliografia 1 Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Rok 67, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2007. ISBN 1506-0632 Gazeta Wyborcza, 8 października 2008 Kuneva, Meglena. Unia zachęci do Internetu. Gazeta Wyborcza, 8 października 2008 Grabarek, Radosław. Urodziny Polskiego Internetu. Gazeta Wyborcza, 16 sierpnia 2008 Dworniczak, Mirosław. Jak ewoluowały strony WWW. Internet. Mies. 2008, nr 8, s. 56-59 Internet World Stats : Usage and Population Statistics [online]. 20 September 2008 [dostęp: 26 września 2008]. Dostępny w Internecie: http://www.internetworldstats.com/ Grzechowiak, Michał. E-zakupy coraz bardziej popularne. Gazeta Wyborcza, 26 lutego 2008 Górak, Magdalena. Najpopularniejszy serwis Web 2.0 w Polsce. Internet Standard [online]. 18 sierpnia 2006 [dostęp: 26 września 2008]. Dostępny w Internecie: http://www.internetstandard.pl/news/97928.html Maj, Marcin. Internet w prawie każdej polskiej firmie. Dziennik Internautów : Telekomunikacja. 27 listopada 2007 [dostęp: 26 września 2008]. Dostępny w Internecie: http://di.com.pl/news/18264,0,Internet_w_prawie_kazdej_polskiej_firmie Info Technology Supply – Polska. [online]. [dostęp: 26 września 2008]. Dostępny w Internecie: http://www.its.com.pl/ Od Internetu 2.0 do Biblioteki 2.0

Bibliografia 2 Annual Internet Survey by the Center for the Digital Future : 2008 Digital Future Project – Year Seven [online]. University of Southern California, Annenberg School for Communication [dostęp: 26 września 2008]. Dostępny w Internecie: http://www.digitalcenter.org/pdf/2008-Digital-Future-Report-Final-Release.pdf Hinchcliffe, Dion. Building Modern Web Apps? Better Have A Deep Competency in Web 2.0, Open APIs, Widgets, Social Apps, and Much More [online]. Dion Hinchcliffe's Web 2.0 Blog, 24 August 2008 [dostęp: 26 września 2008]. Dostępny w Internecie: http://web2.socialcomputingmagazine.com/ Musser, John. Web 2.0 Principles and Best Practices. O’Reilly radar, 2006. ISBN 0-596-52769-1 Dudczak, Adam. Zastosowanie Web 2.0 w bibliotekach cyfrowych [online]. Repozytorium Zespołu BC PCSS, 13 grudnia 2006 [dostęp: 26 września 2008]. Dostępny w Internecie: http://dlibra.psnc.pl/biblioteka/Content/111/Web2.0wBC.pdf Na podstawie Wikipedia [online]. [dostęp: 26 września 2008]. Dostępny w Internecie: http://en.wikipedia.org/wiki/Web_2.0 RenegadeSaw. User Generated Contents: Tapping you’re your Audience. SlideShare [online]. August 2008. [dostęp: 26 września 2008]. Dostępny w Internecie: http://www.slideshare.net/RenegadeSaw/leveraging-user-generated-content/ Grossman, Lev. Time’s Person of the Year: You. Time [online]. 13 December 2006 [dostęp: 17 września 2008]. Dostępny w Internecie: http://www.time.com/time/printout/0,8816,1569514,00.html Kierzkowska, Patrycja. Kapelak, Tomasz. Jak stworzyć serwis Web 2.0: Poradnik praktyczny. Internet. Mies. 2007, nr 9, s. 22-28 Gorące 40 aplikacji Web 2.0. Internet. Mies. 2007, nr 10, s. 45-49 Od Internetu 2.0 do Biblioteki 2.0

Bibliografia 3 Dymecki, Batrtłomiej, Wartecki, Dominik. Pożyczka od ręki tylko w Internecie. Internet. Mies. 2008, nr 8, s. 28-33 Oprogramowanie biurowe online. Internet. Mies. 2008, nr 6, s. 48-51 Wowra, Wojciech. Systemy operacyjne online. Internet. Mies. 2008, nr 9, s. 38-42 Na podstawie Wikipedia [online]. [dostęp: 29 sierpnia 2008]. Dostępny w Internecie: http://en.wikipedia.org/wiki/Twitter Hinchcliffe, Dion. Ten aspects of Web 2.0 Strategy That Every CTO and CIO Should Know. Dion Hinchcliffe's Web 2.0 Blog, 24 August 2008 [dostęp: 26 września 2008]. Dostępny w Internecie: http://web2.socialcomputingmagazine.com/ Nowak, Marcin. Pajęczyna II. Chip [online]. 2004, nr 7 [dostęp: 26 sierpnia 2008]. Dostępny w Internecie: http://www.chip.pl/arts/archiwum/n/articlear_107066.html Alexandria Manifesto on Libraries, the Information Society in Action [online]. Alexandria, Egypt, Bibliotheca Alexandrina, 11 November 2005 [dostęp: 26 września 2008]. Dostępny w Internecie: http://www.ifla.org/III/wsis/AlexandriaManifesto.html The IFLA Internet Manifesto [online]. Glasgow, Scotland, 23 August 2002 [dostęp: 26 września 2008]. Dostępny w Internecie: http://www.ifla.org/III/misc/im-e.htm IFLA/UNESCO Internet Manifesto Guidelines [online]. September 2006 [dostęp: 26 września 2008]. Dostępny w Internecie: http://www.ifla.org/faife/policy/iflastat/Internet-ManifestoGuidelines.pdf CASEY, Michael E. Service for the next generation library. In Library Journal [on-line]. 2006 nr 9/1 [dostęp 12 sierpnia 2008]. Dostępny w World Wide Web: http://www.libraryjournal.com. Od Internetu 2.0 do Biblioteki 2.0

Bibliografia 4 Na podstawie Wikipedia [online]. [dostęp: 26 września 2008]. Dostępny w Internecie: http://pl.wikipedia.org/wiki/Biblioteka_2.0 Biancu, Bonaria. Meme Map. Wikipedia : The Free Encyclopedia [online].[dostęp: 24 sierpnia 2007]. Dostępny w Internecie http://en.wikipedia.org/wiki/Library_2.0 Cohen, Laura. „A Librarian 2.0 Manifesto” [online]. Albany, NY, USA : Library 2.0 An academic perspective, November 2006 [dostęp 24 sierpnia 2007]. Dostępny w Internecie: http://liblogs.albany.edu/library20/2006/11/a_librarians_20_manifesto.html Od Internetu 2.0 do Biblioteki 2.0