Autorzy: Paweł Witkowski Piotr Duleba Piotr Staroń Marcin Wróbel Michał Młynarski
Słońce Centralnym punktem Układu Słonecznego jest Słońce. Jest to ogromna kula zbudowana z gazów. Słońce jest najjaśniejszym obiektem na niebie oraz głównym źródłem energii docierającej do ziemi.Według przypuszczeń słońce powstało około 4,6 miliarda lat temu. Przez ten czas Słońce zwiększyło swój promień od 8 do 12%, oraz jasność o ok. 27%. Zawartość wodoru w jądrze młodego Słońca wynosiła ok. 73%, obecnie już tylko 40%.
Pierwsza planeta od słońca. Jest najszybciej poruszającą się planetą Pierwsza planeta od słońca . Jest najszybciej poruszającą się planetą . Powierzchnia jego jest podobna do powierzchni Księżyca - występują tam liczne kratery meteorytowe, urwiska i kaniony. Występują też równiny, które mogły powstać wskutek dawnej działalności wulkanicznej albo z powodu osadzania się pyłu po uderzeniu meteoru. Nie posiada atmosfery. Orbita Merkurego jest znacznie wydłużona. Peryhelium znajduje się w odległości 46 mln km, natomiast aphelium jest oddalone o 70 mln km od Słońca.
Druga planeta od Słońca. Cała jest zasłonięta grubą warstwą chmur Druga planeta od Słońca. Cała jest zasłonięta grubą warstwą chmur. Wenus jest jedną z dwóch planet, która obraca się wokół własnej osi w kierunku wstecznym. Warunki panujące na niej są ekstremalne: temperatura sięga 480°C, ciśnienie przy powierzchni wynosi 90 atmosfer, duże ilości kwasu siarkowego. Większa część powierzchni planety jest pokryta lawą z powodu silnej działalności wulkanicznej. Poniżej warstwy chmur znajduje się atmosfera zbudowana w 96 % z dwutlenku węgla, 3.5 % z azotu i 0.5 % z dwutlenku siarki i tlenku węgla. Wysoka temperatura jest spowodowana obecnością gęstych chmur (efekt cieplarniany). Generalnie chmury odbijają większą część promieniowania słonecznego (co powoduje, ze jest to najjaśniejszy obiekt na niebie). Reszta promieniowania, które przechodzi nie wraca i ogrzewa powierzchnię planety.
Ziemia - trzecia w kolejności (licząc od Słońca) i piąta co do wielkości planeta Układu Słonecznego. Uformowała się około 4,57 miliarda lat temu. Ziemia ma właściwą masę i grawitację dla utrzymania atmosfery, która chroni przed szkodliwym promieniowaniem ultrafioletowym, a także pole magnetyczne chroniące przed pochodzącym ze Słońca promieniowaniem korpuskularnym. Oddalenie od Słońca jest właściwe dla utrzymania odpowiedniej temperatury. Uważa się, że czynniki te sprzyjały powstaniu życia na naszej planecie. Jest największą z planet skalistych w Układzie Słonecznym, a także jak dotychczas jedynym znanym miejscem występowania życia. Wokół Ziemi krąży jeden naturalny satelita – Księżyc. Stałą, stabilną orbitę posiada także planetoida 3753 Cruithne, która pozostając w rezonansie z orbitą Ziemi przez niektórych jest uważana za drugi księżyc Ziemi. Powierzchnia całkowita: 510,071 milionów km² z czego około 70 % to powierzchnia wodna a 30 % powierzchnia lądowa
Księżyc Księżyc jest małym ciałem niebieskim, który okrąża Ziemię w ciągu około 28 dni. Księżyc nazywany jest również satelitą ziemskim. Czasem obserwujemy zjawisko nazywane zaćmieniem słońca. Dzieje się tak gdy księżyc jest pomiędzy Słońcem , a Ziemią przez co promienie słoneczne nie docierają do naszej planety . Zjawisko to występuje jednak niezmiernie rzadko.
Mars od wieków fascynował ludzi wszystkich kultur, głównie z powodu niespotykanej czerwonej barwy i szybkiego ruchu pozornego na niebie. Jest planetą o połowę mniejszą od Ziemi, zaś jego powierzchnia i masa stanowią odpowiednio tylko 1/5 i 1/10 ziemskiej. Doba na Marsie trwa niewiele więcej niż ziemska – liczy 24 godziny, 36 minut i 35 sekund. Natomiast rok marsjański jest prawie dwa razy dłuższy od ziemskiego – ma 687 dni. Z racji swojej odległości od Słońca, ale także braku dużych zbiorników wodnych i gęstej atmosfery temperatura powierzchni Marsa ulega dużym wahaniom – w dzień może sięgać niemal 20°C, natomiast w nocy spadać do –90°C (na biegunach nawet do –135°C). Najbardziej prawdopodobna teoria dotycząca budowy czerwonej planety głosi, że składa się ona ze stałego jądra o promieniu ok. 1700 km, w skład którego wchodzą przede wszystkim nikiel i żelazo. Jest ono otoczone skalistym płaszczem. Powierzchnię planety stanowi natomiast dosyć cienka, bo tylko 30 kilometrowa, skorupa składająca się w 2/3 z krzemu, ale także żelaza i jego związków, takich jak tlenek żelaza i siarczek żelaza, dzięki którym planeta ma czerwony kolor. Na Marsie nie występuje globalne pole magnetyczne podobne do ziemskiego. Obserwacje dokonane przez sondę Mars Global Surveyor wykazały, że w skorupie planety znajdują się na przemian położone pasma o przeciwnej biegunowości magnetycznej , o szerokości przeważnie ok. 160 km i długości ok. 1000 km. Podobne struktury można znaleźć na dnie ziemskich oceanów. Istnienie pasm jest dowodem występowania w przeszłości ruchów tektonicznych płyt, a to jest przesłanką świadczącą o tym, że w przeszłości na Marsie istniało pole magnetyczne, generowane ruchem płynnego jądra.
Za Marsem rozciąga się pas obiektów zwanych planetoidami Planetoidy są niewielkimi ciałami kosmicznymi, wśród których nieliczne mogą wykazać się rozmiarami powyżej 1000 km (w tej grupie nie ma ani jednej asteroidy z pasa głównego). Najmniejsze zaobserwowane podczas przelotu w pobliżu Ziemi planetoidy miały rozmiary kilku, kilkunastu czy kilkudziesięciu metrów. Zapewne istnieją ogromne ilości jeszcze mniejszych obiektów, które należałoby raczej nazywać meteoroidami. Wiele takich „kosmicznych kamieni” wpada w atmosferę Ziemi, dając zjawiska meteoru (popularnie „spadająca gwiazda”). Niektóre nie spalają się całkowicie w atmosferze i spadają na powierzchnię Ziemi. Odłamki takie są nazywane meteorytami. Badanie ich daje szansę poznania budowy i składu chemicznego planetoid.
Jowisz to piąta w kolejności oddalenia od Słońca i największa planeta Układu Słonecznego. Posiada wiele księżyców (co najmniej 63) oraz pierścienie. Jowisz to planeta gazowa. Pod względem ilości atomów atmosfera Jowisza składa się w ok. 86% z wodoru i ok. 14% z helu. Pod względem masowym zawartość wodoru i helu wynosi odpowiednio ok. 75% i ok. 24%. Atmosfera planety zawiera również śladowe ilości węgla, etanu, siarkowodoru, neonu, tlenu, fosforowodoru i siarki. W zewnętrznych warstwach można obserwować zestalony amoniak. Skład atmosfery Jowisza jest podobny do składu pierwotnego dysku, z którego uformował się Układ Słoneczny, w porównaniu z nią atmosfery Urana i Neptuna zawierają znacznie mniej wodoru i helu. Wyższe partie atmosfery Jowisza podlegają rotacji różnicowej, tzn. okres obrotu atmosfery na biegunach jest ok. 5 minut dłuższy niż na równiku. Oprócz tego pasma chmur na różnych wysokościach poruszają się w przeciwnych kierunkach. Wszystkie te zjawiska powodują powstawanie gwałtownych turbulencji i burz - do rzadkości nie należą wiatry o prędkości dochodzącej do 600 km/h. Jedyną jak dotąd sondą kosmiczną, która badała bezpośrednio atmosferę Jowisza była Galileo. Jowisza otacza słabo widoczny system pierścieni złożonych z cząsteczek pyłu prawdopodobnie wyrwanych przez meteoryty z księżyców planety. Główny pierścień, w odległości ok. 1,7-1,8 promieni planety od jej centrum, składa się z cząsteczek pyłu pochodzących z księżyców Adrastea i Metis. Dwa kolejne pierścienie, położone na zewnątrz od pierścienia głównego, składają się na tzw. pierścień ażurowy, który powstał z pyłu z księżyców Thebe i Amaltei. Najbardziej zewnętrzny pierścień jest niezwykle słaby i odległy, okrąża Jowisza w kierunku przeciwnym do pozostałych. Jego pochodzenie nie jest pewne, ale mógł on powstać z przechwyconego pyłu międzyplanetarnego.
Saturn to szósta planeta Układu Słonecznego Saturn to szósta planeta Układu Słonecznego. Jest to gazowy olbrzym, drugi pod względem masy i wielkości po Jowiszu, a przy tym paradoksalnie o najmniejszej gęstości ze wszystkich planet całego Układu. Saturn znany był już w świecie starożytnym. Charakterystyczną jej cechą są pierścienie składające się głównie z lodu i w mniejszej ilości, z odłamków skalnych. Obecnie znamy 56 naturalnych satelitów Saturna. Saturn jest prawdopodobnie najlepiej znany z powodu swoich ogromnych pierścieni, które są jednym z najciekawszych obiektów w Układzie Słonecznym. Pierścienie te po raz pierwszy zaobserwował Galileo Galilei w 1610 przy pomocy zrobionego przez siebie teleskopu, ale nie był w stanie wytłumaczyć ich istnienia. W liście do Wielkiego Księcia Toskanii pisał: "Saturn nie jest samotnym ciałem, ale jest złożony z trzech elementów które prawie się nie stykają i nigdy się nie przemieszczają względem siebie". On także określił Saturna, jakoby miał posiadać "ucho". Następnie pierścienie Saturna były obserwowane regularnie od 1655 przez angielskiego uczonego Christiana Huygensa, korzystającego z potężniejszych teleskopów od tych za czasów Galileusza. Jego obserwacje nie wykazały jednak nic ponad odkrycia włoskiego astronoma. W 1675 Włoch Giovanni Domenico Cassini odkrył lukę pomiędzy dwoma największymi pierścieniami, która potem na jego cześć została nazwana Przerwą Cassiniego. Ciekawostka: Zbudowany z gazów Saturn jest tak lekki, że mógłby unosić się na wodach oceanu... O ile tylko istniałby tak ogromny ocean!
Uran jest przedostatnią planetą od słońca Uran jest przedostatnią planetą od słońca . Planeta ta posiada pierścienie , ale są one bardzo cienkie i słabo widoczne . jest 3 największą i 4 najmasywniejszą planetą naszego układu . Posiada 27 odkrytych księżyców . Pięcioma największymi z nich są : Miranda, Ariel, Umbriel, Tytania i Oberon. budowa i skład chemiczny Urana w dużej mierze odróżniają go od Jowisza i Saturna. Przede wszystkim Uran zawiera mało wodoru około 15% masy, i niewielką domieszkę helu (pierwiastki te są głównymi składnikami większych planet) .
Neptun jest obecnie uważany za ostatnią planete układu słonecznego Neptun jest obecnie uważany za ostatnią planete układu słonecznego . Średnica Neptuna to 49.248 km jest on zatem czwartą pod względem wielkości planetą Układu Słonecznego. Z racji ogromnej odległości od słońca , temperatura na Neptunie jest bardzo mała i wynosi tylko –218°C . Na tej planecie wieją najsilniejsze wiatry w układzie słonecznym . Dochodzą one do 2500 km/h . Neptun podobnie jak Uran , Saturn i Jowisz posiada pierścienie lecz są one słabo rozwinięte . Uważa się , że Neptun ma 13 księżycy ( ale ta liczba nie jest jeszcze potwierdzona ) a , największym z nich jest Tryton .
Koniec