czyli jak Polacy radzili sobie ze stalinowskim reżimem przez 37 lat Szara codzienność PRL czyli jak Polacy radzili sobie ze stalinowskim reżimem przez 37 lat

Czym właściwie jest PRL? PRL czyli Polska Rzeczypospolita Ludowa to organizm państwowy o ustroju komunistycznym panujący na naszych ziemiach w latach 1952 – 1989. Poprzednio państwo funkcjonowało pod nazwą Rzeczpospolita Polska w latach 1945-1952, dlatego często rok 1945 uznaje się również za początek PRL’ u.

Dlaczego było jak było? Polska po wojnie była osłabionym państwem. Zgodnie z postanowieniem konferencji jałtańskiej z 1945 roku staliśmy się zależni od ZSRR, a w styczniu 1947 roku zostały przeprowadzone pierwsze wybory. Zgodnie z ich wynikami władza miała znaleźć się w rękach Polskiego Stronnictwa Ludowego, jednak zostały one sfałszowane- partią rządzącą stała się Polska Partia Robotnicza, będąca partią komunistyczną.

„Głosuj 3 x TAK!” Widok na propagandowe plakaty zachęcające do udziału w wyborach. Hasło propagandowe jednak…

…niekoniecznie odniosło sukces. Oto przykład plakatu antypropagandowego.

Czy się stoi, czy się leży… Według socjalistycznej władzy praca uszlachetniała jako najprostszy sposób pomocy krajowi. Wszyscy pracowali na dobro wspólne. Każdy musiał mieć posadę i zarabiać, niezależnie od chęci. Partia dokładała wszelkich starań, by skłonić obywateli do pracy, czy to za pomocą nakazów, aresztowań lub propagandy.

Ilustr. Lewa: * resztę obsługujemy wolno i nieuprzejmie. Ilustr. Prawa: model kobiety pracującej, zgodnej z ideą PRL. Przykładową postacią może być Kobieta Pracująca z popularnego serialu „Czterdziestolatek”. Takimi propagandowymi plakatami władze przekonywały obywateli do pracy.

Ceny a zarobki Zarobki były przyzwoite, ceny również. W obiegu jednak znajdowało się zbyt dużo pieniędzy nie posiadających pokrycia w towarach. Skutkiem tego była rosnąca inflacja i postępujące niezadowolenie ludzi. Półki sklepowe świeciły pustkami, za wyjątkiem octu i wódki.

Kolejki – braki w sklepach Następstwem niewielkiej ilości dostępnych do kupienia dóbr materialnych były niebotycznych rozmiarów kolejki. Wykorzystywano konszachty rodzinne, stosowano nadzwyczaj wyszukane metody, aby zdobyć niezbędne towary. Wśród Polaków silnie rozwinęło się cwaniactwo. To właśnie wtedy powstały takie zawody jak stawacz w kolejce.

Radomski Czerwiec ‘76 Wydarzenia radomskie lub Radomski czerwiec – określenie strajków i zamieszek w Radomiu 25 czerwca 1976 będących największą akcją protestacyjną w ramach czerwca 1976, spacyfikowaną przez jednostki dawnej milicji i ZOMO. W wydarzeniach tych wzięło udział ok. 20 tysięcy osób, w tym pracownicy 33 przedsiębiorstw z terenu Radomia i województwa oraz studenci Politechniki Świętokrzyskiej w Radomiu uczniowie szkół średnich.

Przyczyny strajku Bezpośrednim pretekstem wystąpienia radomskich robotników było przedstawienie 24 czerwca 1976 w sejmie przez premiera Piotra Jaroszewicza projektu członka Rady Państwa posła Edwarda Babiucha przewidującego drastyczne podwyżki cen żywności: mięsa i wędlin średnio o 69% (lepszych gatunków nawet o 110%), masła i serów o 50%, cukru o 100%, ryżu o 150%, warzyw o 30%, które miały wejść w życie 3 dni później.

Wspólczesne inspiracje PRL-em PRL, choć stanowił jeden z trudniejszych okresów w polskiej historii, był niezwykle płodny dla artystów. Poniżej przedstawimy przykłady kilku z nich.

Poezja „Na razie w sobotę o dwunastej w południe Syreny ryczą słodko I z fabryk wychodzą niebiescy proletariusze” fragment Z. Herbert „Sprawozdanie z raju” „Ojcze nasz, którego nie ma, Którego imienia nikt nawet nie wzywa Prócz dydaktycznych broszur piszących Cię z małej litery, bo świat Radzi sobie bez Ciebie” Fragment S. Barańczak „NN próbuje przypomnieć sobie słowa modlitwy”

S. Barańczak „ Pan tu nie stał” Poetica ciąg dalszy „Pan tu nie stał, zwracam panu uwagę,  że nigdy nie stał pan za nami  murem, na stanowisku naszym też  pan nie stał, już nie mówiąc, że na naszym czele  nie stał pan nigdy, pan tu nie stał, panie,  nas na to nie stać, żeby pan tu stał  obiema nogami na naszej ziemi, ona stoi  przed panem otworem, a pan co,  stoi pan na uboczu  wspólnego grobu, panie, tam jest koniec,  nie stój pan w miejscu, nie stawiaj się pan, stawaj  pan w pąsach na szarym końcu, w końcu  znajdzie się jakieś miejsce i dla pana” S. Barańczak „ Pan tu nie stał”

Filmy i seriale Ryc. 1 Plakat filmowy „Czarny czwartek. Janek Wiśniewski padł” w reżyserii A. Krauze Ryc. 2 Kadr z serialu „ Zmiennicy” w reżyserii S. Barei

Muzyka Powstało wiele piosenek krytykujących PRLowski reżim. Przykładem może być wykorzystany w niniejszej prezentacji utwór zespołu Dezerter „Być rządzonym” „Być rządzonym, to być obserwowanym, nadzorowanym, szpiegowanym, kierowanym, nastawianym’’

Bibliografia ,,Historia PRL” wyd. New Media Concept www.wikipedia.org www.google.pl Materiały prasowe www.youtube.com

Wykonanie Maja Pawlina kl.3a Patrycja Błędowska kl.3a Ewa Kowalska kl.3a Marlena Radosz kl.3a Eliza Benerat kl.3a