DOŚWIADCZENIA MPK KRAKÓW W EKSPLOATACJI AUTOBUSÓW ZASILANYCH GAZEM ZIEMNYM Ryszard Wróbel MPK Kraków rwrobel@mpk.krakow.pl

MPK SA w Krakowie MPK SA w Krakowie – jeden z przewoźników miejskich w Krakowie: Świadczący usługi przewozu autobusami i tramwajami (posiada do dyspozycji 504 autobusy i 424 wagony tramwajowe), Długość linii autobusowych – 1.888 km (tramwajowych – 347 km) Ilość linii autobusowych dziennych – 139(linii tramwajowych – 27) W komunikacji autobusowej – tradycje od 85 lat

Tabor autobusowy w MPK Kraków Struktura taboru : Solaris –40,9% Jelcz – 36,7% Scania – 12,5% Mercedes – 7,8% MAN - 2,1% Średni wiek taboru (01.04) – 7,6 lat

Ekologiczność taboru autobusowego w MPK Kraków Zewnętrzna obróbka spalin

Autobusy zabytkowe z silnikami spalinowymi

Pierwszy w Polsce autobus CNG zarejestrowany i dopuszczony do eksploatacji w komunikacji miejskiej wykonany w MPK Kraków

Obecne doświadczenia MPK z autobusami CNG W ramach programu badawczego CIVITAS od 2007 roku eksploatowanych jest 5 sztuk autobusów Jelcz 121 M/CNG Autobusy zużywają rocznie około 250 000 m3 CNG

Cel programu: Wprowadzenie i testy autobusów zasilanych sprężonym gazem ziemnym (CNG),w tym: przeprowadzenie badań eksploatacyjnych pilotażowej serii autobusów zasilanych sprężonym gazem ziemnym w celu określenia możliwości wprowadzenia takiego zasilania w Krakowie, określenie wymagań techniczno-organizacyjnych koniecznych do spełnienia oraz efektywności ekonomicznej i efektów dla środowiska.

Podstawowe informacje o autobusie: Typ: Jelcz M121M/4CNG Ilość miejsc pasażerskich: 27 siedzących i 59 stojących Długość autobusu: 12 metrów Obniżona podłoga: część przednia autobusu do II drzwi środkowych Cena zakupu: 794.000 zł netto Dostawa: grudzień 2006/styczeń 2007 Wartość netto zespołu gazowego (silnik MAN, instalacja gazowa, butle kompozytowe) – 251.200,00 zł

Autobus Jelcz M121M/4CNG

2007 2008 2009 2010 2011 2012 W okresie 2007 – 2012 autobusy CNG wykonały łącznie 2.520.310 km zużywając 1.479.494 m3 CNG, co daje średnią 58,7 m3/100 km

2007 2008 2009 2010 2011 2012

ON CNG 2007 2008 2009 2010 2011 2012

[ ON ] [ CNG ] 2007 2008 2009 2010 2011 2012

2012 2011 2007 2009 2010 2008

2012 2010 2009 2008 2011 2007

2007 2008 2009 2010 2011 2012 Suma = 605640,5 zł

2007 2008 2009 2010 2011 2012 Efekt całkowity w okresie 2007-2012 : CO- 3066 kg, CH – 1422 kg, NOx – 27530 kg, PM – 718 kg

Suma efektów – (minus) 86400 kg CO2 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Suma efektów – (minus) 86400 kg CO2

Problemy eksploatacyjne w eksploatacji autobusów CNG Tankowanie: czas: tankowanie 1 autobusu trwa około 20 minut odległość: dojazd do stacji na ul. Balickiej to prawie 12 kilometrów w jedną stronę brak odpowiednich stacji alternatywnych: poza stacją na ul. Balickiej jest tylko jedna stacja CNG na ul. Siewnej o małej wydajności (poza siecią PGNiG) Stanowiska obsługowe wymagają przystosowania do obsługi pojazdów zasilanych gazem

Porównanie emisji hałasu autobusu CNG w porównaniu do autobusu diesla Na wolnych obrotach emisja hałasu wewnątrz i na zewnątrz autobusu gazowego jest mniejsza. W pozostałych zakresach obrotów emisja hałasu wewnątrz autobusu gazowego była wyższa Emisja hałasu zewnętrznego dla autobusu gazowego w całym zakresie obrotów była mniejsza. autobus spełnia wymogi dopuszczalnego hałasu wewnętrznego określonego w przepisach Z przeprowadzonego porównania wynika, że emisja hałasu autobusu zależy od wyciszenia (izolacji) silnika w pojeździe.

Realizacja bieżącej wymiany autobusów Aktualnie realizowany jest kontrakt na dostawę 100 sztuk autobusów, z czego 27 sztuk to autobusy przegubowe a 73 sztuki to autobusy standardowe. Dostawcą autobusów jest firma Solaris. Standard emisji spalin – Euro 5 EEV Jest to standard porównywalny z pojazdami zasilanymi paliwami alternatywnymi

W 2012 roku w MPK odbyła się prezentacja autobusów zasilanych gazem LNG. Pokazane zostały dwa autobusy Solbus LNG i stacja tankowania. Od 31.05 do 3.06 autobusy LNG jeździły na liniach komunikacji miejskiej.

Urządzenia dystrybucji i tankowania gazu LNG

Rozwiązania konstrukcyjne instalacji zasilania LNG

Wyniki testów autobusów LNG W okresie testów autobusy LNG wykonały 1593 km zużywając 668 kg LNG co daje zużycie jednostkowe 41,93 kg/100 km. Przeliczając jednostki otrzymujemy zużycie 56,12 m3/100 km

Co dalej ? W kolejnych latach należy oczekiwać, że: Prowadzona będzie systematyczna wymiana taboru Każdy nowy autobus będzie spełniał najwyższe standardy ekologiczne Za rok obowiązywać będzie nowa norma emisji spalin Euro 6 Postęp techniczny niweluje różnice emisji spalin dla różnych rodzajów paliw Wybór rodzaju paliwa będzie zależał od rachunku efektywności udział w programie „GAZELA”

Założenia programu Gazela NFOŚ przeznaczył 80 mln zł na dofinansowanie zakupu autobusów hybrydowych CNG. Program GAZELA realizowany jest dzięki pozyskaniu środków finansowych ze sprzedaży certyfikatów emisji dwutlenku węgla dla rządu Hiszpanii. Efektem realizacji projektu ma być zmniejszenie emisji CO2. Wnioski wstępne należało złożyć do 2 kwietnia 2013 r. Cena autobusu hybrydowego CNG wynosi około 1.600.000 zł, podczas gdy autobus zasilany tradycyjnie kosztuje około 850.000 zł

Dziękuję za uwagę. Ryszard Wróbel MPK Kraków rwrobel@mpk.krakow.pl