Dydaktyka teoria nauczania i uczenia się Przedmiotem zainteresowań dydaktyki jest wychowanie umysłowe, czyli metody, formy, środki, treści i zasady skutecznego nauczania i uczenia się.
Metody kształcenia Metody kształcenia obejmują ogólne kształcenie uczniów, zmianę ich osobowości mając na uwadze przede wszystkim czynności uczniów, ich aktywność poznawczą, emocjonalną lub praktyczną (E.Pasternak) Nauczyciel stosując różnorodne metody nauczania wywołuje, ukierunkowując i wspomagając te operacje ucznia, dzięki którym następuje uczenie się, a w wiadomościach, umiejętnościach i systemie wartości ucznia następują planowe zmiany. (K.Kruszewski)
METODA NAUCZANIA to według W. Okonia - układ czynności nauczyciela i uczniów systematycznie stosowany w celu spowodowania założonych zmian w osobowości uczniów.
Okoń dokonał podziału metod nauczania ze względu na stopień aktywności podmiotów kształcenia i oddziaływania na poszczególne zmysły. 1.Metody asymilacji wiedzy (podające) 2.Metody samodzielnego dochodzenia do wiedzy (problemowe) 3.Metody waloryzacyjne (eksponujące) 4.Metody aktywności praktyczno - technicznej (praktyczne)
Podział metod nauczania według Okonia:
Podział metod nauczania według Szloska:
Metody asymilacji tz. metody podające, wiedza oparte głównie na aktywności poznawczej o charakterze reproduktywnym 1.Pogadanka - pogadanka wstępna - pogadanka przedstawiająca nowe wiadomości - pogadanka utrwalająca 2. Dyskusja ( charakter dowolny, charakter dowolny wraz z regulaminem, z moderatorem, panelowa, metaplan) 3. Wykład informacyjny 4. Opis 5. Prelekcja, odczyt 6. Opowiadanie 7. Anegdota 8. Praca z książką
Metody samodzielnego dochodzenia do wiedzy zwane problemowymi, oparte na twórczej aktywności poznawczej polegające na rozwiązywaniu problemów (W.Okoń) 1. Klasyczna metoda problemowa - wytwarzanie sytuacji problemowej - formułowanie problemów i pomysłów ich rozwiązania - weryfikacja pomysłów rozwiązania porządkowanie i stosowanie uzyskanych wyników w nowych zadaniach o charakterze praktycznym lub teoretycznym
Metody problemowe Wykład problemowy Metoda klasyczna Wykład konwersatoryjny Metody aktywizujące
Metoda problemowa – uczeń poprzez rozwiązanie problemu zdobywa nową wiedzę teoretyczną oraz praktyczną. W każdym problemie musi być coś znane oraz nieznane. Rozwiązywanie problemu dokonuje się w trzech fazach: a) tworzenie sytuacji problemowej; b) szukanie pomysłów rozwiązania; c) sprawdzenie rozwiązania połączone z usystematyzowaniem nabytych wiadomości.
Wykład: Wykład z mapą mentalną Wykład z wykorzystaniem środków wizualnych ( błędy: mały print prosto z książki), pokaz, demonstracja Wykłady + mini wykłady uczniów w trakcie Wykład + reakcja zwrotna ( zadania, ćwiczenia dla uczniów co mają wynotować, streścić) Wykład jako podsumowanie i uporządkowanie nabytej wiedzy i doświadczenia
Metody aktywizujące Metoda przypadków Metoda sytuacyjna Inscenizacja Gry dydaktyczne Seminarium Dyskusja dydaktyczna ( okrągły stół, metaplan, dyskusja związana z wykładem, burza mózgów, panelowa)
1. Metody impresyjne 2. Metody ekspresyjne Metody waloryzacyjne zwane też eksponującymi o dominacji aktywności emocjonalno – artystycznej 1. Metody impresyjne 2. Metody ekspresyjne
Metody praktyczne cechujące się przewagą aktywności praktyczno – technicznej, zmieniającej otoczenie lub stwarzającej nowe jego formy 1.Metody ćwiczebne -niezbędna dla wytworzenia u uczniów odpowiednich umiejętności i nawyków. 2.Metody realizacji zadań wytwórczych
Skuteczność metod nauczania
A jak chcą się uczyć nasi uczniowie?
Jakie metody nauczania preferujemy? „Skoro dzieci nie uczą się w taki sposób, w jaki ty je uczysz, to czy ty nie możesz uczyć ich w taki sposób, w jaki one się uczą?” parafraza Dr Harry T. Chasty
Kompetencje kluczowe: porozumiewanie się w języku ojczystym porozumiewanie się w językach obcych kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo-techniczne kompetencje informatyczne umiejętność uczenia się kompetencje społeczne i obywatelskie inicjatywność i przedsiębiorczość świadomość i ekspresja kulturalna Rada Europy określiła umiejętności/kompetencje, jakimi powinien legitymowac się Europejczyk 21 wieku. Porozumiewanie się w językach obcych to jedna z kluczowych kompetencji. W podstawie dla języków obcych z komentarzami, tom 3. Mają postać: "2. Kompetencje kluczowe Ważnym punktem odniesienia w formułowaniu wymagań ogólnych i szczegółowych dla uczących się języka obcego były zalecenia Parlamentu Europejskiego i Rady Europy dotyczące rozwijania kompetencji kluczowych w uczeniu się przez całe życie. Oprócz kompetencji porozumiewania się w językach obcych, wymagania zawarte w tekście podstawy dotyczą też takich kompetencji kluczowych jak: umiejętności uczenia się, kompetencji informatycznej, społecznej i obywatelskiej oraz świadomości kultury i umiejętności wyrażania jej.„ Kompetencje obywatelski i społeczne, to także kontakt z rówiesnikami z innych krajów.
Jaka metoda nauczania pozwala na kształcenie największej ilości umiejętności kluczowych i jest atrakcyjna dla ucznia? E-portfolio? Metoda odwróconej klasy? WebQuest? Metoda projektu? Historia KhanAcademy O narzędziach TIPSS (Rozbić na 3 slajdy) Edukacja spersonalizowana?
FLIPPED CLASSROOM www.khanacademy.pl Historia KhanAcademy O narzędziach TIPSS (Rozbić na 3 slajdy) www.khanacademy.pl
WebQuest https://sites.google.com/a/ enauczanie.com/nowoczesne/start Historia KhanAcademy O narzędziach TIPSS (Rozbić na 3 slajdy) https://sites.google.com/a/ enauczanie.com/nowoczesne/start
METODA PROJEKTU Historia KhanAcademy O narzędziach TIPSS (Rozbić na 3 slajdy) http://www.ceo.org.pl/pl/projekt/news/narzedzia-i-programy-w-projekcie
Metoda projektu w edukacji Dlaczego? „ POWIEDZ, A ZAPOMNĘ POKAŻ, A ZAPAMIĘTAM POZWÓL WZIĄĆ UDZIAŁ, A ZROZUMIEM”
Projekt nie jedno ma imię… zespół osób samodzielnie inicjuje planuje wykonuje ocenia świat życia sytuacja problemowa Metoda projektów jest metodą kształcenia sprowadzającą się do tego, że zespół osób uczących się samodzielnie inicjuje, planuje i wykonuje pewne przedsięwzięcie oraz ocenia jego wykonanie. (...) Najlepiej jeżeli źródłem projektu jest świat życia codziennego, a nie abstrakcyjna nauka. Punktem wyjścia jest jakaś sytuacja problemowa, zamierzenie, podjęcie jakiejś inicjatywy, wytyczenie celu, punktem dojścia zaś szeroko rozumiany projekt. /M.S.Szymański/
Wybór tematu, sformułowanie problemu LOGICZNE MYŚLENIE EFEKTYWNA KOMUNIKACJA Stworzenie zespołu, określenie zasad współpracy PLANOWANIE Sformułowanie celów, zaplanowanie działań PRACA W GRUPIE ZDOBYWANIE INFORMACJI ODPOWIEDZIALNOŚĆ Monitorowanie i dokumentowanie własnej pracy 2 kolumny 1-6 KOMPETENCJE INFORMATYCZNE I SPOŁECZNE, EKSPRESJA Prezentacja Ewaluacja projektu LOGICZNE MYŚLENIE
Zmiana roli nauczyciela Autonomia ucznia: samodzielność Indywidualizacja: wykorzystanie potencjału Formułowanie celów: SMART Szczegółowy Mierzalny Atrakcyjny Realistyczny Terminowy Ważne w realizacji Projektów!!! Szczegółowy – zawierający konkretny przekaz; Mierzalny – aby można było go zmierzyć, czyli liczbowo wyrazić jego realizację; Atrakcyjny – aby nie był nudny oraz wzbudzał ciekawość i chęć do działania; Realistyczny – aby był możliwy do osiągnięcia (poziom celów, a także ich realizacja znacznie różni się w każdej metodyce); Terminowy – aby był określony czasowo (wyznaczony czas osiągnięcia celu mobilizuje)
Co to jest? W pracy projektowej wykorzystujemy narzędzia XXI.wieku np. Glog jako forma prezentacji efektów projektu. Po kliknięciu na obrazek przełącza się na stronę: http://deutschfun-pielgrzymowice.blogspot.com/search/label/Glogster
www. edu.glogster.com www.glogster.com
Analogowy nauczyciel CYFROWY UCZEŃ Tutaj ćwiczenia dla Sali. Proszę WSTAĆ. Niech usiądą Ci, którzy korzystają z tablicy interaktywnej. Niech usiądą Ci, którzy korzystają codziennie z poczty e-mail. Niech usiądą Ci, którzy korzystają Facebooka. Niech usiądą Ci, którzy korzystają z komputera. Niech usiądą Ci, którzy korzystają z telefonu komórkowego. Proszę, wszytscy z Pańśtwa wykorzystują nowoczesne technologie.
W gąszczu możliwości e_booki Voice Reader notebooki Second Life edukacyjne kanały wideo Audiobooki Youtube Facebook Intelligent Web Reader Prezentacja w Docs.com wideoblog podcasty mp3 smartfon Slajdowisko w Picasie animacje Screencasty strona www biblioteka XXI interaktywna tablica ogłoszeń Glog tablet Filmoteka online blogi wideokonferencje tablica interaktywna Google Plus edukacja
Dlaczego metody aktywne są korzystne dla ucznia? Uczeń widzi swój wkład pracy, jego praca jest oceniana w samoocenie i przez grupę. Uczeń pracuje w zespole, uczy się współdziałania, brania i udzielania pomocy, współodpowiedzialności za pracę grupy. Uczeń zgłasza się i wykonuje zadania, w których jest najmocniejszy i osiąga sukcesy. Uczeń lepiej przyswaja sobie wiadomości i umiejętności.
Dlaczego metody aktywne są korzystne dla nauczyciela? Nauczyciel ma możliwość: obserwacji ucznia w procesie uczenia się i lepszego jego poznania, przyczynia się to do indywidualizacji wymagań, poznania pozycji ucznia w klasie i ma możliwość ingerencji w celu polepszenia kontaktów między uczniami,
Aktywizujące metody nauczania mają decydujący wpływ na nabywanie i rozwijanie przez uczniów umiejętności uniwersalnych oraz powodują wzrost czynnego udziału uczniów w procesie nauczania.
METODY AKTYWIZUJĄCE: Analiza SWOT, Burza mózgów, Debata za i przeciw, Drama, Drzewo decyzyjne, Dyskusja, Dyskusja punktowana, Metaplan, Metoda biograficzna, Metoda symulacji, Poker kryterialny, Praca w grupach, "Sześć myślących kapeluszy".
Nie ma jednej słusznej i dobrej, skutecznej metody nauczania! Eklektyzm, ( metoda współczesna ) a więc łączenie elementów i technik pochodzących z różnych metod ma wpływ skuteczność i atrakcyjność tegoż nauczania.