Podatki majątkowe 1. Lokalne podatki majątkowe System podatkowy w Polsce E4 Podatki majątkowe w Polsce

Klasyfikacja podatków majątkowych Majątek podatnika Nieruchomości Od posiadania nieruchomości Podatek od nieruchomości Podatek rolny Podatek leśny Od transferu nieruchomości PIT / CIT / PCC/ VAT od sprzedaży nieruchomości Podatek od spadków i darowizn Ruchomości i prawa majątkowe PIT / PCC / VAT od sprzedaży tych rzeczy i praw E4 Podatki majątkowe w Polsce

Podatki majątkowe w JST Zdecydowana większość podatków majątkowych to podatki od posiadania nieruchomości i ruchomości, które – w myśl polskich przepisów – zaliczane są do grona podatków lokalnych. Podatki lokalne = podatki, w których JST na mocy art. 168 Konstytucji i innych ustaw otrzymały prawo władztwa podatkowego, czyli (1) wymiaru (2) poboru (3) administrowania dochodami podatkowymi Wszystkie podatki lokalne wpływają w całości do budżetów gmin Organem podatkowym jest wójt, burmistrz, prezydent miasta (1 inst.) i SKO (2 inst.) W braku podatków powiatowych i wojewódzkich, wyłącznie Rada Gminy korzysta z władztwa podatkowego, o którym mowa w art. 168 Konstytucji RP Daniny lokalne Podatek od nieruchomości Podatek od środków transportowych Opłaty: targowa, miejscowa, od posiadania psów (dodatkowo za podatki lokalne niektórzy uważają również podatek rolny i leśny) E4 Podatki majątkowe w Polsce

Podatki od posiadania majątku: Podatki: rolny / leśny / od nieruchomości – cechy wspólne Podatki samorządowe, w całości wpływają do budżetu gminy, na terenie której znajduje się dana nieruchomość Szeroki zakres podmiotowy: - Właściciele - Posiadacze - Użytkownicy wieczyści Obowiązek podatkowy powstaje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstały okoliczności uzasadniające powstanie tego obowiązku. Powierzchnia nieruchomości jako element decydujący o ciężarze podatkowym ( z kilkoma wyjątkami) Decyzje podatkowe wydaje wójt / burmistrz / prezydent miasta Rada Gminy decyduje o stawkach ustawowych Płatność podatków w ratach: - Dla osób fizycznych (decyzja podatkowa): do 15.03, 15.05., 15.09, 15.11 - Dla osób prawnych (autodeklaracja) – do 15 dnia każdego miesiąca, za styczeń – do 31. E4 Podatki majątkowe w Polsce

Podatki: rolny / leśny / od nieruchomości: zakres przedmiotowy Przedmiot podatku Główne zwolnienia Podatek rolny Użytki rolne Grunty gospodarstw rolnych, z wyjątkiem tych zajętych na DG inną niż działalność rolnicza Użytki najsłabszych klas Grunty scalane / meliorowane / odłogowane + zwolnienia podmiotowe Podatek leśny Lasy (grunty leśne sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako lasy), z wyjątkiem tych zajętych na DG inną niż działalność leśna Lasy młode + lasy w rejestrze zabytków Podatek od nieruchomości 1. Grunty 2. Budynki lub ich części 3. Budowle lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej 4. Użytki rolne, grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych lub lasy - o ile są zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej. Infrastruktura drogowa, kolejowa, lotnicza + Zabytki + SSE (dla uczelni, dla zakładów pracy chronionej, dla przedsiębiorców o statusie centrum badawczo – rozwojowego; zwolnienia nie dotyczą NR zajętych na DG) E4 Podatki majątkowe w Polsce

Jak ustalić właściwy podatek dla danej nieruchomości? 1. Czy nieruchomość związana jest z działalnością gospodarczą? TAK = podatek od nieruchomości NIE = 2. z jakim rodzajem nieruchomości mamy do czynienia? LAS = podatek leśny Użytki rolne = podatek rolny 3. Pozostałe nieruchomości: jakim typem obiektu w rozumieniu prawa budowlanego jest konkretna nieruchomość? Obiekt małej architektury = nie podlega podatkom BUDYNEK = podatek od nieruchomości ( od powierzchni budynku) BUDOWLA = podatek od nieruchomości ( od wartości budowli) UST o POD i OPŁ LOK / 1a. 1. Użyte w ustawie określenia oznaczają: 1) budynek - obiekt budowlany w rozumieniu przepisów prawa budowlanego, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach; 2) budowla - obiekt budowlany w rozumieniu przepisów prawa budowlanego niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, a także urządzenie budowlane w rozumieniu przepisów prawa budowlanego związane z obiektem budowlanym, które zapewnia możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, E4 Podatki majątkowe w Polsce

Czym są nieruchomości związane z DG? Z ustawy o podatkach i opłatach lokalnych: „……..(są to:) grunty, budynki i budowle będące w posiadaniu przedsiębiorcy lub innego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą, z wyjątkiem budynków mieszkalnych oraz gruntów związanych z tymi budynkami, (….) chyba że przedmiot opodatkowania nie jest i nie może być wykorzystywany do prowadzenia tej działalności ze względów technicznych. Z orzecznictwa: 1. Nie istnieje warunek faktycznego wykorzystywania nieruchomości i obiektów budowlanych na cele związane z działalnością gospodarczą, by można było zastosować do danej nieruchomości wyższą stawkę podatku od nieruchomości. Grunty będące własnością przedsiębiorcy powinny podlegać opodatkowaniu stawkami przeznaczonymi dla gruntów związanych z działalnością gospodarczą, niezależnie od ich faktycznego użytkowania. Oznacza to, że sam fakt posiadania przez przedsiębiorcę gruntów skutkuje tym, że są one związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Nie jest istotne więc czy są one w ogóle lub w jakich celach wykorzystane przez przedsiębiorcę. Taka wykładnia językowa przywołanego przepisu nie budzi w judykaturze wątpliwości.   ( Wyrok WSA w Warszawie z dn. 8 września 2005 r., III SA/Wa 346/05, LEX nr 177321, , wyrok WSA w Szczecinie z dn. 7 grudnia 2011 r., I SA/Sz 823/11, www.orzeczenia-nsa.pl) 2. W pojęciu "względów technicznych" ustawodawca zawarł przesłankę trwałości, jako przeszkodę w wykorzystaniu nieruchomości do prowadzenia działalności gospodarczej, powodującej zastosowanie preferencyjnej stawki podatku od nieruchomości. Nie stanowią one więc przeszkody o charakterze przejściowym, wynikającej z podjętych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej decyzji np. o remontach. ( Wyrok WSA w Łodzi z 4 października 2012 r., I SA/Łd 1542/11, www.orzeczenia-nsa.gov.pl) E4 Podatki majątkowe w Polsce

Jak obliczyć podatek od nieruchomości? = Podstawa X Stawka Dla gruntów Powierzchnia rzeczywista (ha) Określana przez Rady Gmin w drodze uchwały. Nie może przekroczyć maksymalnych ustawowych progów Dla budynków Powierzchnia użytkowa (m^2) Dla budowli Wartość (PLN) E4 Podatki majątkowe w Polsce

Podatek od nieruchomości – stawki ustawowe oraz lokalne na 2015 rok Art. 5. 1. Rada gminy, w drodze uchwały, określa wysokość stawek podatku od nieruchomości, z tym że stawki nie mogą przekroczyć rocznie: W-wa 2015 Lublin 2015 Jarocin 2015 1od gruntów: a) związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, bez względu na sposób zakwalifikowania w ewidencji gruntów i budynków 0,90 zł od 1 m2 powierzchni, 0,89 zł 0,87 zł 0,44 zł b) pod jeziorami, zajętych na zbiorniki wodne retencyjne lub elektrowni wodnych 4,58zł od 1 ha powierzchni, 4,56 zł 4,58 zł 3,95 zł c) pozostałych, w tym zajętych na prowadzenie odpłatnej statutowej działalności pożytku publicznego przez organizacje pożytku publicznego 0,47 zł od 1 m2 powierzchni; 0,46 zł 0,09 zł 2)od budynków - ich części: a) mieszkalnych 0,75 zł od 1 m2 powierzchni użytkowej 0,74 zł 0,73 zł 0,37 zł b) związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej oraz od budynków mieszkalnych lub ich części zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej 23,13 zł od 1 m2 powierzchni użytkowej, 23,03 zł 22,20 zł 10,00 zł v 6,00 zł d) związanych z udzielaniem świadczeń zdrowotnych w rozumieniu przepisów o działalności leczniczej, zajętych przez podmioty udzielające tych świadczeń 4,70 zł od 1 m2 powierzchni użytkowej, 4,68 zł 4,70 zł 4,00 zł e) pozostałych, w tym zajętych na prowadzenie odpłatnej statutowej działalności pożytku publicznego przez organizacje pożytku publicznego 7,77 zł od 1 m2 powierzchni użytkowej; 7, 73zł 7,62 zł 2,60zł 3)od budowli 2% ich wartości 2% 2. Przy określaniu wysokości stawek, (…) , rada gminy może różnicować ich wysokość dla poszczególnych rodzajów przedmiotów opodatkowania, uwzględniając w szczególności lokalizację, rodzaj prowadzonej działalności, sposób wykorzystywania, rodzaj zabudowy, przeznaczenie i sposób wykorzystywania gruntu, stan techniczny oraz wiek budynków. E4 Podatki majątkowe w Polsce

Podatek leśny - obliczanie = Podstawa X Stawka Dla lasów Powierzchnia rzeczywista (ha) Odnoszona do ceny 0,220 m^3 drewna w skupie za III kwartały poprzedniego roku Stawka AD 2015 = 41,54 zł Podobnie jest w podatku rolnym – przykład: Rzeczywista cena żyta w skupie: 61 zł / 1dt Cena „przyjęta” przez gminę Jarocin: 40 zł / 1dt W efekcie: Stawka podatku rolnego w Jarocinie = 100 zł od użytków rolnych i 200 zł od gospodarstw rolnych (w innych gminach odpowiednio: 153 zł i 306 zł) Rady Gminy mogą „obniżać” w/w cenę Dla lasów w parkach narodowych = 50% stawki (obniżenie ustawowe) E4 Podatki majątkowe w Polsce

Podatek rolny - obliczanie = Podstawa X Stawka Dla użytków < 1 ha Powierzchnia rzeczywista Odnoszona do ceny 5 q żyta w skupie za III kwartały poprzedniego roku Stawka AD 2015: 306,85 zł Dla gospodarstw > 1 ha Powierzchnia w ha przeliczeniowych Odnoszona do ceny 2.5 q żyta w skupie za III kwartały poprzedniego roku 153,43 zł Hektar przeliczeniowy Hektary rzeczywiste Przelicznik ustawowy (0,05 – 1,95) a Rodzaj użytku b Klasa bonitacyjna c Okręgi podatkowe E4 Podatki majątkowe w Polsce

E4 Podatki majątkowe w Polsce Ulgi w podatku rolnym Art. 13. 1. Podatnikom podatku rolnego przysługuje ulga inwestycyjna z tytułu wydatków poniesionych na: 1) budowę lub modernizację budynków inwentarskich służących do chowu, hodowli i utrzymywania zwierząt gospodarskich oraz obiektów służących ochronie środowiska, 2) zakup i zainstalowanie: a) deszczowni, b) urządzeń melioracyjnych i urządzeń zaopatrzenia gospodarstwa w wodę, c) urządzeń do wykorzystywania na cele produkcyjne naturalnych źródeł energii (wiatru, biogazu, słońca, spadku wód) - jeżeli wydatki te nie zostały sfinansowane w całości lub w części z udziałem środków publicznych. 2. Ulga inwestycyjna przyznawana jest po zakończeniu inwestycji i polega na odliczeniu od należnego podatku rolnego od gruntów położonych na terenie gminy, w której została dokonana inwestycja - w wysokości 25 % udokumentowanych rachunkami nakładów inwestycyjnych. 3. Ulga z tytułu tej samej inwestycji nie może być stosowana dłużej niż przez 15 lat. Art. 13b. 1. Podatek rolny od gruntów położonych na terenach podgórskich i górskich obniża się o 30 % dla gruntów klas I, II, IIIa, III i IIIb, a o 60 % dla gruntów klas IVa, IV i IVb. 2. Za miejscowości położone na terenach podgórskich i górskich uważa się miejscowości, w których co najmniej 50 % użytków rolnych jest położonych powyżej 350 m nad poziomem morza. Wykaz tych miejscowości w danym województwie ustala sejmik województwa. ----------------------------------------------------------------------------------- Art. 13c. 1. W razie wystąpienia klęski żywiołowej, która spowodowała istotne szkody w budynkach, ziemiopłodach, inwentarzu żywym lub martwym albo w drzewostanie, przyznaje się podatnikom ulgi w podatku rolnym przez zaniechanie jego ustalania albo poboru w całości lub w części, w wysokości zależnej od rozmiarów strat spowodowanych klęską w gospodarstwie rolnym. 2. Przy przyznawaniu ulg i ustalaniu ich wysokości uwzględnia się wysokość otrzymanego odszkodowania z tytułu ubezpieczenia ustawowego. 3. Ulgę przyznaje się za ten rok podatkowy, w którym klęska miała miejsce; jeżeli klęska miała miejsce po zapłaceniu podatku za dany rok, ulgę stosuje się w następnym roku podatkowym. E4 Podatki majątkowe w Polsce

E4 Podatki majątkowe w Polsce Podatek katastralny Kataster Stawki podatkowe Podatek liniowy, progresywny, regresywny? Ulgi podatkowe? Plusy i minusy podatku katastralnego E4 Podatki majątkowe w Polsce

Podatki majątkowe 2. Podatek od spadków i darowizn System podatkowy w Polsce E4 Podatki majątkowe w Polsce

Zakres przedmiotowy podatku Dziedziczenie Darowizna Zasiedzenie Zapis, Zapis zwykły, Zapis dalszy, Zapis windykacyjny Zachowek Nieodpłatne zniesienie współwłasności, Nieodpłatna renta, użytkowanie, służebności E4 Podatki majątkowe w Polsce

Zakres podmiotowy podatku Podlega podatkowi niezależnie od miejsca położenia nabytej rzeczy / wykonywania uzyskanego prawa Rezydent / obywatel POL Podlega podatkowi zawsze gdy chodzi o nieruchomości położone w POL; co do ruchomości – tylko jeżeli uzyskał je od rezydenta lub obywatela POL Nierezydent / cudzoziemiec E4 Podatki majątkowe w Polsce

Obowiązek podatkowy - przykłady Nabycie Powstanie obowiązku Podatnik Dziedziczenie Dzień przyjęcia spadku Nabywca (spadkobierca) Darowizna Dzień zawarcia aktu notarialnego lub dzień przyjęcia świadczenia Obdarowany Zasiedzenie Dzień uprawomocnienia się orzeczenia sądu w tej sprawie Nowy właściciel rzeczy Zapis Otrzymanie zapisu Zapisobierca Wkłady oszczędnościowe Dzień śmierci deponenta Nabywca (wskazany przez deponenta a mortis causa) Nieodpłatne użytkowanie, renta, służebności Dzień ustanowienia tych praw Beneficjent praw E4 Podatki majątkowe w Polsce

Obliczenie podatku spadkowego EWENTUALNA Kumulacja przedmiotowa Stan faktyczny: Od tej samej osoby w ciągu 5 ostatnich lat podatnik uzyskał > 1 przysporzenie Obliczanie podatku: POP = suma wszystkich przysporzeń w ciągu 5 lat Podatek = POP x stawka MINUS podatki zapłacone od wcześniejszych przysporzeń XXX POP X Stawka podatkowa = Podatek od spadków i darowizn 3 Wartość netto MINUS ( minimum wolne od podatku: G1 = 9637 zł G2 = 7276 zł G3 = 4902 zł) MINUS ewentualnie ulga mieszkaniowa = POP 2 Wartość brutto rzeczy MINUS ( Długi i ciężary) = wartość netto rzeczy 1 E4 Podatki majątkowe w Polsce

Stawki w podatku od spadków i darowizn POP GRUPA 1 G „0” + teściowie, zięć, synowa UWAGA! Grupa „0” – wstępni, zstępni, rodzice, rodzeństwo, pasierb, ojczym, macocha - nie płacą podatku niezależnie od wysokości i tytułu przysporzenia, pod warunkiem zgłoszenia faktu nabycia majątku do nUS w ciągu pół roku GRUPA 2 zstępni rodzeństwa rodzeństwo rodziców, małżonkowie rodzeństwa, rodzeństwo małżonków, zstępni i małżonkowie pasierbów GRUPA 3 wszyscy pozostali krewni i osoby niespokrewnione < 10 278 zł 3% 7% 12% 10 278 zł – 20 556 zł 5% 9% 16% > 20 556 zł 20% STAWKI SPECJALNE (LINIOWE) Zasiedzenie Powołanie się na fakt nabycia w toku późniejszych postępowań czy kontroli E4 Podatki majątkowe w Polsce

Preferencje mieszkaniowe Zwolnienie mieszkaniowe - art. 4/1/5 - art. 4/1/5a Ulga mieszkaniowa - art. 16 Przedmiot Nabycie pieniędzy lub rzeczy budowlanych Nabycie praw do wkładu w spółdzielni mieszkaniowej Nabycie prawa do budynku lub lokalu Nabycie G1 - darowizna G 1 + G2 - dziedziczenie G1- spadek, zapis, polecenie lub darowizna G2 – spadek, zapis, polecenie G3 – spadek, zapis, polecenie + 2 letnie opieka nad spadkodawcą (umowa z podpisem notarialnie poświadczonym) Limit 9637 zł od 1 osoby, 19 274 zł od wielu darczyńców brak Wartość 110 m^2 powierzchni lokalu Warunki Jak w uldze mieszkaniowej ( prawo do wkładu musi przysługiwać przez 5 kolejnych lat) Rezydent / obywatel POL v EFTA Zasada niełączenia preferencji Zakaz zbycia nieruchomości przez 5 lat E4 Podatki majątkowe w Polsce

System podatkowy w Polsce Opłaty i parapodatki System podatkowy w Polsce E4 Podatki majątkowe w Polsce

Opłaty jako daniny publiczne PUBLICZNOPRAWNE Pobierane są na rzecz Skarbu Państwa lub JST Są jednostronnie ustanawiane przez organy władzy publicznej OGÓLNE Zasady wymiaru i poboru oparte są na normach generalno – abstrakcyjnych ZASADNICZE Główny cel poboru – funkcja fiskalna BEZZWROTNE Raz pobrane nie wracają do donatora ( istnieją wyjątki – np. zwrot opłaty skarbowej) ODPŁATNE ( tym elementem różnią się od podatków!) Istnieje wymiana świadczeń: pieniężnego ze strony dawcy i niepieniężnego ze strony państwa lub JST PRZYMUSOWE Nadają się do egzekucji administracyjnej E4 Podatki majątkowe w Polsce

E4 Podatki majątkowe w Polsce Opłata skarbowa Zakres Wymiar Podstawa prawna – ustawa z dnia 16 listopada 2006 roku Przedmiot opodatkowania: 1/ czynności urzędowe ( akt małżeństwa, informacja adresowa, zmiana imienia, wypis z planu zagospodarowania przestrzennego, zatwierdzenie projektu budowlanego, decyzja o nadaniu obywatelstwa polskiego) 2/ zaświadczenia ( duplikaty dokumentów, o braku zaległości podatkowych) 3/ zezwolenia ( posiadanie broni, osiedlenie się, uprawa maku i konopi, nabycie nieruchomości przez cudzoziemca, „zgody podatkowe” – np. z art. 66 Ordynacji podatkowej) 4/ dokumenty ( o ustanowieniu pełnomocnika) Od 2007 roku uchylono obowiązek uiszczania opłaty skarbowej od podań wnoszonych do organów administracji STAWKI Określone w ustawie - dominują kwotowe, np.: za akt urodzenia 11 zł za złożenie pełnomocnictwa 17 zł za zezwolenie na działalność TUW - 12 750 zł Procentowe – np. zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego ( 0,1% x kapitał założycielski banku czyli minimum 5 000 000 euro) POBÓR Można płacić gotówką lub bezgotówkowo na rachunek organu władzy lub administracji albo znakami opłaty naklejanymi i kasowanymi na pismach ZWROT Jeżeli – mimo uiszczenia opłaty – nie dokonano czynności urzędowej lub nie wydano zezwolenia / zaświadczenia Termin zwrotu: 5 lat licząc od końca roku, w którym zapłacono opłatę skarbową E4 Podatki majątkowe w Polsce

Opłaty lokalne - charakterystyka OPŁATA TARGOWA OPŁATA MIEJSCOWA OPŁATA OD POSIADANIA PSÓW PRZEDMIOT Dokonywanie sprzedaży na targowisku (każde miejsce, gdzie prowadzi się sprzedaż: plac, chodnik, pasaż, z wyjątkiem budynków i ich części) Pobyt > 1 doba w miejscowościach: o korzystnych walorach krajobrazowo – klimatycznych v o statusie obszaru ochrony uzdrowiskowej v w uzdrowiskach Fakultatywnie wprowadzona przez Rady Gmin opłata z tytułu posiadania psa STAWKA Określona przez Rady Gmin Ustawowa 2015 max = 767,68 zł / dzień Ustawowa 2015 max. = 2,20 zł / dzień 3,13 zł / dzień 4,32 zł / dzień Ustawowa 2015 max. = 121,50 zł / rok PŁATNOŚĆ Przez inkasenta Doliczenie opłaty do rachunku za pobyt UWAGI Sposób sprzedaży, rodzaj towarów, efekt ( przychód) – nie mają znaczenia dla wysokości podatku Zwalnia się od opłaty tylko tych, którzy od tego samego przedmiotu opłacają podatek od nieruchomości Kryteria zaliczenia miejscowości do grup w/w określa Rada Ministrów; Rada Gminy ustala, które miejscowości na jej obszarze spełniają te kryteria Nie ma efektu kaskady podatkowej, nie można pobierać 3 opłat jednocześnie Zwolnienie ustawowe: Psy – pomocnicy niepełnosprawnych 1 pies dla: Osoby > 65 lat (samotnie prowadzi gospodarstwo domowe) 2 psy dla: Podatników podatku rolnego E4 Podatki majątkowe w Polsce