ZAGADNIENIE KOMPATYBILNOŚCI SYSTEMÓW INFORMACJI PRZESTRZENNEJ Lesław PIANOWSKI Katedra Geodezji, Politechnika Rzeszowska Konferencja naukowo-techniczna KARTOGRAFIA NUMERYCZNA I INFORMATYKA GEODEZYJNA 29-30 wrzesień 2005r. Rzeszów-Polańczyk

1. Klasyfikacja System Informacji Geograficznej - GIS (ang. Geographical Information System). Ze względu na typ analizowanych danych GIS dzielony jest na dwie grupy:   "Systemem Informacji Przestrzennej" - obejmujący niewielki obszar. "Systemem Informacji Geograficznej" - obejmujący swoim zakresem kraj bądź kontynent. Wszystkie systemy GIS są Systemami Informacji o Terenie. System Informacji o Terenie (ang. LIS Land Information System) to specjalny rodzaj Systemu Informacji Przestrzennej zawsze zawiera informacje o użytkowaniu i własności terenu.

System informacji przestrzennej jest to kombinacja sprzętu i oprogramowania, której funkcjonalnym celem jest przetwarzanie danych przestrzennych metodami stosowanymi w kartografii numerycznej. Głównym zadaniem kartografii numerycznej jest zastąpienie tradycyjnych (manualnych) technik tworzenia map przez komputer. SIP, zgodnie z definicją, obejmuje pięć wzajemnie powiązanych elementów: sprzętu komputerowego, oprogramowania, danych geodezyjnych i opisowych, Zespołów specjalistów do tworzenia aktualizacji i udostępniania zasobów systemu, zadań.

Funkcje SIT Technologia zarządzania informacją przestrzenną jest to technologia obejmująca wszelkie zastosowania systemów komputerowych łącznie z tworzeniem map numerycznych i przetwarzaniem informacji przestrzennej. Podstawowe funkcje SIT można zebrać w pięciu grupach: wprowadzanie danych, transformacja danych, przechowywanie, uzupełnianie i aktualizacja danych (zarządzanie danymi), analiza danych, uzyskiwanie produktu końcowego.

Mapa numeryczna jest jednym z elementów SIT Mapa numeryczna jest jednym z elementów SIT. Programy komputerowe są narzędziem do automatycznego modelowania kartograficznych danych przestrzennych. Typowe określenia geoinformatyki: System Informacji Przestrzennej (Geographic Information System - GIS), System Informacji o Terenie (Land Information System - LIS), Automatyczne tworzenie map (Automated Mapping - AM), Wspomagane komputerowo tworzenie map (Computer-Assisted Mapping - CAM), Automatyczne tworzenie map i zarządzanie infrastrukturą techniczną (Automated Mapping/Facilities Management - AM/FM), Geoprzetwarzanie i analizy sieciowe (Geoprocessing and Network Analysis). Wizualizacja realizowana przez graficzny interfejs użytkownika (GUI - Graphical User Interface),

Cechy SIP: Integracja danych przestrzennych i atrybutów (danych opisowych). odpowiednia dokładność (wymagana przez normy), która decyduje o kartometryczności opracowań kartograficznych, czyli zgodności lokalizacji punktów w przyjętym układzie współrzędnych, zgodność z zasadami zawartymi w ustawach i rozporządzeniach ministrów, zgodność z Instrukcjami technicznymi, Wykorzystanie dostępnych baz danych np. Oracle lub Informix, obsługa formatu danych i wymiany danych w formacie TXT lub XML dla danych opisowych i SHAPE dla danych geometrycznych, kompatybilność danych i produktu dla łatwej komunikacji z użytkownikami systemu.

Dane przestrzenne pochodzące z różnych źródeł: Mapy analogowe, Zdjęcia lotnicze i zdjęcia satelitarne, Dane z odbiorników GPS, Operaty z bezpośredniego pomiaru w terenie, Dokumentacja projektowa i powykonawcza obiektów budowlanych, Dokumentacja miejscowych planów zagospodarowania terenu.

GIS jest bazą danych geometrycznych i opisowych, które mogą być zarządzane, aktualizowane i analizowane przez różnych użytkowników. System Informacji Przestrzennej obejmuje operacje na danych dotyczących obiektów o charakterze przestrzennym: Proces pozyskiwania, Proces przetwarzania, Proces udostępniania.

Mapy numeryczne w Systemie Informacji służą do: tworzenia, aktualizowania, analizy, prezentacji i wymiany informacji powiązanych z obiektami powierzchni Ziemi, umożliwienie korzystania z nich specjalistom z różnych branż.

W informatorze WPG znajduje się informacja: 6 stanowisk wprowadzania danych i redakcji mapy numerycznej w systemach: GeoGraphics, MGE, EW_MAPA, Digmapa, Inzas, Nobel, Ikart, TerraBit Geo-Map i inne”. Stąd wniosek: brak pełnej kompatybilności wymusza wykonawcę do korzystania z wielu dostępnych oprogramowań do tworzenia mapy numerycznej. Ważne dla odbiorców jest pełne wykorzystanie zakupionych danych z SIT w oparciu o posiadany zbiór programów i przyrządów czyli kompatybilność danych, Potrzeba kompatybilności danych i produktów jest szczególnie ważna dla wąskiej grupy odbiorców - geodetów wykonujących pomiary na terenie objętym działaniem różnych ośrodków dokumentacji.

2. Cechy wybranych systemów: Wybór, oprogramowania, w którym będzie tworzona i użytkowana mapa numeryczna, sprowadza się najczęściej do wyboru programów opartych o środowisko MicroStation lub AutoCAD. Najpopularniejsze systemy informacji przestrzennej na ogół współpracują z programem AutoCAD, Drugi podobny, to MicroStation GeoOutlook samodzielne narzędzie do wspomagania decyzji oraz wprowadzania i aktualizacji danych z systemów mapowych i GIS, wielu użytkowników System Informacji o Terenie korzysta z GEO-MAP zawierającego moduły dla typowych zadań, Inne to oryginalne, polskie rozwiązania: EWMAPA, Geo-Info, GeoSET, Geo-Mapa czy też Terrabit,

Wspomaganie komputerowe prac kartograficznych realizują moduły popularnego wśród geodetów programu użytkowego C-Geo. Aplikacje C-Geo umożliwiają hurtową konwersję plików rastrowych i czytanie centroidów działek, import wektorowych map ewidencyjnych w standardzie GML/XML, automatyczne wygenerowanie map i tabel, export mapy do formatu DXF. Podobne walory prezentuje GeoSET. Dane mogą zostać przesłane do innych systemów CAD oraz programów GIS, Występuje znaczna grupa rozwiązań przypisanych do konkretnych zadań gospodarczych. Systemy posiadające możliwość uzupełnianie oprogramowania o moduły mapowe, Przykładem takiego rozwiązania są aplikacje Map Basic, stanowiące rozszerzenia znanego systemu ArcView.

Kompatybilność systemu to możliwość zapisania w różnych formatach danych pochodzących z różnych źródeł: MGE, z programów CAD (Microstation, AutoCAD), Geomedia, z MapInfo i ArcInfo, z różnych baz danych (Oracle). Poprzez wygenerowanie plików w formacie DXF, Plików znakowych BDP, Eksport danych w wersji wektorowej (DWG, DGN), Eksport danych w wersji rastrowej do formatu PDF, Zapewnienie pełnej kompatybilności z systemem CAD (Komputerowe Wspomaganie Projektowania), jest ważne z punktu widzenia znacznej grupy odbiorców produktów SIT. Cechy te spełnia AutoCAD Map, czyta pliki formatu DWG i DXF, Shape ESRI, Intergraph DGN oraz pliki MapInfo MIF/MID. Umożliwia również połączenie z danymi zapisanymi w dBASE, FoxPro, Oracle, Paradox i innych bazach danych kompatybilnych z ODBC.

Dziękuję za uwagę.