Wdrażanie elementów profilaktyki w szkołach województwa podkarpackiego

Zachowania ryzykowne - czynniki Postępująca demokratyzacja życia społecznego, Dostępność do negatywnych wzorców - mass media, Zaburzone więzi rodzinne wynikające z tempa życia, Zaburzone poczucie wartości, potrzeba akceptacji, Wypadkowa zachowań jednostki, uzdolnienia, Wypadkowa zachowań jednostki, uzdolnienia, zewnętrzna atrakcyjność, cechy osobowości itd.

Profilaktyka – podejście interdyscyplinarne Dorobek : Psychologii rozwojowejPsychologii rozwojowej Psychologii społecznejPsychologii społecznej Psychologii klinicznejPsychologii klinicznej PsychiatriiPsychiatrii EpidemiologiiEpidemiologii Kryminologii - prawaKryminologii - prawa PedagogikiPedagogiki Wspomaganie szkół

Profilaktyka Eliminacja lub redukcja czynników ryzyka Wzmacnianie czynników chroniących

Czynniki chroniące Silna więź emocjonalna z rodzicami,Silna więź emocjonalna z rodzicami, Zainteresowanie nauką, szkołą,Zainteresowanie nauką, szkołą, Praktyki religijne,Praktyki religijne, Poszanowanie autorytetów, norm i wartości,Poszanowanie autorytetów, norm i wartości, Przynależność do pozytywnej grupy.Przynależność do pozytywnej grupy.

Czynniki ryzyka Wpływ czynników ryzyka nie jest równie silny we wszystkich fazach rozwojowych /przełom dzieciństwa i okresu dojrzewania/,Wpływ czynników ryzyka nie jest równie silny we wszystkich fazach rozwojowych /przełom dzieciństwa i okresu dojrzewania/, Efekty oddziaływania czynników ryzyka kumulują się,Efekty oddziaływania czynników ryzyka kumulują się, U podłoża różnych zaburzeń leży wspólny zestaw czynników ryzyka – np. zaburzenia więzi z rodzicami - sięganie po używki, wczesna inicjacja seksualna, nerwice, bulimia.U podłoża różnych zaburzeń leży wspólny zestaw czynników ryzyka – np. zaburzenia więzi z rodzicami - sięganie po używki, wczesna inicjacja seksualna, nerwice, bulimia.

Profilaktyka pierwszorzędowa Adresat - grupa niskiego ryzyka /nie zdiagnozowane populacje/. Promocja zdrowego Promocja zdrowego stylu życia stylu życia Opóźnienie wieku inicjacji Sieć Szkół Promujących Zdrowie zdrowe odżywianie, umiejętność radzenia sobie ze stresem, nauka asertywności, spędzanie wolnego czasu. zdrowe odżywianie, umiejętność radzenia sobie ze stresem, nauka asertywności, spędzanie wolnego czasu. Program sportu i turystki aktywnej dzieci i młodzieży

Profilaktyka drugorzędowa Adresat - grupy podwyższonego ryzyka Cel : ograniczenie głębokości i czasu dysfunkcji /umożliwienie wycofania się z zachowań ryzykownych/Cel : ograniczenie głębokości i czasu dysfunkcji /umożliwienie wycofania się z zachowań ryzykownych/ Poradnictwo indywidualne, rodzinne, socjoterapia prowadzona w szkołach lub poradniach psychologiczno - pedagogicznych.

Profilaktyka trzeciorzędowa Adresat - grupa najwyższego ryzyka Cel: leczenie i rehabilitacja, powrót do społeczeństwa. Cel: leczenie i rehabilitacja, powrót do społeczeństwa. Polityka zmniejszania szkód jest wyrazem bezradności profesjonalistów wobec uzależnienia. Działania kontrowersyjne Polityka zmniejszania szkód jest wyrazem bezradności profesjonalistów wobec uzależnienia. Działania kontrowersyjne Dystrybucja prezerwatyw, Dystrybucja prezerwatyw, Docieranie z pomocą społeczną, Docieranie z pomocą społeczną, Wymiana igieł Wymiana igieł

Działania na poziomie KO Priorytetowy cel nadzoru pedagogicznego w roku szkolnym 2003/2004 – Budowa i realizacja szkolnego programu profilaktyki,Priorytetowy cel nadzoru pedagogicznego w roku szkolnym 2003/2004 – Budowa i realizacja szkolnego programu profilaktyki, Koordynacja zagadnień – Dyrektor Wydziału Edukacji Podstawowej i Gimnazjalnej,Koordynacja zagadnień – Dyrektor Wydziału Edukacji Podstawowej i Gimnazjalnej, Diagnoza jakości pracy szkół w obszarze: Wychowanie –Profilaktyka – Opieka zakończona Raportem w roku szkolnym 2002/2003. Podstawa prawna to: Ustawa o systemie oświaty z 7 września 1991 r., i 3 rozporządzenia MENIS w sprawie bezpieczeństwa i higieny, działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży 2001, 2002, arkusz diagnostyczny opracowany przez wizytatorów KO,Diagnoza jakości pracy szkół w obszarze: Wychowanie –Profilaktyka – Opieka zakończona Raportem w roku szkolnym 2002/2003. Podstawa prawna to: Ustawa o systemie oświaty z 7 września 1991 r., i 3 rozporządzenia MENIS w sprawie bezpieczeństwa i higieny, działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży 2001, 2002, arkusz diagnostyczny opracowany przez wizytatorów KO, Diagnoza występowania zachowań ryzykownych wśród uczniów szkół woj. podkarpackiego - propozycje działań profilaktycznych w kontekście programu rządowego Bezpieczna PolskaDiagnoza występowania zachowań ryzykownych wśród uczniów szkół woj. podkarpackiego - propozycje działań profilaktycznych w kontekście programu rządowego Bezpieczna Polska Dalszy rozwój Sieci Szkół Promujących Zdrowie /Koordynacja i monitorowanie pracy Wojewódzkiego Zespołu Szkół Promujących Zdrowie/.Dalszy rozwój Sieci Szkół Promujących Zdrowie /Koordynacja i monitorowanie pracy Wojewódzkiego Zespołu Szkół Promujących Zdrowie/.

Diagnozowane obszary Forma spędzania wolnego czasu przez dzieci i młodzież,Forma spędzania wolnego czasu przez dzieci i młodzież, Formy spędzania czasu wolnego w gronie koleżanek i kolegów,Formy spędzania czasu wolnego w gronie koleżanek i kolegów, Poczucie własnej wartości,Poczucie własnej wartości, Relacje z rodzicami, radzenie sobie z sytuacją trudną,Relacje z rodzicami, radzenie sobie z sytuacją trudną, Przynależność do grupy subkulturowej.Przynależność do grupy subkulturowej.

Motywy podejmowanych zachowań ryzykownych CIEKAWOŚĆ - 65%, 54%, 68% CIEKAWOŚĆ - 65%, 54%, 68% Chęć poprawienia samopoczucia, Chęć poprawienia samopoczucia, Przyjemność, zabawa Przyjemność, zabawa Z chęci zaimponowania rówieśnikom Z chęci zaimponowania rówieśnikom Nuda Nuda Z powodu problemów - 3% Z powodu problemów - 3% Łamanie norm prawnych -76% z chęci zaimponowania innym Łamanie norm prawnych -76% z chęci zaimponowania innym

Przekonania normatywne To poglądy osobiste lub środowiska rówieśniczego na temat określonych zachowań np. Często nastolatki są przekonane, że ich rówieśnicy podejmują zachowania ryzykowne i wstrzemięźliwość jest czymś wyjątkowym bo słyszą o tym w TV, czytają w prasie.

STRATEGIA POMOCY DZIECIOM W WOJEWÓDZTWIE PODKARPACKIM w latach CELE: koordynacja działań instytucji państwowych, samorządowych, pozarządowych zajmujących się sprawami dzieci i młodzieży w aspektach: świadomości prawnej świadomości prawnej zdrowia zdrowia psychoedukacji psychoedukacji

Zróżnicowanie działań profilaktycznych Przedszkola, SP, GM Sieć Szkół Promujących ZdrowieSieć Szkół Promujących Zdrowie Pomost- między dzieciństwem a dojrzałością.Pomost- między dzieciństwem a dojrzałością. Program sportu i turystyki aktywnejProgram sportu i turystyki aktywnej Szkoły ponadgimnazjalne Sieć Szkół Promujących Zdrowie Bliżej prawa Profilaktyka pierwszorzędowa Profilaktyka drugorzędowa

Bliżej prawa - program operacyjny Cele i zakres programu: podniesienie świadomości prawnej społeczeństwa, podniesienie świadomości prawnej społeczeństwa, zwiększenie bezpieczeństwa dzieci i młodzieży, zwiększenie bezpieczeństwa dzieci i młodzieży, zapobieganie powstawaniu i eskalacji zjawisk patologicznych, zapobieganie powstawaniu i eskalacji zjawisk patologicznych, wyposażenie środowisk wychowawczych w spójny system wiedzy z zakresu podstawowej edukacji prawnej i umiejętności społecznych, wyposażenie środowisk wychowawczych w spójny system wiedzy z zakresu podstawowej edukacji prawnej i umiejętności społecznych, wprowadzenie do szkół ponadgimnazjalnych i placówek mediacji jako alternatywnej formy rozwiązywania konfliktów, wprowadzenie do szkół ponadgimnazjalnych i placówek mediacji jako alternatywnej formy rozwiązywania konfliktów, nawiązanie współpracy z Uniwersytetem Rzeszowskim /Wydział Prawa,Wydział Pedagogiki w zakresie merytorycznym/. nawiązanie współpracy z Uniwersytetem Rzeszowskim /Wydział Prawa,Wydział Pedagogiki w zakresie merytorycznym/.

Adresat programu Wizytatorzy KOWizytatorzy KO Dyrektorzy i kadra pedagogiczna szkół i placówekDyrektorzy i kadra pedagogiczna szkół i placówek Pracownicy szkolnej służby zdrowiaPracownicy szkolnej służby zdrowia RodziceRodzice UczniowieUczniowie

Treść programu Szkolne Punkty Pomocy Plakat Szkolny Mąż Zaufania Informator PodkarpackieCentrumMediacji SzkolnaNiebieskaSkrzynkaSzkolnaNiebieskaKarta

Zakres treści prawnych Podstawowe prawa i obowiązki obywatelskie Odpowiedzialność prawna w przedziałach wiekowych Alkoholizm w świetle prawa Narkotyki – uprawa, sprzedaż, posiadanie Przemoc wobec dzieci: fizyczna, psychiczna seksualna, ekonomiczna Władza rodzicielska, obowiązki Alimentacyjne R>D, D>R Praca małoletnich Bezpieczeństwo Zagrożenia społeczne Ubezpieczenie i jego zakres Opieka medyczna Pomoc socjalna

Dziękuję za uwagę Opracowała: Jolanta Tudrój-Darska