„Między Turbaczem a Śnieżnicą” Analiza potencjału rozwojowego ziem powiatu limanowskiego NIZIELSKI & BORYS C o n s u l t i n G Szymon Gatlik

Grupy czynników rozwojowych Położenie Środowisko przyrodnicze Historia/kultura/tradycja Ludność Przedsiębiorczość Rolnictwo Infrastruktura techniczna Infrastruktura turystyczna NIZIELSKI & BORYS C o n s u l t i n G

Położenie geograficzne

Położenie komunikacyjne Droga krajowa 28 (Rabka – Nowy Sącz) Drogi wojewódzkie 968 (Lubień – Zabrzeż) i 963 (Dobczyce – Kasina Wlk.) Bliskość „zakopianki” – dobre połączenie z Krakowem Obszar podzielony na 3 „obszary ciążenia”: Mszana – Kraków, Limanowa – Nowy Sącz, Kamienica – Nowy Sącz Obszar „tranzytowy” Wysokie walory widokowe dróg NIZIELSKI & BORYS C o n s u l t i n G

Środowisko przyrodnicze Ukształtowanie terenu – krajobraz „wyspy” Beskidu Wyspowego duże wysokości względne (do 500 m) polany górskie – rozległe widoki osobliwości przyrody (Diabli Kamień, Skamieniały Baca, Zbójecka Jama) NIZIELSKI & BORYS C o n s u l t i n G

Środowisko przyrodnicze Klimat długa zima - 16.XI – 15.III (105 dni) Stosunkowo długie lato - 16.VI – 20.VIII (66 dni) zima na Śnieżnicy o 1,5 miesiąca dłuższa, niż w Mszanie Dln. „halny” NIZIELSKI & BORYS C o n s u l t i n G

Środowisko przyrodnicze Lasy – 340 km² ok. (36% powierzchni) Gmina Powierzchnia (km²) % pow. ogólnej Kamienica 96 64% Niedźwiedź 74 55% Dobra 109 48% Mszana Dolna 170 45% Tymbark 33 34% Łukowica 70 26% Jodłownik 72 25% Powiat myślenicki – 35%, brzeski – 18%, bocheński – 28%, nowotarski – 37%, nowosądecki – 43%, Małopolska – 28%, Polska – 28% GUS, 2004 NIZIELSKI & BORYS C o n s u l t i n G

Środowisko przyrodnicze Wody – wody mineralne rzeki: Raba, Kamienica, Łososina brak zbiorników wodnych (naturalnych i sztucznych) Niedobór wody w gm. Limanowa wody lecznicze w Szczawie wody termalne w Porębie Wlk. NIZIELSKI & BORYS C o n s u l t i n G

Środowisko przyrodnicze Ochrona przyrody Gorczański Park Narodowy w ramach sieci ECONET (międzynarodowy obszar węzłowy) obszar ochrony ptaków Natura 2000 3 rezerwaty przyrody prawie cały powiat to obszar chronionego krajobrazu NIZIELSKI & BORYS C o n s u l t i n G

Środowisko przyrodnicze Zanieczyszczenia środowiska – emisja zanieczyszczeń gazowych Raport „Województwo Małopolskie 2004” NIZIELSKI & BORYS C o n s u l t i n G

Historia/kultura/tradycja Zabytki, miejsca godne zainteresowania Klasztor w Szczyrzycu Sanktuarium w Limanowej Architektura drewniana (m.in. dwory w Laskowej i Świdniku, kościoły w Kasinie, Jodłowniku, Dobrej) „Orkanówka” w Porębie Wielkiej NIZIELSKI & BORYS C o n s u l t i n G

Historia/kultura/tradycja Atrakcje turystyczne w pobliżu Kraków, Wieliczka, Dobczyce Pieniny, spływ Dunajcem Rabka, Chabówka Jezioro Rożnowskie Łącko NIZIELSKI & BORYS C o n s u l t i n G

Historia/kultura/tradycja Lokalne tradycje, zwyczaje, obrzędy kolędnicy palmy wielkanocne, „śmiguśnioki” górale biali, lachy limanowskie historia Arian m.in. w Łukowicy lokalne imprezy: dożynki, przeglądy kolędnicze, konkursy kulinarne zespoły folklorystyczne, artyści ludowi NIZIELSKI & BORYS C o n s u l t i n G

Historia/kultura/tradycja Kuchnia regionalna wiśnia żmiącka śliwowica z Sechnej chleb z łopaty ser łososiński 11 produktów z powiatu na liście produktów tradycyjnych Małopolski NIZIELSKI & BORYS C o n s u l t i n G

Mieszkańcy Liczba ludności – 122 000 osób NIZIELSKI & BORYS GUS, 2004 Powiat myślenicki – 116 tys., brzeski – 90 tys., bocheński – 100 tys., nowotarski – 180 tys., nowosądecki – 196 tys., Małopolska 3,24 mln NIZIELSKI & BORYS C o n s u l t i n G

Wskaźniki demograficzne Mieszkańcy Wskaźniki demograficzne równowaga kobiety - mężczyźni wysoki przyrost naturalny (7-8‰, Słopnice - 12‰) młode społeczeństwo GUS, 2004 NIZIELSKI & BORYS C o n s u l t i n G

Mieszkańcy Wykształcenie Limanowski 5,1% 25,4% 28,1% 41,4% Nowotarski Powiat Wyższe Średnie i policealne Zasadnicze zawodowe Podstawowe Limanowski 5,1% 25,4% 28,1% 41,4% Nowotarski 5,4% 23% 25% 46,6% Nowosądecki 4,6% 27,4% 28,7% 39,3% Myślenicki 5,8% 24,7% 30,1% 39,4% NSP, 2002 NIZIELSKI & BORYS C o n s u l t i n G

Mieszkańcy Pracujący wg sektorów NIZIELSKI & BORYS C o n s u l t i n G GUS, 2003 Małopolska: przemysł – 20%, rolnictwo – 44%, handel i usługi – 36% NIZIELSKI & BORYS C o n s u l t i n G

Mieszkańcy Bezrobocie – stan na 31.12.2004 NIZIELSKI & BORYS Raport „Województwo Małopolskie 2004” NIZIELSKI & BORYS C o n s u l t i n G

Mieszkańcy Korzystający z pomocy społecznej NIZIELSKI & BORYS Raport „Województwo Małopolskie 2004” NIZIELSKI & BORYS C o n s u l t i n G

Przedsiębiorczość Podmioty przemysłowe na 1000 mieszkańców Raport „Województwo Małopolskie 2004” NIZIELSKI & BORYS C o n s u l t i n G

Przedsiębiorczość Liczba firm na 1000 mieszkańców NIZIELSKI & BORYS Raport „Województwo Małopolskie 2004” NIZIELSKI & BORYS C o n s u l t i n G

Firmy wg liczby zatrudnionych – pozycja MSP Przedsiębiorczość Firmy wg liczby zatrudnionych – pozycja MSP Powiat Ogółem Liczba zatrudnionych do 9 10-49 50-249 od 250 Limanowski 6 270 5 874 353 38 5 Nowotarski 12 239 11 646 512 72 9 Nowosądecki 9 485 8 923 494 63 Myślenicki 8 631 8 223 343 57 8 Małopolska 285 887 271 479 11 769 2 244 395 Raport „Województwo Małopolskie 2004” NIZIELSKI & BORYS C o n s u l t i n G

Rolnictwo Warunki glebowe – gleby górskie (głównie bielice i brunatne) Klasa Odsetek I 0% 2, 374% II 0,014% III 2,36% IV 34,12% 97, 626% V 42,53% VI 20,98% GUS, 2004 NIZIELSKI & BORYS C o n s u l t i n G

Rolnictwo Powierzchnia gospodarstw (ha) Do 1 ha 5 830 1 -2 ha 4 407 Pow. 20 ha 0 Raport „Województwo Małopolskie 2004” NIZIELSKI & BORYS C o n s u l t i n G

Struktura użytków rolnych (47 104 ha) Rolnictwo Struktura użytków rolnych (47 104 ha) Najwięcej użytków rolnych – Limanowa (w) – 8 800 ha, Mszana Dln. – 8 500 ha Jodłownik – 2/3 powierzchni to użytki rolne, 50% wszystkich sadów w powiecie Niedźwiedź – 1/3 powierzchni to użytki rolne Powszechny Spis Rolny, 2002 NIZIELSKI & BORYS C o n s u l t i n G

Limanowa (w) – ok. 20 % wszystkich upraw powiatu Rolnictwo Najważniejsze uprawy Powszechny Spis Rolny, 2002 Limanowa (w) – ok. 20 % wszystkich upraw powiatu NIZIELSKI & BORYS C o n s u l t i n G

Rolnictwo Hodowla zwierząt NIZIELSKI & BORYS C o n s u l t i n G Małopolska: bydło – 258 tys., trzoda chlewna – 523 tys., owce – 81 tys. Powszechny Spis Rolny, 2002 NIZIELSKI & BORYS C o n s u l t i n G

Rolnictwo Gospodarstwa ekologiczne NIZIELSKI & BORYS Raport „Województwo Małopolskie 2004” NIZIELSKI & BORYS C o n s u l t i n G

Infrastruktura techniczna Drogi powiatowe i gminne Powiat Drogi powiatowe (km) Drogi gminne (km) Gęstość (km/ 100 km²) Limanowski 267 918 124,5 Nowotarski 342 1146 100,9 Nowosądecki 520 2452 191,7 Myślenicki 323 406 108,3 Małopolska 6 397 29 386 235,6 GUS, 2004 NIZIELSKI & BORYS C o n s u l t i n G

Infrastruktura techniczna Przyrost sieci wodociągowej (1999-2004) i odsetek ludności korzystającej z sieci Raport „Województwo Małopolskie 2004”

Infrastruktura techniczna Przyrost sieci kanalizacyjnej (1999-2004) i odsetek ludności korzystającej z sieci Raport „Województwo Małopolskie 2004” NIZIELSKI & BORYS C o n s u l t i n G

Infrastruktura techniczna Ludność powiatów (%) obsługiwana przez oczyszczalnie ścieków Raport „Województwo Małopolskie 2004” NIZIELSKI & BORYS C o n s u l t i n G

Infrastruktura techniczna Sieć gazowa GUS, 2004 Gęstość (km/100 km²): myślenicki – 137,7, limanowski 127,5 nowosądecki – 96,8, nowotarski – 29,6, Małopolska – 141,4 NIZIELSKI & BORYS C o n s u l t i n G

Infrastruktura techniczna Sieć telekomunikacji 17 735 odbiorców (1999 r.) 148 telefonów na 1000 mieszkańców (Małopolska – 265, wieś – 180) Zasięg sieci komórkowych NIZIELSKI & BORYS C o n s u l t i n G Orange, stan 31.12.2005

Infrastruktura turystyczna Obiekty noclegowe Raport „Województwo Małopolskie 2004” NIZIELSKI & BORYS C o n s u l t i n G

Infrastruktura turystyczna Korzystający z noclegów (tys.) Raport „Województwo Małopolskie 2004” NIZIELSKI & BORYS C o n s u l t i n G

Infrastruktura turystyczna Obiekty noclegowe – struktura powiat Hotele, motele, zajazdy Pensjonaty domy wcz. Agroturyst. Schroniska (górskie i młodzieżowe) Kempingi limanowski 5 8 (31) 113 11 nowotarski 42 bd. 13 3 nowosądecki 17 79 89 14 7 tatrzański 16 12 6 Badania własne, 2005 NIZIELSKI & BORYS C o n s u l t i n G

Infrastruktura turystyczna Kategoryzowane obiekty noclegowe – baza Urzędu Marszałkowskiego GORC, pensjonat ** Szczawa JAWORZ, hotel ** Limanowa SIWY BRZEG, hotel * Limanowa SZCZEBEL, pensjonat*** Mszana Dln. TRAWERS, hotel** Laskowa W MSZANIE DOLNEJ, motel * Mszana Dolna Urząd Marszałkowski Woj. Małopolskiego, 2005 NIZIELSKI & BORYS C o n s u l t i n G

Infrastruktura turystyczna LATO (boiska, baseny, sale gimnastyczne) Stadiony i boiska - 66 Hale i sale gimnastyczne – 31 (+44) Baseny kryte – 0 Baseny otwarte – 2 Kosmetyka/fitness/odnowa biologiczna – 5 (10) Raport „Województwo Małopolskie 2004, badania własne, 2006 NIZIELSKI & BORYS C o n s u l t i n G

Infrastruktura turystyczna ZIMA (stacje narciarskie) Laskowa – Szczawa – Lubomierz – Koninki - Śnieżnica Powiat Liczba wyciągów Łączna przepustowość wyciągów (os/ha) Liczba tras Limanowski 14 Laskowa 4 7 000 Laskowa 2 100 22 Laskowa 5 Nowotarski 23 Szczawnica 4 17 350 Szczawnica 4 700 26 Szczawnica 6 Nowosądecki 36 Wierchomla 7 27 900 Wierchomla 7 000 45 Wierchomla 10 Tatrzański 69 Białka T. 18 45 700 Białka T. 14 800 Białka T. 17 Badania własne, 2005 NIZIELSKI & BORYS C o n s u l t i n G

Infrastruktura turystyczna Szlaki turystyczne tematyczne: Architektury Drewnianej, Papieski, Owocowy Pasmo Szlaki piesze Szlaki rowerowe Szlaki konne Beskid Wyspowy 435 km 270 km bd Gorce 436 km 78 km Beskid Sądecki 453 km 363 km 120 km Tatry i Podtatrze 459 km 612 km Badania własne, 2005 NIZIELSKI & BORYS C o n s u l t i n G

Infrastruktura turystyczna Instytucje kultury Powiat Muzea Kina Biblioteki i filie Limanowski 3 2 37 Nowotarski 6 57 Nowosądecki 63 Tatrzański 24 Badania własne, 2005 NIZIELSKI & BORYS C o n s u l t i n G

Wnioski Korzystne położenie Wysokie walory przyrodnicze i turystyczne Brak atrakcji kulturowych najwyższej klasy Młode społeczeństwo Wysokie bezrobocie Wiele osób związanych z rolnictwem Stan infrastruktury poniżej średniej Przestarzała infrastruktura turystyczna NIZIELSKI & BORYS C o n s u l t i n G

Dziękuję za uwagę