Rynek walutowy dr Mirosław Budzicki

Struktura wykładu Specyfika rynku walutowego Kurs walutowy Podstawowe transakcje walutowe Rodzaje kursów walutowych Polskie regulacje obrotu dewizowego

1. Specyfika rynku walutowego Rynek walutowy – rynek, na którym dokonywane są transakcje wymiany walut (kupna/sprzedaży). Wymiana walut odbywa się na globalnym rynku nieregulowanym (międzybankowym). Ceny waluty wyznacza kurs walutowy (m.in.. fixing NBP). Podstawowymi walutami są: USD, EUR, JPY, CAD, CHF, AUD Główne funkcje rynku walutowego: informacyjna – porównywalność cen produktów/usług w różnych krajach stymulacja wymiany międzynarodowej wycena walut na rynku globalnym globalny transfer środków finansowych (siły nabywczej) integracja światowych systemów finansowych kanał transmisyjny dla polityki gospodarczej (szczególnie pieniężnej i kursowej) możliwość zarządzania ryzykiem i dokonywania spekulacji

2. Kurs walutowy Waluty notowane są na rynku w parach – pierwszą walutę w parze nazywamy walutą bazową, a drugą walutą kwotowaną. Przykładowo w parze walutowej EUR/USD: euro jest walutą bazową, natomiast dolar walutą kwotowaną. Kurs EUR/PLN równy 4,00 oznacza, że za 1 EUR trzeba zapłacić 4 PLN, zgodnie z poniższą formułą: Instrumenty finansowe kwotowane są według cen bid (oferta kupna waluty bazowej) oraz cen ask (oferta sprzedaży waluty bazowej). SPREAD to różnica między obydwoma cenami. W praktyce często operuje się ceną średnią zleceń bid i ask. Przykładowo dla kursu EUR/PLN zlecenia mogą być określone na poziomie 3,9135/3,9185 (bid/ask), co oznacza, że SPREAD wynosi 0,0050. Kupujący EUR (oferta bid) chce uzyskać niższą cenę, sprzedający (oferta ask) – wyższą

Kurs walutowy Jeśli dany jest nominał inwestycji w walucie bazowej, wówczas przeliczenia na walutę kwotowaną dokonujemy poprzez formułę (dla USD/PLN = 2,9200): nominał * kurs, czyli 100 000 (USD) * 2,9200 = 292 000 (PLN) Jeśli dany jest nominał inwestycji w walucie kwotowanej, wówczas przeliczenia na walutę bazową dokonujemy poprzez formułę (dla PLN/USD = 0,3425): nominał / kurs, czyli 100 000 (USD) / 0,3425 = 292 000 (PLN) Ministerstwo Finansów uplasowało na rynku pierwotnym dwie emisje obligacji denominowanych w EUR i USD. Wartość tych emisji wyniosła 1,4 mld USD i 750 mln EUR. Ile środków w przeliczeniu na PLN pozyskał resort finansów dzięki obu emisjom? Zakładamy, że kurs PLN/EUR = 0,2551 i PLN/USD = 0,3300. dla EUR → 0,75 / 0,2551 = 2,94 mld PLN dla USD → 1,4 / 0,3300 = 4,24 mld PLN RAZEM = 2,94 + 4,24 = 7,18 mld PLN

3. Podstawowe transakcje walutowe Transakcje spot (natychmiastowe lub kasowe) Transakcje terminowe: warunkowe: opcje (waniliowe lub egzotyczne) bezwarunkowe: forward/futures, FX Swap, Currency Interest Rate Swap (CIRS)

4. Rodzaje kursów walutowych Rynek walutowy jest niejednolity, istnieją różne reżimy walutowe: dwuwalutowy nieodwołalne kursy w stosunku do waluty (np. EUR) kurs sztywny stały kurs walutowy w stosunki do danej waluty stały kurs walutowy w stosunki do koszyka walut stały kurs walutowy o określonych przedziałach wahań kurs zmienny oparty na parytetach pełzających kurs centralny uwzględniający ruchome pasmo wahań kurs płynny administrowany kurs płynny niezależny Przejście na kurs płynny wymagało w przypadku większości państw stosunkowo długiego okresu dostosowawczego.

5. Polskie regulacje obrotu dewizowego - 1939 do lat 80-tych – rynek walutowy nie istnieje (czarny rynek) - od 1989 – stały kurs walutowy, rozwój rynku kantorowego, czyli wprowadzenie wymienialności wewnętrznej (początkowo banki musiały waluty sprzedawać NBP, z czasem dopiero przepisy liberalizowano). - 1991 – wprowadzenie kursu stałego realnego (w praktyce dewaluacja pełzająca), zezwolenie bankom na stosowanie kursów różniących się od kursu oficjalnego o ±2%, wprowadzenie transakcji terminowych. Początek rynku walutowego. - 1995 do 2000 – rozwój rynku i integracja z międzynarodowymi strukturami, dalsza liberalizacja obrotu walutowego, zniesienie obowiązku odsprzedaży walut w NBP, wzrost rezerw walutowych. W 1995 r. doszło do częściowego upłynnienia PLN (±7%). Korytarz był systematycznie rozszerzany: w 1998 r. do ±10% i ±12,5%, a w 1999 r. do ±15%, a jednocześnie zmniejszana stopa pełzania. Wzrosło ryzyko walutowe. Systematycznie ograniczana była rola banku centralnego.

Polskie regulacje obrotu dewizowego - 2000 – upłynnienie kursu walutowego (od tego momentu kurs był ustalany w oparciu o mechanizmy rynkowe). Złoty najstabilniej zachowuje się wobec euro, a jego siłę odzwierciedla głównie kurs EUR/PLN. - Perspektywa integracji Polski z Unią Gospodarczo-Walutową