TECHNOLOGIA MAGAZYNOWANIA

Literatura: 1. Z. Dudziński, M. Kizyn, Vademecum gospodarki magazynowej, wyd. oddk, Gdańsk 2002. 2. Z. Dudziński, M. Kizyn, Poradnik magazyniera, PWE, Warszawa 2006.

Technologia magazynowania - to zasady i sposoby przemieszczania oraz składowania zapasów magazynowych przy wykorzystaniu właściwego wyposażenia technicznego magazynu. Czynniki kształtujące technologię magazynowania: struktura asortymentowa zapasów magazynowych w zakresie ilości i właściwości, prędkość przepływu materiałów, sposób realizacji zamówień, sposób zagospodarowania przestrzeni magazynowych, organizacja pracy.

Technologie magazynowania w zależności od postaci fizycznej zapasów obejmują: materiały nie opakowane luzem (gazowe, płynne, sypkie, kawałkowe) składowane w zbiornikach, silosach oraz specjalnych instalacjach, materiały sztukowe składowanych w budowlach otwartych, półotwartych, zamkniętych.

Na przebieg procesu technologicznego w magazynie ma wpływ: rodzaj magazynu, 2. przepustowość magazynu, 3. charakterystyka składowanych zapasów magazynowych, 4. wyposażenie magazynowe, 5. rozwiązania budowlano-techniczne, 6. system zarządzania.

Technologiczny proces magazynowy - jest to uszeregowany w określonej sekwencji zbiór czynności wykonywanych przez pracowników i urządzenia techniczne, w czasie przepływu zapasów przez magazyn, począwszy od rozładunku środków transportu dostawcy, poprzez przyjęcie do magazynu, składowanie w magazynie, kompletowanie, wydawanie oraz załadunek na środki transportu odbiorców.

Uwarunkowania techniczne i organizacyjne czynności przepływu: przestrzeń magazynowa, maszyny i urządzenia, zasady wykonywania czynności, pracownicy o określonych kwalifikacjach, dokumentacja przepływu i ewidencja stanu zapasów magazynowych.

Podział magazynów ze względu zakres wykonywanych czynności : magazyny o obrocie pełnymi jednostkami ładunkowymi (o prostym przebiegu procesu magazynowego), magazyny kompletacyjne (o złożonym przebiegu procesu magazynowego).

Magazyny o obrocie pełnymi jednostkami ładunkowymi - są to magazyny, w których dokonuje się przyjmowania, składowania oraz wydawania zapasów w takich samych jednostkach ładunkowych transportowych w jakich zostały one dostarczone do magazynu. Magazyny kompletacyjne - są to magazyny, w których dostarczane do magazynu jednorodne asortymenty w jednostkach ładunkowych w czasie przyjęcia podlegają rozformowaniu i przepakowaniu w jednostki magazynowe, z których wydawane będą poszczególne sztuki asortymentu w procesie kompletowania według zamówienia odbiorcy.

Podział magazynów ze względu na poziom mechanizacji: magazyny o procesie ręcznym, magazyny o procesie zmechanizowanym, magazyny o procesie zautomatyzowanym.

Magazyny o procesie ręcznym - są to magazyny, w których czynności magazynowe wykonywane są ręcznie, przy użyciu ręcznych urządzeń transportowych i przeładunkowych. Magazyny o procesie zmechanizowanym - są to magazyny, w których czynności przeładunków, przemieszczania i piętrzenia ładunków wykonywane są przez urządzenia zmechanizowane obsługiwane ręcznie (wózki widłowe unoszące i podnośnikowe, układnice regałowe, suwnice, przenośniki).

Magazyny o procesie zautomatyzowanym - są to magazyny, w których czynności piętrzenia oraz przemieszczania wykonywane są urządzeniami mechanicznymi o sterowaniu automatycznym.

Czynniki determinujące zagospodarowanie powierzchni magazynowej: sposób ukształtowania magazynowych frontów przeładunkowych, rodzaj technologicznego procesu magazynowego: - prosty, realizowany w magazynach o obrocie jednostkami ładunkowymi transportowymi, bez konieczności ich przeformowywania przy przyjmowaniu, kompletacji i przy wydawaniu, - złożony, realizowany w magazynach kompletacyjnych, w których dokonywane jest przeformowywanie jednostek ładunkowych transportowych na jednostki magazynowe, kompletacja wewnątrz magazynu, formowanie jednostek zbiorczych według zamówienia odbiorcy.

Metody rozmieszczenia zapasów w sferze składowania: według stałych miejsc składowania, według wolnych miejsc składowania, według częstotliwości wydawania: A - asortymenty o najwyższej częstotliwości wydań, B - asortymenty o średniej częstotliwości, C - asortymenty o najniższej częstotliwości.

W grupie asortymentowej A,B,C znajdują się odpowiednio ładunki: ciężkie o masie 600-1000 kg, składowanie w najniższych gniazdach segmentów (poziom 1), średnie (400-600 kg), składowanie w średnich gniazdach (poziom 2), lekkie (do 400 kg), składowanie w najwyższych gniazdach (poziom 3). Wynika to z warunków : bezpieczeństwa pracy, wydajności przeładunkowej, techniczno-eksploatacyjnych.

Rozmieszczanie asortymentów w magazynie zmechanizowanym kompletacyjnym według rodzaju jednostek ładunkowych: - grupa I - (wyroby ponadgabarytowe), które charakteryzują się wymiarami większymi od wymiaru znormalizowanej paletowej jednostki ładunkowej (1200 x 800 x 1000 mm) przez co nie mieszczą się w normalnych gniazdach regałowych. - grupa II - (wyroby normalne), które umożliwiają tworzenie znormalizowanych jednostek paletowych (palety skrzyniowe i płaskie o wymiarach 1200 x 800 x 1000 mm), - grupa III - (wyroby małogabarytowe) wymagające składowania w pojemnikach magazynowych.

Rodzaje pól odkładczych: powierzchniowe – z wykorzystaniem wózków paletowych unoszących, przestrzenne - jednostki ładunkowe piętrzone są na wspornikach czół regałowych z wykorzystaniem wózków wózków podnośnikowych.

Znakowanie gniazda regałowego: 10.05.07 10 - rząd regału, 05 - kolumna w rzędzie, 07 - gniazdo w kolumnie.

Zagospodarowanie powierzchni magazynowej obejmuje rozplanowanie: stanowisk dla czynności magazynowych, pól składowych, rzędów regałowych, korytarzy międzyregałowych, stanowisk odkładniczych w punktach zdawczych i odbiorczych na czołach regałów, dróg transportowych.

Wymaga to następujących danych: rodzajów, liczby i wymiarów stanowisk w strefie przyjęć i wydań, wymiarów i ilości pól składowych i odkładczych, parametrów regałów, szerokości korytarza roboczego i dróg komunikacyjnych, ilości i wymiarów stanowisk zdawczych i odbiorczych w obszarze czół regałowych.

Procesy technologiczne w magazynach o obrocie pełnymi jednostkami ładunkowymi

Proces technologiczny w strefie przyjęć: sprawdzenie dokumentów dostawy, wyładunek dostawy ze środka transportu zewnętrznego, transport do strefy przyjęć, kontrola stanu zewnętrznego jednostek ładunkowych, odbiór ilościowy dostawy, wystawienie dowodu przyjęcia Pz, wprowadzenie danych o dostawie do systemu komputerowego. wydruk etykiet identyfikacyjnych, oznakowanie jednostek ładunkowych etykietami, przemieszczenie dostawy do strefy składowania na stanowiska odkładcze w obszarze czół regałowych zgodnie z kodem lokalizacyjnym.

Proces technologiczny w strefie składowania: przyjmowanie jednostek ładunkowych ze strefy przyjęć, składowanie, wydawanie do strefy wydań.

Technologiczny proces w strefie wydań: (po otrzymaniu polecenia wydania) kompletowanie partii wysyłkowej, kontrola ilości jednostek ładunkowych, kontrola stanu zabezpieczenia, przemieszczenie jednostki ładunkowej do miejsca załadunku na środek transportu zewnętrznego, załadunek na środek transportu zewnętrznego, wysyłka do odbiorcy.

Proces technologiczny w magazynach kompletacyjnych

Kompletowanie - to tworzenie zestawów asortymentów przeznaczonych do wydania na podstawie otrzymanych dyspozycji wydania zgodnych z zamówieniem odbiorcy.

Technologiczny proces w strefie przyjęć: rozładunek dostawy, przemieszczenie jednostek transportowych do strefy przyjęć na stanowisko identyfikacji, kontroli i przepakowania, kontrola stanu i ilości opakowań transportowych zgodnie z dokumentami dostawy, rozpakowanie jednostek transportowych i segregacja według asortymentów, kontrola ilościowa asortymentów zgodnie z dokumentami dostawy, kontrola jakościowa, potwierdzenie zgodności z dokumentami dostawy oraz warunkami jakości oraz wystawienie dowodu Pz,

przepakowanie w opakowania magazynowe (jednostki magazynowe), znakowanie jednostek magazynowych etykietami zawierającymi symbole kodów wyrobów oraz symbole kodów lokalizacyjnych (miejsc składowania), kontrola poprawności uformowania, oznakowania, kształtu oraz wymiarów i masy jednostek magazynowych, złożenie jednostek magazynowych w obszarze czół regałowych na stanowiskach zdawczych.

Strefa składowania: pobieranie ze stanowiska zdawczego, przemieszczenie do gniazda regałowego zgodnie z kodem lokalizacyjnym na jednostce magazynowej.

Proces technologiczny w strefie kompletacji: przyjmowanie do składowania, w ramach którego wykonywane są czynności pobierania ze stanowiska zdawczego (w obszarze czół regałowych) i przemieszczania do gniazda regałowego zgodnie z kodem lokalizacyjnym na jednostce magazynowej, kompletacja i wydanie z magazynu.

Proces kompletacyjny w magazynie jest determinowany: postacią fizyczną kompletowanych zapasów, która decyduje o rodzaju zastosowanych urządzeń; poziomem mechanizacji procesu magazynowego, - ręczny, - mechaniczny, - zautomatyzowany; wymaganą wydajnością procesu kompletacyjnego, mierzona liczbą skompletowanych zleceń na jednostkę czasu .

Sposoby realizacji zleceń: dynamiczny - ciągła realizacja zleceń indywidualnych, jedno po drugim, według kolejności napływających na bieżąco zamówień odbiorców. statyczny - ciągłe zbieranie zamówień i okresowa realizacja.

Podstawowe systemy kompletacji to: I. kompletacja w miejscu składowania - system oparty na kompletowaniu ręcznym wspomagany wózkami ręcznymi; II. kompletacja w strefie kompletacji – system przeprowadzony na dużej powierzchni, przy udziale dużej liczby asortymentów, dużej liczby pracowników, przy dużym nasyceniu urządzeniami technicznymi.

Ad. I. System kompletacji w miejscu składowania - to systemem oparty na ręcznym wykonywaniu czynności kompletacyjnych i stosowany jest w magazynach o małej liczbie zleceń wydania realizowanych w ciągu zmiany roboczej. Realizowany w dwóch wariantach, jako: jednostopniowy, zwany „zlecenie po zleceniu”, dwustopniowy, zwany „asortyment po asortymencie”.

System ten umożliwia zwiększenie wydajności kompletacyjnej. Ad. II. System kompletacji w strefie kompletacji: Polega na pobieraniu zapasów ze stosów lub urządzeń do składowania w celu utworzenia zbioru zapasów zgodnie ze specyfikacją asortymentową i ilościową dla określonego odbiorcy w strefie kompletacji. System ten umożliwia zwiększenie wydajności kompletacyjnej.

Procesy kompletacyjne realizowane w strefie kompletacji wykonywane są według zasad: kompletujący do asortymentu, asortyment do kompletującego-poszczególne asortymenty są dostarczane do stanowisk kompletacyjnych.

System kompletacji dwustopniowej: Pierwszy stopień kompletacji, dokonany jest w strefie składowania na podstawie zleceń Z1. Drugi stopień kompletacji przebiega w strefie kompletacji na podstawie zleceń Z2 rozpisanych zgodnie z poszczególnymi zamówieniami odbiorców z określeniem numerów regałów z „zapasem kompletacyjnym”, na których znajdują się te asortymenty.

Proces technologiczny w strefie wydań: grupowanie asortymentów na polu odkładczym zgodnie ze zleceniem wydania, kontrola ilościowa wysyłki zgodnie ze zleceniem wydania, przygotowanie do wysyłki, załadunek na środek transportu zewnętrznego i wysyłka do odbiorcy.