Zarządzanie operacjami Planowanie zagregowane
Poziomy planowania: Plan wydajności – wyznacza maksymalną ilość produktu jaka może zostać wytworzona w danym czasie Plany zagregowane - pokazują kompleksową produkcję dla rodzin produktów, przeważnie w zestawieniu miesięcznym na każdym poziomie produkcji. Główne plany produkcji - pokazują szczegółowe rozkłady dla indywidualnych produktów, przeważnie w zestawieniu tygodniowym. Planowanie krótkoterminowe - pokazuje szczegółowe rozkłady i rozmieszczenie obciążeń stanowisk pracy, przeważnie w zestawieniu dziennym.
Proces zagregowanego planowania
Procedura planowania Etap 1 - ustalenie prognoz popytu i przełożenie ich na niezbędną wydajność; Etap 2 - obliczenie obecnej wydajności; Etap 3 - identyfikacja różnic między wymaganą wydajnością a osiąganą; Etap 4 - proponowanie różnych planów w celu przezwyciężenia różnic określonych w etapie 3; Etap 5 - porównanie planów i wybór najlepszego do realizacji.
Procedura powtarzana - modyfikuje proponowane plany aż do momentu wyboru najbardziej satysfakcjonującego. Etap 1: określenie potrzebnych zasobów; Etap 2: identyfikacja dostępnych zasobów; Etap 3: znalezienie różnic między wymaganiami a możliwościami; Etap 4: propozycja planu przezwyciężenia różnic określonych w etapie 3; Etap 5: oszacowanie planu i identyfikacja problemów - ograniczeń i nieosiągniętych celów; Etap 6: jeśli plan wymaga wprowadzenia zmian, należy powrócić do etapu 4; Etap 7: realizacja najlepszego planu.
Możliwość wystąpienia konkurencyjności celów!!! Proces planowania w rzeczywistości nie kończy się - on trwa stale. Konieczne jest sporządzenie serii planów - jednej na każdy okres. Model powtarzanego planowania pozwala organizacjom działać cyklicznie.
Zapasy w procesie planowania Zapasy - regulują powiązanie między podażą a popytem. Dzięki zapasom produkcja podczas danego okresu nie potrzebuje dokładnie dobranych prognoz popytu, gdyż popyt może być zaspokajany przez: zapasy zrobione na początku danego okresu, produkcję podczas danego okresu, przyszłą produkcję z opóźnioną dostawą.
St = St-1 + Pt - Dt St = St-1 + Pt - Dt - Bt-1 + Bt Zapasy na koniec danego okresu (St) = Zapasy na koniec ostatniego okresu (St-1) + Produkcja w danym okresie (Pt) - Popyt w danym okresie (Dt) Brak zaległych zamówień (popyt w danym okresie jest zaspokajany przez produkcję na przyszły okres): St = St-1 + Pt - Dt Występują zaległe zamówienia: St = St-1 + Pt - Dt - Bt-1 + Bt gdzie: Bt oznacza wielkość zaległych zamówień w okresie t, które są realizowane przez produkcję z okresu t+1.
Powyższa procedura aktualizacji może być wykorzystywana w planowaniu innych zasobów, np.: Liczba zatrudnionych w aktualnym miesiącu = Liczba zatrudnionych w ostatnim miesiącu - Zwolnienia i rezygnacje na koniec ostatniego miesiąca + Liczba nowo zatrudnionych na początku aktualnego miesiąca
Zadanie 1 Prognoza popytu na dany produkt na okres najbliższych ośmiu miesięcy wygląda następująco: Minimum 10 jednostek towaru znajduje się w zapasach, nie przyjmuje się także zaległych zamówień. Aktualnie 35 jednostek towaru znajduje się w zapasach, a produkcji składa się z partii liczących po 50 jednostek. Plan produkcji ma na celu zaspokoić popyt. Miesiąc 1 2 3 4 5 6 7 8 Popyt 15 25 30 40 20
Plany zagregowane
Zagregowane planowanie: korzysta z prognoz popytu oraz wydajności, na podstawie tego planowania sporządzane są plany produkcji dla każdej rodziny produktów, na każdy z kolejnych kilku miesięcy, nie jest związane z indywidualnymi produktami.
Plan zagregowany zawiera następujące pytania: Czy produkcja powinna być utrzymywana na stałym poziomie, czy też powinna zmieniać się wraz z popytem? Czy zapasy powinny odpowiadać zmieniającemu się popytowi? Wtedy produkcja zasilałaby zapasy w okresie niskiego popytu, natomiast w okresie wysokiego popytu korzystano by z tych zapasów. Czy powinni być wykorzystani poddostawcy w okresie najwyższego popytu? Czy wielkość siły roboczej powinna zmieniać się wraz z popytem? Jak formy pracy mogą być zmieniane dla zaspokojenia zmieniającego się popytu? Czy ceny powinny ulegać zmianie? Czy można dopuścić do niedoborów z powodu np. opóźnionej dostawy? Czy popyt może być wyrównany? Czy produkcja powinna zmieniać się wraz popytem, czy też powinna być bardziej stabilna?
Sposoby zaspokojenia niestabilnego popytu: 1. Nadążanie za popytem — gdy produkcja dokładnie zaspokaja popyt: nie powoduje zmian w ilości zapasów, konieczna jest zmiana produkcji w każdym okresie, wynajęcie lub zwolnienie pracowników, zmiana poziomów produkcji itd. sytuacja możliwa jedynie w przypadku usług, które nie mogą magazynować swoich produktów.
2. Produkcja o stałej wydajności - produkcja jest stała dla średniego popytu w planowanym okresie: wydajność jest stała, a popyt jest zmienny, powstające różnice są zaspokajane przez tworzenie lub korzystanie z zapasów, zawsze ponoszone są koszty zapasów oraz koszty niedoborów.
3. Polityka mieszana - połączenie dwóch poprzednich sposobów: pojawiają się zmiany w wydajności, ale nie w każdym okresie T stała produkcja, jednak redukuje koszty zapasów przez dopuszczenie pewnych zmian, w praktyce jest to najczęściej używany plan.
Zalety stałej produkcji: planowanie jest łatwiejsze, strumień produktów jest równiejszy, jest mniej problemów związanych ze zmianami, nie ma potrzeby wynajmowania ani zwalniania pracowników, pracownicy mają regularne modele (normy) pracy, większe partie redukują koszty, zapasy są pomniejszane, jeśli są mniejsze wahania popytu, realizowanie zamówień może następować szybciej, doświadczenie w produkcji zmniejsza problemy.
Celem planowania zagregowanego jest ustalanie średniookresowych planów dla rodzin produktów aby: doprowadzić do zaspokojenia całego popytu, utrzymywać produkcję na względnie stałym poziomie, trzymać się ściśle planu wydajności, osiągać inne szczególne cele i spełniać obowiązki.
Sposoby sporządzania planów zagregowanych: podejście intuicyjne, metody graficzne, arytmetyka macierzowa, model matematyczny.
Podejście intuicyjne kolejna miesięczna produkcja będzie podobna do produkcji z ostatniego miesiąca, produkcja równa średniemu planowanemu popytowi, Zalety: wygodne i łatwe stosowanie, proces łatwy do zrozumienia, eksperci osiągają rezultaty akceptowane przez przedsiębiorstwo. Wady: daje rezultaty o zmiennej i niepewnej jakości, jest czasochłonne, może zawierać pewne istotne odchylenia.
Zadanie 2 Firma X ma prognozy na przyszły całkowity miesięczny popyt dla rodziny produktów. Jeśli jest to jedyna informacja, jaką posiadasz, to jaki plan produkcji zaproponujesz dla produktów? Miesiąc Styczeń Luty Marzec Kwiecień Maj Czerwiec Lipiec Popyt 80 70 60 120 180 150 110
2. Obliczenia macierzowe Struktura macierzy: dostępne zasoby po lewej stronie okresy u góry macierzy zdolność dla każdego z zasobów po prawej stronie macierzy, popyt na dole macierzy. Szablon macierzy jest używany dla dwóch wielkości: kosztu użycia zasobów oraz zasobów używanych w danym okresie.
Procedura planowania zagregowanego Należy rozważyć kolejny przedział czasu. Należy znaleźć najmniejszy koszt w kolumnie. Należy wyznaczyć jak największą produkcję dla pola z najmniejszym kosztem, nie przekraczając ani dostawy zasobów, ani popytu na produkty. Należy odjąć wyznaczoną ilość z całkowitej wydajności, aby określić zapasową wydajność i obliczyć niezaspokojony popyt. Jeśli istnieje niezaspokojony popyt, powrócić do punktu 2. Jeśli cały popyt zaspokojono, przejdź do następnego okresu w punkcie 1.
Zadanie Jesteś menedżerem operacyjnym w małej firmie produkcyjnej. Przewidujesz zagregowany popyt dla rodziny produktów na następne cztery miesiące na poziomie: 130, 80, 180 i 140. Normalna wydajność firmy wynosi 100 jednostek miesięcznie, nadgodziny obejmują 20 jednostek, natomiast poddostawcy mają wydajność 60 jednostek miesięcznie. Jednostka wyrobu kosztuje 10 funtów przy normalnej wydajności, 12 funtów przy pracy w nadgodzinach i 15 funtów przy podwykonawcach. Gdy magazynujemy zapasy, ponosimy koszt 1 funta na jednostkę w miesiącu i ani zamówienia zaległe, ani niedobory nie są dozwolone. Wykorzystujesz metodę macierzy, aby stworzyć zagregowany plan dla produktów. Jakie wyniki osiągniesz?