MSR 16 Rzeczowe aktywa trwałe Paulina Smugarzewska

Cel Celem standardu jest uregulowanie sposobu księgowania rzeczowych aktywów trwałych tak, aby użytkownicy sprawozdania finansowego mogli zapoznać się z informacjami na temat inwestycji jednostki w rzeczowe aktywa trwałe ze zmianami w ramach tych inwestycji

Zakres Standard stosowany jest do księgowania rzeczowych aktywów trwałych, chyba że inny standard nakłada wymóg lub zezwala na zastosowanie innego podejścia księgowego

Brak zastosowania do : Rzeczowych aktywów trwałych zaklasyfikowanych jako aktywa przeznaczone do sprzedaży zgodnie z MSSF 5 Aktywów biologicznych związanych z działalnością rolniczą Ujmowania i wyceny aktywów z tyt. Poszukiwania i oceny zasobów mineralnych Praw do złóż mineralnych oraz złóż mineralnych, takich jak ropa naftowa, gaz ziemny i podobne nieodnawialne zasoby naturalne

Zakres (1) Inne standardy mogą wymagać ujmowania składników rzeczowych aktywów trwałych zgodnie z innym podejściem od proponowanego w niniejszym standardzie Jednostka stosuje niniejszy standard do aktywów będących w trakcie budowy lub dostosowania do potrzeb przyszłego użytkowania w charakterze nieruchomości inwestycyjnych, które jeszcze nie spełniają definicji „nieruchomości inwestycyjnych” zawarte w MSR 40 Nieruchomości inwestycyjne

Rzeczowe aktywa trwałe Środki trwałe które są utrzymywane w celu wykorzystania ich w procesie produkcyjnym lub przy dostawach dóbr i świadczeniu usług, w celu oddania do używania innym podmiotom na podstawie umowy najmu lub w celach administracyjnych Środki trwałe którym towarzyszy oczekiwanie, iż będą wykorzystywane przez czas dłuższy niż jeden okres

UJMOWANIE

Cenę nabycia lub koszt wytworzenia pozycji rzeczowych aktywów trwałych ujmuje się jako składnik aktywów jeżeli jest prawdopodobne, że jednostka będzie uzyskiwać korzyści ekonomiczne w związku z danym składnikiem aktywów oraz koszt tego składnika aktywów można wiarygodnie wycenić

Nabycie rzeczowych aktywów trwałych ze względów bezpieczeństwa lub z racji ochrony środowiska może okazać się niezbędne dla jednostki gospodarczej w celu uzyskania przyszłych korzyści ekonomicznych z jej aktywów – w takim przypadku nabycie tych pozycji spełnia warunki ujęcia ich jako aktywów Jednostka nie zwiększa wartości bilansowej pozycji rzeczowych aktywów trwałych o koszty bieżącego utrzymania tych aktywów Części składowe niektórych pozycji rzeczowych aktywów trwałych mogą wymagać wymiany w regularnych odstępach czasu – jednostka ujmuje w wartości bilansowej pozycji rzeczowych aktywów koszty wymiany części tych pozycji w momencie ich poniesienia, jeśli kryteria ujmowania są spełnione W momencie przeprowadzania regularnych przeglądów, jego koszty zostają ujęte w wartości bilansowej odpowiedniej pozycji rzeczowych aktywów trwałych jako koszty zastąpienia

POCZĄTKOWA WYCENA Pozycję rzeczowych aktywów trwałych, która kwalifikuje się do ujęcia jako składnik aktywów, początkowo wycenia się wg ceny nabycia lub kosztu wytworzenia

POCZĄTKOWA WYCENA (1) Na cenę nabycia lub koszt wytworzenia składają się : Cena zakupu, łącznie z cłami importowymi i niepodlegającymi odliczeniu podatkami od zakupu, pomniejszona o upusty handlowe i rabaty Wszystkie inne pozwalające się bezpośrednio przyporządkować koszty Szacunkowe koszty demontażu i usunięcia składnika aktywów oraz koszty przeprowadzenia renowacji miejsca, w którym się znajdował, do których jednostka jest zobowiązana w związku z nabyciem pozycji rzeczowych aktywów trwałych

POCZĄTKOWA WYCENA (2) Koszty nie stanowiące części ceny nabycia lub kosztu wytworzenia : Koszty otwarcia nowego zakładu Nakłady na wprowadzenie nowego produktu lub usługi Nakłady na prowadzenie działalności gospodarczej w nowej lokalizacji lub w transakcjach z nową klasą odbiorców Koszty administracji i inne koszty ogólnozakładowe

POCZĄTKOWA WYCENA (3) Kapitalizowanie kosztów nabycia bądź wytworzenia kończy się w momencie dostosowania składnika aktywów do miejsca i warunków potrzebnych do rozpoczęcia jego funkcjonowania zgodnie z zamierzeniami kierownictwa.

POCZĄTKOWA WYCENA (4) Koszty niewłączane do WB : Koszty poniesione w czasie, w którym składnik aktywów mógłby funkcjonować zgodnie z zamierzeniami kierownictwa, lecz nie jest używany lub nie są w pełni wykorzystane jego możliwości produkcyjne Początkowe straty operacyjne Koszty zmiany lokalizacji lub reorganizacji części lub całości działalności operacyjnej jednostki

POCZĄTKOWA WYCENA (5) Koszt wytworzenia podobnych aktywów na sprzedaż w toku zwykłej działalności gospodarczej jest zazwyczaj równy kosztowi wyprodukowania tychże aktywów na sprzedaż Koszty związane z nietypowymi ilościami zmarnowanych materiałów, nadmiernych kosztów robocizny lub innych środków zużytych w procesie produkcji składnika aktywów wytwarzanego przez jednostkę gospodarczą we własnym zakresie nie są wliczane w koszt wytworzenia tego składnika aktywów

Ustalenie ceny nabycia lub kosztu wytworzenia Pozycje rzeczowych aktywów trwałych mogą być nabyte w drodze wymiany na inne pozycje aktywów niepieniężnych lub na grupę pozycji aktywów pieniężnych i niepieniężnych

Ustalenie ceny nabycia lub kosztu wytworzenia (1) Transakcja wymiany nie ma treści ekonomicznej Nie można wiarygodnie ustalić wartości godziwej żadnego z wymienianych aktywów

Ustalenie ceny nabycia lub kosztu wytworzenia (2) Transakcja wymiany ma treść ekonomiczną jeżeli : Konfiguracja przepływów pieniężnych związanych z otrzymanym składnikiem aktywów różni się od konfiguracji przepływów pieniężnych związanych z przekazanym w zamian składnikiem aktywów Wartość charakterystyczna dla jednostki gospodarczej w części działalności, na którą wpłynęła transakcja, zmienia się w wyniku transakcji wymiany Różnica w wyżej wymienionych podpunktach jest istotna w porównaniu z wartością godziwą wymienionych aktywów

Ustalenie ceny nabycia lub kosztu wytworzenia (3) Wiarygodna wycena wartości godziwej aktywów: Zmienność w zakresie rozsądnych szacunków wartości godziwej nie są dla tego składnika aktywów istotne Prawdopodobieństwo różnych szacunków w danym zakresie można wiarygodnie określić i wykorzystać do szacowania wartości godziwej

Ustalenie ceny nabycia lub kosztu wytworzenia (4) Cenę nabycia składnika aktywów będącego w posiadaniu leasingobiorcy w ramach leasingu finansowego ustala się przy użyciu zasad przedstawionych w MSR 17 Wartość bilansowa rzeczowych aktywów trwałych może zostać pomniejszona o kwotę odnoszących się do nich dotacji rządowych zgodnie z MSR 20

WYCENA PO POCZĄTKOWYM UJĘCIU

Jednostka dokonuje wyboru zasady (polityki) rachunkowości dotyczącej sposobu wyceny opartego albo na cenie nabycia lub koszcie wytworzenia zgodnie z paragrafem 30, albo na wartości przeszacowanej zgodnie z paragrafem 31

Model ceny nabycia lub kosztu wytworzenia Składnik aktywów wykazuje się według ceny nabycia lub kosztu wytworzenia pomniejszonego o umorzenie i zakumulowane odpisy aktualizujące z tyt. utraty wartości narastająco

Model oparty na wartości przeszacowanej Składnik aktywów wykazuje się w wartości przeszacowanej, pomniejszonej o kwotę późniejszego umorzenia i późniejszych odpisów aktualizujących z tyt. utraty wartości narastająco

Model oparty na wartości przeszacowanej (1) Wartość godziwa gruntów i budynków – ustalana zazwyczaj na podstawie wyceny opartej na ewidencji transakcji rynkowych, dokonywanej zwyczajowo przez profesjonalnych rzeczoznawców Wartość godziwa maszyn i urządzeń - wartość rynkowa ustalona na podstawie wyceny rzeczoznawców Jeżeli wartość godziwa przeszacowywanego składnika aktywów różni się w sposób istotny od jego wartości bilansowej, wymagane jest przeprowadzenie kolejnego przeszacowania

Model oparty na wartości przeszacowanej (2) Umorzenie w dniu przeszacowania : Proporcjonalnie przeliczane w związku ze zmianą wartości bilansowej brutto składnika aktywów, tak aby wartość bilansowa tego składnika po przeszacowaniu równała się jego przeszacowanej wartości Odliczane od wartości bilansowej brutto składnika aktywów, a jego wartość netto jest przekształcana do wartości przeszacowanej składnika aktywów

Model oparty na wartości przeszacowanej (3) Jeżeli pozycja rzeczowych aktywów trwałych jest przeszacowywana, cała grupa rzeczowych aktywów trwałych, do której przynależy dany składnik aktywów, zostaje przeszacowana

Model oparty na wartości przeszacowanej (4) Grupy odrębne : Grunty Budynki i budowle Maszyny Statki Samoloty Pojazdy mechaniczne Meble i instalacje Wyposażenie biurowe

Model oparty na wartości przeszacowanej (5) Pozycje należące do danej grupy rzeczowych aktywów trwałych przeszacowuje się równocześnie w celu uniknięcia wykazywania w sprawozdaniu finansowym kwot, które byłyby mieszaniną cen nabycia i wartości ustalonych na różne dni Jeżeli WB składnika aktywów wzrosła wskutek aktualizacji wyceny, zwiększenie zalicza się bezpośrednio do kapitału własnego jako nadwyżkę z aktualizacji wyceny Jeżeli WB składnika aktywów zmniejszyła się wskutek przeszacowania, zmniejszenie ujmuje się jako koszt danego okresu

Model oparty na wartości przeszacowanej (6) Nadwyżkę z aktualizacji wyceny zaliczoną do kapitału własnego można bezpośrednio przenieść do zysków zatrzymanych w momencie usunięcia odpowiadającego jej składnika aktywów z bilansu Wpływ przeszacowania rzeczowych aktywów trwałych na podatek dochodowy, o ile zaistnieje, należy ujmować zgodnie z MSR 12 Podatek dochodowy

Amortyzacja Każda część składowa pozycji rzeczowych aktywów trwałych, której cena nabycia jest istotny w porównaniu z ceną nabycia całej pozycji, jest amortyzowana osobno

Amortyzacja (1) Istotne części składowe pozycji rzeczowych aktywów trwałych mogą być grupowane w celu ustalenia odpisu amortyzacyjnego Jeżeli jednostka osobno amortyzuje pewne części pozycji rzeczowych aktywów trwałych, amortyzuje osobno pozostałą część tej pozycji (jednostkowo nieistotne części)

Amortyzacja (2) Odpisy amortyzacyjne za każdy okres ujmuje się jako koszt danego okresu, o ile nie są wliczone w wartość bilansową innego składnika aktywów Jeżeli korzyści ekonomiczne pochodzące z danego składnika aktywów są zużywane przez jednostkę gospodarczą do produkcji innych aktywów, to odpisy amortyzacyjne składają się na część ceny nabycia innego składnika aktywów i są ujęte w jego wartości bilansowej

Wartość podlegająca amortyzacji i okres amortyzacji Podlegającą amortyzacji wartość pozycji rzeczowych aktywów trwałych rozkłada się w sposób systematyczny na przestrzeni okresu użytkowania

Wartość podlegająca amortyzacji i okres amortyzacji (1) Wartość końcową i okres użytkowania składnika aktywów weryfikuje się co najmniej na koniec każdego roku finansowego i w przypadku, gdy oczekiwania różnią się od wcześniejszych szacunków, zmianę ujmuje się jako zmianę wartości szacunkowych zgodnie z MSR 8 Odpisów amortyzacyjnych dokonuje się tak długo, jak długo wartość końcowa składnika aktywów nie przewyższa jego wartości bilansowej Wartość końcowa składnika aktywów może wzrosnąć do kwoty równej lub wyższej od jego wartości bilansowej – w takiej sytuacji nie dokonuje się odpisu amortyzująceg

Wartość podlegająca amortyzacji i okres amortyzacji (2) Jednostka rozpoczyna amortyzację składnika rzeczowych aktywów trwałych gdy jest on dostępny do użytkowania Zakończenie amortyzacji następuje gdy składnik aktywów zostanie przeznaczony do sprzedaży zgodnie z MSSF 5, lub gdy zostanie usunięty z bilansu – w zależności od tego, który moment jest wcześniejszy Korzyści ekonomiczne pochodzące ze składnika aktywów konsumowane są przez jednostkę gospodarczą przede wszystkim w drodze użytkowania składnika aktywów

Wartość podlegająca amortyzacji i okres amortyzacji (3) Przy ustaleniu okresu użytkowania składnika aktywów należy wziąć pod uwagę : Oczekiwane wykorzystanie składnika aktywów Oczekiwane zużycie fizyczne Technologiczną lub rynkową utratę przydatności Prawne lub inne podobne ograniczenia dotyczące wykorzystania składnika aktywów

Wartość podlegająca amortyzacji i okres amortyzacji (4) Wzrost gruntu na którym stoi budynek, nie wpływa na ustalenie wartości podlegającej amortyzacji budynku Jeśli w wartości gruntu są uwzględnione koszty demontażu i usunięcia składnika aktywów oraz koszty przeprowadzenia renowacji miejsca, to ta część wartości bilansowej gruntu podlega amortyzacji przez okres, w którym jednostka będzie uzyskiwać korzyści wynikające z ponoszenia tych kosztów

Metoda amortyzacji Zastosowana metoda amortyzacji odzwierciedla tryb konsumowania przez jednostkę gospodarczą korzyści ekonomicznych ze składnika aktywów Jeżeli nastąpiła istotna zmiana w oczekiwanym trybie konsumowania przez jednostkę gospodarczą korzyści ekonomicznych ze składnika aktywów, metoda amortyzacji ulega zmianie w zakresie odzwierciedlającym tę zmianę

Metoda amortyzacji (1) Liniowa – stosowanie stałych odpisów amortyzacyjnych na przestrzeni okresu użytkowania składnika aktywów przy niezmienionej wartości końcowej Degresywna – zmniejszanie odpisów amortyzacyjnych na przestrzeni okresu użytkowania składnika aktywów Metoda oparta na liczbie wytworzonych produktów – ustalenie odpisu amortyzacyjnego na podstawie oczekiwanego wykorzystania skladnika aktywów lub wielkości produktów

UTRATA WARTOŚCI

Odszkodowania związane z utratą wartości Odszkodowania uzyskane od stron trzecich z tytułu utraty wartości lub utracenia pozycji rzeczowych aktywów trwałych ujmuje się w RZiS w momencie, w którym staną się należne Utrata wartości lub utracenie pozycji rzeczowych aktywów trwałych, odnośnie roszczenia o odszkodowania lub wypłaty odszkodowań uzyskane od stron trzecich oraz wynikający stąd zakup lub wytworzenie aktywów zastępujących dotychczasowe aktywa, stanowią odrębne zdarzenia ekonomiczne i należy je traktować zgodnie z zasadami : Utratę wartości składnika aktywów należy ujmować zgodnie z MSR 36 Usunięcie z bilansu pozycji rzeczowych aktywów trwałych w wyniku zakończenia użytkowania lub sprzedaży należy ujmować zgodnie z wymogami niniejszego standardu Odszkodowania uzyskane od stron trzecich z tyt. Utraty wartości lub utracenia pozycji rzeczowych aktywów trwałych są brane pod uwagę przy ustalaniu wyniku fin. W momencie, gdy staną się należne Cenę nabycia aktywów poddanych renowacji, zakupionych lub wytworzonych w celu zastąpienia aktywów lub składnika aktywów, należy ustalać zgodnie z niniejszym standardem

Wyłączenie

Wartość bilansowa pozycji rzeczowych aktywów trwałych zostanie usunięta z bilansu : W momencie zbycia Gdy nie przewiduje się osiągnięcia przyszłych korzyści ekonomicznych z jego użytkowania i następującego po nim zbycia

Wyłączenie (1) zyski i straty wynikające z faktu usunięcia pozycji rzeczowych aktywów trwałych z bilansu ujmuje się w RZiS w momencie usunięcia z bilansu; zysków nie klasyfikuje się jako przychodu Zbycie pozycji rzeczowych aktywów trwałych może mieć różną postać; w celu ustalenia momentu zbycia jednostka stosuje kryteria określone w MSR 18 dotyczące ujmowania przychodu z tyt. Sprzedaży dóbr; MSR 17 stosuje się do zbycia w transakcji sprzedaży i leasingu zwrotnego

Wyłączenie (2) jeśli zgodnie z kryteriami ujmowania jednostka wyodrębnia w wartości bilansowej pozycji rzeczowych aktywów trwałych koszt zastąpienia części składowej tej pozycji, wtedy również wartość bilansowa tego komponentu jest usuwana z bilansu niezależnie od tego, czy była osobno amortyzowana Zyski i straty wynikające z faktu usunięcia pozycji rzeczowych aktywów trwałych z bilansu są ustalone jako różnica między przychodami netto ze zbycia a wartością bilansową tej pozycji Przychód należny z tytułu zbycia pozycji rzeczowych aktywów trwałych ujmuje się początkowo w jego wartości godziwej; jeżeli płatność jest odroczona, otrzymany przychód ujmuje się w wartości ekwiwalentu ceny gotówkowej

UJAWNIANIE INFORMACJI

UJAWNIANIE INFORMACJI (1) Metody wyceny zastosowane do ustalenia wartości bilansowej brutto Zastosowane metody amortyzacji Okresy użytkowania nieruchomości i zastosowane stawki amortyzacyjne Wartość brutto i umorzenie Uzgodnienie wartości bilansowej z początku okresu z wartością z końca okresu, pokazujące: Zwiększenia Aktywa zaklasyfikowane jako przeznaczone do sprzedaży lub zawarte w grupie do zbycia zaklasyfikowanej jako przeznaczona do sprzedaży zgodnie z MSSF 5 i inne zbycia Nabytek wskutek połączenia jednostek gospodarczych Zwiększenia i zmniejszenia wynikające z przeszacowania oraz z odpisów aktualizujących z tyt. Utraty wartości, które zostały ujęte w kapitale własnym lub odwrócone bezpośrednio z kapitałem własnym zgodnie z MSR 36 Odpisy aktualizujące z tyt. Utraty wartości ujęte w RZiS zgodnie z MSR 36 Odpisy aktualizujące z tyt. Utraty wartości, które zostały odwrócone w RZiS zgodnie z MSR 36 Amortyzację Różnice kursowe netto Inne zmiany

UJAWNIANIE INFORMACJI (2) Fakt istnienia i kwoty ograniczeń dotyczących tytułu prawnego jednostki gospodarczej oraz informacje o zastawieniu rzeczowych aktywów trwałych tytułem zabezpieczenia zobowiązań Kwoty nakładów uwzględnionych w wartości bilansowej pozycji rzeczowych aktywów trwałych w toku budowy Kwoty zobowiązań umownych zaciągniętych w celu nabycia rzeczowych aktywów trwałych Kwoty otrzymanych odszkodowań uzyskanych z tytułu utraty wartości lub utracenia pozycji rzeczowych aktywów trwałych ujętych w RZiS

UJAWNIANIE INFORMACJI (3) Niezbędne jest ujawnienie : Amortyzacji naliczonej w danym okresie w podziale na amortyzację uwzględnioną w RZiS i stanowiącą część ceny nabycia innych aktywów Umorzenia na koniec tego kresu W przypadku rzeczowych aktywów trwałych konieczność ujawniania informacji może wynikać ze zmian szacunków odnoszących się do: Wartości końcowych Szacowanych kosztów demontażu, przemieszczenia i renowacji pozycji rzeczowych aktywów trwałych Okresów użytkowania Metody amortyzacji

UJAWNIANIE INFORMACJI (4) Jeżeli pozycje rzeczowych aktywów trwałych są wykazywane w wartościach przeszacowanych, należy poinformować o: Dacie, na którą dokonano przeszacowania Tym, czy został powołany niezależny rzeczoznawca Metodach i istotnych założeniach przyjętych przy szacowaniu wartości godziwej pozycji Stopniu, w jakim wartość godziwa pozycji została ustalona bezpośrednio w oparciu o ceny zaczerpnięte z aktywnego rynku lub ceny przyjęte w ostatnich transakcjach lub do której ustalenia przyjęto inne techniki wyceny Wartości bilansowej każdej przeszacowanej grupy rzeczowych aktywów trwałych, która figurowałaby w sprawozdaniu finansowym, gdyby aktywa te były wykazywane w cenie nabycia Nadwyżce z aktualizacji wyceny

UJAWNIANIE INFORMACJI (5) Użytkownicy sprawozdania finansowego mogą za przydatne uznać także : Wartość bilansową czasowo nieużywanych rzeczowych aktywów trwałych Wartość bilansową brutto wszystkich, w pełni zamortyzowanych, rzeczowych aktywów trwałych będących nadal w używaniu Wartość bilansową rzeczowych aktywów trwałych wycofanych z używania i niezaklasyfikowanych jako przeznaczone do sprzedaży zgodnie z MSSF 5 Wartość godziwą rzeczowych aktywów trwałych (o ile różni się ona w sposób istotny od wartości bilansowej )

Dziękuję