WZROST I ROZWÓJ GOSPODARCZY Wykład 12 WNE UW J. Wilkin - Ekonomia

PLAN WYKŁADU TERMINOLOGIA PRZEGLĄD STANU FAKTYCZNEGO CZYNNIKI WZROSTU GOSPODARCZEGO MODELE WZROSTU GOSPODARCZEGO WZROST GOSPODARCZY A DOBROBYT J. Wilkin - Ekonomia

WZROST GOSPODARCZY A ROZWÓJ GOSPODARCZY Wzrost gospodarczy: Proces powiększania efektów gospodarowania, wyrażający się przede wszystkim w zwiększaniu Produktu Krajowego Brutto Produkt Krajowy Brutto – wartość nowo wytworzonych dóbr i usług w danej gospodarce narodowej w ciągu roku Rozwój gospodarczy: złożony proces gospodarczo-społeczny, przejawiający się w przemianach strukturalnych gospodarki oraz poprawie najważniejszych wskaźników charakteryzujących warunki życia społeczeństwa. Syntetycznym wskaźnikiem rozwoju jest stosowany przez UNDP tzw. Wskaźnik Rozwoju Społecznego (HDI – Human Development Index) J. Wilkin - Ekonomia

KLASYFIKACJE KRAJÓW (pod względem rozwoju) - rozwinięte vs. nierozwinięte/rozwijające się/zacofane - uprzemysłowione vs. nieuprzemysłowione - Pierwszy, Drugi, Trzeci Świat - Północ vs. Południe - bogate vs. biedne J. Wilkin - Ekonomia

II. PRZEGLĄD STANU FAKTYCZNEGO Stopa wzrostu gospodarczego w wybranych krajach (2000-2004) Kraj 2000 2001 2002 2003 2004 Średnia Argentyna -1 -4 -11 9 0.4 Bangladesz 6 5 4 5.2 Chiny 8 10 8.6 Etiopia 2 13 Francja 1 1.8 Niemcy 3 1.2 Polska Rosja 7 6.8 USA 2.8 Źródło: Obliczenia własne w oparciu o Bank Światowy (2005). J. Wilkin - Ekonomia

II. PRZEGLĄD STANU FAKTYCZNEGO Ewolucja PKB w krajach postsocjalistycznych (1990-2004) Źródło: Obliczenia własne w oparciu o Bank Światowy (2002, 2005). J. Wilkin - Ekonomia

II. PRZEGLĄD STANU FAKTYCZNEGO Wybrane wskaźniki rozwoju gospodarczego (2001) Kraj PKB per capita ($,PPP) Średnia dług. życia % analfabetów pow. 15 lat HDI Argentyna 12 090 74 3 0.842 Bangladesz 1 650 61 59 0.470 Chiny 3 940 70 17 0.718 Etiopia 660 42 63 0.321 Francja 24 470 79 b.d. 0.924 Niemcy 25 010 77 0.921 Polska 9 030 73 0.828 Rosja 8 030 66 1 0.775 USA 34 260 0.934 J. Wilkin - Ekonomia Źródło: Human Development Report (2002).

CZYNNIKI INSTYTUCJONALNE III. CZYNNIKI WZROSTU ZASOBY NATURALNE CZYNNIKI OSOBOWE CZYNNIKI KAPITAŁOWE CZYNNIKI INSTYTUCJONALNE J. Wilkin - Ekonomia

Y = K × 1/k IV. MODELE WZROSTU MODEL HARRODA-DOMARA gdzie: Y – produkt krajowy brutto K – kapitał k – kapitałochłonność J. Wilkin - Ekonomia

DY = DK × 1/k IV. MODELE WZROSTU MODEL HARRODA-DOMARA cd. gdzie: DY – wzrost produktu krajowego brutto DK – przyrost kapitału (= inwestycje) k – kapitałochłonność J. Wilkin - Ekonomia

DY/Y = DK/Y × 1/k IV. MODELE WZROSTU MODEL HARRODA-DOMARA cd. gdzie: DY/Y – stopa wzrostu produktu krajowego brutto DK/Y – stopa inwestycji k – kapitałochłonność J. Wilkin - Ekonomia

Y = f(K, L, A) IV. MODELE WZROSTU MODEL SOLOWA gdzie: Y – produkt krajowy brutto K – kapitał L – siła robocza (praca) A – efektywność wykorzystania czynników produkcji (technologia) J. Wilkin - Ekonomia

DY/Y = a + WK×rK + WL×rL IV. MODELE WZROSTU MODEL SOLOWA cd. gdzie: DY/Y – stopa wzrostu produktu krajowego brutto a – parametr efektywności wykorzystania czynników produkcji WK (WL) – proporcja dochodu przypadająca na kapitał (pracę) rK (rL) – stopa wzrostu kapitału (pracy) J. Wilkin - Ekonomia

IV. MODELE WZROSTU Źródła wzrostu PKB w USA w latach 1929-1982 Źródło wzrostu Udział (%) Wzrost zatrudnienia 32 Wzrost wydajności pracy 68 w tym: postęp techniczny 28 wzrost kapitału 19 edukacja 14 wzrost skali produkcji 9 lepsza alokacja zasobów 8 ochrona środowiska i zasobów pracy -9 J. Wilkin - Ekonomia Źródło: Denison, 1985.

V. WZROST A DOBROBYT WZROST GOSPODARCZY A REDYSTRYBUCJA DOCHODÓW GRANICE WZROSTU (wg. Raportów dla Klubu Rzymskiego) J. Wilkin - Ekonomia

Pytania problemowe Wyjaśnij różnice między pojęciem wzrostu i rozwoju gospodarczego W jaki sposób możemy mierzyć wzrost i rozwój gospodarczy? Jak przebiega ewolucja znaczenia różnych czynników wzrostu gospodarczego? Klasyczne modele wzrostu gospodarczego Wykorzystanie Human Development Index dla mierzenia i porównywania rozwoju gospodarczego J. Wilkin - Ekonomia