Portret zbiorowości ludzi bezdomnych województwa pomorskiego 2009 Szkolenie realizatorów badania socjodemograficznego 2009 Maciej Dębski, Uniwersytet Gdański Łukasz Browarczyk, Pomorskie Forum na rzecz Wychodzenia z Bezdomności PatronatPatronat honorowy: medialny:

Główny cel badań socjodemograficznych wśród osób bezdomnych to: ustalenie ich liczby oraz podstawowych danych społeczno- demograficznych. Diagnoza takich aspektów jak: płeć wiek wykształcenie miejsce i forma przebywania korzystanie z pomocy doświadczenie bezdomności: niezależne (zewnętrzne) i zależne (wewnętrzne) przyczyny bezdomności, długość pozostawania osobą bezdomną zdrowie aktywność zawodowa sytuacja mieszkaniowa I. Cel Badania

PatronatPatronat honorowy: medialny: Cele szczegółowe: stworzenie map przestrzennych przebywania osób bezdomnych poza placówkami lepsze poznanie charakteru miejsc przebywania osób bezdomnych sprowadzenie osób bezdomnych do placówek w sytuacji zagrożenia życia nagłośnienie problematyki bezdomności współpraca międzysektorowa stworzenie materiału do analiz porównawczych mających za zadanie określenie dynamiki zjawiska bezdomności w województwie pomorskim udoskonalanie metodologii badania problematyki bezdomności I. Cel Badania

PatronatPatronat honorowy: medialny: Grupa docelowa: 1.Osoby bezdomne – BEZ DACHU NAD GŁOWĄ Dworce kolejowe i autobusowe oraz ich okolice; Tereny ogródków działkowych, domki letniskowe; Garaże; Kanały i węzły ciepłownicze; Ulice; Plaże; Pustostany, budynki do rozbiórki; Ogrzewalnie; II. Kogo i gdzie badamy

PatronatPatronat honorowy: medialny: Grupa docelowa: 1.Osoby bezdomne – BEZ DACHU NAD GŁOWĄ Bunkry; Lasy i parki; Miejsca na cmentarzach; Centra handlowe, parkingi; Opuszczone samochody, przyczepy kempingowe; Klatki schodowe, zsypy, piwnice; strychy; śmietniki; Złomowce Ziemianki. Wagony i bocznice kolejowe Meliny II. Kogo i gdzie badamy

PatronatPatronat honorowy: medialny: Grupa docelowa: 2.Osoby bezdomne – BEZ WŁASNEGO DOMU Osoby przebywające w noclegowniach; Osoby bezdomne przebywające w całodobowych schroniskach dla osób bezdomnych; Osoby bezdomne przebywające w schroniskach dla kobiet [CIK, SOW]; Osoby bezdomne przebywające w zakładach penitencjarnych; Osoby bezdomne przebywające w szpitalach, Zakładach Opiekuńczo-Leczniczych i izbach wytrzeźwień; Osoby bezdomne zakwaterowane w mieszkaniach wspieranych (mieszkalnictwo treningowe, chronione); Osoby przebywające w hospicjach. II. Kogo i gdzie badamy

PatronatPatronat honorowy: medialny: 1.Ogólne błędy popełniane przez ankieterów. Niewypełnienie miejscowości i powiatu oraz miejsca pobytu osób bezdomnych. Pośpieszne i nieuważne realizowanie wywiadów. Niepełne wypełnianie wywiadów. Nieczytanie wszystkich pytań i wszystkich możliwych odpowiedzi do końca. Nie stosowanie się do reguł przejścia. Brak wystarczającego kontaktu i przepływu informacji pomiędzy. ankieterem z koordynatorem powiatowym. Realizowanie wywiadów zbiorowych. III. Najważniejsze błędy w badaniach

PatronatPatronat honorowy: medialny: 2.Błędy popełniane przez ankieterów w miejscach niemieszkalnych. Świadome mijanie miejsc przebywania osób bezdomnych. Brak dostatecznej informacji dotyczących miejsc przebywania osób bezdomnych Przymuszanie osób bezdomnych do udzielenia wywiadu. Realizacja wywiadów przez pracowników służb mundurowych a nie ankieterów. Krótki czas trwania badań terenowych w miejscach niemieszkalnych. III. Najważniejsze błędy w badaniach

PatronatPatronat honorowy: medialny: 3.Błędy popełniane przez ankieterów w miejscach mieszkalnych. Rozdawanie osobom bezdomnym ankiet do samodzielnego wypełnienia. Wypełnianie ankiet przez ankieterów nie na podstawie rozmowy z osobą bezdomną lecz na podstawie danych zebranych w wywiadzie środowiskowym. Wypełnianie ankiet przez pracowników socjalnych pracujących w placówce, w której przebywa badana osoba bezdomna. III. Najważniejsze błędy w badaniach

PatronatPatronat honorowy: medialny: 4.Błędy wynikające ze strony organizatorów badania. Niewystarczająca ilość szkoleń dla koordynatorów i ankieterów badania. Niewystarczająca liczba wolontariuszy zaangażowanych w badania terenowe. III. Najważniejsze błędy w badaniach

PatronatPatronat honorowy: medialny: Definicja bezdomności, nowe kategorie. Ludzie w schroniskach dla kobiet. Zakwaterowanie w schronisku dla kobiet. Ludzie zakwaterowani z powodu doświadczania przemocy w rodzinie (głównie kobiety [przebywające w CIK i SOW]), gdzie pobyt z założenia powinien być krótkoterminowy. Ludzie żyjący w niezabezpieczonym (niepewnym) mieszkaniu. Tymczasowo u rodziny lub przyjaciół. Życie w konwencjonalnym mieszkaniu, ale nie w swoim stałym miejscu zamieszkania z powodu braku domu. Osoby przebywające w melinach mieszczących sie w mieszkaniach, ale o bardzo niskim standardzie. Osoby, którym udziela się pomocy z tytułu bezdomności, a przebywają w takich miejscach. Policja oraz pracownicy socjalni z określonego rejonu powinni znać umiejscowienie melin w swoim rejonie. IV. Nowości w badaniu

PatronatPatronat honorowy: medialny: Nowy sposób prowadzenia kwestionariusza ankiety. Zdecydowaliśmy, że pytania w narzędziu badawczym podzielimy na dwie kategorie, te które będą stanowić rdzeń ankiety (w perspektywie wielu lat będą poddawane jedynie zmianom kosmetycznym) i blok pytań, który będzie wymienny. W każdym badaniu partia pytań poświęcana będzie innemu zagadnieniu. Zmieniliśmy pytania dotyczące przyczyn bezdomności, należy zwrócić szczególną uwagę na to, że wskazaliśmy na to, że uzależnienie, rozpad związku partnerskiego może być przyczyną zależną (np. alkoholizm samej osoby) od osoby bezdomnej lub niezależną (np. alkoholizm partnera). IV. Nowości w badaniu

PatronatPatronat honorowy: medialny: Nowe pytania w ankiecie. W tym roku postanowiliśmy zamieścić blok pytań poświęconych wychodzeniu z bezdomności i ocenie pomocy niesionej osobom bezdomnym, jako narzędziu służącemu usamodzielnieniu się. Pytamy min. o to, jak same osoby bezdomne postrzegają swe szanse na usamodzielnienie się. Jak postrzegają pomoc, którą otrzymują, czy pomoc ta stanowi dla nich ułatwienie w wychodzeniu z bezdomności. IV. Nowości w badaniu

PatronatPatronat honorowy: medialny: Rozróżnienie standardów na działkach. Przy zaznaczaniu miejsca realizacji badania uszczegółowiliśmy kategorię Działki i altany oraz rozbiliśmy ją na dwie podkategorie: Działki i altany o wysokim standardzie (spełniające warunki mieszkalne) i te o niskim standardzie – takich warunków nie spełniające. IV. Nowości w badaniu

PatronatPatronat honorowy: medialny: Nowy sposób realizacji badania nowe godziny realizacji badania. Zdecydowaliśmy, ze w pewnych okolicznościach badanie można realizować w dzień 4 grudnia. Chodzi nam konkretnie o ankietowanie osób przebywających w różnego rodzaju mieszkaniach wspieranych oraz osoby przebywające na działkach i altanach w miejscach o których lokalni pracownicy wiedzą, że osoby te zastaną w dzień w takich miejscach. Jednocześnie zastrzegamy, że w miejscach niemieszkalnych (np. działki) w przypadku niezastania osób w dzień bezwarunkowo należy te miejsca odwiedzić w godzinach wieczornych. IV. Nowości w badaniu

PatronatPatronat honorowy: medialny: Meliny W melinach badamy jedynie te osoby, które korzystają z pomocy z tytułu bezdomności. Działki, altany W przypadku tej kategorii rozróżniamy altany o niskim standardzie oraz altany o relatywnie wysokim standardzie. Chodzi tu o określenie jakości zamieszkiwania, Szpitale Badamy osoby, które są hospitalizowane, nie posiadają meldunku, nie posiadają miejsca, do którego mogą się udać po opuszczeniu szpitala. Chodzi także o osoby, które są hospitalizowane dłużej niż wymaga tego ich stan zdrowia ponieważ nie mają gdzie się udać po opuszczeniu szpitala. Badamy także osoby bezdomne przebywające w Zakładach Opiekuńczo-Leczniczych. V. Ważne

PatronatPatronat honorowy: medialny: Zakłady Karne Badamy osoby, które na 12 miesięcy przed opuszczeniem Zakładu Karnego nie mają zidentyfikowanego miejsca, do którego mogłyby się udać po opuszczenia zakładu. Czas realizacji badania (wydłużony) Mieszkania wspierane, działki, altany (miejsca co do, których mamy pewność, że przebywają tam osoby bezdomne, że zastaniemy respondentów) badanie można tam realizować w ciągu całego dnia 4 grudnia, jednak w przypadku niezastania tam osób należy udać się w te miejsca po godzinie 20:00. W przypadku realizacji badania w placówkach dla ludzi bezdomnych osoby, które były nieobecne w dniu realizacji badania w placówce (były na tzw. Wypisce) można dobadać do 7 grudnia włącznie. Każdej badanej osobie należy zadać pytanie o to czy nie była już badana kwestionariuszem ankiety. V. Ważne

PatronatPatronat honorowy: medialny: Wymiar współpracy ze służbami mundurowymi (Policja Straż graniczna, Straż Miejska, Służba Ochrony Kolei, Straż Pożarna). Pracownicy służb mundurowych zabezpieczają realizację badania w miejscach niemieszkalnych. Pracownicy mundurowi nie wypełniają ankiet, nie są ankieterami. Służby mundurowe mogą użyczać środków transportu na potrzeby badania (patrolowanie miejsc niemieszkalnych). Badamy osoby bezdomne przebywające w hospicjach. V. Ważne