Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Świecie nad Osą WYKONAWCA: Pracownia Kształtowania i Ochrony Środowiska EKOD Ul. Chętnika 20, 07-430 MYSZYNIEC pracownia.ekod@gmail.com

Program szkolenia Dzień 1 Czym jest gospodarka niskoemisyjna? Istota i założenia Planu gospodarki niskoemisyjnej: Cele, Założenia, zakres i wytyczne sporządzenia, Struktura. Etapy sporządzania Planu gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Świcie nad Osą.

Program szkolenia Dzień 2 Uwarunkowania sporządzenia Planu gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Świecie nad Osą wynikające z założeń dokumentów szczebla: Międzynarodowego, Krajowego, Regionalnego, Lokalnego Identyfikacja stanu obecnego gminy Świecie nad Osą: Strefa środowiskowa, Strefa społeczno-ekonomiczna, Infrastruktura gminy.

Program szkolenia Dzień 3 Identyfikacja obszarów problemowych. Plan działań na rzecz wdrażania gospodarki niskoemisyjnej w gminie Świecie nad Osą: Wizja zrównoważonej energetycznie gminy, Struktura celów długoterminowych i średnio/krótkoterminowych, Kierunki działań i ich charakterystyka. Przewidywane efekty i oszczędności energii wynikające z wdrażania gospodarki niskoemisyjnej w gminie Świecie nad Osą. Źródła finansowania Planu gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Świecie nad Osą: Organy i instytucje, Programy finansujące (dotacje, pożyczki).

Program szkolenia Dzień 4 Bazowa Inwentaryzacja Emisji: Metodologia, Wyniki. Monitoring i ewaluacja Planu gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Świecie nad Osą: Metodologia i wskaźniki, Interesariusze, Obliczenia kontrolne.

Czym jest gospodarka niskoemisyjna?

Pojęcie „Gospodarki niskoemisyjnej” (1) „Gospodarka niskoemisyjna” (ang. low emission economy) to gospodarka, której wzrost osiąga się w wyniku integracji wszystkich aspektów gospodarki wokół niskoemisyjnych technologii i praktyk, wydajnych rozwiązań energetycznych, czystej i odnawialnej energii i proekologicznych innowacji technologicznych. W ramach takiej gospodarki w sposób efektywny zużywa się lub wytwarza energię i materiały, a także usuwa, bądź odzyskuje odpady metodami minimalizującymi emisję gazów cieplarnianych. Definicja na podstawie publikacji Budowa gospodarki niskoemisyjnej: Podręcznik dla regionów europejskich, 2011, wyd. Regionalne Centrum Ekologiczne na Europę Środkową i Wschodnią.

Pojęcie „Gospodarki niskoemisyjnej” (2) Rozwój niskoemisyjny ma za zadanie umożliwić państwom członkowskim UE ochronę klimatu przy jednoczesnym pobudzeniu gospodarki i tworzeniu nowych miejsc pracy. W celu przejścia na gospodarkę niskoemisyjną należy zwiększyć niskoemisyjność, tzn. zwiększyć efektywność energetyczną i wykorzystanie odnawialnych źródeł energii, przy jednoczesnym ograniczaniu emisji dwutlenku węgla, poprzez zastosowanie: - wydajnych rozwiązań energetycznych, - czystej i odnawialnej energii, - technologii przyjaznych dla klimatu Ziemi, - zrównoważonej konsumpcji, - gospodarki odpadami minimalizującej emisję gazów cieplarnianych Na podstawie materiałów informacyjnych NFOŚiGW.

Pojęcie „Rozwoju zrównoważonego” Gospodarka niskoemisyjna służy rozwojowi zrównoważonemu kraju, regionu i samej gminy. „Rozwój zrównoważony” (ang. sustainable development) to taki rozwój społeczno-gospodarczy, w którym następuje proces integrowania działań politycznych, gospodarczych i społecznych, z zachowaniem równowagi przyrodniczej oraz trwałości podstawowych procesów przyrodniczych, w celu zagwarantowania możliwości zaspokajania podstawowych potrzeb poszczególnych społeczności lub obywateli zarówno współczesnego pokolenia, jak i przyszłych pokoleń. Definicja na podstawie Ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 roku Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz. U. 2013 poz. 1232, z późn. zm.).

Istota i założenia Planu gospodarki niskoemisyjnej

Rodzaj i istota dokumentu Plan gospodarki niskoemisyjnej jest dokumentem strategicznym mającym na celu wskazanie możliwości zrównoważonego energetycznie i ekologicznie rozwoju gminy. Odnosząc do przybliżonych wcześniej pojęć, istotą Planu jest wdrażanie gospodarki niskoemisyjnej na terenie gminy, tzn. programowanie działalności powodującej wzrost gospodarczy z jednoczesną minimalizacją negatywnego oddziaływania procesów rozwojowych na środowisko. Działalność ta powinna być zharmonizowana z jak najefektywniejszym wykorzystaniem zasobów środowiska oraz ograniczaniem zanieczyszczeń i zmian klimatycznych. We władzach lokalnych drzemie duży potencjał w zakresie przechodzenia na gospodarkę niskoemisyjną, związany zarówno z rolą planistyczną samorządu, jak i z rolą inicjatorską

Cele generalne Planu gospodarki niskoemisyjnej (1) Celem nadrzędnym opracowania Planu gospodarki niskoemisyjnej jest ustalenie potrzeb i problemów występujących na terenie gminy w zakresie gospodarki niskoemisyjnej oraz wyznaczenie kierunków działań, które mają m.in. przyczynić się do osiągnięcia celów określonych w pakiecie klimatyczno-energetycznym do roku 2020, tzn.: redukcji emisji gazów cieplarnianych, zwiększenia udziału energii pochodzącej z źródeł odnawialnych (OZE), redukcji zużycia energii finalnej, co ma zostać zrealizowane poprzez podniesienie efektywności energetycznej.

Cele generalne Planu gospodarki niskoemisyjnej (2) Plan gospodarki niskoemisyjnej ma także przyczynić się do poprawy jakości powietrza na obszarach, na których odnotowano przekroczenia jakości poziomów dopuszczalnych stężeń w powietrzu i realizowane są programy (naprawcze) ochrony powietrza (POP) oraz plany działań krótkoterminowych (PDK). Działania zawarte w planach muszą być spójne z tworzonymi POP i PDK oraz w efekcie doprowadzić do redukcji emisji zanieczyszczeń do powietrza (w tym: pyłów, dwutlenku siarki oraz tlenków azotu).

Cele generalne Planu gospodarki niskoemisyjnej (3) Realizacja Planu gospodarki niskoemisyjnej powinna zapewnić wymierne korzyści ekonomiczne, społeczne i środowiskowe, zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju, płynące z działań zmniejszających emisje. Określone Planie gospodarki niskoemisyjnej cele i kierunki działań pozwolą przede wszystkim na: poprawę jakości powietrza w gminie, ograniczenie wpływu funkcjonowania gminy na zmiany klimatu oraz poprawę jakości życia mieszkańców, poprzez zredukowanie emisji zanieczyszczeń i gazów cieplarnianych powstających na skutek działalności człowieka, głównie w procesach energetycznego spalania paliw dla celów bytowych i przemysłowych oraz transportu

Cele generalne Planu gospodarki niskoemisyjnej (4) wzrost efektywności energetycznej i wzrost bezpieczeństwa energetycznego, poprzez: wspieranie działań termomodernizacji budynków mieszkalnych i użyteczności publicznej, wspieranie działań termomodernizacji budynków i urządzeń komunalnych oraz budynków i urządzeń usługowych niekomunalnych, wspieranie działań wprowadzających racjonalizację użytkowania energii elektrycznej w sferze użytkowania, zwiększenie sprawności wytwarzania ciepła zastępując stare kotłownie węglowe jednostkami zmodernizowanymi o wysokiej sprawności, wspieranie budowy nowych, zautomatyzowanych wysokosprawnych źródeł ciepła i węzłów cieplnych, ograniczanie strat ciepła w ogrzewanych budynkach (opomiarowanie odbiorców ciepła, termomodernizacja, instalacja termozaworów), zwiększenie sprawności wytwarzania energii i zmniejszenia strat energii w przesyle.

Cele generalne Planu gospodarki niskoemisyjnej (5) kształtowanie świadomości społecznej na temat skutków zmian klimatu oraz promocję zachowań prośrodowiskowych wśród mieszkańców i przedsiębiorców, promocję rozwiązań innowacyjnych w zakresie produkcji, dystrybucji i użytkowania energii, w tym odnawialnych źródeł energii (OZE), utworzenie lokalnych miejsc pracy i wzmocnienie lokalnej gospodarki.

Założenia do przygotowania Planu gospodarki niskoemisyjnej (1) Zakres tematyczny opracowania Planu gospodarki niskoemisyjnej opiera się przede wszystkim na: wytycznych określonych przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej – Załącznik 9 do Konkursu nr 2/POIiŚ/9.3/2013 pt. „Szczegółowe zalecenia dotyczące struktury planu gospodarki niskoemisyjnej”, wniosku o dofinansowanie projektu w ramach Priorytetu IX Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, Działanie 9.3. „Termomodernizacja obiektów użyteczności publicznej – plany gospodarki niskoemisyjnej” złożonym przez gminę, założeniach wypracowanych przez Porozumienie Burmistrzów dla zrównoważonej gospodarki energetycznej na szczeblu lokalnym, określonych w skrypcie pt. „Poradnik. Jak opracować plan działań na rzecz zrównoważonej energii (SEAP)?”.

Założenia do przygotowania Planu gospodarki niskoemisyjnej (2) Zakres czasowy opracowania obejmuje lata 2014 – 2020, przy czym z uwagi na brak możliwości zaplanowania przez gminę konkretnych działań i budżetu na okres siedmioletni, zakres działań operacyjnych obejmuje najbliższe 4 lata od zatwierdzenia planu, tzn. okres 2015 – 2018 (przy czym część z nich uwzględnia perspektywę do 2020 r.). Dla roku 2020 określono wizję rozwoju oraz cele strategiczne (długoterminowe). Zakres terytorialny opracowania obejmuje całą gminę w jej obszarze geograficznym i granicach administracyjnych.

Założenia do przygotowania Planu gospodarki niskoemisyjnej (3) Zgodnie z wytycznymi NFOŚGW najważniejsze założenia do przygotowania Planu gospodarki niskoemisyjnej to: zakres działań na szczeblu gminy/gmin, objęcie całości obszaru geograficznego gminy/gmin, skoncentrowanie się na działaniach niskoemisyjnych i efektywnie wykorzystujących zasoby, w tym poprawie efektywności energetycznej, wykorzystaniu OZE, czyli wszystkich działań mających na celu zmniejszenie emisji zanieczyszczeń do powietrza w tym pyłów, dwutlenku siarki, tlenków azotu oraz emisji dwutlenku węgla, ze szczególnym uwzględnieniem obszarów, na których odnotowano przekroczenia dopuszczalnych stężeń w powietrzu, współuczestnictwo podmiotów będących producentami i/lub odbiorcami energii) ze szczególnym uwzględnieniem działań w sektorze publicznym,

Założenia do przygotowania Planu gospodarki niskoemisyjnej (4) objęcie planem obszarów, w których władze lokalne mają wpływ na zużycie energii w perspektywie długoterminowej (w tym planowanie przestrzenne), podjęcie działań mających na celu wspieranie produktów i usług efektywnych energetycznie (np. zamówienia publiczne), podjęcie działań mających wpływ na zmiany postaw konsumpcyjnych użytkowników energii (współpraca z mieszkańcami i zainteresowanymi stronami, działania edukacyjne), spójność z nowotworzonymi bądź aktualizowanymi założeniami do planów zaopatrzenia w ciepło, chłód i energię elektryczną bądź paliwa gazowe (lub założeniami do tych planów) i programami ochrony powietrza.

Struktura Planu gospodarki niskoemisyjnej wg zaleceń NFOŚiGW 1) Streszczenie 2) Ogólną strategia: Cele strategiczne i szczegółowe, Stan obecny, Identyfikacja obszarów problemowych, Aspekty organizacyjne i finansowe (struktury organizacyjne, zasoby ludzie, zaangażowane strony, budżet, źródła finansowania inwestycji, środki finansowe na monitoring i ocenę). 3) Wyniki bazowej inwentaryzacji emisji dwutlenku węgla 4) Działania/zadania i środki zaplanowane na cały okres objęty planem: Długoterminowa strategia, cele i zobowiązania, Krótko/średnioterminowe działania/zadania (opis, podmioty odpowiedzialne za realizację, harmonogram, koszty, wskaźniki).

Struktura Planu gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Świecie nad Osą (1) Struktura oraz układ treści nawiązują bezpośrednio do zaleceń NFOŚiGW: Część I – Streszczenie Część II – Plan gospodarki niskoemisyjnej: Wprowadzenie Uwarunkowania formalno-prawne i uwarunkowania wynikające z założeń dokumentów poszczególnych szczebli terytorialnych Stan obecny gminy – strefa środowiskowa, społeczno-gospodarcza i infrastruktura gminy Bazowa Inwentaryzacja Emisji (BEI), opis wyników, metodologia, Identyfikacja obszarów problemowych, (…)

Struktura Planu gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Świecie nad Osą (2) 2) (…) Plan działań na rzecz gospodarki niskoemisyjnej długoterminowa strategia, cele i zobowiązania oraz Krótko/średnioterminowe działania/zadania, Przewidywane efekty, Źródła finansowania, Monitoring i ewaluacja, w tym wskaźniki.

Etapy sporządzania Planu gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Świecie nad Osą

Jako datę rozpoczęcia tworzenia Planu Gospodarki Niskoemisyjnej należy uznać dzień przyjęcia Uchwały Rady Gminy o wyrażeniu zgody na przystąpienie do opracowania i wdrażania Planu gospodarki niskoemisyjnej – Uchwała nr Nr XXVI/152/2013 Rady Gminy Świecie nad Osą z dnia 25 października 2013 roku

Etap I Budowanie wsparcia interesariuszy (1) Umieszczenie ogłoszenia w prasie lokalnej o przystąpieniu Gminy do sporządzenia i realizacji Planu gospodarki niskoemisyjnej Informacja na stronach internetowych Urzędu Gminy Świecie nad Osą

Etap I Budowanie wsparcia interesariuszy (2) Przygotowanie materiałów drukowanych w postaci plakatów i ulotek oraz ich rozmieszczenie i rozdysponowanie

Etap I Budowanie wsparcia interesariuszy (3) Rozdysponowanie ankiet wśród mieszkańców i przedsiębiorców w celu zebrania niezbędnych danych

Etap II Ocena sytuacji wyjściowej Zebranie danych pozwalających na ocenę gospodarki energią w gminie, jej poszczególnych sektorach i obiektach. Sporządzenie bazowej inwentaryzacji zużycia energii i emisji dwutlenku węgla oraz stosowanych OZE. Analiza istniejących dokumentów Identyfikacja stanu obecnego gminy Identyfikacja obszarów problemowych.

Etap III Opracowanie strategii działań do 2020 (1) Określenie długoterminowej strategii, celów i zobowiązań: wizja zrównoważonej energetycznie przyszłości gminy – cel nadrzędny wdrażania gospodarki niskoemisyjnej w gminie w perspektywie 2020 roku, implikujący założenia pakietu klimatyczno-energetycznego „3x20”, cele strategiczne – cele długoterminowe do 2020 roku, których wdrożenie spowodowuje osiągnięcie zamierzonego celu nadrzędnego (wizji gminy).

Etap III Opracowanie strategii działań do 2020 (2) Określenie krótko/średnioterminowych działań i zadań: cele szczegółowe – cele średnioterminowe lub cele krótkoterminowe planowane do osiągnięcia w latach 2015-2018 (część z nich będzie kontynuowana w perspektywie 2020 r.), których realizacja umożliwi osiągnięcie zamierzonych efektów dla poszczególnych celów strategicznych, kierunki działań operacyjnych – działania i zadania szczegółowe, inwestycyjne i nieinwestycyjne, jakie należy podjąć, aby zrealizować poszczególne cele szczegółowe.

Etap III Opracowanie strategii działań do 2020 (3) Wskazanie źródeł finansowania, Opis sposobów w jakich władze lokalne mogą monitorować rezultaty podjętych działań i zapewniać ich kontynuację.

Etap IV Przeprowadzenie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko Przygotowanie Wniosku (wraz z uzasadnieniem) o uzgodnienie w zakresie odstąpienia od strategicznej oceny oddziaływania na środowisko skierowanego do RDOŚ w Bydgoszczy i PWIS w Bydgoszczy. Na podstawie Art. 48 ust. 1 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko Pozytywne rozpatrzenie Wniosku przez RDOŚ i PWIS Obwieszczenie o odstąpieniu

Etap V Szkolenia i formalne zakończenie sporządzania Planu (1) Umieszczenie ogłoszenia w prasie lokalnej oraz na stronach internetowych Urzędu Gminy Świecie nad Osą o zakończeniu sporządzenia Planu gospodarki niskoemisyjnej.

Etap V Szkolenia i formalne zakończenie sporządzania Planu (1) Przeprowadzenie cyku szkoleń dla pracowników Urzędu Gminy Świecie nad Osą Zatwierdzenie Planu gospodarki niskoemisyjnej przez Uchwałę Rady Gminy Świecie nad Osą.

Uwarunkowania Planu gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Świecie nad Osą wynikające z założeń dokumentów poszczególnych szczebli terytorialnych

Szczebel międzynarodowy Protokół z Kioto. Pakiet Klimatyczno-Energetyczny Unii Europejskiej (3x20). Strategia Unii Europejskiej „Europa 2020). Inne, ważne dokumenty: dyrektywy… „Plan działania w celu poprawy efektywności energetycznej we Wspólnocie Europejskiej”, „Europejski Program Zapobiegający Zmianie Klimatu” Zielona Księga „Ku Europejskiej Strategii Bezpieczeństwa Energetycznego”, komunikat Komisji do Rady Europejskiej i Parlamentu Europejskiego „Europejska polityka energetyczna”.

Szczebel krajowy (1) Do najważniejszych dokumentów programowo-strategicznych szczebla krajowego odnoszących się do zrównoważonego planowania energetycznego należą przede wszystkim (chronologicznie, według daty przyjęcia): „Polityka Energetyczna Polski do 2030 roku”, ,Krajowy plan działania w zakresie energii ze źródeł odnawialnych’’, „Założenia do Narodowego Programu Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej”, Strategia „Bezpieczeństwo Energetyczne i Środowisko – perspektywa 2020 r.’’, „Krajowy plan działań dotyczący efektywności energetycznej’’.

Szczebel krajowy (2) Istotne z punktu widzenia programowania działań na rzecz gospodarki niskoemisyjnej są również ustalenia zawarte w najważniejszych, ogólnosektorowych dokumentach krajowych: „Polityce ekologicznej państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016”, „Koncepcji przestrzennego zagospodarowaniu kraju 2030”, „Strategii Rozwoju Kraju 2020”.

Szczebel krajowy (3) Określone w planie gospodarki niskoemisyjnej działania i inicjatywy na rzecz redukcji emisji gazów cieplarnianych, zwiększenia efektywności energetycznej oraz rozwoju odnawialnych źródeł energii muszą być skoordynowane z wymogami polskiego systemu prawnego, tzn. muszą być zgodne przede wszystkim z następującymi aktami: Ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (t.j. Dz.U.2013 poz.260 z późn.zm.), Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U.2013 poz.594 z późn.zm.), Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t.j. Dz.U.2013 poz.1409 z późn. zm.), Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (Dz.U.2012 poz.1059 z późn.zm.), Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz.U.2013 poz.1232 z późn.zm.) Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz.U.2015 poz.199), Ustawa z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (t.j. Dz.U.2014 poz.1649), Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnieniu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (t.j. Dz.U.2013 poz.1235), Ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów (t.j. Dz.U.2014 poz.712). Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o efektywności energetycznej (Dz.U.2011 nr 94 poz.551 z późn.zm.).

Szczebel regionalny (1) W kontekście kształtowania zrównoważonej polityki energetycznej, w tym z punktu widzenia budowania gospodarki niskoemisyjnej oraz ochrony klimatu i jakości powietrza najważniejszymi dokumentami szczebla regionalnego są: : „Plan zagospodarowania przestrzennego województwa kujawsko- pomorskiego”, „Strategia rozwoju województwa kujawsko-pomorskiego do roku 2020 – Plan modernizacji 2020+”, „Program ochrony środowiska z planem gospodarki odpadami województwa kujawsko-pomorskiego na lata 2011-2014 z perspektywą na lata 2015-2018”, Programy ochrony powietrza dla strefy kujawsko-pomorskiej, „Województwo Kujawsko-Pomorskie. Zasoby i możliwości wykorzystania odnawialnych źródeł energii”.

Szczebel regionalny (2) W odniesieniu do Programów ochrony powietrza …. … Z racji przekroczeń poziomów dopuszczalnych i docelowych stężeń jakości powietrza dla strefy kujawsko-pomorskiej opracowano i przyjęto w 2013 roku: „Program ochrony powietrza dla strefy kujawsko-pomorskiej ze względu na pył PM10, benzen i arsen” „Program ochrony powietrza dla strefy kujawsko-pomorskiej ze względu na ozon”. Stwierdzone przekroczenia nie wystąpiły bezpośrednio w granicach gminy Świecie nad Osą.

Szczebel lokalny (1) Cele i kierunki określone w dokumencie planu gospodarki niskoemisyjnej powinny być skoordynowane z założeniami gminnych dokumentów planistycznych i programowo-strategicznych. Dla gminy Świecie nad Osą najważniejszymi są (chronologicznie): „Strategia rozwoju zrównoważonego gminy Świecie nad Osą”, „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Świecie nad Osą”, „Projekt założeń do planu zaopatrzenia gminy Świecie nad Osą w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe”, „Aktualizacja programu ochrony środowiska dla gminy Świecie nad Osą na lata 2013-2016 z perspektywą na lata 2017-2020”. Dodatkowo, zgodnie z założeniami metodycznymi sporządzania planu gospodarki niskoemisyjnej, rozstrzygnięcia (kierunki działań) w nim zawarte muszą być spójne z Wieloletnią Prognozą Finansową Gminy Świecie nad Osą.

Identyfikacja stanu obecnego gminy Świecie nad Osą

Strefa środowiskowa (1) 1. Położenie Gminy Świecie nad Osą

Strefa środowiskowa (2) 2. Warunki klimatyczne i jakość powietrza: Region klimatyczny Chełmińsko-Toruński Dane meteorologiczne Zmiany klimatyczne Jakość powietrza atmosferycznego

Strefa środowiskowa (3) 3. Struktura użytkowania terenu:

Strefa środowiskowa (4) 3. Wody powierzchniowe i wody podziemne 4. Uwarunkowania geologiczne i geomorfologiczne 5. Uwarunkowania glebowe 6. Biosfera, w tym zasoby leśne

Strefa środowiskowa (5) 7. Formy ochrony przyrody w Gminie i jej otoczeniu

Strefa społeczno-gospodarcza (1) Stan i struktura ludności Struktura płci i wieku Tendencje zmian w liczbie ludności i ich dynamika

Strefa społeczno-gospodarcza (2) 4. Prognoza liczby ludności

Strefa społeczno-gospodarcza (3) 5. Gospodarka lokalna, sektory i rodzaje podmiotów gospodarczych Liczba podmiotów gospodarczych na 10 000 osób w wieku produkcyjnym:

Strefa społeczno-gospodarcza (4) Do najważniejszych podmiotów gospodarczych na terenie gminy Świecie nad Osą należy zaliczyć przede wszystkim: Zakład Drobiarski „Linodrób” Spółka Jawna Kwiatkowscy w Linowie, Zakład Przemysłu Rolnego Sp. z o.o. w Linowie, „Piekarnia – ciastkarnia” – Piotr Kowalski w Lisnowie, Stadnina Koni „Nowe Jankowice” Sp. z o.o.( gospodarstwa w Lisnowie, Szarnosiu, Mędrzycach i Widlicach), Spółka Cywilna J.A.W. Łącz w Świeciu nad Osą, (produkcja oleju tłoczonego na zimno), Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna „Przełom” w Linowie, Gospodarstwo Rolne „Agroplon” Spółka z o.o. w Nowym Młynie. 6. Gospodarka rolna.

Infrastruktura gminy (1) Zasoby mieszkaniowe: Na terenie gminy Świecie nad Osą funkcjonują 633 budynki mieszkalne, samych mieszkań jest natomiast 1202. Podstawowe wskaźniki zasobów mieszkaniowych dla gminy Świecie nad Osą są następujące: - całkowita powierzchnia użytkowa mieszkań w gminie: 83 896 m2, - przeciętna powierzchnia użytkowa 1 mieszkania: 69,8 m2, - przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania na 1 osobę: 19,5m2, - mieszkania na 1000 mieszkańców: 280,1. Dane GUS

Infrastruktura gminy (2) 2. Budynki użyteczności publicznej: Urząd Gminy w Świeciu nad Osą, Gminny Ośrodek Kultury wraz z Gminną Biblioteką Publiczną w Świeciu nad Osą, Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Świeciu nad Osą, Szkoła Podstawowa w Bursztynowie, Szkoła Podstawowa im. J. Wybickiego w Linowie, Szkoła Podstawowa im. Ks. J. Twardowskiego w Lisnowie, Zespół Szkół i Placówek nr 1 w Świeciu nad Osą, świetlice wiejskie, remizy strażackie, budynki mieszkalne komunalne.

Infrastruktura gminy (3) 3. Infrastruktura komunikacyjna: - drogi wojewódzkie (2 odcinki) - drogi powiatowe (14 odcinków) - drogi gminne (92 odcinki) o łącznej długości 170,2 km w granicach gminy. - linia kolejowa nr 208 Działdowo – Chojnice o łącznej długości 6,4 km w granicach gminy.

Infrastruktura gminy (4) 4. System zasilania w ciepło: Brak systemu centralnego Zasilania oparte na ogrzewaniu rozproszonym Kilka lokalnych kotłowni: NAZWA MOC ZAINSTAL OWANA [kw] wyposażenie sprawność [%] pow. ogrzewana [m2] rodzaj paliwa zużycie w 2014 [GJ] Urząd Gminy Świecie nad Osą Kotłownia olejowa przy GZOZ 740 2 x Viesman Paromat; Duplex 320-370 94 5 775,80 olej opałowy 2882,33 * Świecie nad Osą Kotłownia „Stara szkoła” 2,5 kocioł z rusztem stałym 60 223,79 węgiel 7,7 ton Kotłownia olejowa Lisnowo 86 Viesman Paromat Triplex 1 070,40 771,65 Kotłownia olejowa Bursztynowo 170 1 308,04 540,19 Kotłownia olejowa Linowo 1 800,46 498,95 Ośrodek Zdrowia w Lisnowie 33 Vitola Comferral 370,00 olej opałowy i węgiel 216,24

Infrastruktura gminy (5) 5. System energetyczny: Dwie linie WN 110 kV GPZ poza Gminą Istniejące OZE: farma wiatrowa, elektrownie Wodne i kilka mikorinstalacji (pompy ciepła, kolektory słoneczne). Gmina Świecie nad Osą od 2011 r. jest członkiem Stowarzyszenia Gmin Przyjaznych Energii Odnawialnej

Infrastruktura gminy (6) 6. System gazowniczy – brak systemu scentralizowanego. 7. Gospodarka wodna. 8. Gospodarka ściekowa. 8. System gospodarki odpadami.

Identyfikacja obszarów problemowych

Podstawa Identyfikacji Identyfikacja obszarów problemowych w gminie Świecie nad Osą, w aspekcie gospodarki niskoemisyjnej została dokona na podstawie: wyników bazowej w zakresie zużycia energii finalnej i emisji dwutlenku węgla, analizy stanu obecnego gminy w zakresie wyposażanie w infrastrukturę analizy stanu obecnego gminy w sferze fizycznogeograficznej i środowiskowej, diagnozy społeczno-gospodarczej gminy,

Plan działań na rzecz wdrażania gospodarki niskoemisyjnej w gminie Świecie nad Osą

Wizja zrównoważonej energetycznie gminy Gmina Świecie nad Osą w 2020 roku to gmina zrównoważona energetycznie, w której osiągnięte zostały cele pakietu klimatyczno-energetycznego "3x20"

Długoterminowa strategia, cele i zobowiązania Wizja zrównoważonej energetycznie gminy Świecie nad Osą osiągnięta może zostać poprzez realizację celów strategicznych (długoterminowych do 2020 r.), do których należą: Redukcja emisji gazów cieplarnianych Podniesienie efektywności energetycznej Zwiększenie udziału odnawialnych źródeł energii (OZE) Promocja i realizacja postaw w zakresie gospodarki niskoemisyjnej

Krótko/średnioterminowe działania i zadania (1) Osiągnięcie wizji i celów strategicznych będzie zależne od wdrażania poszczególnych celów szczegółowych (średnio/krótkoterminowych na lata 2015-2018, przy czym część z nich będzie kontynuowana w perspektywie 2020 r.) oraz przypisanych do nich kierunków działań operacyjnych.

Krótko/średnioterminowe działania i zadania (2) W ramach celu strategicznego 1. Redukcja emisji gazów cieplarnianych przewidziano następujące cele szczegółowe: 1.1. Eliminacja nisko sprawnych energetycznie urządzeń i instalacji 1.2. Zmniejszenie zużycia energii elektrycznej w budynkach i obiektach 1.3. Rozwoju niskoemisyjnego i zrównoważonego transportu oraz ograniczanie emisji komunikacyjnej 1.4. Gazyfikacja gminy

Krótko/średnioterminowe działania i zadania (3) W ramach celu strategicznego 2. Podniesienie efektywności energetycznej przewidziano następujące cele szczegółowe: 2.1. Polepszenie efektu energetycznego w obiektach i budynkach użyteczności publicznej 2.2. Polepszenie efektu energetycznego w budynkach mieszkaniowych, usługowych i przedsiębiorstwach 2.3.Wspieranie budownictwa energooszczędnego dla nowopowstałych inwestycji

Krótko/średnioterminowe działania i zadania (4) W ramach celu strategicznego 3. Zrównoważony rozwój odnawialnych źródeł energii przewidziano następujące cele szczegółowe: 3.1. Wzrost znaczenia indywidualnych i rozproszonych OZE (mikroinstalacji) 3.2. Ochrona przestrzeni gminy i warunków życia ludzi przed negatywnym oddziaływaniem OZE

Krótko/średnioterminowe działania i zadania (5) W ramach celu strategicznego 4. Promocja i realizacja postaw w zakresie gospodarki niskoemisyjnej przewidziano następujące cele szczegółowe: 4.1. Prowadzenie działań edukacyjno- promocyjnych 4.2. Wdrażanie systemu "zielonych" zamówień publicznych 4.3. Planowanie przestrzenne i strategiczne uwzględniające konieczność adaptacji do zmian klimatu

Szczegółowy opis kierunków działań operacyjnych

Przewidywane efekty i oszczędności energii wynikające z wdrażania gospodarki niskoemisyjnej w gminie Świecie nad Osą

Przewidywane efekty redukcji emisji dwutlenku węgla W roku bazowym 2008 emisja CO2 wyniosła około 13 546,21 t. W roku inwentaryzacji 2014 emisja CO2 wyniosła około 12 668,84 t. Przewidywana emisja CO2 w 2020 roku to wartość 10 552,0 t co stanowi zmniejszenie całkowitej emisji CO2 w ujęciu roku 2008-2020 o około 22,1%. 2008 r. 13546,21 tCO2 2014 r. 12668,84 tCO2 2020 r. 10552,0 tCO2

Przewidywane efekty zmniejszenia zużycia energii W roku bazowym 2008 całkowite zużycie energii wyniosło 41371,97 MWh W roku inwentaryzacji 2014 zużycie energii wyniosło 36 511,16 MWh. Przewiduje się zmniejszenie zużycia energii do 2020 roku do wartości 34 680 MWh. 2008 r. 41371,97 MWh 2014 r. 36511,16 MWh 2020 r. 34680,0 MWh

Przewidywane efekty rozwoju OZE Przewiduje się że wzrost udziału odnawialnych źródeł energii w ujęciu miko instalacji do 2020 roku w stosunku do roku bazowego 2008 spowoduje zmniejszenie zużycia energii o około 5000 MWh, co stanowi około 12,0% całkowitego zużycia energii w gminie w 2008 roku.

Źródła finansowania Planu gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Świecie nad Osą

Organy i instytucje zaangażowane w finansowanie Ministerstwo Gospodarki (MG) Ministerstwo Środowiska (MŚ) Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju (MIR) Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (WFOŚiGW) Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP) Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa Centrum Innowacji Naczelnej Organizacji Technicznej Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego w Toruniu

Źródła finansowania inwestycji Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko (POIiŚ) Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka (POIG) Program Rozwoju Obszarów Wiejskich 2014-2020 (PROW) Regionalny Program Operacyjny Województwa Kujawsko-Pomorskiego na lata 2014-2020 Program LIFE Program LEMUR System Zielonych Inwestycji (GIS – Green Investment Scheme) Finansowanie komercyjne (kredyty, leasing).

Bazowa Inwentaryzacja Emisji (BEI)

Bazowa Inwentaryzacja Emisji (BEI) Istotnym aspektem opracowania PGN jest inwentaryzacja źródeł emisji (BEI). Celem (BEI) jest wyliczenie ilości CO2 wyemitowanego wskutek zużycia energii w poszczególnych sektorach objętych inwentaryzacją na terenie gminy. Wynikiem jest wielkość wyrażona w tonach wyemitowanego CO2 w ciągu roku objętego inwentaryzacją. Ilość zużytej energii * wskaźnik emisji = emisja CO2

Pozyskanie danych na temat zużycia energii. Wybór wskaźników emisji. Najistotniejsze kwestie przy sporządzaniu BEI Pozyskanie danych na temat zużycia energii. zużycie paliwa na cele grzewcze w budynkach zużycie energii elektrycznej w budynkach, zużycie paliw w transporcie. Zużycie energii w sektorze przemysłu itd… Wybór roku bazowego Rok bazowy jest rokiem, w stosunku do którego władze lokalne będą się starały ograniczyć wielkość emisji CO2 do roku 2020. Należy wybrać rok, dla którego można zgromadzić pełne i wiarygodne dane. Wybór wskaźników emisji. Wskaźniki emisji określają, ile ton CO2 przypada na jednostkę zużycia poszczególnych nośników energii. Wielkość emisji wylicza się mnożąc wskaźnik emisji przez zużycie danego nośnika.

Sektory uwzględniane w PGN BUDYNKI, WYPOSAŻENIE/ URZĄDZENIA KOMUNALNE (SAMORZĄD) USŁUGOWE (NIEKOMUNALNE} BUDYNKI MIESZKALNE OŚWIETLENIE PUBLICZNE PRZEMYSŁ TRANSPORT (SAMORZĄD I POZOSTAŁY GMINNY ) GOSPODARKA WODNO-ŚCIEKOWA ODPADAMI Sektory uwzględniane w PGN LOKALNE WYTWARZANIE ENERGII ELEKTRYCZNEJ ENERGIA WIATRU ENERGIA HYDROELEKTRYCZNA ENERGIA FOTOWOLTAICZNA KOGENERACJA LOKALNE WYTWARZANIE CIEPŁA/CHŁODU CIEPŁOWNIE MIEJSKIE KOGENERACJA

Sektory nie uwzględniane w PGN emisje procesowe z zakładów przemysłowych; transport lotniczy, morski i rzeczny; emisje niezorganizowane powstające w procesie produkcji, dystrybucji paliw; wykorzystanie gazów fluorowanych i zawierających je produktów (chłodzenie, klimatyzacja); rolnictwo (np. hodowla zwierząt, wykorzystanie obornika, uprawy, stosowanie nawozów, spalanie odpadów rolniczych na wolnym powietrzu ); gospodarka leśna.

„Kropla fizyki” Jednostką mocy jest Wat [W] Jednostką energii jest [J] Jeżeli urządzenia o mocy 1000 W = 1 kW działa przez godzinę zużywa 1kWh energii 1 W = 1 J/s 1Wh = 3 600 J 1kWh = 3 600  kJ

Przykład 1: Mamy w domu lampę z żarówką o mocy 100 W. Jeżeli będziemy ją używać przez jedną godzinę dziennie: Zużyjemy 0,1kWh energii elektrycznej W miesiącu 3 kWh energii elektrycznej W roku 36 kWh energii elektrycznej Przyjmując koszt np. 50 gr za 1 kWh, zapłacimy 18 zł za używanie lampki przez godzinę dziennie przez rok czasu.

Przykład 2: Mamy w domu kocioł o mocy 14 kW. Z dużym przybliżeniem można założyć że będzie on pracował 1800 h rocznie ( na podstawie śr. sezonu grzewczego i czasu maksymalnego obciążenia ) Zużycie wyniesie 25200 kWh energii cieplnej w ciągu roku. Przyjmując koszt np. 15 gr za 1 kWh energii cieplnej, zapłacimy 3780 zł za ogrzanie domu.

Wartość opałowa netto [TJ/Gg] Wartość opałowa netto [MWh/t] Energia ze spalania paliwa Przeliczenie wartości opałowej paliw z jednostek masy na jednostki energii (IPCC, 2006) Rodzaj paliwa Wartość opałowa netto [TJ/Gg] Wartość opałowa netto [MWh/t] Ropa naftowa 42,3 11,8 Benzyna silnikowa 44,3 12,3 Benzyna lotnicza Benzyna do silników odrzutowych Olej łupkowy 38,1 10,6 Olej napędowy 43 11,9 Ciężki olej opałowy 40,4 11,2 LPG 47,3 13,1 Etan 46,4 12,9 Ciężka benzyna 44,5 12,4 Bitum 40,2 Smary Koks naftowy 32,5 9 Gaz rafineryjny 49,5 13,8 Benzyna lakowa i SBP Antracyt 26,7 7,4 Węgiel koksujący 28,2 7,8 Pozostały węgiel bitumiczny (*ekogroszek) 25,8 7,2 Węgiel subbitumiczny(*Miał) 18,9 5,3 Węgiel brunatny 3,3 Łupki naftowe i piaski roponośne 8,9 2,5 Brykiety z węgla brunatnego 20,7 5,8 Paliwo brykietowane Koks z koksowni oraz koks z węgla brunatnego Koks gazowniczy Smoła węglowa 28 Gaz z gazowni 38,7 10,8 Gaz koksowniczy Gaz wielkopiecowy 2,47 0,7 Gaz z tlenowych pieców stalowniczych 7,06 2 Gaz ziemny 48 13,3 Odpady komunalne (z wyłączeniem biomasy) 10 2,8 Olej odpadowy Torf 9,76 2,7

Sprawność źródeł ciepła i instalacji

Potrzebne dane dla poszczególnych sektorów Zużycie energii cieplnej [MWh lub GJ] Np. wskazanie ciepłomierza lub kosztów energii Należy dodatkowo uwzględnić: Sprawność źródeł ciepła i instalacji Rodzaj paliwa i jego wartość opałową Ilość zużytego paliwa [t, kg, m3 ] Z wartości opałowej otrzymamy całkowite zużycie energii Zużycie energii elektrycznej Dane dotyczące budynku W przypadku braku poprzednich danych można obliczyć zapotrzebowanie na energię budynku Potrzebne będą: Dane z charakterystyki energetycznej lub świadectwa energetycznego budynku Dane kubaturowe, dane instalacji, dane przegród budowlanych, przeznaczenie budynku…

Ilość zużytej energii * wskaźnik emisji = emisja CO2 GROMADZENIE DANYCH Ilość zużytej energii * wskaźnik emisji = emisja CO2 Budynki i wyposażenie/urządzenia komunalne Zgromadzenie danych na temat zużycia energii wymaga wykonania następujących kroków: Identyfikacji wszystkich budynków i urządzeń będących własnością samorządu lokalnego lub przez niego zarządzanych; Zidentyfikowania w tych budynkach i urządzeniach wszystkich punktów poboru energii (elektrycznej, gazu, ciepła z miejskiej sieci ciepłowniczej, zbiorników na olej opałowy, zbiorników na gaz płynny); Ustalenia dla każdego z punktów poboru energii osoby, która otrzymuje faktury i jest w posiadaniu danych na temat zużycia energii; Zorganizowania scentralizowanej zbiórki tych dokumentów/danych; Wyboru odpowiedniego systemu magazynowania danych i zarządzania danymi (może to być prosty arkusz w Excelu lub bardziej złożone, komercyjne oprogramowanie);

Ilość zużytej energii * wskaźnik emisji = emisja CO2 WSKAŹNIKI EMISJI Ilość zużytej energii * wskaźnik emisji = emisja CO2 Dokonując wyboru wskaźników emisji można zastosować dwa różne podejścia: Wykorzystać „standardowe” wskaźniki emisji zgodne z zasadami IPCC, które obejmują całość emisji CO2 wynikłej z końcowego zużycia energii na terenie gminy. Standardowe wskaźniki emisji bazują na zawartości węgla w poszczególnych paliwach Wykorzystać wskaźniki emisji LCA (od: Life Cycle Assessment – Ocena Cyklu Życia), które uwzględniają cały cykl życia poszczególnych nośników energii. W podejściu tym pod uwagę bierze się nie tylko emisje związane ze spalaniem paliw, ale też emisje powstałe na wszystkich pozostałych etapach łańcucha dostaw, w tym emisje związane z pozyskaniem surowców, ich transportem i przeróbką (np. w rafinerii).

Przykładowe wskaźniki emisji Standardowe wskaźniki emisji (źródło: IPCC, 2006) Rodzaj paliwa Wskaźnik emisji CO2 [kg/TJ] Wskaźnik emisji CO2 [t/MWh] Ropa naftowa 73 300 0,264 Benzyna silnikowa 69 300 0,249 Benzyna lotnicza 70 000 0,252 Benzyna do silników odrzutowych Kerozyna do silników odrzutowych 71 500 0,257 Olej łupkowy Olej napędowy 74 100 0,267 Ciężki olej opałowy 77 400 0,279 LPG 63 100 0,227 Etan 61 600 0,222 Ciężka benzyna Bitum 80 700 0,291 Smary Koks naftowy 97 500 0,351 Gaz rafineryjny 57 600 0,207 Benzyna lakowa i SPB Inne produkty naftowe Antracyt 98 300 0,354 Węgiel koksujący 94 600 0,341 Pozostały węgiel bitumiczny (*ekogroszek) Węgiel subbitumiczny(*Miał,Kamienny) 96 100 0,346 Węgiel brunatny 101 000 0,364 Łupki naftowe i piaski roponośne 107 000 0,385 Brykiety z węgla brunatnego Paliwo brykietowane Koks z koksowni oraz koks z węgla brunatnego Koks gazowniczy Smoła węglowa Gaz z gazowni 44 400 0,16 Gaz koksowniczy Gaz wielkopiecowy 260 000 0,936 Gaz z tlenowych pieców stalowniczych 182 000 0,655 Gaz ziemny 56 100 0,202 Odpady komunalne (z wyłączeniem biomasy) 91 700 0,33 Odpady przemysłowe 143 000 0,515 Olej odpadowy Torf 106 000 0,382 [1] Drewno - Biomasa/Biopaliwo   [1] Wartość od (0 - 0,403) "0" należy wybrać gdy drewno pozyskiwane w zrównoważony sposób, Wskaźniki emsiji zanieczyszczeń ze spalania paliw - opracowanie Zespół Ochrony Powietrza KOBiZE   zanieczyszczenie jednostka nominalna moc cieplna kotła [MW] ≤ 0,5 > 0,5 ÷ ≤ 5 Wskaźniki dla węgla kamiennego g/Mg 1 850 000 2 000 000 Wskaźniki dla koksu 2 360 000 Wskaźniki dla drewna 1 200 000 Wskaźniki dla paliw płynnych: lekki olej opałowy 3 233 520 ciężki olej opłaowy 3 333 300 Wskaźniki dla gazu ziemnego g/m3 2 000 Wskaźniki emisji LCA dla najczęściej stosowanych typów paliw (źródło: ELCD - Europejska Referencyjna Baza Danych dot, Analizy Cyklu Życia) Rodzaj paliwa Wskaźniki emisji LCA [t CO2-eq/MWh] Benzyna silnikowa 0,299 Olej napędowy 0,305 Olej opałowy 0,31 Antracyt 0,393 Pozostały węgiel bitumiczny 0,38 Węgiel podbitumiczny 0,385 Węgiel brunatny 0,375 Gaz ziemny 0,237 Odpady komunalne (oprócz biomasy) 0,33 Drewnoa 0,002b - 0,405 Olej roślinny 0,182d Biodiesel 0,156e Bioetanol 0,206f Energia słoneczna -g Energia geotermalna

Przeliczenie emisji CH4 i N2O na ekwiwalent CO2 1 Mg metanu 21 Mg CO2 1 Mg podtlenku azotu 310 Mg CO2 Wyliczenie lokalnego wskaźnika emisji dla energii elektrycznej EFE = [TCE - LPE - GEP] x NEEFE + CO2LPE + CO2GEP TCE 1,090067797 EFE = lokalny wskaźnik emisji dla energii elektrycznej [t/MWhe] 4 855 TCE = całkowite zużycie energii elektrycznej na terenie miasta/gminy (jak w Tabeli A "Wynik BEI") [MWhe] 411 LPE = lokalna produkcja energii elektrycznej (jak w tabeli C "Wynik BEI") [MWhe] GEP = ilość zielonej energii elektrycznej zakupionej przez miasto/gminę (jak w Tabeli A "Wynik BEI") [MWhe] 1,191 NEEFE = krajowy lub europejski wskaźnik emisji dla energii elektrycznej [t/MWhe] CO2LPE = emisja CO2 towarzysząca lokalnej produkcji energii elektrycznej (jak w tabeli C "Wynik BEI") [t] CO2GEP = emisja CO2 towarzysząca produkcji certyfikowanej zielonej energii elektrycznej kupowanej przez miasto/gminę [t]

Udział źródła w emisji sumarycznej WYNIKI (1) Emisja CO2 związana z działalnością społeczeństwa w roku 2014 Lp. Źródło emisji Całkowita energia Całkowita emisja Udział źródła w emisji sumarycznej   [MWh/rok] [CO2 t/rok] [%] 1 2 3 4 5 Zużycie energii elektrycznej budynki mieszkalne 2696,01 2938,83 32,01 Ogrzewanie obiektów mieszkalnych 17377,18 4059,51 44,22 Ogrzewanie obiektów przemysł drobny i usługi 3949,84 922,70 10,05 Zużycie energii elektrycznej przemysł drobny i usługi 1155,43 1259,50 13,72 Suma 25178,46 9180,54 100,00

Rodzaj energii/paliwa Udział w wielkości emisji WYNIKI (2) Zużycie energii z paliw i wielkość emisji z działalności społeczeństwa w roku 2014 Lp. Rodzaj energii/paliwa Zużycie/ wytworzenie Jednostka Całkowita energia Całkowita emisja Udział w wielkości emisji   [MWh/rok] [CO2 t/rok] [%] 1 2 3 4 5 6 7 Energia elektryczna mieszkalnictwo 2696,01 MWh 2938,83 32,01 Olej opałowy 266,59 t 2985,78 833,03 9,07 Ekogroszek 171,80 1236,97 421,81 4,59 Węgiel kamienny 1979,79 10492,90 3630,54 39,55 Biomasa 1594,03 6184,84 0,00 8 Gaz płynny propan-butan (LPG) ogrzewanie 32,56 426,54 96,82 1,05 9 Zużycie energii elektrycznej przemysł i usługi 1155,43 1259,50 13,72 Suma 25178,47 9180,54 100,00 Całkowita energia Całkowita emisja

Udział źródła w emisji sumarycznej WYNIKI (3) Emisja CO2 związana z działalnością samorządową w roku 2014 Lp. Źródło emisji Całkowita energia Całkowita emisja Udział źródła w emisji sumarycznej [MWh/rok] [CO2 t/rok] [%] 1 2 3 4 5 Obiekty użyteczności publicznej - energia elektryczna 90,02 98,13 15,33 Oświetlenie dróg i obiektów publicznych - energia elektryczna 101,61 110,76 17,30 Ogrzewanie obiektów użyteczności publicznej 1501,75 431,21 67,37 Suma   1693,38 640,10 100,00

Rodzaj energii/paliwa Udział w wielkości emisji WYNIKI (4) Zużycie energii z paliw i wielkość emisji z działalności samorządowej w roku 2014 Lp. Rodzaj energii/paliwa Zużycie/ wytworzenie Jednostka Całkowita energia Całkowita emisja Udział w wielkości emisji   [MWh/rok] [CO2 t/rok] [%] 1 2 3 4 5 6 7 Energia elektryczna 161,63 MWh 191,63 208,89 32,63 Olej opałowy 116,88 t 1309,03 365,22 57,06 Węgiel kamienny 10,51 55,70 19,27 3,01 Ekogroszek 19,03 137,02 46,72 7,30 Suma 1693,38 640,10 100 Całkowita energia Całkowita emisja

WYNIKI (5) 1) Rok inwentaryzacji 2014 4537 m. 2) Współczynnik emisji X W przypadku sygnatariuszy Porozumienia obliczających emisję C02 na mieszkańca, należy sprecyzować tutaj liczbę mieszkańców w roku inwentaryzacji 4537 m. 2) Współczynnik emisji X Standardowe współczynniki emisji, zgodne z zasadami IPCC Współczynniki Należy zaznaczyć odpowiednie pole wyboru   LCA (ocena cyklu życia] Jednostka zgłaszania emisji Emisje CO2 Należy zaznaczyć odpowiednie pole wyboru: Emisje ekwiwalentu CO2 A KOŃCOWE ZUŻYCIE ENERGII Należy zauważyć, że jako separatora dziesiętnego używa się krpoki (.). Separatory tysięcy nie są dozwolone. ` Zużycie energii ze spalania paliw [MWh] Energia elektryczna Ciepło/chłód Paliwa kopalne Energia odnawialna Razem Gaz ziemny Gaz LPG Olej opałowy Olej napędowy Benzyna Węgiel brunatny Węgiel kamienny Węgiel bitumiczny - ekogroszek Biopaliwo Olej roślinny Inna biomasa Słoneczna cieplna Geotermiczna BUDYNKI, WYPOSAŻENIE/URZĄDZENIA I PRZEMYSŁ:   Budynki, wyposażenie/urządzenia komunalne (samorząd) 90,02 - 1309,03 55,70 137,02 1591,77 Budynki, wyposażenie/urządzenia usługowe (niekomunalne) 1155,43 78,99 552,97 1943,28 229,09 3959,76 Budynki mieszkalne 2696,01 347,55 2432,81 8549,61 1007,88 6184,84 21218,70 Komunalne oświetlenie publiczne 101,61 Budynki, wyposażenie/urządzenia i przemysł razem 4043,07 426,54 4294,81 10548,59 1373,99 26871,84 TRANSPORT: Transport na drogach gminnych 811,30 6518,41 1926,62 Transport razem 9256,3311 INNE: Gospodarka wodna 182,78 Gospodarka ściekowa 200,21 4426,06 1237,84 36511,16

WYNIKI (6) B Emisje CO2 lub ekwiwalentu CO2 Należy zauważyć, że jako separatora dziesiętnego używa się krpoki (.). Separatory tysięcy nie są dozwolone. Kategoria Emisje C02 (t)/emisje ekwiwalentu C02 [t] Energia elektryczna Ciepło/chłód Paliwa kopalne Energia odnawialna Razem Gaz ziemny Gaz LPG Olej opałowy Olej napędowy Benzyna Węgiel brunatny Węgiel kamienny Węgiel bitumiczny (ekogroszek) Biopaliwo Olej roślinny Inna biomasa Słoneczna cieplna Geotermiczna BUDYNKI, WYPOSAŻENIE/URZĄDZENIA I PRZEMYSŁ:   Budynki, wyposażenie/urządzenia komunalne (samorząd ) 98,13 - 365,22 19,27 46,72 529,34 Budynki, wyposażenie/urządzenia usługowe (niekomunalne) 1259,50 17,93 154,28 672,37 78,12 2182,20 Budynki mieszkalne 2938,83 78,89 678,75 2958,17 343,69 0,00 6998,33 Komunalne oświetlenie publiczne 110,76 Budynki, wyposażenie/urządzenia i przemysł razem 4407,22 96,82 1198,25 3649,81 468,53 9820,64 TRANSPORT: Transport na drogach gminnych 184,17 1740,41 479,73 Transport razem 2404,31 INNE: Gospodarowanie wodna 199,242592 199,24 Gospodarka ściekowa 218,242474 218,24 4824,70 280,99 12642,431 Odnośne współczynniki emisji CO2 [t/MWh] 1,0901 0,2270 0,2790 0,2670 0,2490 0,3460 0,3410 0,0000 Współczynnik emisji CO2 dla energii elektrycznej niewytwarzanej lokalnie [t/MWh] 1,191

WYNIKI (7) C Lokalne wytwarzanie energii elektrycznej i odnośne emisje C02 Należy zauważyć, że jako separatora dziesiętnego używa się krpoki (.). Separatory tysięcy nie są dozwolone. Energia elektryczna wytwarzana lokalnie (z wyjątkiem zakładów ETS oraz wszystkich zakładów/ jednostek > 20 MW) Energia elektryczna wytwarzana lokalnie (MWh) Nakład nośników energii [MWh] Emisje C02/ ekw. C02 (t) Odnośne współczynniki emisji C02 dla wytwarzania energii elektrycznej [t/MWh] Paliwa kopalne Para Odpady Olej roślinny Inna biomasa Inne źródła OZE Inne Gaz ziemny Gaz ciekły Olej opałowy Węgiel brunatny Węgiel kamienny Energia wiatru -   Energia hydroelektryczna na rzece Osa w Mędrzycach o mocy 45 KW 185,16  na rzece Lutryna w Świeciu nad Osą o mocy 55 KW 226,3 Fotowoltaiczna Kogeneracja Razem 411,47 D Lokalne wytwarzanie ciepła/chłodu (ciepłownictwo/chłodnictwo komunalne, instalacje kogeneracji...) i odnośne emisje C02 Uwaga: Wartości w poniższej tab. zostały odjęte od zużycia nośników energii zaraportowanych w tab. A Należy zauważyć, że jako separatora dziesiętnego używa się krpoki (.). Separatory tysięcy nie są dozwolone. Lokalnie wytwarzane ciepło/chłód Lokalnie wytwarzane ciepło/chłód (MWh) Nakład nośników energii [MWh] Emisje C02/ ekw. C02 (t) Odnośne współczynniki emisji C02 dla wytwarzania energii elektrycznej [t/MWh] Paliwa kopalne Para Odpady Olej roślinny Inna biomasa Inne źródła OZE Inne Gaz ziemny Gaz ciekły Olej opałowy Węgiel brunatny Węgiel kamienny Kogeneracja - Ciepłownie miejskie   Urząd Gminy Świecie nad Osą Kotłownia olejowa przy GZOZ 51,11 14,26 Świecie nad Osą Kotłownia 6,12 2,12 Kotłownia olejowa Lisnowo 13,68 3,82 Kotłownia olejowa Bursztynowo 9,58 2,67 Kotłownia olejowa Linowo 8,85 2,47 Ośrodek Zdrowia w Lisnowie 3,83 1,07 Razem 87,05 26,40

Monitoring i ewaluacja Planu gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Świecie nad Osą

Monitoring PGN Istotną częścią wdrażania Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla gminy Świecie nad Osą będzie jego monitoring. Stała kontrola towarzysząca bieżącemu wdrażaniu PGN w znaczący sposób umożliwia ciągłe usprawnianie tego procesu. Wskazane jest raportowanie efektywności działań związanych z PGN co dwa lata począwszy od dnia złożenia Planu. Umożliwi to ewaluację oraz weryfikację procesu. Rekomenduje się przygotowywanie tzw. "Raportów wdrożeniowych”, które powinny obejmować wyniki aktualnej inwentaryzacji emisji CO2 (tzw. kontrolna inwentaryzacja emisji – MEI). „Raport wdrożeniowy” zawiera informacje o charakterze ilościowym dotyczące wdrożonych środków i ich wpływu na zużycie energii oraz wielkość emisji CO2. Ponadto ma na uwadze analizę procesu realizacji PGN, uwzględniającą konieczne działania korygujące i zapobiegawcze

Wskaźniki monitorowania PGN Monitoring PGN (2) Wskaźniki monitorowania PGN poziom redukcji emisji CO2 w stosunku do roku inwentaryzacji poziom redukcji zużycia energii finalnej w stosunku do przyjętego roku bazowego udział zużytej energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych, proponowane monitorowanie wskaźników w oparciu o metodologię opracowaną przez Wspólne Centrum Badawcze (JRC) Komisji Europejskiej we współpracy z Dyrekcją Generalną ds. Energii (DG ENER) i Biurem Porozumienia Burmistrzów, zawartą w poradniku „Jak opracować plan działań na rzecz zrównoważonej energii (SEAP)” , w celu wyznaczenia poziomu redukcji zużycia energii, uzyskanej poprzez podniesienie efektywności energetycznej zaleca się korzystanie z danych zawartych w audytach energetycznych.

Monitoring PGN (3) Warto jednak pamiętać o tym, że tego typu inwentaryzacja wiąże się z dużym zaangażowania zarówno zasobów ludzkich, jak i środków finansowych. Jest to jednak najskuteczniejsza metoda monitorowania efektywności działań określonych w Planie Gospodarki Niskoemisyjnej. Należy również pamiętać, aby podczas monitorowania efektów uwzględniać te same wskaźniki co w dokumencie bazowym. Przyjęcie innych wskaźników może w znaczący sposób zakłamać wynik osiąganych efektów.

Monitoring PGN (4) Interesariusze Obok danych dotyczących końcowego zużycia energii, należy również zbierać i analizować informacje o kosztach i terminach realizacji działań oraz o produktach i rezultatach. Niezbędna przy tym będzie współpraca z podmiotami funkcjonującymi lub planującymi rozpoczęcie działalności na terenie gminy, z interesariuszami. Interesariuszami będą podmioty: na które PGN wywiera wpływ; których działania mają wpływ na PGN; którzy kontrolują lub posiadają informacje, zasoby, specjalistyczną wiedzę i umiejętności potrzebne do opracowania i realizacji strategii; których udział i zaangażowanie są konieczne do udanej realizacji PGN. Powinni oni zostać zaangażowani i mieć możliwość uczestniczenia we wszystkich etapach procesu opracowywania PGN: w budowaniu wizji, w definiowaniu celów, w ustalaniu priorytetów.

Monitoring PGN (5) Interesariusze (2) Głównymi interesariuszami w gminie będą: przedsiębiorstwa energetyczne (Polskie Sieci Energetyczne S.A., ENERGA OPERATOR S.A., Energa Oświetlenie Sp. z o.o., G.EN. GAZ ENERGIA Sp. z o.o., Polska Spółka Gazownictwa Sp. z o.o.), przedsiębiorstwa produkcyjne, przedsiębiorstwa handlowo – usługowe, przedsiębiorstwa komunikacyjne, wspólnoty mieszkaniowe, organizacje pozarządowe, mieszkańcy gminy.

Program dla „BEI” i „MEI” (1) Monitoring PGN (6) Program dla „BEI” i „MEI” (1)

Program dla „BEI” i „MEI” (2) Monitoring PGN (7) Program dla „BEI” i „MEI” (2) DANE DLA C.W.U Ilość osób korzystających z ciepłej wody [os.]   4 zapotrzebowanie wody na osobę [l/d] 80 temperatura wody zimnej [oC] 11 temperatura wody ciepłej [oC] 55 liczba dni w roku korzystania z c.w.u [dni] 325 straty ciepła na cyrkulacji ciepłej wody 5,00% Zużycie ciepła na ogrzanie 1m3 wody [GJ/m3] 0,1848 [GJ] [kWh] Roczne zużycie ciepła na potrzeby c.w.u [GJ] 19,22 5338,67 DANE DLA C.O Metoda określenia rocznego zużycia ciepła 1 powierzchnia ogrzewana budynku [m2] 180 standard energetyczny budynku [kWh/m2rok] 70 [1] 2 150 wskaźnik powierzchniowy zapotrzebowania [W/m2] 40 czas użytkowania budynku w ciągu roku [h] 1800 Roczne zużycie ciepła na potrzeby C.O. [kWh] 45,36 12600,00 Sumaryczne roczne zużycie ciepła na potrzeby C.O i C.W.U 17938,67

Program dla „BEI” i „MEI” (3) Monitoring PGN (8) Program dla „BEI” i „MEI” (3)

Program dla „BEI” i „MEI” (4) Monitoring PGN (9) Program dla „BEI” i „MEI” (4)

Dziękujemy WYKONAWCA: Pracownia Kształtowania i Ochrony Środowiska EKOD ul. Chętnika 20, 07-430 MYSZYNIEC pracownia.ekod@gmail.com