Główne zagadnienia Dlaczego zajmujemy się wypadkami? Główne przyczyny i okoliczności wypadków oraz grupy ryzyka Wypadki na terenie szkoły Psychospołeczne uwarunkowania wypadków Założenia działań prewencyjnych Przykładowe programy

Dlaczego wypadki? Wysoki udział w umieralności i chorobowości dzieci, młodzieży i ludzi młodych Główna przyczyna potencjalnych straconych lat życia populacji, wyprzedzająca choroby układu krążenia i nowotwory Częsta przyczyna niepełnosprawności Wysokie koszty leczenia Niekorzystna pozycja Polski w porównaniach międzynarodowych Niepokojące trendy urazowości

Skala zjawiska (0-19 lat) Zgony 1996 r. : 2279 Hospitalizacja 1996 r.: 122 tys. Wizyty ambulatoryjne wg badania stanu zdrowia ludności Polski GUS 1996 r.: 900 tys. Urazy uczniów w wieku 11-15 lat wg badań ankietowych nad zachowaniami zdrowotnymi 1998 r.: 24,1% Wypadki w szkołach wg MEN; 110 tys. Odległe skutki urazów wg badania stanu zdrowia ludności Polski GUS 1996 r.: 80 tys.

Udział wypadków w umieralności i hospitalizacji

Niepokojące trendy urazowości dzieci i młodzieży Umieralność maleje, ale wolniej niż z przyczyn pozawypadkowych Jednocześnie rośnie częstość hospitalizacji W niektórych podgrupach brak trendu malejącego Trend wzrostowy w niektórych przyczynach

Trendy zgonów z powodu wypadków i innych przyczyn, 1-19 lat

Trendy umieralności i hospitalizacji w wieku 5-14 lat

Czy umieralność z powodu wypadków spada - trendy 1985-1996?

Trendy samobójstw w wieku 15-19 lat

Dlaczego wypadki? Wysoki udział w umieralności i chorobowości dzieci, młodzieży i ludzi młodych Niepokojące trendy urazowości Główna przyczyna potencjalnych straconych lat życia populacji, wyprzedzająca choroby układu krążenia i nowotwory Częsta przyczyna niepełnosprawności Wysokie koszty leczenia Niekorzystna pozycja Polski w porównaniach międzynarodowych

Koszty leczenia urazów i wydatki na badania naukowe (Kanada) U r a z y Koszty Wydatki na badania naukowe

Koszty leczenia urazów (USA)

Zgony z powodu urazów w wieku 0-14 lat Żródło: Raport UNICEF „ Tabele rankingowe…...

Umieralność z powodu wypadków w Polsce i w Szwecji

Gdyby poziom umieralności powypadkowej dzieci w wieku 0-14 lat obniżyć w Polsce do poziomu szwedzkiego można byłoby rocznie uratować 700 dzieci oraz dodatkowo 500 młodych ludzi w wieku 15-19 lat

Zgony i hospitalizacja z powodu urazów w wieku 0-19 lat wg głównych kategorii przyczyn

Główne przyczyny zgonów z powodu wypadków wg wieku

Główne przyczyny hospitalizacji z powodu wypadków wg wieku

Przyczyny zgonów pourazowych w wieku 1-14 w wybranych krajach sytuacja bardzo dobra średnia najgorsza

Miejsce i okoliczności urazów „lekkich” OKOLICZNOŚCI URAZU MIEJSCE URAZU

Główne „modele” urazów Wyodrębniono 35 „modeli” wg miejsca i okolicznosci zdarzenia dla 1165 uczniów Zajęcia sportowe na terenie szkoły (13,0%) Praca w domu (9,9%) Zajęcia sportowe na terenie obiektu sportowego (8,5%) Jazda rowerem na ulicy lub drodze (6,2%)

Urazy według wieku hospitalizacja zgony

Urazy wg wieku i płci zgony hospitalizacja

Urazy wg wieku i miejsca zamieszkania zgony hospitalizacja

Potrącenia osoby pieszej wg wieku zgony hospitalizacja

Wypadki na terenie szkoły Urazu na terenie szkoły doznało 62 na 1000 ankietowanych Stanowi to 26% wszystkich urazów Główne okoliczności urazów to : zajęcia sportowe (50%) i chodzenie/bieganie (25%) 60% urazów w czasie zajęć sportowych w szkole to zajęcia zorganizowane

Cechy młodzieży narażonej na zwiększone ryzyko urazu Wysoka aktywność fizyczna Nałogi Dolegliwości psychosomatyczne „Nieprzyjazne” środowisko szkolne Agresja wobec innych

Urazy młodzieży szkolnej a aktywność fizyczna

Urazy młodzieży szkolnej a używanie substancji psychoaktywnych Alkohol Tytoń Marihuana Sterydy anaboliczne

Częstość urazów a dolegliwości psychosomatyczne

Urazy a liczba „nałogów”

Częstość urazów a środowisko szkolne

Częstość urazów a „dręczenie” innych uczniów w szkole

Wpływ statusu społeczno-ekonomicznego

Stopnie prewencji Niedopuszczenie do wypadku Łagodzenie stopnia ciężkości urazu Ratowanie ofiary wypadku (pomoc przedmedyczna i medyczna) Ograniczenie odległych następstw urazu

Używanie kasków rowerowych i pasów bezpieczeństwa przez młodzież w wybranych krajach KASKI ROWEROWE PASY BEZPIECZEŃSTWA

Główne metody działania Działania legislacyjne Modyfikacja środowiska Edukacja społeczeństwa + Monitorowanie zjawiska Źródło: Christoffel T., Gallagher S.:Injury Prevention and Public Health. Practical Knowledge and Strategies

Wybrane cele operacyjne Narodowego Programu Zdrowia Zmniejszenie częstości wypadków, szczególnie drogowych (10) Zwiększenie sprawności i skuteczności pomocy doraźnej w nagłym zagrożeniu życia (11) Zmniejszenie i zmiana struktury spożycia alkoholu ... (4) Zwiększenie skuteczności edukacji zdrowotnej społeczeństwa oraz działań w zakresie promocji zdrowia (6)

Program AAP - TIPP

Projekt dla szkół podstawowych - Newcastle