Polska Izba Gospodarcza Energii Odnawialnej www.pigeo.org.pl REALIZACJA CELÓW UE W ZAKRESIE WYKORZYSTANIA OZE W POLSCE Energy Forum 2008 Polska Izba Gospodarcza Energii Odnawialnej www.pigeo.org.pl

DLACZEGO UE PROMUJE ODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII? Alternatywa dla ograniczonych zasobów paliw stałych, Alternatywa dla uzależnienia od importu paliw z państw spoza Unii Europejskiej, Ograniczenie emisji zanieczyszczeń do powietrza, zwłaszcza gazów cieplarnianych, Rozwój nowych technologii, przedsiębiorczości i usług, Nowe miejsca pracy .

CELE STRATEGICZNE WG DECYZJI RADY EUROPY Z MARCA 2007 Prowadzenie polityki energetycznej pozwalającej na osiągnięcie w roku 2020 obligatoryjnego celu 3x20 20 % zmniejszenie emisji dwutlenku węgla 20 % ograniczenie zużycia energii 20 % udział energii z OZE w bilansie produkowanej energii pierwotnej

CELE STRATEGICZNE BILANS ENERGII PIERWOTNEJ WG POLITYKI ENERGETYCZNEJ POLSKI DO ROKU 2025 Wspieranie rozwoju OZE i uzyskanie stałego 7,5% udziału energii pochodzącej z tych źródeł w bilansie energii pierwotnej. Wykorzystanie poszczególnych rodzajów OZE powinno sprzyjać konkurencji promującej źródła najbardziej efektywne ekonomicznie, tak aby nie powodowało to nadmiernego wzrostu cen energii u odbiorców. Jest to podstawowa zasada rozwoju wykorzystania odnawialnych źródeł energii.

STRUKTURA PALIW PIERWOTNYCH W POLSCE W ROKU 2004

CELE STRATEGICZNE BILANS ENERGII ELEKTRYCZNEJ Udział energii elektrycznej wytwarzanej w OZE w łącznym zużyciu energii elektrycznej brutto w kraju powinien osiągnąć 7,5% w roku 2010. Jest on zgodny z indykatywnym celem ilościowym, ustalonym dla Polski w dyrektywie 2001/77/WE z dnia 27 września 2001 roku w sprawie promocji na rynku wewnętrznym energii elektrycznej produkowanej z OZE.

UDZIAŁ ENERGII ELEKTRYCZNEJ Z OZE W CAŁKOWITYM ZUŻYCIU ENERGII ELEKTRYCZNEJ I CELE ILOŚCIOWE DYREKTYWY 2001/77/WE NA ROK 2010

STRUKTURA PRODUKCJI ENERGII ELEKTRYCZNEJ W POLSCE W 2005 ROKU

ZADANIA WYKONAWCZE Dla uzyskania wskaźnika 7,5% udziału źródeł odnawialnych w 2010 r. należałoby zainstalować, wg PE, w latach 2005-2010 około 2000 MW w elektrowniach wiatrowych 1000 MW w energetyce biomasowej i pozyskać ok. 5 mln ton biomasy na cele energetyczne. Aby osiągnąć cele na rok 2020 wielkości te trzeba co najmniej potroić a do tego wykorzystać pełen dostępny potencjał rynkowy energetyki wodnej, słonecznej i geotermalnej.

CZY POSIADAMY ZASOBY POZWALAJĄCE NA SPEŁNIENIE POWYŻSZYCH CELÓW?

Potencjał techniczny OZE w Polsce [PJ/rok] Wg dostępnych opracowań 1996-2007 Wg KAPE SA 2007 Biomasa 128-895 530 Energia wodna 30-50 30 Zasoby geotermalne 100-220 170 Energia wiatru 4-281 250 Promieniowanie słoneczne 55-445 suma 317-1891 1150 Całkowite zużycie energii pierwotnej w 2006 roku 4050 Wg KAPE S.A.

CIEPŁOWNIE GEOTERMALNE W POLSCE źródła o stosunkowo niskiej temperaturze, wykluczającej wykorzystanie do produkcji energii elektrycznej duże głębokości zwiększające koszty wydobycia problem zagospodarowania wód wykorzystanych konieczność modernizacji sieci ciepłowniczych

ENERGIA SŁONECZNA jest powszechnie dostępnym, całkowicie czystym i najbardziej naturalnym z dostępnych źródeł energii; wykorzystywana jest w Polsce głównie do produkcji ciepła w kolektorach słonecznych; zasoby energii słonecznej są w Polsce bardzo nierównomiernie rozłożone; najbardziej uprzywilejowanymi rejonami Polski pod względem napromieniowania słonecznego jest południowa cześć województwa lubelskiego.

HYDROENERGETYKA Zasoby Istotne znaczenie ma potencjał rzek: Wisły, Odry wraz z dorzeczem oraz rzeki Przymorza. Zasoby techniczne: dorzecze Wisły: 9 270 GWh/a, 77,6% - dorzecze Odry: 2 400 GWh/a, 20,1% rzeki Przymorza: 280 GWh/a, 2,3% Razem zasoby techniczne: - głównych rzek: 11 950 GWh/a - mała energetyka 1 700 GWh/a Główna barierą dla rozwoju energetyki wodnej są ograniczenia środowiskowe budowy dużych elektrowni wodnych oraz niejasne uwarunkowania właścicielskie obiektów wodnych dla małej energetyki wodnej. Za Stowarzyszeniem Energii Odnawialnej w Warszawie

Potencjał energetyczny biomasy leśnej w skali województw Potencjał energetyczny słomy w skali województw wg Instytutu Energii Odnawialnej www.ieo.pl

BIOMASA Podstawową barierą w rozwoju energetyki opartej na biomasie jest centralizacja wytwarzania energii elektrycznej w Polsce. Ze względu na barierę opłacalności transportu wykorzystanie biomasy do celów energetycznych powinno mieć charakter lokalny. Do tego potrzebne są jednak inwestycje w źródła spalania w generacji rozproszonej. Za IEO www.ieo.pl

ENERGETYKA WIATROWA Realna moc zainstalowana na lądzie może sięgnąć 13 000 MW. Główne ograniczenia potencjału wynikają z uwarunkowań środowiskowych i możliwości przyłączenia do sieci elektroenergetycznej Grzegorz Wiśniewski - Instytutu Energii Odnawialnej w Warszawie 09.2007

Potencjał biogazu

Które OZE warto wykorzystać? Potencjał techniczny Potencjał ekonomiczny Potencjał rynkowy Potencjał teoretyczny Za IEO www.ieo.pl

PERSPERKTYWY ROZWOJU OZE DO 2010 I DO 2025 ROKU (wg opracowań Energoprojekt Warszawa)

STRUKTURA PRODUKCJI ENERGII ELEKTRYCZNEJ W OZE W ROKU 2006 Wg URE

PREFEROWANY MODEL PRODUKCJI ENERGII W OZE W ROKU 2010 W OPARCIU O KRAJOWE ZASOBY

CZY INWESTYCJE OZE SA DROGIE?

KOSZT INSTALACJI 1 Kw NOWEJ MOCY Nośnik końcowy Energii Technologia Jednostkowe koszty inwestycyjne [Euro/kW] Energie elektryczna Turbiny wiatrowe 1 500 € Systemy fotowoltaiczne 11 020 € Mała energetyka wodna 1 189 € Kogeneracji Biogaz 1 158 € Jednostka kogeneracja na biomasę 1 100 € Ciepło Ciepłownia geotermalna 1 300 € Kolektory słoneczne 800 € Kocioł na biomasę 264 € Paliwa transportowe Biodiesel (koszt zwiększenia zdolności produkcyjnej o 1 litr/rok) 95 € Instytut Energii Odnawialnej 2007

Koszty różnych źródeł energii elektrycznej Źródło energii Technologia uwzględniona w szacunkach kosztów Koszt w 2005r. (EUR/MWh) Koszt w 2030r. (EUR/MWh przy 20-30 EUR za tonę CO2) Gaz ziemny turbina gazowa o obiegu otwartym 45 - 70 55 - 85 turbina gazowa o cyklu łączonym (CCGT) 35 - 45 40 - 55 Ropa naftowa silnik wysokoprężny 70 - 80 80 - 95 Węgiel paliwo pyłowe z odsiarczaniem gazów odlotowych (PF) 30 – 40 45 - 60 spalanie w cyrkulacyjnym łożu fluidalnym (CFBC) 35 – 45 50 - 65 zintegrowane układy gazowo-parowe (IGCC) 40 – 50 55 - 70 Paliwa jądrowe 40 – 45 40 - 45 Biomasa elektrownie opalane biomasą 25 – 85 25 - 75 Elektrownie wiatrowe lądowe 35 – 110 28 - 80 morskie 60 – 150 40 - 120 Elektrownie wodne duże 25 - 95 25 – 90 małe (<10 MW) 45 - 90 40 - 80 Energia słoneczna ogniwa fotowoltaiczne 140 – 430 55 - 260 Źródło: „Europejska Polityka Energetyczna” Komunikat Komisji do Rady Europejskiej i Parlamentu Europejskiego, Bruksela 10.01.2007 r. COM(2007)final.

JAK OSIĄGNĄĆ CELE UE?

OPŁACALNOŚĆ WYTWARZANIA ENERGII Z OZE PRZED ROKIEM 2005 Rodzaj OZE Rok 2004 Koszt Wytworzenia energii [zł/MWh] Cena Średnia [zł/MWh] Różnica Mała El. Wodna [<5 MW] 306 239 - 67 El. Wiatrowa [30 MW] 292 - 53 Duża El. Wodna [100 MW] 237 2 Spalanie biomasy w nowej elektrociepłowni [10 MW] 214 25 Współspalanie 133 106

NOWE PRAWO ENEGRETYCZNE (Nowelizacja Ustawy Prawo Energetyczne i Ustawy Prawo Ochrony Środowiska Dz.U. nr 62, poz. 552 z 2005 r.) Rozdzielenie cechy fizycznej od cechy ekologicznej energii z OZE Obowiązek zakupu energii z OZE po średniej cenie rynkowej Nadanie praw majątkowych świadectwom pochodzenia, jako II strumień przychodów dla producenta Obowiązek uzyskania i umorzenia świadectwa pochodzenia energii z OZE przez sprzedawców energii odbiorcom końcowym, w ilości określonej przez MG Opłata zastępcza, jako mechanizm regulujący system i źródło zasilające NFOŚiGW środkami na wsparcie wykorzystania OZE Kara za niezrealizowanie obowiązku (wpływy do NFOŚiGW) Praktyczne stosowanie o 50% niższych opłat za przyłączenie OZE do sieci elektroenergetycznej Nowe zasady bilansowania energii z elektrowni wiatrowych

OPŁACALNOŚĆ WYTWARZANIA ENERGII Z OZE W ROKU 2006 Technologia OZE Cena rynkowa energii elektrycznej [PLN/MWh] Górna cena PMSP [PLN/MW] Cena " zielonej" energii elektrycznej 118+190 IRR kapitału własnego [%] Mała elektrownia wodna 118 190 308 6,18% Elektrownia wiatrowa 10,79% Duża elektrownia wodna 10,17% Elektrociepłownia opalana biomasą 22,82% Współspalanie biomasy Elektrowni kondensacyjnej 100,33% Na podstawie analizy SEO przy strukturze finansowania projektu: 35 % środki własne, 65% kredyt preferencyjny /oprocentowanie realne 1,6%

REALIZACJA OBOWIĄZKU EE-OZE W LATACH 2005-2010 Rok Sprzedaż odbiorcom [MWh] Udział OZE wykonany Udział OZE wg rozp. MG [%] 2005 108 625 000 – 100% 3 760 301 - 3,46% 3,1 2006 111 557 875 4 191 499,808 – 3,757% 3,6 2007 4 354 177 – ok. 3.88 4,8 – 5,1* 2008 6 – 7* 2009 7,5 – 8,7* 2010 9 – 10,4* * próg obowiązku po zmianie rozporządzenia MG z 4 listopada 2006r.

OPŁACALNOŚĆ WYTWARZANIA ENERGII Z OZE OD ROKU 2007 Technologia OZE Cena rynkowa energii elektrycznej [PLN/MWh Górna cena PMSP [PLN/MW] Cena " zielonej„ energii elektrycznej [PLN/MWh] 119,7+238 IRR kapitału własnego [%] Mała elektrownia wodna 119,7 238 357,7 7,18% Elektrownia wiatrowa 12,53% Duża elektrownia wodna 11,81% Elektrociepłownia opalana biomasą 26,50% Współspalanie biomasy Elektrowni kondensacyjnej 116,52% Przy strukturze finansowania projektu: 35 % środki własne, 65% kredyt preferencyjny /oprocentowanie realne 1,6%

ŚRODKI WSPARCIA DLA INWESTYCJI WIATROWYCH Na zwiększenie opłacalności inwestycji wiatrowej (IRR > 15%) może wpłynąć dotacja ze środków publicznych w wysokości 20%. źródło dotacji przewidywane środki Fundusz Spójności (9.4 PO IiŚ) 1 300 000 000 zł Fundusze Strukturalne (RPO) 1 000 000 000 zł NFOŚiGW (opłata zastępcza) 1 320 000 000 zł suma 4 620 000 000 zł Warunki inwestowania w energetykę wiatrową mogą się znacząco zmienić wraz ze spodziewanym wzrostem cen energii elektrycznej, który powinien nastąpić po roku 2008.

NAJWAŻNIEJSZE BARIERY W ROZWOJU OZE W POLSCE niedostateczny rozwój sieci elektroenergetycznych - brak wolnych mocy przesyłowych i punktów przyłączenia, blokada rozwoju generacji rozproszonej problemy lokalizacyjne – konflikty przyrodnicze, rozproszona zabudowa, słaba infrastruktura drogowa biurokracja – niejednoznaczne i długotrwałe procedury, brak wiedzy, błędne interpretacje prawa brak lokalnych rynków biomasy energetycznej problemy własnościowe obiektów wodnych problemy podatkowe (elektrownie wodne i wiatrowe) konflikty społeczne

Polska Izba Gospodarcza Energii Odnawialnej Dziękuję za uwagę Polska Izba Gospodarcza Energii Odnawialnej www.pigeo.org.pl