Wojna domowa w Hiszpanii 1936-1939 Paweł Koziełło Prywatne Gimnazjum nr 2 Piaseczno

Geneza Wybory 16 lutego 1936. Zwycięstwo Frontu Ludowego. Prezydent: Manuel Azaña Likwidowanie własności ziemskich, masowe rozdawanie gruntu chłopom- niezadowolenie arystokracji i Kościoła. Napięcia polityczne między stronnictwami, terror. 13 kwietnia 1936- zabójstwo sędziego Pedragala przez działaczy Falangi Cykl „zemst”. Zamachy na wrogów partyjnych. 330 zabitych. Zamordowanie lidera prawicowej opozycji.

Powstanie - Francisco Franco- komendant wojskowy Wysp Kanaryjskich Twórcy planu i oraz przywódcy powstania: - Francisco Franco- komendant wojskowy Wysp Kanaryjskich - Emilio Mola- dowódca brygady w Navarze -José Sanjuro- generał po nieudanym zamachu stanu, przebywający w Portugalii 17 lipca: Przejęcie Maroka. Franco na czele 8 dywizji. Opanowanie północy kraju, bez Asturii. Niechęć rządu do interwencji. 18 lipca masowe demonstracje robotników 19 lipca: Rząd otwiera arsenały i wydaje broń. Stłumione próby puczu w Barcelonie, Madrycie, Walencji i Maladze.

Stronnictwa Lewica- rząd, republika Prawica- nacjonaliści, frankiści Partie Frontu Ludowego: Komuniści Socjaliści Liberałowie Związki zawodowe Duchowieństwo Katolickie Tradycjonaliści Monarchiści (karliści) Nacjonaliści Chadecja Narodowo- Syndykalistyczna partia Falanga

Wojna Domowa Interwencja innych państw. Niemcy i Włochy popierają Franco. Legion Condor z Niemiec. Aviazione Legionaria i Corpo Truppe Volontarie z Włoch. Most powietrzny nacjonalistów, przerzucenie wojsk z Afryki do Andaluzji. Poparcie wojsk Marokańskich i hiszpańskiej Legii Cudzoziemskiej dla Franca. Utworzenie Rady Obrony Narodowej- dowództwo nad południowym zgrupowanie wojsk w ręce Franca. 12 września- Franco obejmuje władzę nad całymi siłami zbrojnymi. Brygady Międzynarodowe- ochotnicze wojsko złożone różnych krajów. Wspomaga republikanów.

Przebieg Wojny c.d. Hiszpania podzielona. Rozdarte terytoria. Po umocnieniu w Andaluzji, Franco zmierza na północ, na Caceres i Badajoz.

Ofensywa nacjonalistów, ataki na stolicę Milicja republikańska -> Armia Ludowa Pomoc dla republikanów z ZSRR i Meksyku. Broń i wojsko. Bitwa o Madryt. -> Wojna pozycyjna. Bitwa pod Guadalajarą. Kontrofensywa republikanów - Bitwa pod Brunete

Zbombardowanie Guerniki

Na północy Stolica poza zasięgiem Franca. Asturia i Kraj Basków- Ważne rejony przemysłowe. Republikanie uzależnieni od dostaw z ZSRR

Kłopoty wewnętrzne republikanów Hiszpańskie złoto za broń z ZSRR Republikanie uzależnieni od Stalina Premier Largo Caballero nieposłuszny Stalinowi. Rząd Caballero zlikwidowany i zastąpiony rządem Juana Negrina

Rząd Kontratakuje Plany Franca na kolejne uderzenie na stolicę. 15 grudnia 1937. Republikanie w celu zatrzymania nacjonalistów kierują ofensywę na miasteczko Teruel. 8 stycznia 1938. Miasto poddaje się republikanom. 7 lutego 1938. Próba odbicia miasta przez nacjonalistów. 20 lutego Zamykają pierścień wokół miasta. 22 lutego. Republikanie wycofują się z Teruelu.

Front aragoński Nacjonaliści przystępują do ataku na Aragonię 8 marca 1938. Zmasowane bombardowanie artyleryjskie i lotnicze Aragonii. Błyskawiczne zajmowanie terenu przez nacjonalistów. Republikanie bezradni. Franco dociera do morza, przecinając terytorium republikanów na dwie części.

Ostateczna klęska republikanów 25 lipca 1938. Ostatni rozpaczliwy krok republikanów- atak znad rzeki Ebro. Atak na rejon doborowych sił nacjonalistów. Miażdżąca dominacja nacjonalistycznych bombowców. Sromotna klęska republikanów.

Rozsypka republikanów Wewnętrzne walki o władzę między partią komunistyczną a resztą. Represje Stalina. Masowe mordy na potencjalnych zdrajcach.

Dalszy ciąg zwycięstw Franca Grudzień 1938. Atak na Katalonię. 26 stycznia 1939. Zajęcie Barcelony. 6 lutego 1939. Prezydent Azaña ucieka do Francji. 28 lutego 1939. Francja i Wielka Brytania uznają rząd Franca, za oficjalny rząd Hiszpanii. Marzec 1939- zamach stanu w Madrycie przez płk. Segismundo Casado.

Hiszpania w rękach Franca Masowe kapitulacje republikanów 28 marca 1939- Oddziały Franca triumfalnie wkraczają do Madrytu. Wprowadzenie rządów silnej ręki. Franco rządzi przez następne 39 lat.

Krwawa wojna domowa Obie strony stosowały przemoc wobec wrogów politycznych. Masowe egzekucje księży i zakonnic. (12% duchowieństwa w kraju) Profanacja świątyń katolickich. Wojna domowa w Hiszpanii- wojna faszyzmu i komunizmu.